พรหมวิหาร 4 และการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา : หน้า 33/149

บทที่ 2 พรหมวิหาร 4 พรหมวิหารเป็นหลักปฏิบัติที่มีการปฏิบัติอย่างแพร่หลายทั้งในอดีตและปัจจุบัน แต่ก็ มีวิธีการปฏิบัติที่แตกต่างกันออกไปบ้าง ดังนั้นในบทเรียนนี้จึงได้นำเอาหลักการปฏิบัติ พรหมวิหารโดยยึดตามแบบแผนในคัมภีร์ เพื่อให้นักศึกษาได้เข้าใจถึงวิธีการปฏิบัติตามที่ โบราณจารย์ได้แนะนำไว้ และในขณะเดียวกันก็นำหลักปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย มาศึกษาด้วยเพื่อจะได้เชื่อมโยงนำการเจริญพรหมวิหารมาใช้ในชีวิตประจำวันเพื่อการปฏิบัติให้ เข้าถึงพระธรรมกาย 2.1 ความเป็นมา ในอรรถกถาพระไตรปิฎกมีหลายแห่งกล่าวไว้ว่า พรหมวิหาร 4 เป็นข้อปฏิบัติที่ พระโพธิสัตว์ในอดีตเคยปฏิบัติมาแล้ว และด้วยผลของการเจริญพรหมวิหารนั้นทำให้ไปบังเกิด ในพรหมโลก การปฏิบัติเหล่านั้นถ้าไม่เสื่อมไปตามกาลเวลาก็จะต้องตกทอดมาถึงยุคของ ศาสนาพราหมณ์ซึ่งมีมาก่อนสมัยพุทธกาล แต่วิธีที่แท้จริงคาดว่าได้เลือนหายไปหมดแล้ว ในเตวิชชสูตร มีพราหมณ์ 2 คน คือ พราหมณ์วาเสฏฐะและพราหมณ์ภารทวาชะ ได้ โต้แย้งกันเรื่องทางปฏิบัติเพื่อไปอยู่ร่วมกับพรหมแต่ไม่สามารถหาข้อสรุปได้จึงพากันไปกราบทูล ถามพระสัมมาสัมพุทธเจ้าถึงข้อปฏิบัตินั้น พระพุทธองค์ทรงอธิบายให้พราหมณ์ทั้งสองทราบว่า การเจริญพรหมวิหารเป็นทางที่ถูกต้องที่จะบรรลุถึงความไปอยู่ร่วมกับพรหม ในพระพุทธศาสนา พรหมวิหาร 4 สามารถนำไปสู่พระนิพพานอันเป็นเป้าหมายสูงสุด แต่ถ้ายังไม่บรรลุถึงขั้นนั้นก็จะได้รับผล คือ ไปบังเกิดในพรหมโลกหลังจากสิ้นชีวิตไปแล้ว ดังที่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ในอานิสงส์ของเมตตาข้อหนึ่งว่า “แม้ไม่ได้มรรคหรือผล ก็ยังมี พรหมโลกเป็นที่ไปในเบื้องหน้า การเจริญพรหมวิหารจึงถือเป็นข้อปฏิบัติเพื่อทำให้ถึงสมถะคือใจหยุดทั้งยังเป็นปัจจัย ให้เข้าถึงพระนิพพานอีกด้วย 1 เตวิชชสูตร, ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค, มก. เล่ม 12 หน้า 272. 2 อรกชาดก ทุกนิบาต, มก. เล่ม 57 ข้อ 187-188 หน้า 118. 24 DOU ส ม า ชิ 7 : ส ม ถ ก ม ม ฏ ฐ า น 40 วิธี