หน้าหนังสือทั้งหมด

ธาตุและปัจจัยในวิทยา
145
ธาตุและปัจจัยในวิทยา
…สัมปฏิจฉานะ ธรรมธาตุซึ่งความ นับว่าเป็นธรรมจำนวน ๒๐ ด้วยอำนาจแห่งอรูปบันธ์ ๓ สุมรูป ๑๖ และอังครธาตุ มโนวิญญาณธาตุ ถึงซึ่งความนับว่า เป็นธรรม จำนวน ๖ ด้วยอำนาจแห่งกุศลวิญญาณ ออกกุศลวิญญาณและอัพพายต- วิญญาณที่เห…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับธาตุและปัจจัยในวิทยา โดยเน้นที่การนับว่าเป็นธรรมในหลาย ๆ ด้าน ซึ่งรวมถึงธาตุ โสดาประสาท วิญญาณ และปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อธรรมชาติของธาตุ โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญแ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
245
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…ปาก วา จกฺขุวิญญาณ์ ฯ ตโต ตเทว รูป์ สมฺปฏิจฉมานา วิปากมโนธาตุฯ ตโต ตเทว รูป สนฺตีรยมานา วิปากาเหตุก มโนวิญญาณธาตุฯ ตโต ตเทว รูป ววฎฐายมานา กิริยาเหตุก มโนวิญญาณธาตุ อุเปกขาสหคตา ฯ ตโต ปร์ กามาวจรกุสลา- กุสลกิร…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺส และมคฺคามคฺคญาณทัสสน รวมถึงความเข้าใจเกี่ยวกับอรูปการนิพฺพตฺติ และการเกิดของจิตตุปปาทในด้านความสัมพันธ์ของกรรมและภพต่างๆ เนื้อหาสำคัญได้แก่ การเกิดรูปจากญาณและกา
วิสุทธิมคฺคสฺส: ปฏิปทาญาณทसฺสน
293
วิสุทธิมคฺคสฺส: ปฏิปทาญาณทसฺสน
…ขณวเสน ชานิตวาฯ กามญฺจ ปน ปฐม ชานิตวา ปุจฉา ญาณ อุปปชชติ โวหารวเสน ปน มนุญฺจ ปฏิจจ ธมฺเม จ อุปปชชติ มโนวิญญาณยุติอาทีน” วิย เอว วุจจติ ฯ เอก ตนเยน วา ปริมญฺจ ปัจฉิมญฺจ เอก กตฺวา เอวํ วุตฺตนฺติ ન เวทิตพฺพ์ ฯ อิ…
เนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของการปฏิบัติในทางพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงญาณต่างๆ ที่เกิดจากการปฏิบัติ ศึกษาโครงสร้างของปฏิบัติการและผลที่เกิดขึ้นจากการเข้าใจในสถานะของทุกข์และอนัตตา ผ่านการเจริญปฏิ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
295
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…ยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 295 ปฏิปทาญาณทสฺสนวิสุทธินิทเทโส ฯเปฯ มโนวิญญาณ์ จกฺขุสมผสฺโสติ เอว ยาว ชรามรณานโย เนตพฺโพ ฯ เอว ฉหากาเรหิ สุญญติ ปริคคเหตุวา ปุน อฏฺฐหากาเรหิ ปริค…
เนื้อหาสอนให้เข้าใจหลักการและปฏิบัติในวิสุทธิมคฺคสฺส โดยเน้นว่าทุกอย่างล้วนมีสาเหตุและปฏิปทาญาณที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการวิพากษ์ในลักษณะที่จะได้สัมผัสประสบการณ์ตรงในธรรมชาติเพื่อสำนึกถึงความว่างเปล่า และ
วิสุทธิมรรค: การสำรวจจิตและการควบคุมอารมณ์
49
วิสุทธิมรรค: การสำรวจจิตและการควบคุมอารมณ์
…โน วิญญาณธาตุซึ่งเป็นอเหตุกวิบากให้สำเร็จสันตีรณกิจ (กิจคือการตรึก ตรอง) เกิดขึ้นแล้วดับไป ครั้นแล้วมโนวิญญาณธาตุซึ่งเป็นอเหตุก กิริยาให้สำเร็จโวฏฐัพพนกิจ (กิจคือการกำหนดเอา) เกิดขึ้นแล้วดับไป ในลำดับนั้นชวนจิ…
บทความนี้กล่าวถึงปรัชญาในวิสุทธิมรรคที่เกี่ยวข้องกับจิตและการควบคุมอารมณ์ โดยเฉพาะในเรื่องของการเกิดและดับของรูปารมณ์ผ่านกระบวนการของจักษุและมโนธาตุ พร้อมยกตัวอย่างการควบคุมการไม่สำรวมในจิต ตัวอย่างกา
วิสุทธิมรรค: การศึกษาเกี่ยวกับหัวใจในสรีรวิทยา
60
วิสุทธิมรรค: การศึกษาเกี่ยวกับหัวใจในสรีรวิทยา
… ข้างในหัวใจนั้นมีหลุมขนาด เมล็ด ในบุนนาคได้ เป็นที่ขังอยู่แห่งโลหิตประมาณกึ่งซองมือ ซึ่งมโนธาตุ และมโนวิญญาณธาตุได้อาศัยเป็นไป ก็แลโลหิตนี้นั้น ของคนราค จริตเป็นสีแดง ของคนโทสจริตเป็นสีดำ ของคนโมหจริตเป็นสีเช…
ในบทนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับหัวใจ ซึ่งมีลักษณะและสีของโลหิตที่สัมพันธ์กับอารมณ์และจริตของบุคคล สรุปฝากบทวิเคราะห์ถึงโครงสร้างของหัวใจและบทบาทในร่างกาย โดยอธิบายถึงตำแหน่งและหน้าที่ของไตในสรีรวิทยา เ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
180
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
…กรธจักขุธาตุหรือ โกรธรูปธาตุ หรือ โกรธจักขุวิญญาณธาตุหรือ ฯลฯ โกรธมโนธาตุหรือ โกรธ ธัมมธาตุหรือ โกรธมโนวิญญาณธาตุหรือ" ก็เมื่อเธอทำธาตุวินิพโภค อยู่อย่างนี้ ฐานที่ตั้งแห่งความโกรธก็ไม่มี ดุจฐานที่ตั้งแห่งเมล็ด…
ในบทนี้พูดถึงการโกรธซึ่งเกี่ยวข้องกับขันธ์ ๕ และธาตุต่างๆ เช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม รวมถึงความสัมพันธ์กับอายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ การเข้าใจถึงความโกรธ และฐานที่ตั้งของมัน เป็นสิ่งสำคัญเพื่อไม่ให้เกิดความวุ่น
เสียงเป็นหนามในอรูปฌาน
241
เสียงเป็นหนามในอรูปฌาน
…นัตตสัญญา เป็นไฉน ? สัญญา คือ ความจำได้หมายรู้แห่งพระ โยคาวจร ผู้ประกอบไปด้วยมโนธาตุ หรือพร้อมไปด้วยมโนวิญญาณ ธาตุ แต่ไม่ได้เข้าสมาบัติ สัญญาเหล่านี้เรียกว่า นานัตตสัญญา" ดังนี้ สัญญาอันประสงค์เอาในที่นี้ จึงเ…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงการเข้าใจธรรมชาติของอรูปฌานที่มีอาเนญชาและสันตวิโมกข์ โดยลักษณะของปฏิฆสัญญาที่ผ่านมา กล่าวถึงประสบการณ์ของอาฬารดาบสที่ไม่ได้ยินเสียงแม้มีเกวียนจำนวนมาก ผ่านความปรองดองในการพิจารณาสัญ
วิชาธรรมภิบาล: ธาตุ ๑๙ และวิญญาณ
143
วิชาธรรมภิบาล: ธาตุ ๑๙ และวิญญาณ
…นเสื่อ จึงทรงประกาศธาตุ ๑๙ แทนอีกหน่อย พระผู้พระภาคเจ้าทรงประกาศธาตุแต่ ๑๙ ๑. นับตั้งแต่จักวิเศษถึงมโนวิญญาณธาตุ เว้นธรรมธาตุ ๒. หมายความว่า ธาตุอันนี้มีหลายอย่าง มีจักษุธาตุเป็นต้น และแต่ละอย่างก็มีประการ ต่…
ในเนื้อหานี้มีการอธิบายเกี่ยวกับธาตุ ๑๙ และการที่มันเชื่อมโยงกับความรู้และวิญญาณ โดยเน้นถึงลักษณะและการแยกประเภทของธาตุต่าง ๆ ที่มีบทบาทสำคัญในชีวิตและสำนึกของบุคคล และการประกาศธาตุ ๑๙ โดยพระผู้พระภาค
วิทูธิมรรแปล ภาค ๓ ตอน ๑
44
วิทูธิมรรแปล ภาค ๓ ตอน ๑
…ยอาณาแห่งวัดกัลวัดกัลดาว คือตัวว่า ในรูปเหล่านี้ รูปใดชื่อหัทธรูป รูปนั้นเป็นวัดรูปลื้อ แห่งโมนาฏและมโนวิญญาณธร) ไม่เป็นทารรูป วิทูธิมรรกัล ๒ เป็นทารรูป ไม่เป็นวาดรูป ปลาตรูป เป็นทับธูปและ ทารรูป รูปที่เหลือไ…
บทนี้กล่าวถึงการจำแนกรูปตามประเภทต่างๆ ในทางพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงประเภทของรูปที่เห็นได้ ๔ และ ๕ อย่าง รวมถึงการเกิดของรูปที่มีปัจจัยต่างๆ เช่น เอกธูป ทิวธูป และรูปที่เกิดจากกรรมและจิต เพื่อให้เข้า
วิภัชิมตราแปลง ภาค ๑ ตอน ๑
52
วิภัชิมตราแปลง ภาค ๑ ตอน ๑
…่ ๔ คือ จักขุวิญญาณ โสต... มาน... ชิวหา... กายวิญญาณ มิโนธุอันทำหน้าที่สัม- ปฏิสนธินะ(รับอารมณ์) และมโนวิญญาณธาตุ ๒ อันทำหน้าที่ สันติสนะ (สอบสวนอารมณ์) เป็นต้น ในเหตุทุกข์คล้ายวาก ๔ นั้น จักขุวิญญาณ มือนอภัย…
เนื้อหานี้ครอบคลุมเรื่องความสัมพันธ์ของวิญญาณห้าประการในการรับรู้ ซึ่งรวมถึงจักขุวิญญาณ โสต มาน และชิวหา โดยอธิบายถึงหน้าที่และความสำคัญของแต่ละอารมณ์ในทางพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังมีการขยายถึงการสังเคราะ
วิทยธรรมวาระ ภาค ๓ ตอน ๑
53
วิทยธรรมวาระ ภาค ๓ ตอน ๑
…ป็นอย่างนั้น (คือเป็นสัมปฏิฐาน) เป็นปัจจุบัน มีความไปปราศจากธัญญาธิฏฐานรือริญญาเป็นต้น เป็นปัจจุบัน มโนวิญญาณธาตุ อันทำหน้าที่สติระเป็นต้น ทั้งสอง มีอันรู้แจ้งอารมณ์ ๖ ในลำดับแห่งเหตุวิญญาณเป็นลักษณะ มีการสอบส…
เนื้อหานี้อธิบายถึงจักขุวิญญาณที่เป็นรูปแบบต่างๆ รวมถึงความสัมพันธ์ของมโนวิญญาณธาตุที่มีการรับรู้อารมณ์ ๖ โดยพูดถึงการปฏิบัติและธรรมชาติของมโนวิญญาณ ซึ่งประกอบด้วยโสมขันธ์และอุปบา…
วิชาธรรมะแปล ภาค 3 ตอน 1
55
วิชาธรรมะแปล ภาค 3 ตอน 1
…หตุเหตุอย่างเดียวเท่านั้น องค์ส วิญญาณนั้นมี ๗ คือ จำแนกวิญญาณ โสต----มาน----วิเคราะห์----กายวิญญาณ มโนวิญญาณทำหน้าที่สัมปฏิญาณ (และ) มโนวิญญาณชนิดปฏิญญฐานนหน้าที่สนิทระเป็นต้น องค์อุตสาหะ นั้น โดยความแปลกกันม…
บทความนี้พูดถึงวิชาธรรมะแปลภาค 3 ตอน 1 ที่อธิบายถึงธรรมชาติของวิญญาณและอุตสาหะวิญญาณ โดยมีการจำแนกประเภทของวิญญาณและอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างกุศลกับอุตสาหะ นอกจากนี้ยังต้องการให้เข้าใจถึงการทำงานขอ
กิริยาวจีญาณในวิภัชกรมาร
57
กิริยาวจีญาณในวิภัชกรมาร
…ส่วนโมโนญาณาธุ เป็น ๒ คือ สารนะ (ทั่วไปแก่พระอัสสะ) และบุญนะ (ไม่ทั่วไป คือเฉพาะพระอัสสะ) ใน ๒ นั้น มโนวิญญาณาธุที่เป็นสารนะ ก็คือ อกุฏัญญติสหเหตุคู่ อันรู้แจ้งอารมณ์ ๖ เป็นลักษณะ มีโวญูรู้พนะแก่อารมณ์ในปัญจาว…
บทความนี้วิเคราะห์เกี่ยวกับกิริยาวจีญาณตามประเภทแห่งภูมิที่มี 3 แบบคือ กามาวจร รูปาวจร อรูปาวจร โดยในกามาวจรมีการจำแนกเป็นอเหตุคู่และสหเหตุคู่ ซึ่ง อเหตุนนั้นถูกแยกเป็นมโนฐานและโมโนญาณาธุ ประกอบด้วยลั
วิภาคีธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๑
59
วิภาคีธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…ยว ที่เข้าไปปรากฏในกลาด (ใกล้) จะตายแห่งสัตว์เหล่านั้นเป็นอารมณ์ เป็นไปด้วยอำนาจ ปลาระ ทุพพล...วิปามโนวิญญาณธาตุ ในมหากูฏี คัศพ์ วิปา หน้าทิวิญญาณ-ธาตุไม่มี เห็นว่าเข้าที่กว่า ในที่นี้จึงแปลตามมหากูฏี. ปุระา…
บทรวมเกี่ยวกับวิญญาณและกรรม ซึ่งระบุถึงจำนวนและชนิดของวิญญาณ รวมถึงการเกิดขึ้นในกลาดต่าง ๆ โดยมีการกล่าวถึงอำนาจของกรรมและอิทธิพลที่ทำให้เกิดวิบากในชีวิตสัตว์ตามคุณลักษณะต่าง ๆ คำอธิบายเหล่านี้อยู่บนพ
วิกุทธิมรรค ภาค ๓ ตอน ๑
60
วิกุทธิมรรค ภาค ๓ ตอน ๑
ประโยค- วิกุทธิมรรคแปล ภาค ๓ ตอน ๑ หน้า ที่ ๕๙ อุคฆล ในกาลนั้น อเหตุคุมโนวิญญาณธาตุที่เป็นวิบากแห่งอุคฆล ดวง ๑ ย่อมทำกรรม กรรมมินิจิ และคณินิมิตอย่างใดอย่างหนึ่ง ที่เข้าไปปรากฏในก…
เนื้อหาครอบคลุมถึงการทำกรรมและการเกิดผลของวิญญาณที่สัมพันธ์กับอุคฆล มีการสำรวจความเข้าใจในกระบวนการปฏิสนธิวิญญาณและผลที่ฉายชัดออกมาในจิตใจของผู้ที่ต้องเผชิญกับกรรมตามที่ได้ทำไว้ โดยอธิบายว่าการดับของป
วิญญาณธาตุภาค ๑ ตอนที่ ๑
142
วิญญาณธาตุภาค ๑ ตอนที่ ๑
…(นั่น) ฝ่ายอคุลและอพฺพธฺดู ฯ และ จักุธาตุเป็นต้นด้วยที่เป็นโลเกยะ จัดเป็นมัชฌิมธาตุ ส่วนธรรมธาตุ และมโนวิญญาณธาตุที่เป็นโลกละ ฯ จัดเป็นปติวฺฑฺฐธาตุ ปฏิวฺฒโธ.โสธฺ วาโยธา ก็ได้แก่ผู้จุติพรรษ ฯ อปิ ธาตุและอากาสธา…
ในหน้า 141 ของ 'วิญญาณธาตุภาค ๑ ตอนที่ ๑' กล่าวถึงธาตุต่างๆ เช่น เทนุกัมมาตถุ, พยาบาทถุ, และธรรมธาตุ โดยระบุถึงความสัมพันธ์ระหว่างพวกมัน รวมถึงการอธิบายคุณสมบัติที่เกี่ยวข้องกับวิญญาณและธรรมชาติของธาต
วิภัทรมรรคา และอิทธิมัชฌิมัตถะ
62
วิภัทรมรรคา และอิทธิมัชฌิมัตถะ
…ยนะ (ได้รส) ผสมะ (ได้ถูกต้อง) พิงทราบดังกล่าวมานี้ [๙ สมัปฏิจฉา] ก็แล้วโดยบัลว่า "จิต มโน มานัส ฯลฯ มโนวิญญาณฌาณ" [๑๑ สัน ตริยา] อนึ่งล่า โดยบัลว่า "จิต มโน มานัส ฯลฯ มโนวิญญาณฌาณ"
เนื้อหาพูดถึงวิภัทรมรรคาและอิทธิมัชฌิมัตถะซึ่งมีอิทธิพลในศิลวิภาค และการกิจกรรมที่เกิดจากทัสสนะต่างๆ เพื่อเชื่อมโยงกับศิลวิภาคที่แสดงถึงความไม่ปราถนา ยกตัวอย่างที่เกี่ยวกับจิตและความรู้สึกของมนุษย์ในฐ
วิถีม judgments ภาค ๑ ตอน ๑
63
วิถีม judgments ภาค ๑ ตอน ๑
…ี่ 62 เกิดแต่มิจฉาชีพ ย่อมเกิดขึ้นในลำดับแห่งโนราธู อันเกิดขึ้นดับไปแล้ว" ดังนี้เป็นต้น วิปากเหตุถูกมโนวิญญาณธาตุ ที่เป็นลำดับแห่งอุบล วิญญาณโนราธุ เป็นอุบลสวิมภ ตก ที่เป็นอุบลวิเศษ วิญญาณโนราธู ก็เป็นกุศลว…
เนื้อหาที่นำเสนอเกี่ยวกับวิธีการวิเคราะห์ความเป็นไปของวิญญาณโนราธูในบริบทต่างๆ รวมทั้งการเวียนว่ายตายเกิดและอารมณ์ที่เกิดขึ้นตามลำดับต่างๆ ในวิญญาณ เป็นการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และวิญญาณ ผ่านก
วิญญาณแปลก ภาค ๑ ตอน ๑
99
วิญญาณแปลก ภาค ๑ ตอน ๑
…ญญาณแปลก ภาค ๑ ตอน ๑ หน้า ที่ 98 สุขสรรค์ โสมันต์สุขสรรค์ ?? ศีอย่างนั้น แต่ในเหตุภูมินิวาน-ธาตุนี้ มโนวิญญาณธาตุใดเป็นโสมันต์สรรค์ ปีนี้ (ที่เกิด) พร้อมกับมโนวิญญาณธาตุนี้ พึงทราบว่าเป็นอธิฏฐิ (ดีงาม) [สาเหตุ…
บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับมโนวิญญาณและวิบากกรรม โดยแบ่งแยกเป็นประเภทต่าง ๆ รวมถึงการวิเคราะห์ความสงบระหว่างมโนวิญญาณกับวิบากกรรม ว่ามีผ…