ลิ้น : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 6 / 14

…ง “อายตนะภาย ใน ๖” เหตุที่ใช้คำว่า “ทวาร” ซึ่งแปลว่า ประตู ก็เพราะอายตนะ ภายในทั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ เป็นทางเปิดรับ อายตนะภายนอกทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และ ธรรมารมณ์ (อารมณ์ที่ร…

บทความนี้เกี่ยวกับการทำความเข้าใจคำศัพท์ที่สำคัญในพระดำรัส ซึ่งพูดถึงอายตนะภายในและภายนอก รวมถึงคำว่า 'ทวาร' ที่หมายถึงประตูรับรู้ของอารมณ์ทั้งห้า การเห็นรูปด้วยจักษุจะต้องประกอบด้วยจักษุ รูป และใจ กา

สำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ เพื่อคุ้มครองรักษาใจให้รอด พ้นจากการถูกครอบงำด้วยอภิชฌาและโทมนัส การสำรวม อินทรีย์ แท้ที่…

การสำรวมใจและอินทรีย์นั้นเป็นการสร้างความบริสุทธิ์ให้กับจิต โดยจะมีสติและไม่ปล่อยใจให้เลื่อนลอย การมีความพอใจในสิ่งที่มีและไม่ขอมากจากผู้อื่นช่วยให้จิตใจสงบและคลายความกังวล นอกจากนี้ การหลีกเลี่ยงนิวร

…ร ได้แก่ ศีลสังวร คือ ความสำรวม ในพระปาฏิโมกข์ อินทรีย์สังวร คือ ความสำรวมอินทรีย์ทั้ง 6 ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ โภชเนมัตตัญญุตา คือ ความรู้จักประมาณในการบริโภค ชาคริยานุโยค คือ การประกอบความเพียรที่ทำให้เ…

เนื้อหาเกี่ยวกับคำว่า สัมมาสัมพุทโธ ที่มีความหมายว่า ตรัสรู้ด้วยตนเอง และวิชชาจรณสัมปันโน ที่ได้มาแรงกล้าจากวิชชา 8 อธิบายถึงความสามารถของพระพุทธเจ้าในการเข้าใจสภาวธรรมตามความจริง ที่เกี่ยวข้องกับการพ

18 พรั่งพร้อมด้วยสมบัติทุกอย่าง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ล้วนได้รับสัมผัสแต่สิ่งที่เลิศ มิได้อนาทร ร้อนใจในเรื่องใดเลย แต่เราก็ไม่ควรประมาทด้วยเหตุเพ…

บทความนี้เน้นความสำคัญของการสร้างบุญและแสวงหาธรรมเพื่อให้จิตใจเบิกบานและเข้าถึงความสุขที่แท้จริง ผ่านการสละสิ่งต่างๆ ด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์เพื่อฟังธรรมให้มีชีวิตที่มีความหมาย การอยู่ในราชสมบัติที่ขาดธร

…นาจรู้ได้ ทำหน้าที่ประสานงานกับประสาททั้ง 5 นั้น ด้วยการ 1) บังคับใช้ประสาททั้ง 5 (ประสาทตา หู จมูก ลิ้น กาย) 2) รับรู้สิ่งที่เกิดขึ้นกับประสาททั้ง 5 ด้วยอาการ 4 อย่าง คือ เห็นได้แก่ รับภาพ รับเสียง รับกล…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างใจและร่างกายของมนุษย์ โดยส่งเสริมให้เห็นว่ามนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่มีคุณสมบัติทั้งทางกายและจิตใจ และสามารถศึกษาและฝึกสมาธิได้ในขณะที่สัตว์ไม่สามารถทำได้ อธิบายถึงก

…ารเสวยอารมณ์ ความรู้สึก สุข ทุกข์ เฉยๆ ซึ่งเกิดจากการรับหรือสัมผัสมาจากทวารทั้ง 5 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และอารมณ์ทางใจ 3. สัญญา คือ ความกำหนดได้หมายรู้ในอารมณ์ หรือจำได้หมายรู้ในลักษณะ เครื่องหมายต่า…

สมาธิเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการนำพาผู้ครองเรือนเข้าสู่เส้นทางแห่งเมตตาและคุณธรรม คุณค่าของสมาธิไม่เพียงแต่ส่งผลต่อจิตใจ แต่ยังช่วยเสริมสร้างสุขภาพที่ดีในร่างกายอีกด้วย แม้ว่าในปัจจุบันจะมีการ

…งเพศเสื่อมทันที เป็นต้น” เนื่องจากว่าใจนั้นมีหน้าที่รับรู้สิ่งที่มากระทบตามทวารต่างๆ เช่น ตา หูจมูก ลิ้น และสัมผัสทางกาย ใจยังทำหน้าที่จำสิ่งที่เป็นสัญญาขันธ์ดังกล่าว และยังทำหน้าที่นึกคิดและตัดสิน ตลอดจน…

บทความนี้อธิบายถึงความสำคัญของจิตใจที่มีผลกระทบต่อสุขภาพทางร่างกาย เช่นเมื่อจิตใจแปรปรวนจะทำให้เกิดโรคต่างๆ รวมทั้งโรคหัวใจและระบบประสาท นอกจากนี้ยังอธิบายถึงบทบาทของจิตใจในการดำเนินการของร่างกายและคว

…ไม่พูดเรื่องมักมากในกามคุณ 5 ประการ อันได้แก่ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ที่ผ่านเข้ามาทาง ตา หู จมูก ลิ้น และกาย 2) พูดเรื่องความพอใจตามมีตามได้ในสิ่งของของตนที่ได้มา หรือที่เกิดจากการมีความพอใจ บ ท ที่ 6 …

ติรัจฉานกถา 32 ประการถูกมองว่าเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติและการศึกษาในทางธรรม โดยเฉพาะเมื่อพูดถึงความดีของผู้มีอำนาจหรือทรัพย์สิน วิคคาหิกกถา คือถ้อยคำที่ทำให้เกิดการทะเลาะวิวาทและโทษทั้งในทางปริยัติและป

…หลาย การไม่คุ้มครองในทวารอินทรีย์ทั้งหลายก็คือ การไม่ระมัดระวังสิ่งต่างๆ ที่ผ่านเข้ามาทางตา หู จมูก ลิ้น กาย เข้ามาสู่ใจ หากไม่รู้จักเลือกรับแต่เฉพาะสิ่งที่เป็นประโยชน์เข้ามาสู่ใจของเราแล้ว ก็จะทำให้จิตใจ…

บทความนี้นำเสนอวิธีการจัดการความกังวลที่เกิดขึ้นในใจและเสนอให้ทำสมาธิเพื่อช่วยในการศึกษาที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยกล่าวถึงความกังวลทั้ง 10 ข้อ และสาเหตุที่ทำให้เกิดนิวรณ์ซึ่งส่งผลต่อจิตใจและความสงบรว

…ตจนเห็นต้นไม้กลาย เป็นปิศาจไปได้ เป็นต้น ทวารเป็นทางเข้ามาของสื่อที่เราได้รับอยู่ 6 ทาง คือ ตา จมูก ลิ้น กาย ใจ ตาต้องเลือกดูใน สิ่งที่ควรดู หูฟังในสิ่งที่ควรฟัง จมูกดมในสิ่งที่ควรดม ลิ้นลิ้มรสในสิ่งที่คว…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการทำสมาธิและการควบคุมจิตใจ โดยเฉพาะเมื่ออยู่ในที่มืด ซึ่งอาจกระตุ้นให้เกิดภาพสยดสยองในจิตใจ การฝึกจิตให้มีจุดที่มั่นคงเป็นสิ่งจำเป็นในการลดความฟุ้งซ่าน และให้เข้าถึงความรู้

…นนายประตู คือ สติจะทำหน้าที่เสมือนนายประตู คอยเฝ้าดูสิ่งต่างๆ ที่จะผ่านเข้ามา กระทบใจ ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ตลอดจนเฝ้าดูถึงอารมณ์ที่ใจคิด ถ้าสิ่งใดเกิดขึ้น สติก็จะใคร่ครวญทันที ว่าควรปล่อยให้ผ่านไปหรือไม…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของสติในชีวิตประจำวัน โดยเปรียบเทียบสติกับเสาหลัก นายประตู ขุนคลัง และหางเสือ เพื่อแสดงให้เห็นว่าสติมีบทบาทในการควบคุมอารมณ์และความคิด รวมทั้งการตัดสินใจอย่างรอบคอบ เมื่อเรา

… ไม่ตกอยู่ในภาพของอดีตหรือ อนาคตตลอดเวลา เพราะว่าโดยปกติเมื่อมนุษย์รับอารมณ์ที่มากระทบทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจแล้ว ก็มักจะใส่ใจต่อทุกสิ่งที่มากระทบ และตอบสนองด้วยอำนาจของกิเลสที่ชอบใจหรือไม่ชอบใจ และส…

การกำหนดหมายถึงการเจริญสติในปัจจุบันอย่างมีสมาธิ มีความระมัดระวังและไม่วอกแวก เมื่อมีสติไม่ขาดช่วงจะทำให้การดำเนินชีวิตและการฝึกสมาธิเป็นไปอย่างดี การฝึกสติช่วยให้เรามีความสุขและสามารถอยู่กับปัจจุบันไ

…้ใจจะมีช่องทางติดต่อ กับโลกภายนอกและทำหน้าที่ดังกล่าวได้ โดยผ่านทางช่องทาง 5 ช่องทาง คือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย อารมณ์หรือสิ่งที่ผ่านเข้ามาในช่องทางทั้งห้านี้ มีความสำคัญ เพราะสามารถเปลี่ยนแปลงสภาพ จิตใจข…

บทนี้กล่าวถึงเทคนิคการฟังธรรมที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงชีวิตของผู้ฟัง การฟังธรรมถือว่าเป็นการเปิดใจให้กับสิ่งดีงาม และสามารถยกระดับจิตใจขึ้นในทางที่ดี โดยการฟังทางหูนั้นเป็นช่องทางสำคัญที่ไม่สามารถปิดกั

…้มีกายระงับย่อมเสวยสุข จิตของผู้มีสุขย่อมเป็นสมาธิ” (4) เกิดจากการสำรวมอินทรีย์ คือ สำรวมตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ดังนี้ ทีฆนิกาย ปาฏิวรรค, มก. เล่มที่ 16 ข้อ 419 หน้า 416-418 * อังคุตรนิกาย ติกนิบาต, มก…

ในบทนี้กล่าวถึงการตรึกตรองและปัญญาในพระพุทธศาสนา โดยเน้นว่าเมื่อปริยัติธรรมได้รับการเรียนรู้และตรึกตรองจากใจ จะนำไปสู่ความปราโมทย์และปีติ การมีสมาธิและความสุข เมื่อพระภิกษุทั้งหลายร่วมมือกันอย่างปรองด

…จะละ ย่อมละเสียได้ในที่นั้น เมื่อจะดับ ย่อมดับได้ที่นั้น ก็อะไรเป็นที่รักที่เจริญใจในโลก ตา หู จมูก ลิ้น กายใจ เป็นที่รัก ที่เจริญใจใน โลก ตัณหาเมื่อบุคคลจะละย่อมละเสียได้ที่นี้ เมื่อจะดับ ย่อมดับที่นี้ ร…

เนื้อหานี้กล่าวถึงกัมมัฏฐานและการปฏิบัติที่สำคัญในพระไตรปิฎก โดยอธิบายถึงทุกขสมุทัยและทุกขนิโรธ การละตัณหา และวิธีการปฏิบัติที่นำไปสู่ความดับทุกข์ในโลก มีการเน้นถึงการใช้ประสาทสัมผัสต่างๆ ในการเข้าถึง

…สมาธิอันเกิดจากอายตนะภายนอกร่างกาย (รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์) กับอายตนะภายใน (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) ทั้ง 2 อย่าง ตาม คัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ นิมิตแบ่งออกเป็น 3 คือบริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต และป…

เนื้อหาเกี่ยวกับอารมณ์และนิมิตในสมาธิ ซึ่งอารมณ์หมายถึงสิ่งที่จิตกำหนดและตรงกับนิมิต นิมิตแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ บริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต และปฏิภาคนิมิต โดยบริกรรมนิมิตหมายถึงการเลือกอารมณ์เพื่อฝึกสมาธิ

…ีลสังวร ได้แก่ การสำรวมในพระปาฏิโมกข์ 2. อินทรีย์สังวร ได้แก่ การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มิให้ อารมณ์ส่วนที่จะชักนำไปทางชั่วเข้าติดอยู่ได้ ย ทงหลาย การสังวรเหล่านี้ มีประจำพระองค์เป…

บทความนี้สำรวจวิชชา 3 ซึ่งประกอบด้วยปุพเพนิวาสานุสติญาณ, จุตูปปาตญาณ และอาสวักขยญาณ ที่ช่วยให้เกิดความเข้าใจในชาติก่อน และอิสรภาพจากกิเลส นอกจากนี้ยังมีวิชชา 8 รวมถึงวิปัสสนาญาณ และมโนมยิทธิญาณที่ช่วย

… 10. สมุมกขนโต พิจารณาความเป็นปฏิกูลโดยความแปดเปื้อนว่า อาหารนี้เมื่อเวลา บริโภคอยู่ก็เปื้อนมือ ปาก ลิ้น เพดาน ต้องล้างแล้วล้างอีกไม่ใคร่จะหมดกลิ่น เมื่อย่อยเสร็จแล้วก็ ยังกลายเป็นขี้มูก ขี้ตา ขี้หู ขี้ฟั…

บทความนี้พิจารณาความเป็นปฏิกูลของอาหาร ที่บริโภคผ่านทวารช่องเดียวแต่หลั่งออกทางทวารทั้ง 9 อาหารที่เคยมีค่ากลับกลายเป็นสิ่งสกปรกเมื่อออกจากร่างกาย ทั้งนี้ยังมีการเน้นถึงการเปรอะเปื้อนที่เกิดจากอาหารในข

…หัวใจก่อน ซึ่งเป็นเหมือนสถานีกลาง ที่จะเชื่อมโยง ระหว่างส่วนละเอียดกับส่วนหยาบ คือ ประสาทตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เมื่อความเห็น ความจำ ความคิด ความรู้ มาอยู่ที่หัวใจแล้ว ก็จะส่งไปยังฐานต่าง ๆ ทั้ง 5 ฐาน คือ…

บทความนี้อธิบายถึงลักษณะกายใจว่าใจมีจุดตั้งอยู่ที่เบาะน้ำเลี้ยงหัวใจ โดยแบ่งแยกการทำงานของเห็น จำ คิด รู้ ให้อยู่ในศูนย์กลางกาย และมีการแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับฐานทั้ง 7 ที่เชื่อมโยงกัน

… เป็นที่คุมวิญญาณ คำว่าวิญญาณในที่นี้ไม่ใช่กายละเอียด แต่หมายถึง ความรู้แจ้ง ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย หรือกล่าวได้ว่าฐานทั้ง 7 เป็นที่ตั้งของอายตนะใน การรับรู้ กล่าวคือ ฐานที่ 1 เป็นทางเข้าออกขอ…

…รับรู้ผ่านอายตนะ โดยฐานที่ 1 ถึงฐานที่ 7 มีลักษณะเป็นเส้นทางที่นำพาอารมณ์และประสบการณ์จากสายตาหูจมูกลิ้นกายใจ เข้าสู่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการเชื่อมโยงเสียง สัมผัส และความรู้สึกต่าง ๆ เพื…