วิญญาณ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 13 / 65

…าลียา สห อภิธรรมมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 129 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 130 ปญฺจวิญญาณาเนว นิสสตฺตนิชชีวตเถน ธาตุโยติ ปญฺจ วิญญาณธาตุโย มนนมตฺตา ธาตุ มโนธาตุ ฯ มโนเยว วิสิฎฐ วิชานนกิจจโย…

บทนี้กล่าวถึงการสำรวจอภิธรรมที่เกี่ยวข้องกับวิญญาณและธาตุต่างๆ โดยเน้นการศึกษาเรื่องมโนและการมีชีวิตอยู่ในบริบทต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอภิธรรมต่างๆ เช่น…

…หฎีกา - หน้าที่ 13 จตุตถปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 131 สตฺตานุตตรานิ จาติ อิเมล์ วเสน เทวจตฺตารีสวิธา มโนวิญญาณ ธาตุสูงขาตา ธมฺมา ปญฺจโวการภววเสน หทย์ นิสสาย วา จตุโวการภววเสน อนิสสาย วา ปวตฺตนฺติ ฯ กาเม ภเว ฉวต…

…้พูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหซึ่งเป็นการศึกษาในอภิธรรมเพื่อทำความเข้าใจสภาวะจิตและกาย ผ่านบริบทต่าง ๆ เช่น วิญญาณธาตุ การเกิดและการดับ รวมถึงการจัดกลุ่มและลำดับความสำคัญของธาตุในทางอภิธรรม โดยมีการแบ่ง categories …

…ฺติ ฯ ตตฺถาติ เตสุ ฉ ฉกุเกส ฯ จกฺขุทวาเร ปวตฺตา วีถีจิตตปรมปรา จกฺขุทวารวิถีติอาทินา ทวาร วเสน จกฺขุวิญญาณสมพนฺธินี วีถี เตน สห เอกาลมุพนเอก- ทวาริกตาย สหจรณภาวโต จกฺขุวิญญาณวิถีติอาทินา วิญญาณ วเสน วา วีถี…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธรรมและที่มาของการศึกษา จิตและวิญญาณซึ่งมีความสำคัญในการเข้าใจการทำงานของจิตใจ ผ่านทวารที่เป็นประตูสู่การสัมผัสโลกภายนอก โดยอธิบายถึงข้อ…

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 206 ฉฎฐปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 207 ฉพพีสติยา ชาครณจิตฺเตสุ ปวตฺตมาเนส ฯ ตทา ปน องคานิ อุทธฏทธฏาน" ยถาปวดตอิริยาบถภาเ

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาในแง่มุมต่างๆของการวิเคราะห์อิริยาบถ วิญญาณ และการก่อรูปแบบทางจิต ทั้งในเรื่องของกิจกรรมและความเข้าใจในอ วิญญาณและอิริยาบถที่เกี่ยวข้องกับการสร…

…ิธมฺมานํ อธิปติ ภาวนิวารณวเสน อิสสริย์ อธิปติตา ฯ สนฺเตสุปิ อินฺทฺริยนฺตเรสุ เกวล์ ทสฺสนาที่สุ จกฺขุวิญญาณาหิ อนุวฑฺตาปนมตฺติ อินฺทฺริยตาติ อย อธิปตินฺทฺริยานํ วิเส โสฯ โอชฏฐมกรูปาทโย อาหรันตีติ อาหารา ฯ กว…

…รปฏิบัติและอธิบายลักษณะต่างๆ เกี่ยวกับอาหารและความรู้ทางอภิธรรม รวมถึงรายละเอียดของอาหารที่เกี่ยวกับวิญญาณและวิชาการในการสนับสนุนชีวิต ในส่วนนี้ ยังมีการวิเคราะห์ถึงผลกระทบของการรับรู้และปฏิสัมพันธ์ระหว่างอ…

…อวเมตา เอกูนตฺตึส เจตนา สงฺขารา นาม ฯ ปฏิสนธิวเสน เอกูน- วีสติวิธี ปวตฺติวเสน ทวาที่สวิธ วิปากจิตต์ วิญญาณ นาม ฯ นามญฺจ รูปญฺจ นามรูป์ ฯ ตตฺถ นาม อิธ เวทนาทิกฺขนฺธฤตย์ ฯ รูป์ ปน ภูโตปาทายเภทโต ทุวิธี กลุ่มส…

บทเรียนนี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิ เป็นการวิเคราะห์ลักษณะและบทบาทของอภิธรรมในพุทธศาสนา โดยเฉพาะเรื่องอวิชชาและอริยสัจสี่ รวมถึงการกลั่นกรองความเข้าใจที่เกี่ยวข้องกับการกระทำและเจตนาในศาสตร์ทางจิต แ

…ุชาติ อนนต์ อากาส์ อนนต์ อากาสนฺติ อากาส์ อารพุก ปริกมุม กโรนฺตสฺส น ปน เกวล์ อนนต์ อนตฺตนฺติ ฯ เอว วิญญาณญจายตเนปี ฯ อนนฺตนฺติ อวตวาปิ อากาโส อากาโส วิญญาณ วิญญาณนฺติ มนสิ กาตุ๊ วฏฺฏตีติ อาจริยา ฯ สนฺตเมต์…

…ปฏิบัติกรรมฐานและการเข้าถึงสมาธิอย่างลึกซึ้ง โดยเน้นการปฏิบัติและการเข้าใจในธรรมะต่างๆ เช่น กสิณาและวิญญาณ ซึ่งช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถฝึกสมาธิและเข้าใจสภาวะทางจิตได้ดีขึ้น ข้อมูลในเอกสารนี้มีความสำคัญสำหรับ…

…ิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 35 ที่ชื่อว่าจักขุ เพราะอรรถว่า เป็นตัวชี้แจง คือเป็นที่ตั้งอาศัยของ วิญญาณ จึงเป็นประหนึ่งคอยบอกอยู่ ทั้งรูปที่สม่ำเสมอ และรูปที่ไม่ สม่ำเสมอ ๆ อีกอย่างหนึ่ง ที่ชื่อว่าจักขุ …

เนื้อหาในบทนี้พิจารณาถึงแนวคิดเกี่ยวกับประสาทสัมผัสโดยเฉพาะจักขุและโสต ว่ามีบทบาทในการรับรู้และความรู้สึกต่อรูปและเสียง โดยเชื่อมโยงกับคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ชี้ให้เห็นถึงเหตุผลในความชอบและการรับรู้เป็

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 36 วิญญาณในจักขุ เพราะอาศัยอยู่ในจักษุนั้น เหตุนั้น จึงชื่อว่า จักขุ วิญญาณ ฯ สมจริงตามคำว่าที่ท่านกล่าวไว้ว่…

ในเนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างวิญญาณและจักขุ รวมถึงการวิเคราะห์วิญญาณที่อาศัยอยู่ในกายและประสาทสัมผัสต่าง ๆ ท่านอาจารย์ได้แสดงให้เห็นถึง…

… 59 ต่างแห่งอารมณ์ คือโคจร ๔ อย่าง มีอากาศเป็นต้นที่จะพึงก้าวล่วง และที่จะพึงยึด กล่าวคือกสิณ อากาศ วิญญาณ และความไม่มีวิญญาณ นั้น ๆ จริงอยู่ อรูปาวจรจิตนั้น ก้าวล่วงกสิณนิมิตที่เป็นอารมณ์ แห่งปัญจมฌานแล้วย…

บทนี้นำเสนอการก้าวล่วงอารมณ์ในอภิธัมมะที่เกี่ยวข้องกับโคจร ๔ ประการซึ่งรวมถึงอากาศและวิญญาณ โดยให้ความสำคัญกับการเข้าใจในหัวข้อของอรูปาวจรจิตและโลกุตตรกุศลจิต เช่น สมาบัติและการประกอบด้วยมรรค…

…หมือนกันฯ ส่วนมโนทวารท่านเรียกว่าภวังค์ฯ บรรดาทวารเหล่านั้น จิต ๔๖ ด้วยอำนาจปัญจทวาราวัชชนจิต จักขุ วิญญาณ สัมปฏิจฉันนจิต สันตีรณจิต โวฏฐัพพนจิต กามาวจรชวนจิต และตทาลัมพนจิต ย่อมเกิดในจักขุทวารตามสมควร ฯ อน…

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภายใต้ปัญจทวารและทวารวินิมุตจิตที่มีงาน

…โลกฯ แต่วัตถุ ๓ มีฆานะเป็นต้น ไม่มีในรูปโลกฯ ก็ ในอรูปโลกไม่มีวัตถุแม้ทั้งหมด ฯ บรรดาวัตถุเหล่านั้น วิญญาณธาตุ ๕ อาศัยเฉพาะปลาทวัตถุทั้ง ๕ เป็นไปโดยส่วนตามลำดับ ฯ ส่วน มโนธาตุ กล่าวคือปัญจทวาราวัชชนะ และสัม…

…ารศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ รูปภพ และอรูปภพ พร้อมทั…

…คหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 142 และอารมณ์มีนัยดังที่ข้าพเจ้ากล่าวแล้ว ในก่อนนั่นแล ฯ วิญญาณ ๖ คือ จักขุวิญญาณ ๑ โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ กายวิญญาณ ๑ มโนวิญญาณ ๑ ฯ ส่วนวิถี 5 คือ …

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับอารมณ์และวิญญาณ ตามหลักอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งปันข้อมูลเกี่ยวกับวิญญาณ 6 ประการและวิถี 5 ประการที่เชื่อมโยงกับอ…

…องฯ แต่อารมณ์ที่เหลือ คือ กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ แนบสนิทในภูตเป็นที่อาศัยมีฆานะเป็นต้น เป็นเหตุเกิดของวิญญาณ ฉะนั้น อารมณ์คือ กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ แม้เป็นไปในกลาป อย่างหนึ่ง ๆ แล้ว ก็มาสู่คลองได้ฯ ก็ประสามทั้…

…ณ์ตั้งแต่รูปและเสียง จนถึงกลิ่น รส และโผฏฐัพพะ การเกิดขึ้นพร้อมกับภวังคจิตสะท้อนความเป็นเหตุเกิดแห่งวิญญาณ และอำนาจแห่งการกระทบประสาทที่ทำให้เกิดภวังคจลนะ โดยมีการเปรียบเทียบเพื่อให้ง่ายต่อความเข้าใจ.

… ตามสมควรแก่ภพนั้น ๆ และตามสมควร แก่บุคคลนั้น ๆฯ ด้วยคำว่า สพฺพตฺถาปิ เป็นต้น จักมีการคัดค้านแม้ ฆานวิญญาณเป็นต้น เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงคัดค้านเฉพาะตทา ลัมพนะที่ประกอบด้วยปฏิฆชวนะในรูปาวจรภูมิ ฯ บทว่า ส…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจิตในภพต่าง ๆ ที่มีการพิจารณาและวิเคราะห์ตามอภิธัมมิติ โดยเฉพาะในกามภพและรูปภพ รวมถึงความแตกต่างของวิถีจิตในแต่ละภพ และการมีอยู่ของอนิฏฐารมณ์ในโลกแห่งวิบากจิต ซึ่งเป็นการแสดงถึงลักษณ

… "วิปจฺจมานก ฯเปฯ กิลิฏฐิ วา" ฯ เพราะ เหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงได้ตรัสว่า "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย วิญญาณ กำหนัดด้วยความยินดีในนิมิตก็ดี กำหนัดด้วยความยินดีในอนุพยัญชนะ ก็ดี เมื่อตั้งอยู่ ย่อมตั้งอยู่ได้ ถ…

…ด้วยนิมิตแห่งทุคติและคตินิมิต ซึ่งเกี่ยวข้องกับผลของกรรมที่เป็นกุศลและอกุศล ที่มีผลต่อการเกิดใหม่ของวิญญาณ โดยกล่าวถึงสถานการณ์ที่กุศลจิตและอกุศลจิตเกิดขึ้นในเวลาเดียวกัน นอกจากนี้ยังอธิบายถึงจิตสันดานที่โน…

… อันความประชุมแห่งธรรมมีผัสสะเป็นต้นนั้น ที่เกิดร่วมกับชวนะใกล้ ต่อจุติให้เกิดอยู่ๆ แท้จริง ตัณหาให้วิญญาณน้อมไปในอารมณ์ที่มีโทษ อันถูกอวิชชาปิดบังไว้ สังขารตามที่กล่าวแล้ว ซึ่งเรียกกันว่า ขิปนก สังขาร (สัง…

…ตุในการเกิดของสังขาร และวิเคราะห์ว่าทั้งหมดนี้มีผลต่อการสร้างความเป็นกรรม รวมถึงอิทธิพลที่ก่อให้เกิดวิญญาณในสภาวะต่างๆ ตัณหาและอวิชชานั้นมีบทบาทสำคัญในการคอยปกปิดโทษของอารมณ์และทำให้วิญญาณน้อมไปในอารมณ์ที่ม…

…นิททัสสนะ เพราะอรรถว่า เป็นไปกับด้วย นิทัสสนะ กล่าวคือภาพอันจักขุพึงเห็น ๆ ก็ความเป็นโคจรแห่งจักขุ- วิญญาณ ท่านกล่าวว่า นิทัสสนะ ๆ และนิทัสสนะนั่น แม้เมื่อไม่ เป็นอย่างอื่นจากรูปายตนะ จะกล่าวทำให้เป็นดุจธรร…

เนื้อหานี้พูดถึงการกระทบกระทั่งระหว่างคนและวัตถุ โดยเชื่อมโยงเข้ากับภวังคจิตที่ไม่มีกำลังและการประจวบกันด้วยอารมณ์ นอกจากนี้ยังมีการแยกแยะระหว่างรูปที่มีความหยาบและละเอียด รวมถึงการอธิบายถึงนิทัสสนะแล

…ตาย เพราะขาดกัมมรูปไป ฯ สมดังที่ท่านโบราณาจารย์กล่าวไว้ว่า ธรรม ๓ อย่างเหล่านี้ คือ อายุ ๑ ไออุ่น ๑ วิญญาณ ๑ ละกายนี้ไปเมื่อใด เมื่อนั้น กายนั้น ก็ถูกทอดทิ้งนอนอยู่ เหมือนกับ ท่อนไม้อันไร้ประโยชน์ฉะนั้น ๆ บ…

…สังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา อธิบายว่าจิตเริ่มเกิดขึ้นก่อนกัมมชรูป และการกำหนดอายุ ไออุ่น และวิญญาณ ว่าจะเป็นเหตุที่ทำให้กายทิ้งอยู่ตามธรรมชาติ นำไปสู่การศึกษาถึงพื้นฐานและอวิชชาในอภิธัมมวิทยา โดยเฉพ…

…คตทธา (อนาคต- กาล) องค์ทั้ง ๘ ในท่ามกลาง เป็นปัจจุปันนัทธา (ปัจจุบันกาล)ฯ องค์ ๑๒ คือ อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรา มรณะ ฯ ก็คำว่าโสกะเป็นต้น ในปฏิจจสมุปบาทนัยนี้…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงปฏิจจสมุปบาทนัยซึ่งอธิบายการเกิดขึ้นของทุกข์ โดยเริ่มต้นจากสฬายตนะซึ่งเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดผัสสะและเวทนาจนถึงชาติและมรณะ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นตามลำดับของปัจจัยที่เครือข่ายและเกี