หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
273
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ปุพฺพา อทฺธา มคฺคป- ปตฺโตสุมิ ผลปปตโต มีติ อคฺคเหตุวา อิเม โอภาสาทโย ตณฺหา มานวตฺถุตาย น มคฺโค อถโข วิปัสสนาอุปกิเลสา เอวตพฺพิ- นิมุตติ ปน วีถีปฏิปนฺนํ วิปัสสนาญาณ์ มคฺโคติ เอว์ มคฺคลักขณสุส ววตถาน นิจฉัยน์ ม…
…กษาปฏิปนฺนา ลักษณะของอภิธรรมและวิธีการเข้าถึงความเข้าใจในเนื้อหาที่ซับซ้อน การวิเคราะห์จากประสบการณ์วิปัสสนาและการรู้แจ้งในธรรมเว็บ dmc.tv
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: อรูปจิตและฌานในพุทธศาสนา
65
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: อรูปจิตและฌานในพุทธศาสนา
…จารย์จึงได้กล่าวว่า ฌานงฺคโยคเภเทน เป็นอาทิฯ บรรดา ฌานที่เป็นบาท ฌานที่พิจารณา และอัธยาศัยบุคคลนั้น วิปัสสนา ที่เป็นวุฏฐานคามินีเป็นไปแก่พระโยคีผู้เข้าฌานใด ๆ ในบรรดาฌาน มีปฐมฌานเป็นต้น ออกจากฌานที่เข้านั้นแล…
…ทสำคัญในการพิจารณาสังขารและเป็นที่ตั้งให้กับการประพฤติปฏิบัติในทางพุทธศาสนา โดยเฉพาะยอดของการเข้าถึงวิปัสสนาที่ให้ความรู้แก่โยคีในฌานอย่างต่างๆ
วิปัสสนาและฌานในอภิธรรม
66
วิปัสสนาและฌานในอภิธรรม
จารณาฯ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 66 วิปัสสนาที่เป็นวุฏฐานคามินีฯ วิปัสสนาที่เป็นวุฏฐานคามินีนั้นแลเป็น ไปแก่บุคคลผู้พิจารณาฌานใด ๆ ฌานนั้น ๆ ชื่…
บรรยายถึงความสัมพันธ์ระหว่างวิปัสสนาและฌานภายในอภิธรรม โดยกล่าวถึงองค์ประกอบของมรรคที่แตกต่างกัน ทั้งปฐมฌานและทุติฌาน รวมถึงการพิจารณาธร…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
67
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…็นบาทไม่เล็งฌานที่พิ มีกำลังกว่าฌานที่ต่ำ ๆ ลงมาฯ ส่วนการนิยมเวทนาแม้ในมรรคทั้งปวง ย่อมมีโดยนิยมคือ วิปัสสนาที่เป็นวุฏฐานคามินีฯ การนิยมองค์ฌานล้วน ๆ ของพระผู้ สุกขวิปัสสก ย่อมมีโดยการนิยมคือวิปัสสนาเป็นวุฏฐา…
เนื้อหาที่อธิบายเกี่ยวกับการนิยมองค์ฌานและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา โดยวิปัสสนาถือเป็นวุฏฐานคามินี ในขณะที่ฌานมีหน้าที่เป็นบาท แต่พระผู้สุกขวิปัสสกไม่จำเ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
382
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ธาเป็นต้นของกัลยาณมิตรแล้วกระทำกุศลฯ บัณฑิตพึงเห็น คำตามสมควรอย่างนี้ คือ ทาน ศีล อุโบสถ ฌาน อภิญญา วิปัสสนา และมรรคภาวนาก็ดี ธรรมมีราคะชั้นสูง ๆ ขึ้นไปเป็นต้น อันเป็นเหตุ แห่งธรรมมีราคะเป็นต้นก็ดี ย่อมมีเพื่…
ในข้อความนี้ อาจารย์ได้นำเสนอความสัมพันธ์ระหว่างราคะ ศรัทธา และธรรมที่มีอิทธิพลต่อการอบรมในธรรมะ มีการกล่าวถึงธรรมที่เป็นนิสัยแก่กุศลธรรมทั้งภายในและภายนอก พร้อมกับความสำคัญของการเลือกทำความดีเช่นทาน
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
383
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ให้หนัก แน่น โดยปัจจเวกขณะและอัสสาทะเป็นต้นฯ จริงอยู่ อาลัมพนะนั้น อันต่างด้วยอาลัมพนะมีฌาน มรรค ผล วิปัสสนา และนิพพานเป็นต้น ย่อมกระทำธรรมมีปัจจเวกขณะ อัสสาทะ มรรค และผลเป็นต้น ให้ เนื่องด้วยตน เพราะฉะนั้น จ…
เนื้อหาตัวอย่างนี้พิจารณาความหมายของคำว่า สทฺธาทโย ที่ประกอบด้วยศีล จาคะ และปัญญา มีความสำคัญต่อการพัฒนาของตนและของคนอื่น โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างศรัทธาและศีลกับสุขทุกข์ รวมถึงบุคคลที่เป็นกัลยา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ประเภทแห่งอารมณ์
399
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ประเภทแห่งอารมณ์
…ุสสติญาณ ๑ ทิพพจักษุ ๑ ฯ นี้เป็นความต่างแห่งอารมณ์ในอธิการแห่งสมถกรรมฐานนี้ และ สมถกรรมฐานนัย จบ ฯ [วิปัสสนากรรมฐาน] ก็ในวิปัสสนากรรมฐาน พึงทราบการสงเคราะห์วิสุทธิ์ (ประ มวลวิสุทธิ) โดยอาการ ๓ อย่าง คือ สีลวิ…
…งประเภทแห่งอารมณ์และอภิญญาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นการพิจารณาอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับสมถกรรมฐานและวิปัสสนากรรมฐาน รวมถึงการสงเคราะห์วิสุทธิ์ตามลักษณะต่าง ๆ และอนุปัสสนาที่ต้องเข้าใจ ทั้งนี้ อภิญญามี 5 อย่าง…
การพิจารณาไตรลักษณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
401
การพิจารณาไตรลักษณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…่นแล ด้วยอุท ยัพพยญาณ โดยอำนาจแห่งปัจจัย และโดยอำนาจแห่งขณะจิต ชื่อว่า มัคคามัคคญาณทัสสนวิสุทธิ ฯ ก็วิปัสสนาญาณทั้ง ๕ ของพระโยคา วจรนั้น ผู้พ้นจากอันตรายอย่างนั้น ปฏิบัติไตรลักษณ์อยู่ด้วยความ สืบต่อแห่งวิปัสส…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาไตรลักษณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการอธิบายถึงแนวทางในการปฏิบัติวิปัสสนา การเห็นความไม่เที่ยงและความสิ้นไปของนามรูปผ่านสัมมสนญาณและอุทยัพพยญาณ สอนให้เห็นถึงความเกิดขึ้นและก…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 403
403
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 403
…(การพิจารณาเห็นโดยไม่มีที่ตั้ง) จัดเป็น วิโมกขมุขฯ เพราะฉะนั้น มรรคจึงได้ชื่อ ๓ อย่าง ด้วยอำนาจแห่ง วิปัสสนาเป็นเหตุมา (เป็นเหตุบรรลุ) คือ ถ้าวุฏฐานคามินีวิปัสสนา เห็นแจ้งโดยมิใช่ตน มรรคก็ชื่อว่าสุญญตวิโมกข์ …
เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์และเข้าใจมรรคและผลในพระอภิธรรม โดยเน้นถึงวิปัสสนาและวิโมกข์ที่ทำให้เกิดการเห็นแจ้งในหลักธรรม ทั้งในมรรคและผล การบรรลุของพระอริยบุคคลเช่นโสดาบันและสกิ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การประพฤติกรรมในภาวนา
407
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การประพฤติกรรมในภาวนา
…ๆ ขึ้นไปแม้ทั้ง ๒ อย่าง แห่งภาวนา ๒ ที่เรียกว่าสมถะ ด้วยอรรถว่า สงบนิวรณ์ทั้งหลายได้ และที่เรียกว่า วิปัสสนา ด้วยอรรถว่า เห็นสังขาร โดยอาการต่างชนิด มีอาการไม่เที่ยง เป็นต้น ตามลำดับ คือโดยลำดับแห่งสมถภาวนาแล…
…ยเพื่อเข้าใจลักษณะต่างๆ ของจริตและการวิเคราะห์ทางธรรม ที่เป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาภาวนา ทั้งสมถะและวิปัสสนา และยังได้กล่าวถึงแง่มุมของราคาจริตในชีวิตประจำวันของบุคคล รวมถึงการมีอำนาจร่วมในจริตที่แตกต่างกันได…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
423
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… เป็นอารมณ์ ฯ ความต่าง กันโดยอำนาจแห่งอารมณ์ ชื่อว่าโคจรเภท ฯ จบนัยที่กล่าวไว้ในสมถกรรมฐาน ฯ [อธิบายวิปัสสนากรรมฐาน] મૈં ธรรมชาติที่ชื่อว่าวิปัสสนา เพราะอรรถว่า เห็นโดยอาการต่าง ๆ ด้วยอำนาจลักษณะมีอนิจจลักษณะ…
…เข้าถึงความรู้เพื่อการสืบต่อสันตติชาติภพ รวมถึงการใช้ตาทิพย์ในญาณต่าง ๆ เช่น จุตูปปาตญาณ และการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน ที่มีความเกี่ยวข้องกับอนิจจลักษณะและการเห็นสิ่งต่าง ๆ ในแง่ของการไม่เที่ยง โดยสรุปแล้ว วิปัส…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
427
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…ือนกัน ฯ [อธิบายมัคคามัคคญาณทัสสนวิสุทธิ] รถ ต่อจากนั้น คือต่อจากการกำหนดปัจจัย การที่พระโยคีผู้ปรา วิปัสสนา ปรารภนัยมีขันธ์เป็นต้น ในนามรูปที่ตนกำหนดแล้วอย่างนั้น คือที่กำหนดด้วยอำนาจการกำหนดลักษณะเฉพาะตนเป็…
เนื้อหานี้พูดถึงกระบวนการเกิดของนามรูปในพระพุทธศาสนา โดยเจาะลึกถึงเหตุการณ์ที่เกิดจากอวิชชา ตัณหา อุปทาน และกรรม ทั้งยังแสดงถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดของนามและรูป รวมถึงการวิเคราะห์กระบวนการต่างๆ เพื
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
432
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ษ์ และเพราะบริสุทธิ์จากธรรมที่เป็น เป็นขาศก ฯ จบนัยวิสุทธิ ๖ ฯ [อธิบายญาณทัสสนวิสุทธิ ความแก่รอบแห่งวิปัสสนาก็คือสังขารุเปกขาญาณ มาถึง ได้แก่ อาศัยสังขารุเปกขาญาณนั้นๆ คำว่า อิทานิ อปุปนา อุปฺปชฺชิสสติ ความว่…
…ัญของญาณทัสสนะที่เกี่ยวข้องกับการรู้ไตรลักษณ์และการเห็นโดยประจักษ์ รวมทั้งการเข้าใจในลักษณะต่างๆ ของวิปัสสนาและการวางเฉยในสังขาร การวิเคราะห์ปรัชญานี้สามารถช่วยให้ผู้ศึกษาเข้าถึงความหมายและการประพฤติธรรมอย่าง…
วิปัสสนาและมรรคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
436
วิปัสสนาและมรรคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 436 ฉะนั้น ถ้าวิปัสสนาที่เป็นวุฏฐานคามินี เห็นแจ้งโดยมิใช่ตน ฯ มรรค ก็เป็นวิโมกข์ชื่อว่าสุญญตะ เพราะได้ชื่อตามอำนาจธรรมเป็…
เนื้อหานี้กล่าวถึงวิปัสสนาที่เป็นวุฏฐานคามินี ซึ่งเป็นเครื่องมือในการเข้าถึงมรรคและผล โดยมีการอธิบายถึงอำนาจธรรมที่เกี่ยวข้อง …
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
438
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…อายุสังขารยังเป็นไปได้ภายใน ๗ วัน ฯ บทว่า ปฏิปตฺติรสสฺสาท ได้แก่ ความยินดีรสของการปฏิบัติคือสมถะและ วิปัสสนา อันต่างด้วยความสุขมีความสุขประกอบด้วยฌานและความสุข ประกอบด้วยผลเป็นต้น ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ แห่ง…
…ตรวจสอบอายุของสังขารจะต้องทำใน 7 วัน นอกจากนี้ยังได้อธิบายถึงความสุขและความยินดีจากการปฏิบัติสมถะและวิปัสสนา ซึ่งต่างกันตามประเภทของความสุขที่เกิดจากฌานและผลลัพธ์ที่ได้จากการปฏิบัติ และบทนี้จบลงด้วยการพรรณนาเ…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
4
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…เทน ปาริหาริกปญญ์ ทสเสติ ฯ อิมสฺมี หิ ปัญหาพยากรณ ติกฺขตต์ ปญฺญา อาคตาฯ ตตฺถ ปฐมา สชาติปัญญา ทุติยา วิปัสสนาปัญญา ตติยา สพฺพ กิจจปริณายิกา ปาริหาริกปญฺญา ฯ ภิกขูติ สาเร ภย์ อิกขาติ ภิกขุ ฯ โส อิม วิชฏเย ชานติ…
วิสุทธิมคฺคสฺส หรือ วิสุทธิมรรค เป็นแนวทางที่มุ่งเน้นการนำผู้ปฏิบัติไปสู่นิพพานผ่านการเสริมสร้างศีล สมาธิ และปัญญา เนื้อหามุ่งเน้นถึงการปฏิบัติที่ถูกต้อง โดยการสร้างสติปัฎฐานซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการพัฒน
ปฐวีกสิณนิทเทโส
165
ปฐวีกสิณนิทเทโส
…ต อปปน ปาปุณิสสติ ฯ สมาธิปัญญาสุ ปน สมาธิกมุมิกสฺส เอกคุกตา พลวดี วฏฏติ ฯ เอว หิ โส อปปน ปาปุณาติ ฯ วิปัสสนากมุมิกสฺส ปญฺญา พลวตี วฏฏติฯ เอว หิ โส ลักขณปฏิเวธ ปาปุณาติ ฯ อุภินน์ ปน สมตายปี อปปนา โหติเยวฯ สติ …
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาและการปฏิบัติของปฐวีกสิณ ที่เน้นความสำคัญของสมาธิและวิปัสสนาในทางธรรม โดยการสังเคราะห์แนวทางการพัฒนาจิตใจเพื่อให้เกิดความสงบและความเข้าใจที่แท้จริงในธรรมชาติของ…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล
259
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล
…สโสปิ วิชชา อฏฺฐปี วิชชาฯ ติสโส วิชชา ภัยเภรวสุตเต วุฒิตนเยเนว เวทิตพฺพาฯ อฏฺฐ อมพฎฐสุตเต ฯ ตตฺร หิ วิปัสสนาญาเณน มโนมยิทธิยา จ สห น อภิญญา ปริคคเหตุวา อฏฐ วิชชา วุตตา ฯ จรณนฺติ สีลสํวโร อินทริเยสุ คุตตทวารตา…
บทความนี้นำเสนอการตีความในวิสุทธิมคฺคสฺสเกี่ยวกับวิชชาและการปฏิบัติเพื่อการเข้าถึงภาวะที่สมบูรณ์แบบในพระพุทธศาสนา โดยเน้นหลักสำคัญเกี่ยวกับการปฏิบัติด้วยความถูกต้องและการมีสติในการดำเนินชีวิต จากหลักธ
ประโยควิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล
15
ประโยควิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล
… ตสฺส ภาวนานิทเทโส อนุปฺปตฺโต ฯ ตตฺถ ยสฺมา อิริยาบถปพพ์ จตุสมปชัญญปพพ์ ธาตุมนสิการ ปพพฤติ อิมานิ นิ วิปัสสนาวเสน วุตตานี นว สิวฏฐิก ปพพานิ วิปสฺสนาญาเณสุเยว อาทีนวานุปสฺสนาวเสน วุฒิตานิ ยาปี เจตฺถ อุทธุมาตกาท…
เนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสกุล ที่อธิบายถึงการฝึกฝนกายคตาสติ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการพัฒนาอ mindfulness และการเข้าถึงสติสัมปชัญญะ ในการปฏิบัติธรรมเพื่อความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้นเกี่ยวก
อนุสฺสติกมฺมฏฺฐานนิทเทโส
83
อนุสฺสติกมฺมฏฺฐานนิทเทโส
…ทติ ฯ ก วิปสฺสนาวเสน ฯ สปปีติเก เทว ฌาเน สมาปชฺชิตวา วุฏฐาย ฌานสมปยุตติ ปีติ ขยโต วยโต สมุมสติ เอว์ วิปัสสนากฺขเณ ฌานสมปยุตติ ปีติ อารมณ์ กตฺวา จิตต์ อาโมเทติ ปโมเทติ ฯ เอว ปฏิปนฺโน อภิปปโมทย์ จิตติ อสฺสสิสฺส…
…เห็นวิธีการที่จิตได้รับการฝึกฝนเพื่อพัฒนาข้อคิดเห็นและมุมมองของตนไปในทางที่ดีขึ้น ผ่านการใช้สมาธิและวิปัสสนาในการปฏิบัติ นอกจากนี้ยังพูดถึงการแยกแยะและการพิจารณาจิตในยามหลับและตื่น ในการฝึกปฏิบัติที่มีมาตรฐาน…