หน้าหนังสือทั้งหมด

ความสงสัยเรื่องสามัญญผลและการสารภาพผิดของพระเจ้าอชาตศัตรู
256
ความสงสัยเรื่องสามัญญผลและการสารภาพผิดของพระเจ้าอชาตศัตรู
…ทธิผู้มีชื่อเสียงทั้ง หลายให้ช่วยคลี่คลายข้อข้องใจ แต่กลับทรงผิดหวังมาโดย ตลอดนั้น บัดนี้พระเจ้าอชาตศัตรูได้ทรงพบแล้วว่า พระสัมมา สัมพุทธเจ้าเพียงพระองค์เดียวเท่านั้น ที่ทรงสามารถปลด เปลื้องทุกข์อันใหญ่หลว…
ในข้อความนี้พระเจ้าอชาตศัตรูทรงเผชิญกับความสงสัยเรื่องสามัญญผลที่รบกวนพระทัยเป็นเวลานาน แม้จะพยายามหาความกระจ่างจากเจ้าลัทธิต่าง…
ความงดงามของพระธรรมคํา สั่งสอนในพระพุทธศาสนา
255
ความงดงามของพระธรรมคํา สั่งสอนในพระพุทธศาสนา
…มเทศนาของพระผู้มีพระภาค เจ้าก็ฉันนั้น บริบูรณ์พร้อมด้วยคุณวิเศษโดยเอนกประการ” ୭ ครั้นแล้วพระเจ้าอชาตศัตรู จึงทรงขอถึงพระรัตนตรัย เป็นสรณะตลอดชีวิต โดยปฏิญาณว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ข้าพระองค์ขอถึงพระผู้ม…
…าวถึงการตั้งหลักในพระ ธรรมคํา สั่งสอนที่มีความงดงามดุจดั่งการเปิดเผยความจริงให้ผู้คนเห็น พระเจ้าอชาตศัตรูได้แสดงความเห็นด้วยการกราบทูลสรรเสริญจึงได้ขอถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะตลอดชีวิต ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป …
การบรรลุธรรมกายและญาณต่างๆ
254
การบรรลุธรรมกายและญาณต่างๆ
…ใจง่าย ๆ ได้ว่า “บรรลุญาณก็คือบรรลุธรรม กายนั่นเอง” ตลอดเวลาแห่งการสดับพระธรรมเทศนานั้น พระเจ้า อชาตศัตรูทรงติดตามสดับตรับฟังด้วยความสนพระทัยเป็น อย่างยิ่ง เพราะนอกจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะทรงตอบปัญหา ได้ตร…
…ารบรรลุญาณในการเห็นโลกที่แตกต่างกันตามกรรม และการมีหูทิพย์ ตาทิพย์ การสดับพระธรรมเทศนาโดยพระเจ้าอชาตศัตรูที่มีความสนใจลึกซึ้งถึงการตอบปัญหาของพระพุทธเจ้า ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนเกี่ยวข้องกับการเข้าถึงญาณของธรรม…
สามัญญผลลำาดับที่ ๔
250
สามัญญผลลำาดับที่ ๔
…แล้ว นั่นคือบรรลุอรหัตตผล ซึ่งเป็นสามัญญผล ขั้นสูงสุด ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรู ดังนี้ “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่กา…
เมื่อผู้ที่เจริญภาวนาสามารถประคองจิตให้เป็นสมาธิและบริสุทธิ์จากกิเลส จิตจะสว่างไสว บรรลุอันหยั่งรู้เกี่ยวกับอริยสัจ ๔ และหลุดพ้นจากกิเลสทั้งหมด นั่นคือการบรรลุอรหัตตผล ซึ่งเป็นสามัญญผลสูงสุดที่พุทธเจ้
สามัญญผลลำาดับที่ ๗
247
สามัญญผลลำาดับที่ ๗
…่าสัตว์โลก อันเป็นไปตามอำนาจกรรม ซึ่งตามนุษย์มองไม่เห็น ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับพระ เจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน…
เมื่อผู้เจริญภาวนาเข้าถึงสมาธิที่แน่วแน่ ทำให้จิตบริสุทธิ์ปราศจากกิเลส ส่งผลให้สามารถเห็นการเกิดและการตายของสัตว์ รวมถึงความแตกต่างตามอำนาจกรรม โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสถึงการประคองจิตในสภาวะนี้อย
การระลึกชาติและสมาธิในพระพุทธศาสนา
244
การระลึกชาติและสมาธิในพระพุทธศาสนา
…เป็นอะไร เกิดที่ไหน มีสภาพความเป็นอยู่อย่างไร เป็นต้น ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาสมาธิและการดับกิเลสในอานาปานสติ การนำไปสู่อภิญญาและการระลึกชาติในหลายระดับ ซึ่งถูกเน้นตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าโดยเฉพาะการทำให้จิตใจกลับไปสู่สภาพที่บริสุทธิ์ไร้กิเลส ทำให้
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์
241
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์
…ญาณกำหนดรู้ ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสเรื่องญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นกับ พระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควร แก่การงา…
…ปิดเผยความรู้ของพระพุทธองค์ที่แสดงถึงความสามารถในการรู้ใจผู้อื่น โดยมีการสนทนากับยักษ์และพระเจ้าอชาตศัตรู ผ่านการตรัสถึงความสำคัญของสมาธิและความบริสุทธิ์ในการทำงานของจิตใจและการเข้าถึงญาณ.
การฝึกสมาธิเพื่อการได้ยินเสียงทิพย์
239
การฝึกสมาธิเพื่อการได้ยินเสียงทิพย์
ตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควร แก่การงา…
ในข้อความนี้ พระเจ้าอชาตศัตรูสอนว่าภิกษุที่มีจิตใจบริสุทธิ์และสมาธิเต็มที่ สามารถได้ยินเสียงทิพย์และเสียงมนุษย์ทั้งที่อยู่ใกล้และ…
การพัฒนาจิตผ่านมโนมยิทธิ
236
การพัฒนาจิตผ่านมโนมยิทธิ
…ดียวก็ได้ ล่องหนหายตัวก็ได้ หรือเหาะ เหินเดินอากาศก็ได้ ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับพระเจ้า อชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน …
เมื่อผู้เจริญภาวนาได้บรรลุมโนมยิทธิแล้ว หากยังสามารถรักษาสมาธิได้ จะทำให้จิตบริสุทธิ์ขึ้น สามารถแสดงอิทธิฤทธิ์ได้ เช่น การแปลงกายและล่องหน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้สอนว่า เมื่อจิตเป็นสมาธิและปราศจากกิเลส
การพัฒนาจิตสู่ธรรมกายพระโสดา
233
การพัฒนาจิตสู่ธรรมกายพระโสดา
…ทางใจก็จะบังเกิดขึ้น จะนึกให้เป็นอย่างไรก็ เป็นไปตามนัก ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับพระเจ้าอชาต ศัตรูว่า ธรรมกาย มีหลายระดับ ธรรมกายเบื้องต้นเรียกว่า ธรรมกายโคตรภู เป็นรอยต่อระหว่าง โลกิยภูมิและโลกุตตร…
บทความนี้กล่าวถึงการพัฒนาจิตของผู้บรรลุธรรมกายโคตรภูไปสู่ธรรมกายพระโสดา โดยเน้นที่วิปัสสนาญาณและการฝึกฝนจิตให้มีสมาธิแน่วแน่ เนื้อหายังพูดถึงความสำคัญของการไม่ประมาทในการฝึกจิต เพื่อให้สามารถเข้าถึงระ
การบรรลุญาณทัสสนะในมนุษย์
231
การบรรลุญาณทัสสนะในมนุษย์
…ูปและวิญญาณแยกออกจากกันไปคนละ ทาง เหล่านี้เป็นธรรมดาโลก ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับ พระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุ เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่ การงาน ตั้…
เนื้อหาเกี่ยวกับการบรรลุญาณทัสสนะและความเข้าใจในกายและวิญญาณ โดยเฉพาะการที่กายของมนุษย์ประกอบด้วยมหาภูต ๔ และการเจริญเติบโตผ่านอาหาร การตระหนักถึงความไม่เที่ยงแท้ของชีวิตเป็นเรื่องธรรมดาโลก วิชานี้สาม
สามัญญผลเบื้องสูง
229
สามัญญผลเบื้องสูง
บทที่ ๘ สามัญญผลเบื้องสูง พระธรรมเทศนาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทำให้พระ เจ้าอชาตศัตรูทรงรู้สึกประทับใจ และศรัทธาในพระธรรมวินัย เป็นอย่างยิ่ง ทรงเคารพเทิดทูนพระพุทธคุณไว้สูงสุด ทั้ง ประจ…
บทนี้กล่าวถึงความสำคัญของพระธรรมเทศนาที่ทำให้พระเจ้าอชาตศัตรูมีความศรัทธาในพระธรรมวินัย และการเคารพในพระพุทธคุณ จากนั้นพระพุทธองค์ทรงแสดงสามัญญผลซึ่งนำไปสู่วิชชา…
ประเภทของสมาธิในพระพุทธศาสนา
221
ประเภทของสมาธิในพระพุทธศาสนา
ประเภทของสมาธิ การบรรลุฌานทั้ง ๔ ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง แก่พระเจ้าอชาตศัตรูนั้น ล้วนเป็นสามัญญผลอันเกิดจากการ เจริญสมาธิภาวนาของพระภิกษุเอง 5 สมาธิในพระพุทธศาสนาอาจแบ่งออกได้เ…
บทความนี้นำเสนอประเภทของสมาธิในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งออกเป็น ๒ ระดับ ได้แก่ สมาธิเบื้องต่ำที่เกิดจากการสงบระงับของนิวรณ์ ๕ และสมาธิเบื้องสูงที่นำไปสู่การบรรลุฌานทั้ง ๔ โดยเฉพาะความสำคัญของการทำใจให้เป็
ฌาน ๔: การทำจิตให้สงบและเข้าถึงปฐมฌาน
216
ฌาน ๔: การทำจิตให้สงบและเข้าถึงปฐมฌาน
… สมาธิละเอียดอ่อน ก็จะเข้าฌานระดับต่าง ๆ ไปตามลำดับ ๆ ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแก่พระเจ้าอชาตศัตรูว่า ๆ “เมื่อเธอ (ภิกษุผู้ปฏิบัติภาวนา) พิจารณา เห็นนิวรณ์ ๕ ประการเหล่านี้ที่ละได้แล้วในตน ย่อมเกิดป…
ฌานหมายถึงภาวะที่จิตสงบประณีตซึ่งเป็นประสบการณ์ที่ลึกซึ้งของการสมาธิ พระภิกษุที่ปฏิบัติภาวนาจะสามารถเข้าถึงฌานในระดับต่าง ๆ ผ่านการพิจารณานิวรณ์ ๕ ประการและบรรลุถึงความสงบสุขที่สูงส่ง ด้วยการปฏิบัติอย
สามัญญผลเบื้องกลาง
205
สามัญญผลเบื้องกลาง
…างแท้จริง ครั้น เมื่อเจริญภาวนาย่อมบรรลุฌานไปตามลำดับ ๆ ดังที่พระสัมมา สัมพุทธเจ้าตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้นประกอบด้วยศีลขันธ์ อินทรีย สังวร สติ สัมปชัญญะ และสันโดษอันเป็น อริยะเช่นนี้แล้ว ย่อมเ…
บทที่ ๗ นี้ กล่าวถึงสามัญญผลเบื้องกลาง ซึ่งหมายถึงผลดีที่ภิกษุได้รับจากการเจริญภาวนาเมื่อมีศีลและสัมมาสติ โดยเน้นการสงบจิตใจ การบรรลุฌาน และการเลือกที่สงัดในการปฏิบัติธรรม อจิญญผลนี้มีความหมายลึกซึ้งใ
การบวชและการปฏิบัติของภิกษุในพระพุทธศาสนา
203
การบวชและการปฏิบัติของภิกษุในพระพุทธศาสนา
…ระจิตให้บริสุทธิ์จากความเพ่งเล็งในโลกได้ จากพระธรรมเทศนาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ตรัสกับ พระเจ้าอชาตศัตรูในบทที่ 5 นี้ ย่อมทำให้พระเจ้าอชาตศัตรู เข้าพระทัยดีว่า นักบวชที่แท้จริงในพระพุทธศาสนานั้นจะต้อง บวช…
…กังวล มีความยินดีตามมีตามได้และชำระจิตให้บริสุทธิ์จากความเพ่งเล็งในโลก ในพระธรรมเทศนานี้ พระเจ้าอชาตศัตรูได้รับทราบว่าผู้บวชที่แท้จริงต้องบวชเพื่อละกามและประพฤติพรหมจรรย์ เพื่อสั่งสมบุญบารมี เป้าหมายแห่งกา…
บทบาทของสติและสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา
191
บทบาทของสติและสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา
…ระกอบด้วย “สติสัมปชัญญะ" ๖. เป็นผู้สันโดษ เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงสติสัมปชัญญะแก่พระ เจ้าอชาตศัตรูจบลงแล้ว จึงทรงแสดงสันโดษต่อไปว่า “มหาบพิตร อย่างไรภิกษุจึงชื่อว่าเป็นผู้สันโดษ” ตรัสดังนี้แล้ว จึงไ…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของสติและสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นว่าพระภิกษุที่ขาดสติไม่สามารถรักษาอินทรีย์ได้ ส่งผลเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินของตนเองและผู้อื่น และยังส่งผลให้ประชาชนเสื่อมศรัทธาใ
การบำเพ็ญศีลในพระพุทธศาสนา
187
การบำเพ็ญศีลในพระพุทธศาสนา
…ื่องคุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลายจบ ลงแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงแสดงสติสัมปชัญญะแก่ พระเจ้าอชาตศัตรูว่า “มหาบพิตร อย่างไรภิกษุจึงชื่อว่าเป็นผู้ ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ” ตรัสดังนี้แล้ว จึงได้ทรงวิสัชนาด…
เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระภิกษุบำเพ็ญอินทรียสังวรศีลจนสำเร็จ ทำให้ไม่ถูกอภิชฌาและโทมนัสครอบงำจิตใจ ส่งผลให้ปาฏิโมกขสังวรศีลสำเร็จด้วยศรัทธา โดยสติสัมปชัญญะทำให้เกิดความรู้สึกตัวในการก้าวและถอย นอกจากนี
การคุ้มครองทวารในอินทรีย์
175
การคุ้มครองทวารในอินทรีย์
เมื่อตรัสเรื่อง “ความถึงพร้อมด้วยศีล” จบลงแล้ว พระ สัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรู ต่อไปอีกว่า “มหาบพิตร อย่างไร ภิกษุจึงชื่อว่าเป็นผู้คุ้มครองทวารใน อินทรีย์ทั้งหลาย” ๔. คุ้มครองทวา…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความสำคัญของการคุ้มครองทวารในอินทรีย์ โดยเน้นถึงการสำรวมระวังอินทรีย์ทั้ง 5 ซึ่งประกอบด้วย ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ดั้งนั้น 'อินทรียสังวรศีล' จึงหมายถึง ความปรกติในการควบคุ
ความสงบในใจและศีลของพระภิกษุ
174
ความสงบในใจและศีลของพระภิกษุ
ไม่มีภัยใด ๆ มากล้ำกราย ๆ เปรียบเสมือน กษัตริย์ผู้กำจัดอริราชศัตรูหมดสิ้นแล้ว ย่อมไม่ ประสบภัยทั้งปวงจากภายนอก ส่วนภายใน จิตใจนั้นเล่า ย่อมรู้สึกสงบ สบาย ปราศจาก ความ…
…เคารพศีลจะทำให้พระภิกษุได้รับการนับถืออย่างจริงใจซึ่งส่งผลต่อความสงบของจิตใจอย่างลึกซึ้ง พระเจ้าอชาตศัตรูได้เรียนรู้เกี่ยวกับความสำคัญของศีลจากพระบรมศาสดา และมีความเปลี่ยนแปลงในทัศนคติต่อพระภิกษุจากการเข้า…