สังขาร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 11 / 37

…ติ เอเตน สตฺโตติ โค กมุม ฯ เตน ภวตีติ คพโภติ วุจจติ ฯ เสนที่ติ ปวตฺตนฺติ ฯ รูปาที่สูติ รูปเวทนาสัญญาสังขาร วิญญาณสุ ฯ เกจิ ปน รูปารมฺมณาทีสุ ฉฬารมุมเณสูติ วทนฺติ ฯ ต์ ปาลียา น สเมติ ฯ อยญหิ ปาล” รูเป โข ราธ…

… เน้นการวิเคราะห์ของคำสำคัญต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับ 'สตฺโต' และ 'ปวตฺต' รวมถึงการพูดถึงรูปเวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณที่มีบทบาทในการสร้างประสบการณ์และความเข้าใจด้านอภิธรรม รวมทั้งอธิบายเรื่องความสัมพันธ์ระหว…

…ชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 233 สตฺตมปริจเฉทตฺถ โยชนา หน้า 233 วิ...ทุกข์ ฯ ปจฺจเยหิ สังคมม กริยตีติ สังขาร ย์ ทุกข์ ฯ ทุกฺขทุกฺขกฺจ วิปริณามทุกฺขกฺจ สงฺขารทุกฺขกฺจ ทุกข...ทุกฺขา ฯ ทุกฺข....ทุกฺขา หุตวา ภวนฺ…

เนื้อหานี้เป็นการวิเคราะห์คำสอนในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับแนวคิดเรื่องทุกข์และการเข้าถึงทุกข์โดยใช้คำหลักต่างๆ การประยุกต์ใช้คำศัพท์ทางอภิธรรมในการศึกษาเป็นหัวข้อสำคัญในหนังสือ. ศึกษาความหมายและการตีความใ

… เหตุ ฯ อวิช...นาติ คริตาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ ตณฺหูปาทานาติ คหิตาติ กมฺม ฯ กมุม....โตติ คหิโตติ เหตุ ฯ สังขาร....นาติ คหิโตติ ตติยา วิเสสน์ ฯ กมฺมภูโวติ คหิโตติ กมฺม ๆ กิสมิญฺจ โปตุกเก กมฺมภูโวติ เอตฺถ จสทฺโท …

เนื้อหานี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา พร้อมวิเคราะห์เกี่ยวกับตณฺหูและกิเลสซึ่งประกอบไปด้วยการสนทนาเกี่ยวกับบทบาทของความเป็นสุขและความทุกข์ในสภาวะต่าง ๆ โดยมีการตรวจสอบว่าตณฺหูนั้นสร้างกิเลสอย่างไร และพ

…พตฺถาปิ รชนทูสนวิรหิตานิ อุเปกขาสหคตาเนว ปวตฺตนฺติ ฯ ตโตเยว จ สภาวติกฺขตาย อุสสาเหตุพุพตาย จ อภาวโต สังขาร เภโทปิ เนส์ นตฺถิ ฯ โหนติ เจตุถ มูฬหตุตา เจว สสปป- วิกเขปา เจกเหตุก โสเปกข์ สพฺพทา โน จ ภินฺนํ สงฺข…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและการวิเคราะห์ด้านจิตตาภูมิ การขยายความในเรื่องต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอภิธรรม การจัดการจิตและกุศลผสมผสาน โดยเฉพาะการวิเคราะห์เกี่ยวกับจิตตานและการศึกษารูปแบบความส

…ฐินั่นเอง ชื่อว่าทิฏฐิคตะ เพราะความที่ คต ศัพท์ เป็นไปในภาวะแห่งทิฏฐิศัพท์นั้น ดุจในคำว่า สงฺขารคต (สังขาร) ตมคติ (ความมืด) ดังนี้เป็นต้น ๆ อีกอย่างหนึ่ง ความเห็นผิดที่ไป คือหยั่งลงในทิฏฐิ ๖๒ หรือเพียงความไ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการอธิบายจิต ๒ ลักษณะ ได้แก่ โทมนัสสสหคตจิต และโสมนัสสสหคตจิตซึ่งรวมถึงความหมายของจิตที่ดีและความเห็นผิด ๆ ในบริบทของอภิธรรม โดยเฉพาะเกี่ยวกับอำนาจแห่งวิถีจิตที่ทำให้เกิดโสมนัสและทิฏ

…คลผู้ซึ่งเข้าฌานอย่างใดอย่างหนึ่ง ในบรรดาฌาน มีปฐมฌานเป็นต้น ออกจากฌานที่เข้านั้นแล้ว พิจารณาปกิณณก สังขาร (สังขารอื่นจากฌานที่เข้า) ให้เกิดขึ้นแล้วนั้น เป็นเหมือนกับ ฌานที่เป็นบาทนั้น ๆ มีปฐมฌานเป็นต้นฯ ก็…

บรรยายถึงความสัมพันธ์ระหว่างวิปัสสนาและฌานภายในอภิธรรม โดยกล่าวถึงองค์ประกอบของมรรคที่แตกต่างกัน ทั้งปฐมฌานและทุติฌาน รวมถึงการพิจารณาธรรมขั้นสูงและขั้นต่ำ ผลของการเข้าฌานที่มีอัธยาศัยต่อมรรคที่เกิดขึ

…ู้สุกขวิปัสสกนั้น ๆ อีกอย่างหนึ่ง ถึงมรรคของบุคคลแม้ผู้ได้ สมบัติไม่กระทำฌานให้เป็นบาท พิจารณาปกิณณกสังขาร (สังขาร เบ็ดเตล็ด) แล้วให้เกิดขึ้น ก็ประกอบด้วยองค์ ๕ โดยความนิยมคือ วิปัสสนาเท่านั้น วินิจฉัยที่เป…

เนื้อหาที่อธิบายเกี่ยวกับการนิยมองค์ฌานและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา โดยวิปัสสนาถือเป็นวุฏฐานคามินี ในขณะที่ฌานมีหน้าที่เป็นบาท แต่พระผู้สุกขวิปัสสกไม่จำเป็นต้องใช้ฌานในการบรรลุมรรค นอกจากนี้ การพิจารณาว่

…ามปริเฉทที่ ๒ [ข้อความเบื้องต้น] ท่านพระอนุรุทธาจารย์ ครั้นจำแนกจิตโดยประเภทแห่งภูมิ ชาติ สัมประโยค สังขาร ฌาน อารมณ์ และมรรค ตามควรอย่างนี้ก่อน แล้ว เพราะบัดนี้มาถึงวิภาคแห่งเจตสิกเข้าโดยลำดับ เพื่อจะเริ่ม…

เนื้อหาในหน้าที่ 81 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา พรรณนาถึงการจำแนกจิตตามประเภทต่าง ๆ รวมถึงการอธิบายลักษณะของเจตสิก โดยเริ่มตั้งแต่ลักษณะของเจตสิกที่มีความเกิดและความดับในที่เดียวก

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 84 ภาคเมื่อทรงจำแนกสังขารขันธ์ ตรัสว่า" ชื่อว่าสังขาร เพราะอรรถว่า ปรุงแต่งสิ่งที่เป็นสังขตะ ทรงแสดงไว้ด้วยคำว่า จักขุสัมผัสส…

บทความนี้เสนอการจำแนกสังขารขันธ์ โดยวิเคราะห์คำว่า "สังขาร" ในที่นี้หมายถึงการปรุงแต่งสิ่งที่เป็นสังขตะ พร้อมด้วยคำอธิบายทางอภิ…

…ะอรรถว่า พรหมเหล่านั่นไม่มีความต่ำต้อย เพราะ เป็นผู้มีสมาบัติอย่างอุกฤษฎ์ฯ ขันธ์ ๕ (คือ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ) ที่เป็นวิบากแห่งอรูปฌานที่ ๑ ซึ่งเป็นไปในอากาสา นัญจายตนะนั่นแล หรือโอกาสที่ท่านกำหนดด้ว…

บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของพรหมในชั้นต่าง ๆ โดยเริ่มจากคำนิยามที่หลากหลายถึงว่าสุทธาวาส และการอธิบายความสำคัญของพระอรหันต์กับการเข้าถึงชั้นพรหมที่สูงขึ้นในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งสรุปได้ว่าบุคคลที่ไม่ใ

…อ อวิชชาและตัณหาที่เกิดร่วมกับชวนะ" ฯ มีคำทักท้วงว่า "ก็ท่านอาจารย์ได้กล่าวคำเป็นต้นว่า "ใจ ... ที่ สังขาร ... ถูกอวิชชานุสัยห้อมล้อมแล้ว" ดังนี้มิใช่หรือ ? ก็ภาวะแห่ง อวิชชาและตัณหาที่เกิดร่วมกับชวนะเป็นอน…

บทความนี้อธิบายถึงวิถีจิตของสัตว์ที่ประสบความตาย ซึ่งมีอำนาจแห่งกรรมและอนุสัยกิเลส โดยเน้นที่จุติจิตในที่สุดของภวังค์ พร้อมคำอธิบายเกี่ยวกับชีวิตและการเกิดในกามภพ ตามที่ท่านอาจารย์ได้กล่าวในคำสอน ข้อม

…อมล้อม")ฯ อวิชชานั่นเอง ชื่อว่าเป็นอนุสัย เพราะว่านอน เนื่อง คือเป็นไป ด้วยอรรถว่า ยังละไม่ได้ ฯ อันสังขารซึ่งถูกอวิชชา นุสัยนั้นห้อมล้อม คือแวดล้อมฯ ตัณหานุสัยนั่นเองเป็นมูล คือเป็น ประธาน ได้แก่เป็นเหตุทำ…

บทนี้กล่าวถึงอวิชชาและตัณหาที่สัมพันธ์กับอนุสัย โดยนำเสนอว่าทั้งสองเป็นเหตุในการเกิดของสังขาร และวิเคราะห์ว่าทั้งหมดนี้มีผลต่อการสร้างความเป็นกรรม รวมถึงอิทธิพลที่ก่อให้เกิดวิญญาณในสภาวะต่างๆ ต…

…เพราะเป็นของจะพึงกิน ฯ สัญญาตั้งอยู่ในฐานะคล้าย กับกับข้าว เพราะเป็นเหตุแห่งการได้อัสสาทะด้วยเวทนาฯ สังขาร ตั้งอยู่ในฐานะเหมือนพ่อครัว เพราะปรุงแต่ง คือเพราะยวนใจให้ยินดี วิญญาณตั้งอยู่ในฐานะเหมือนผู้บริโภค…

เนื้อหานี้อธิบายถึงพระธรรมที่เกี่ยวข้องกับขันธ์และอุปาทานขันธ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเปรียบเทียบขันธ์กับโภชนะ เช่นกับข้าวที่ถูกปรุงแต่งเพื่อให้เกิดความพึงพอใจ การเข้าใจขันธ์ที่เป็นอารมณ์แก่อุปาทานสำ

…าร ๒๐, สนธิ ๓, สังเขป ๔, วัฏฏะ ๓, และมูล ๒ ฯ พึงทราบ อย่างไร ? พึงทราบอย่างนี้ อัทธา ๓ คือ อวิชชาและสังขาร เป็นอดี ตัทธา (อดีตกาล) ชาติ ชรา และมรณะ เป็นอนาคตทธา (อนาคต- กาล) องค์ทั้ง ๘ ในท่ามกลาง เป็นปัจจุป…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงปฏิจจสมุปบาทนัยซึ่งอธิบายการเกิดขึ้นของทุกข์ โดยเริ่มต้นจากสฬายตนะซึ่งเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดผัสสะและเวทนาจนถึงชาติและมรณะ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นตามลำดับของปัจจัยที่เครือข่ายและเกี

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 362 อวิชชาเป็นต้นนี้ สังขารทั้งหลาย ย่อมเกิดจากปัจจัยคืออวิชชา เพราะสังขารทั้งหลายเป็นไปในสันดานที่มีอวิชชานอนเนื่องอยู่แล้วเท่…

เนื้อหานี้จัดการเกี่ยวกับอภิธรรมที่ว่าด้วยความสัมพันธ์ระหว่างอวิชชา สังขาร วิญญาณ และนามรูปในมุมมองทางพุทธศาสนา การอธิบายนี้ทำให้เห็นว่าสังขารเกิดจากอวิชชา และวิญญาณก็เกิดจาก…

…มมีราคะและศรัทธาเป็นต้น อันบุคคล อบรม (คือให้สำเร็จ) ในภายใน (คือใน สันดานของตน) และธรรมคือสัตว์และ สังขาร อันบุคคลส้องเสพในภายนอก (เป็น อุปนิสัยแก่กุศลธรรมเป็นต้น ฯ) อีกนัยหนึ่ง ประกอบความด้วยอำนาจแห่งความ…

ในข้อความนี้ อาจารย์ได้นำเสนอความสัมพันธ์ระหว่างราคะ ศรัทธา และธรรมที่มีอิทธิพลต่อการอบรมในธรรมะ มีการกล่าวถึงธรรมที่เป็นนิสัยแก่กุศลธรรมทั้งภายในและภายนอก พร้อมกับความสำคัญของการเลือกทำความดีเช่นทาน

…ิสุทธิ์จากธรรมที่เป็น เป็นขาศก ฯ จบนัยวิสุทธิ ๖ ฯ [อธิบายญาณทัสสนวิสุทธิ ความแก่รอบแห่งวิปัสสนาก็คือสังขารุเปกขาญาณ มาถึง ได้แก่ อาศัยสังขารุเปกขาญาณนั้นๆ คำว่า อิทานิ อปุปนา อุปฺปชฺชิสสติ ความว่า ในขณะที่ค…

…วข้องกับการรู้ไตรลักษณ์และการเห็นโดยประจักษ์ รวมทั้งการเข้าใจในลักษณะต่างๆ ของวิปัสสนาและการวางเฉยในสังขาร การวิเคราะห์ปรัชญานี้สามารถช่วยให้ผู้ศึกษาเข้าถึงความหมายและการประพฤติธรรมอย่างถูกต้อง โดยเฉพาะอย่า…

…พิจารณาเห็นอุปนิสัยของสัตว์โลก ผู้จะรู้ ทั่วถึงธรรมมีอยู่ และทรงสันนิษฐานว่าจะแสดงธรรมแล้ว ทรงทำอายุสังขาราธิษฐาน คือ ตั้ง ปรารถนาที่จะดำรงพระชนมายุอยู่ กว่าพุทธบริษัทจะได้ความเข้าใจธรรมชัดเจน และปฏิบัติชอบ…

บทความนี้นำเสนอบทบาทของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ในการประกอบพระราชธรรมและการดูแลประชาชน โดยทรงมีจริยาวัตรที่สมบูรณ์ ใช้ปัญญาและวิริยภาพในการปกครองและดูแลราษฎร เพื่อเป็นหัวหน้าในการส่งเส

…- วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 11 ยนฺธนิทฺเทโส เวทนากฺขนฺโธ สัญญากฺขนฺโธ สังขารกฺขนฺโธ วิญญาณขนฺโธติ ฯ ตตฺถ ยังกิญจิ สีตาที่ห์ รูปปั้นลูกขณ์ ธมมชาติ สพฺพนต์ เอกโต กาวา รูปกฺขนฺโธต…

…ป็นบทหนึ่งในพระธรรม ที่กล่าวถึงการจำแนกและอธิบายลักษณะของธาตุต่างๆในชีวิต ได้แก่ รูป, เวทนา, สัญญา, สังขาร, และวิญญาณ โดยประกอบด้วยธาตุทั้งสี่: ดิน, น้ำ, ไฟ, และลม ซึ่งมีบทบาทในการกำหนดสภาพทางกายภาพและจิตใจ…

…น้าที่ 160 วิสุทธิมคเค วเสสหทยวัตถุสนนิสสิต วิญญาณ ครุกสมาเสวิตาสนุนปุพฺพกตานิ อญฺญตร์ ลทธาวเสสปจฺจยสังขารสงขาติ กมฺม ตทุปฏฐาปิติ วา กมุมนิมิตตคตินิมิตฺตสงขาติ วิสัยมารพุก ปวตฺตติ ตเทว ปวตฺตมาน ตณฺหาวิชชาน …

เนื้อหาเกี่ยวกับการเรียนรู้ของวิสุทธิมคฺคในทางพระพุทธศาสนา โดยมีการกล่าวถึงวิญญาณ สังขาร และกลไกทางจิตใจที่มีผลต่อการเกิดและการดับของความทุกข์ รวมถึงการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกรรมและก…