หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในล้านนา
45
การศึกษาวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในล้านนา
…้วยอุปนิสัยของการเป็นผู้ให้ผู้ฝึกฝนของท่านอาจารย์สิงห์เองที่ติดต่อท่านมาตั้งแต่เยาว์ แม้เมื่อท่านได้สิกขาออกมาเพื่อดูแลมาตราดในช่วงเวลาต่อมา แต่ท่านยังมีความวิริยะอุตสาหะในการเดินทางไปศึกษาค้นคว้าความรู้อย…
การศึกษาวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในล้านนาเป็นการค้นพบองค์ความรู้ที่ลึกซึ้ง ซึ่งคณะทำงานของ DIRI ได้พบประสบการณ์ที่สำคัญจากอาจารย์สิงห์สมัย ผู้มีส่วนสำคัญในการศึกษาและอนุรักษ์วรรณกรรมล้านนา โดยเริ่มต้นจา
การพัฒนาจิตใจตามหลักธรรม
56
การพัฒนาจิตใจตามหลักธรรม
…องอดีตสัจจะของเราว่าตามลำดับ คือ ทาน ศีล และภาวนา ด้านพระภิกษุสงฆ์ผู้ออกบวชแล้วมีลำดับการฝึกตนตามไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ และปัญญา บุคคลที่จะมีปัญญาได้คือผู้อายุมีวามมากโดยเสมอ ดังมีพุทธพจน์กล่าวถึงอุปาทานขอ…
บทความนี้กล่าวถึงการพัฒนาจิตใจตามหลักธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยการเจริญและการฝึกแบบมีสติ การมีปัญญาและการดำเนินชีวิตตามอธิธรรมมรรคองค์ ๘ เพื่อให้เข้าถึงความเชื่อที่ถูกต้อง การแก้ไขชีวิตตนเองใ
เหตุการณ์สังคายนาในพระพุทธศาสนา
54
เหตุการณ์สังคายนาในพระพุทธศาสนา
…้าดำรงอยู่ได้นาน เพราะ “ทรงผ่อนคลายที่จะสงธรรมโดยพิสดาร (อธิบายความโดยละเอียดยิ่ง) และมีได้ทรงบัญญติสิกขาบทไว้แก่พระสาวก” (วิ.มุท. ๑/๑๘–๒๐/๑๐๐–๑๒ ไทย.มจร) ใน พระสุตตันตปิฎก ทีมินาย ปฏิวัตรวง สังคติสูตร ได้…
บทความนี้ย้อนกลับไปทบทวนเหตุการณ์สำคัญในพระพุทธศาสนา ซึ่งเกิดขึ้นหลังจากพระพุทธเจ้าปรินิพพาน เป็นการรวบรวมพระธรรมวินัยโดยพระอรหันตเถระ 500 รูป โดยมีพระมหากัสสปะเป็นประธาน การทำสังคายนาครั้งนี้เกิดจากเ
การเสด็จจำพรรษาของพระพุทธเจ้า
12
การเสด็จจำพรรษาของพระพุทธเจ้า
…สังเกตไว้กว่า 8 ประการว่า เป็นธรรม เป็นวิบัติ เป็นสุดคศลนะ ดังนั้น ช่วงเวลาที่พระนางทรงผนวช จะต้องมีสิกขาบทของภิกษะระดับหนึ่งแล้ว ซึ่งปีมีการบัญญัติสิกขาบทปฐมปรมาจาริกเกิดขึ้นคือ ปีที่ 12 หลังพุทธสมัย จึงค…
…มก็ได้ซักถามเกี่ยวกับคำสอนของพระพุทธเจ้าในเวลานั้น เกี่ยวกับการวินิจฉัยพระธรรมวินัย ซึ่งมีการบัญญัติสิกขาบทให้กับภิกษุหลังจากปีที่ 12 หลังพุทธสมัย ทำให้สามารถคาดการณ์ได้เกี่ยวกับเวลาที่ภิกษุเกิดขึ้นหลังจาก…
อุปมาผู้มาจากพระไตรปิฏก
23
อุปมาผู้มาจากพระไตรปิฏก
…ง ฝน ย่มร้าว ดื่นที่มุงใด น้ำไม่ติดบนใบวูบ เนื้อที่เกิดในป่า ดวงจันทร์ และภูเขาแก้วมณีโลน ๑๑. การลาสิกขา อุปมาด้วย ๒๓๑ ยอดยาน คุณโณ มรณะ สระใหญ่มีน้ำใสสะอาด ภัย ๔ อย่าง และก้อนเขะพี่ที่มันไป
…มธารวามะ การพิจารณาร่างกาย และอานิสงส์ของการเจริญกายาตลิด ตัวอย่างต่างๆ เช่น บุรุษในเรือนจำ และการลาสิกขา เพื่อให้เข้าใจความหมายและแนวคิดทางธรรมะอย่างชัดเจน และดึงดูดให้อ่านต่อไปหากสนใจในธรรมะอย่างลึกซึ้งท…
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
149
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…ก็ฉันนั้นเหมือนกัน จะทํามกรรมที่มีกำลังน้อยไป อัง ติก. (อรรถ) มก. ๓๙/๑๒๔ ๘๘ กรรมใดสามารถเมื่อจะให้สิกขาถึงในเวลาใกล้ตายจะให้ผลเช่นเหมือนเมื่อเปิดปรตูออกที่มีฝุ่นเต็มคอ โต้ตัวใดอยูใกล้กับประตูออก โดยที่สุ…
เนื้อหาที่สื่อถึงแนวคิดเกี่ยวกับกรรมและผลของกรรมในพระไตรปิฎก โดยใช้การเปรียบเทียบหรืออุปมาธรรม เช่น การเปรียบเทียบกรรมกับนักมวยปล้ำ กรรมชนิดต่างๆ และการถ่ายทอดแนวคิดผ่านคำถามระหว่างพระเจ้ามิลินทร์กับพ
การปฏิบัติตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา
272
การปฏิบัติตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา
…าม (ข้อ ๓.) ย่อมควรเพื่อจะรู้ จะเห็น เพื่อปัญญาเป็นเครื่องตรัสธรรม ม.ม. (พุทธ) มก. ๒๑/๑๙๙ ๑๑. การลาสิกขา ๑๑.๑ บุคคลใดเป็นผู้เดียวเทียวไปในเนืองต้น ย่อมช่องเสเมุณธรรม บัณฑิตทั้งหลายกล่าวบุคคลนั้นว่า เป็นบุ…
เนื้อหานี้สำรวจการปฏิบัติตามหลักธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้เกี่ยวกับการหลีกเลี่ยงกามและการลาสิกขา โดยเน้นที่การฝึกปฏิบัติที่แท้จริง เพื่อก้าวสู่ความเป็นบัณฑิต ผู้ที่รักษาความสำรวมและปฏิบัติธรรมตามห…
อุปมาอปมจากพระไตรปิฎก
367
อุปมาอปมจากพระไตรปิฎก
…งจากได้รับถวายไทยธรรมหรืออำลาครู ๕ อันดับแกล้มสมบูรณ์ ภควภูมิภาคี มาลัย แปล รวบรวมพระปาฏิโมกข์ ๒๒๗ สิกขาบท เพื่อให้พระภิกษุใช้ สวดทบทวน ทั้งภาษาบาลี และภาษาไทย ในแต่ละสิกขาบท www.kalyanamitra.org
…ลักฐานอ้างอิงเพื่อให้ผู้สนใจสามารถศึกษาต่อได้ นอกจากนี้ยังมีบทสัมโมทนียกถาและการแปลพระปาฏิโมกข์ ๒๒๗ สิกขาบท ทั้งในภาษาบาลีและไทย.
การระลึกถึงพระคุณของพระพุทธเจ้า
5
การระลึกถึงพระคุณของพระพุทธเจ้า
…วิสุท. 2/125/274-275 (ฉบับภูมิพลโลภิกขุ) 6 คำมธี วิจิตติมรรค เป็นวรรณดิลิปิประถมบทนิสาส ที่อธิบายไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา ซึ่งเป็นทางแห่งความหลุดพ้น (วิจิตติมรรค) โดยถูกรวบรวมก่อนคัมภีร์ที่มีชื่อคล้ายก…
บทความนี้กล่าวถึงการระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้าผ่านการปฏิบัติพุทธานุสติ ที่เน้นความสำคัญในการทำสมาธิ สามารถนำไปสู่การพัฒนาจิตใจและการหลุดพ้นจากความทุกข์ โดยการระลึกถึงคุณพระอรหันต์และความสำเร็จต่างๆ ของ
หน้า10
1
สิกขาบทในพระปฏิวัติธรรม เกิดขึ้นเมื่อใด พระมาหสมชาย จานสุฑฺโโต
พระบัญญัติและสิกขาบทในพระพุทธศาสนา
10
พระบัญญัติและสิกขาบทในพระพุทธศาสนา
ข. พระบัญญัติ คือ สิกขาบทที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติขึ้น หากมีการบัญญัติเพิ่มเติม เพื่อให้รถุกุมขึ้น เรียกวา อนุบัญญัติ พระบัญ…
เนื้อหาเกี่ยวกับพระบัญญัติและสิกขาบทที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติ เพื่อการปฏิบัติตามในพระพุทธศาสนา โดยมีสิกขาบทรวม 227 ข้อ ซึ่งจำเป็นต้องสว…
การวิเคราะห์ครูธรรมข้อที่ 5-8 ในพระพุทธศาสนา
2
การวิเคราะห์ครูธรรมข้อที่ 5-8 ในพระพุทธศาสนา
…ยาของภิกษุณีที่มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับครูธรรม 8 มาพิจารณา เพื่อสร้างความกระจ่างในประเด็นเรื่องการเป็นสิกขามา 2 ปี และการบวชจากสงฆ์ 2 ฝ่ายว่าได้บัญญัติมาตั้งแต่สมเด็จพระพุทธกาลหรือเพิ่งบัญญัติเมื่อครั้งสงฆ์น…
บทความนี้เป็นการต่อเนื่องจากฉบับที่แล้วที่ได้วิเคราะห์ข้อสงสัยเกี่ยวกับครูธรรมข้อที่ 1-4 โดยในบทความนี้มีการวิเคราะห์ครูธรรมข้อที่ 5-8 โดยอิงหลักฐานจากคัมภีร์ เพื่อพิจารณาว่าครูธรรมหมายถึงสังคมสัตว์หร
การปฏิบัติพระวินัยในพระพุทธศาสนา
13
การปฏิบัติพระวินัยในพระพุทธศาสนา
… มีการสวดทบทวนในอุปสรรคทุกเดือน ดังนั้น พระภิกขุรูปจะรับทราบตรงกัน และมีความรู้ความแม่นำในเนื้อหาของสิกขาบทว่ามีอะไรบ้าง หากมีใครไปบัญญัติพระวินัยเพิ่มขึ้นจากที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติอีกจะทราบทันทีและเป็นไป…
…ตามพระวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติ โดยต้องมีการสวดทบทวนในทุกเดือนเพื่อให้เกิดความตรงกันในเนื้อหาของสิกขาบท หากมีการเปลี่ยนแปลงพระวินัยจะไม่สามารถได้รับการยอมรับจากคณะสงฆ์ทั้งหมดได้ หลังจากพระพุทธนิพพาน พร…
การศึกษาเปรียบเทียบพระวินัยปูรณสายนิยมหลังมิยะ
16
การศึกษาเปรียบเทียบพระวินัยปูรณสายนิยมหลังมิยะ
…างกันของจำนวนหัวข้อ class ในพระไตรปิฏกของ พระวินัยแต่ละฉบับขึ้นมาเป็นเหตุผลประกอบสำคัญ โดยอ้างว่าถ้าสิกขาบททั้งหลาย พระพุทธเจ้าทำบูรณะแบบจริง ทำไม่สิกขาบทของแต่ละฉบับจึงไม่เท่ากัน แสดง ว่าต้องมีการบูรณะแบบ…
…ยมหลังมิยะ ที่แปลเป็นภาษาจีนในปี ค.ศ. 416-418 แสดงความแตกต่างจากพระวินัยบาลี รวมถึงโครงสร้างและจำนวนสิกขาบทที่ไม่เท่ากัน นักวิชาการบางส่วนเชื่อว่ามีการบูรณะแบบหลังพุทธกาล ซึ่งอาจมีผลต่อการวิเคราะห์ประเด็นต…
การวิเคราะห์สิกขาบทในพระวินัย
20
การวิเคราะห์สิกขาบทในพระวินัย
เราาจะเห็นได้อย่างชัดเจนจากตารางว่า ในสิกขาบท 7 หมวดแรก นอกจากหมวดปาจิตต์แล้ว พระวินัยปิฎกทุกนิยามมีจำนวนสิกขาขบใน 6 หมวดที่เหลือเท่ากันหมด ส่ว…
การวิเคราะห์สิกขาบทในพระวินัยแบ่งออกเป็น 7 หมวด โดยมีทั้งความคล้ายคลึงและความแตกต่างในจำนวนและลำดับข้อของสิกขาบท ซึ่ง…
ความเห็นเรื่องลิกขาบทในพระธรรมวินัย
26
ความเห็นเรื่องลิกขาบทในพระธรรมวินัย
…มณะเชื่อสาย คายมุตตสิ่งนี้ไม่ควร” ถ้าพวกเราจะถอดลิกขาบทเล็กน้อย ก็จะมีผู้กล่าวว่า “พระสมณโคดมบัญญัติสิกขาบทแก่พวกสาวกสาวกแหงควัมไฟ สาวกพวกนี้ ศึกษาสิกขาบทอยูตลอดเวลาที่พระศาสดาขงตนยังมีชีวิตอยู่” พอพระศาสด…
…หากัสสะปะได้กล่าวถึงความเห็นที่แตกต่างกันของพระเทวะเกี่ยวกับลิกขาบท โดยยืนยันว่าพระสมณโคดมได้บัญญัติสิกขาบทสำหรับสาวก และควรสมาทานปฏิบัติตามสิกขาบทที่ทรงบัญญัติไว้ ไม่ควรถอดถอนหรือปรับแก้ไข แม้ว่าเวลาจะผ่า…
การปรับแก้พระวินัยในพระพุทธศาสนา
28
การปรับแก้พระวินัยในพระพุทธศาสนา
…าลเมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไป ความจำเป็นในการปรับแก้ข้อสัญญัติขึ้น ประกอบกับคณะสงฆ์ทราบว่าถ้าเสมียวัตรเป็นสิกขาขนเล็กน้อยและพระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้สงฆอิกขาขนเล็กน้อยได้ จึงมีการปรับแก้สิกขาขนหมดเสี้ยววัตรบ้าง เป…
การปรับเพิ่มข้อวินัยในพระพุทธศาสนามีผลกระทบต่อจำนวนสิกขาขนของนิกายต่าง ๆ ซึ่งสะท้อนถึงการปรับตัวตามพื้นที่และสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะในช่วงหลังพุท…
การสิกขาและคำว่า “สิกขาข exceed 150” ในพระไตรปิฎก
30
การสิกขาและคำว่า “สิกขาข exceed 150” ในพระไตรปิฎก
6.1.2 มีคำว่า “สิกขาข exceed 150” ในพระไตรปิฎกม Bali ในพระสุฆัตตปิฎก อังคุตตรนิยาย ติกนิบาต วัชิชุตสูตร กล่าวว่า สมัยหน…
บทความนี้ศึกษาเกี่ยวกับคำว่า 'สิกขาข exceed 150' ซึ่งปรากฏในพระไตรปิฎก โดยเฉพาะในพระสุฆัตตปิฎก อังคุตตรนิยาย ติกนิบาต วัชิชุตสูตร ซึ่งช…
บทบาทของคณะสงฆ์ในยุคหลังพุทธกาล
33
บทบาทของคณะสงฆ์ในยุคหลังพุทธกาล
คณะสงฆ์ยุคหลังพุทธกาลเป็นผู้ยอมรับบัญญัติสิกขาขนานเพิ่มขึ้น แต่ อย่างใด 6.1.3 เนื้อหาในภาวนามัยไม่เหมาะกับความยิ่งใหญ่ของพระพุทธเจ้า ประเด็นนี้ถูก…
คณะสงฆ์ในยุคหลังพุทธกาลได้มีการยอมรับบัญญัติสิกขาขนานเพิ่มขึ้น แต่มีการตั้งคำถามถึงความเหมาะสมของเนื้อหาในภาวนามัยที่อาจไม่ตรงกับความยิ่งใหญ่ของพระพุ…
ธรรมธารา: นิกายทางพระพุทธศาสนา
49
ธรรมธารา: นิกายทางพระพุทธศาสนา
… นิกายธรรมคุปต์ ได้แก่ พระวินยสส่วน และทีรามค 59 3.3 นิกายมหาสกละ ได้แก่ พระวินยห้าส่วน 3.4 นิกายมหาสิกขา ได้แก่ พระวินยมหาสิกขาและเอกโกฎตกาม 60 นอกจากเนื้อหาพุทธประวัติจากคัมภีร์นาฎนธรรมคุปต์เป็นหลัก แล้ว…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับนิกายต่างๆ ในพระพุทธศาสนา ได้แก่ นิกายมูลสารสติวาม ธรรมคุปต์ มหาสกละ และมหาสิกขา โดยมีการกล่าวถึงรายละเอียดของพระวินัยในแต่ละนิกาย พร้อมเสนอหลักฐานจากคัมภีร์อันหลากหลายที่ใช้อ้างอิ…