การเสด็จจำพรรษาของพระพุทธเจ้า : หน้า 12/83

พระพุทธเจ้าเสด็จไปจำพรรษาที่นครธารามประมาณปีที่ 5 และ 15 หลังพุทธสมัยโดยอรรถากถาได้อธิบายรายละเอียดดังนี้ ...ตรัสสวัสดิสมสัมพุทธิยาน ทรงประกาศพระธรรมจักรอันรวด เสด็จไปบูรทิลพิสดุโดยลำดับ ทรงโปรดพระปฐมญาณดิพระเจ้าสุทโธนมหาราชเป็นต้นให้ทรงตั้งอยู่ในอิริยผล เสด็จจากไปยังชนบทรแล้วเสด็จกลับมาครั้งประทับอยู่ ณ วัดนิโครธารามในกรุงกบิลพัตรพร้อมด้วยภิกษุ 1,500 รูป องค์ เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ นิโครธารามนั้น พวกเจ้าคากะและโกละทะทะลายกันเรืองน้ำ เหตุการณ์ที่ 2 ในพระวินัยปิฎก ภิกษุขึ้นภกกล่าวเกี่ยวกับกบำเนินกิจกุญนี้ว่า หลังจากที่พระนางปชาบดีโคดมมีลูกขอชแล้ว พระนางยังได้ถามถึงข้อปฏิบัติที่ภิกษุผดวมีต่อพระพุทธเจ้านั้นพระองค์ตอบว่าพึงศึกษาสงบของภิกษุที่กิจกุ ทั้งหลายศึกษายอยู่ นอกจากนั้นพระนางยังกล่าวถามพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับลักษณะการวินิจฉัยพระธรรมวินัย เป็นธรรมที่ทำให้ไม่ประมาณ มีความเพรียบ ซึ่งพระพุทธเจ้าได้ให้ข้อสังเกตไว้กว่า 8 ประการว่า เป็นธรรม เป็นวิบัติ เป็นสุดคศลนะ ดังนั้น ช่วงเวลาที่พระนางทรงผนวช จะต้องมีสิกขาบทของภิกษะระดับหนึ่งแล้ว ซึ่งปีมีการบัญญัติสิกขาบทปฐมปรมาจาริกเกิดขึ้นคือ ปีที่ 12 หลังพุทธสมัย จึงคาดคะเนได้ว่า ปีการเกิดภิกษุน่าจะหลังจากปีที่ 12 หลังพุทธสมัย 19 คำอธิบายอรรคที่ 17 20 ม.ส.อ. 47/339-340 (แปลกรม.2543) 21 วิ.จู. 9/522/4509(แปล.มมร.2543) 22 วิ.จู. 9/523/4511(แปล.มมร.2543)