สุต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 43 / 166

…วิหรตฺโต, ตสฺมี สมโพธิ์ ปตวา ตสฺส สนฺติก อาคนฺตวา ปฐมเทสน์ กเถนฺเต, โสตาปัตติผล ปตฺวา อุปริปิ เทสน์ สุตวา อรหตุเต ปติฏฐพี' ติ ๔๘๖. "การสม ภนฺเต คุเณ โส สตฺถารา ปสฏโฐ ติ "สพฺพปฐมสาวกภาเว อาวุโส" ติ ๔๘๗. "…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความรู้ในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะเกี่ยวกับพราหมณ์และการบรรลุธรรมของพระอรหันต์ ว่าได้มีการจารึกถึงธรรมที่พระพุทธเจ้ากล่าวไว้ในสมัยต่างๆ มีการเรียนรู้และการเทศน์เกี่ยวกับการเข้าถึงธรรมที่

…ภนฺเต' ติ. "จณฺฑปฺปชฺโชโต อาวุโส ราชา ตสฺส ปิตุ อาจเยน ปุโรหิตฏฐาน อทาส, ราชา พุทฺธสฺส อุปฺปนฺนภาวํ สุตฺวา อมจฺเจ สนุนปาเตตวา ปุจฉ 'พุทโธ ภเณ โลเก อุปปันโน, โกติ อาเนต์ สกขิสสติ ติ เต เอวมาห์สุ 'เทว อญฺโ…

เนื้อหานี้ประกอบด้วยประโยคจากอุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ โดยมีการนำเสนอข้อความที่สำคัญในสอนถึงหลักธรรมและการใช้ภาษาที่สอดคล้องกันในรูปแบบที่อ่านเข้าใจง่าย การแปลเป็นภาษาไทย เพื่อให้ผู้เรียนสามารถเข้าใ

…นให้ตรง ทำจิตใจให้ผ่องใสได้ หรือบุคคลศึกษา ตามกัลยาณมิตรใดอยู่ ย่อมเจริญด้วยศรัทธา ย่อมเจริญด้วยศีล สุตะ จาคะ ปัญญา กัลยาณมิตรนี้เรียกว่า อุปนิสัยโคจร [ อารักขโคจร ] อารักขโคจรเป็นไฉน ? ภิกษุในพระศาสนานี…

ในวิสุทธิมรรคภาคแรกนี้ กล่าวถึงการศึกษาและปฏิบัติธรรมที่สำคัญต่อการพัฒนาจิตใจและศรัทธา โดยเฉพาะการข้ามความสงสัยและทำจิตใจให้ผ่องใส ทั้งยังพูดถึงอารักขโคจรที่มีหลักการในการปฏิบัติที่มุ่งเน้นการระมัดระว

…นคนสดับน้อย ทั้งไม่มั่นคง ในศีลทั้งหลาย บัณฑิตทั้งหลายย่อมติบุคคลนั้น ทั้ง ๒ ทาง คือทั้งทางศีลและทางสุตะ บุคคลใด ถ้าแม้เป็นคนสดับน้อย แต่เป็นผู้ มั่นคงในศีลทั้งหลาย บัณฑิตทั้งหลาย ย่อม สรรเสริญบุคคลนั้นท…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีสติและความรู้ในศีลในพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นว่าแม้ว่าบุคคลจะได้สดับหรือรู้มากเพียงใด แต่หากไม่มีความมั่นคงในศีลก็จะไม่มีการสรรเสริญจากบัณฑิต การที่ท่านได้อาศัยพระพุทธ

…นขุททกนิกาย ) ตุวฏฏกปฏิปทา หมายเอาปฏิปทาที่ตรัสด้วยพระคาถาว่า มูล ปปญจสงขาย เป็น อาทิ (ในขุททกนิกาย สุตตนิบาต ) ทั้งหมดนี้ มุ่งหมายถึง อัปปิจฉกถา ซึ่งมีกล่าวไว้ในสูตรนั้น ๆ อันเป็นปฏิปทา แห่งพระลูกชายของ…

ในบทนี้กล่าวถึงเหตุการณ์ที่พระเถระไปหานางอุบาสิกา และการให้ผ้าสาฎกเป็นสัญลักษณ์ของความเลื่อมใส ในขณะที่นางกังวลเกี่ยวกับพระลูกชายที่ไม่ปรากฏตัว พระเถระได้ปลอบนางและอธิบายถึงความหมายของการปฏิบัติตามหลั

…ำเนินไป แล้ว เราต้องคําเนิน (ตาม) ก็ * แปลโดยนัยมหาฎีกา ซึ่งแก้ไว้ว่า คมภีรญาเณหิ จริตพฺพานํ ฯ เป ฯ สุตฺตนฺตารณ์ ปจฺจเวกขณา

เนื้อหานี้เน้นความสำคัญของการไต่ถามและการพิจารณาด้วยปัญญาในแง่ของวิริยสัมโพชฌงค์ โดยกล่าวถึงหลักธรรม ๑๑ ประการที่เป็นทางเกิดขึ้นแห่งวิริยาสัมโพชฌงค์ เช่น การทำวัตถุให้สละสลวย, การปรับอินทรีย์ให้เสมอกั

…ป็นจำพวกศัพท์มโนคณะ หรือมิใช่ก็ตาม เรียงอยู่ข้างหน้า ท่านให้เอา นา ตติยาวิภัตติเป็น โส ได้บ้าง เช่น สุตฺตโส พฺยญฺชนโส และบางทีก็เอา สุมา ปญฺจมี วิภัตติเป็น โส ได้บ้างเหมือนกัน เช่น อุรโส ทีฆโส เป็นต้น, ก…

เอกสารนี้อธิบายถึงการใช้คำศัพท์ในภาษาบาลี โดยเฉพาะคำที่มีเสียง 'อะ' และการจัดกลุ่มคำศัพท์ในแบบต่างๆ รวมถึงการใช้ นตติยาวิภัตติและสุมาในการผันคำ ตลอดถึงตัวอย่างการใช้งานที่หลากหลาย เพื่อให้ผู้เรียนเข้า

…่จะกล่าวขึ้นในเบื้องต้นแห่งเรื่องนั้น ๆ ดังจะเห็นได้ในเรื่องพระสูตร ต่าง ๆ มักจะขึ้นต้นว่า (เอวมฺเม สุติ), เอก สมย์ ภควา สาวตฺถิย์ วิหารติ แปลว่า (ข้าพเจ้าได้ฟังมาแล้วอย่างนี้) สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาค เ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการกำหนดแน่นอนของเอกในบาลีไวยากรณ์ แยกประเภทของเอกออกเป็นสังขยา และอนิยมวิเสสนสัพพนาม โดยสังขยาจะนับจำนวนของนามนาม ส่วนอนิยมวิเสสนใช้ประกอบกับบทนามเพื่อสละสลวยในการกล่าวถึงในพระสูตรต่า

…ัณฑิตพึงทราบว่าในโกฏฐาสทั้งหลายมีผมเป็นต้น อัปปนาย่อมมีได้ในโกฏฐาสหนึ่ง ๆ นี้เป็นอธิบายในข้อว่า "และสุตตันตะ ๓" นั้นว่า สุตตันตะ นี่คือ อธิจิตต (สูตร) สติภาว (สูตร) โพชฌงคโกสัลล (สูตร) พระโยคาวจรควรทราบ …

ในหนังสือที่อธิบายเกี่ยวกับพระโยคีและอัปปนา มีการกล่าวถึงอธิจิตตสูตรและความสำคัญของการมนสิการในขั้นตอนต่างๆ แสดงถึงความเข้าใจในอาการต่างๆ ที่ผู้ปฏิบัติต้องรู้และปฏิบัติได้อย่างตรงจุด โดยไม่ตรงกันในทุก

…กสะเอว ๒ กระดูกสันหลัง ๑๘ າ * เทียบดูกับประโยคหลัง ๆ แล้ว เห็นว่า อญฺเญ ปน... จิตา กับ ตโต สุขุมตรา สุตฺตรชุชุกสณฺฐานา นี้เป็นประโยคเดียวกัน จึงควรถอนเครื่องหมายหัวตาปูหลัง จิตา เสีย

เนื้อหานี้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับเอ็นและกระดูกในร่างกายมนุษย์ โดยเริ่มจากอธิบายเกี่ยวกับเอ็นที่มีลักษณะต่าง ๆ เช่น เอ็นที่สรีรธาร มีรูปร่างคล้ายเชือก และอธิบายถึงรูปแบบต่าง ๆ ของเอ็นตามส่วนต่าง ๆ ของร่

…้เธอจึงพิจารณาถึงบท พระสูตรทั้งหลาย ที่มีความเนื่องด้วยศัพท์อนมตัคคะ (สงสารที่ไม่ ปรากฏต้นปลาย) ก็ในสุตตบทเหล่านั้น สุตตบท (ต่อไป) นี้ พระผู้ มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัตว์ผู้ที่ไม่เคยเป…

เนื้อหานี้กล่าวถึงพระศาสดาและคุณอันน่าอัศจรรย์ของพระองค์ รวมถึงการพิจารณาความสัมพันธ์ท่ามกลางสังสารวัฏ และบทพระสูตรที่ชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงของสัตว์กับบุคคลต่าง ๆ ว่าไม่มีใครที่เป็นมารดาหรือบิดาขอ

…นอุปสมาธิ คือ สุมิ วิจิตติ ที่ อรุ ซึ่งเปลเป็้นสี ตามแบบบโมณะ ยังอยู๋ เมือเข้ากับ โลมศพแล้ว นำไปใช้ สุต วิจิตติ ก็ลงใช้งที่หลัง คือ โลม เท่านั้น อรุสิ คงไว้ตามเดิม. รูปสำเร็จของสมาธิเกี่ยวด้วยการรันต์เป็…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงสมาธิและอุปสมาธิ โดยชี้แจงถึงจุดสมาธิและคุณสมบัติของอุปสมาธิที่ทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถใช้วิจิตตามแบบ และรักษาลักษณะของสมาธิไว้ในขณะเดินทางผ่านบทต่างๆ การระมัดระวังในการใช้การันต์ต่

…ั้นเอง ฉะนั้นจึงใช้แทนกันได้ แม้พัทธ์อื่น ๆ ที่เข้ามาสากับ ยา คดีวิเคราะห์อย่างนี้เหมือนกัน เช่น:- สุตติยา ปฏุปฏิ-อาวาคุณสติ ตามความสามารถ พลสุต ปฏุปฏิ-อาวาคล่ำ ตามกำลัง

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์อริยาบถในภาษาไทย โดยเน้นการใช้ชื่อและนามซึ่งมีความใกล้เคียงกัน รวมถึงการใช้แทนในรูปวิสัยต่าง ๆ มีการนำเสนอถึงกระบวนการที่ช่วยในการเข้าใจความหมายและการใช้งานในภาษา เช่น การใ

… ส่วนการียง จะริ่งไว้งหน้า๘นบทประธาน ดูวิสาสุคง”บทก็ได้, จะริ่งไว้งหลังบทประธาน ดูวิสาสุปดร-บทก็ได้ สุตแต่จะเหมาะ ถั่นนั้นไปจึงเอา ศัพท์ประกอบด้วย ทุเดียววิภัติเป็นต้นมาเรียนต่อ, พึงกำหนดง่าย ๆ ว่าตั้งแต…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการใช้บาลีไวยากรณ์ในเรื่องสมาธิและติรัจฉิฎ โดยเน้นการวิเคราะห์ประโยคที่ประกอบไปด้วยหน้าที่และบทต่างๆ เช่น อญัญญา และการใช้พหูพจน์ในประโยค ทั้งยังมีการอธิบายความหมายของศัพท

…ไปกับด้วยภริยา เหตุนันั้น บุรุษนัน ชื่อว่าเป็นไปกับด้วยภริยา (คือมีภริยา). สห สามเกิน ยาว วุตติ ดี สุตศิริมา (อิติ) หญิงใดย่อมเป็น ไปกับด้วยสามี เหตุนันั้น หญิงนันชื่อว่าเป็นไปด้วยสามี (คือสามี) สห โกณ…

บทความนี้เสนอการวิเคราะห์การใช้สมาสในภาษาไทย โดยยกตัวอย่างการสัมพันธ์ระหว่างบุรุษและภริยา รวมถึงหญิงและสามี ผ่านทางการใช้คำศัพท์ที่ถูกต้อง เนื้อหายังพูดถึงการแปลความหมายของสมาสตามโครงสร้างของการใช้คำใ

…่อว่าสารีปุตร วิสสนบพพ. กมม. 337. นาฏลู=อถุลู (ทุกข์ ทุกข์) มีความสำราญ อุทย-ัตปุรีสละ 338. นาฏิกติ สุตส นาศุกนิ=อถุลู (กุลี ตรากูล) มีความสำราญ หมกินบ น บพพท พุทธพิสิ 339. สุไลโร อีม เวโล=สุไลโพ เปรตเพี…

เนื้อหาในบทนี้เสนอข้อมูลเกี่ยวกับคำสอนและหลักธรรมในพุทธศาสนา โดยมีการกล่าวถึงบุคคลสำคัญเช่น พระสาริปุตร ซึ่งเป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญในหมู่สาวกของพระพุทธเจ้า และเน้นถึงการค้นหาความสุขในเสียงและชีวิตที่สำ

…บันแล้ว สำเร็จรูปเป็นนามนามบัง, คุณนามบัง, และอัพยศัพท์บัง. ที่สำเร็จ เป็นนามนาม เช่น โคดตุทก ฯ สุตทุทก ฯ และภาวทุทก ฯ ที่เป็นคุณนาม เช่น ตรตฤทยิตท ฯ เสสุตท ฯ เป็นต้น ที่เป็นอัพย ฯ เช่น วิภาคท ฯ …

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับความสำคัญของการใช้ศัพท์ในภาษาไทย โดยมีการแบ่งประเภทของศัพท์และอธิบายถึงหลักการในลำไวยากรณ์ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอิทธิของศัพท์ที่มีการจัดแบ่งออกเป็น 13 หรือ 15 ประเภทตามคัมภีร์ต่

…. วิกติฺ เอก. เมื่อ จะลงจํํใหนจะวิดติฺกลิยเสย เหลือไว้แต่คำพํทีเดิม ดังนี้ ณ ปฺตํ วสฺสกุศล อปฺจํ ลบ สุตฺ วิทติฺ เอก. ทีฆะ อ ฑ วัณฐ เข่ารูปเปน วาสกํ โหละแปลว่า เหล่าออแห่งวาสกชื่อ วาสกฺ นายณ ปฺตํ กจฺฉสฺ อ…

เนื้อหานี้อธิบายถึงการศึกษาเกี่ยวกับโคดตำํรถที่มีปีจํํ 8 ตัว และการแปลความหมายของคำต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งประกอบด้วยการอธิบายเกี่ยวกับอุปจคและโคตรในระบบการลงจํานวนชื่อ พร้อมด้วยวิธีการวิเคราะห์ที่จำ

…ต-ปฏิสัธิมิกา ความรู้ในสงเรนนโรคามีปัญหา เป็นอัตตปฏิสัธิมิกา ภิญญาในธรรมวินัยอ่อนร้อยรู้ธรรมอันเป็น สุตตา เคยยะ ฯลฯ เวลาจะ ความรู้ธรรมนี้เอกัํยร่มปฏิสัธิมิกาภิญญุน่อมรู้เนื้อความแห่งภาตินั้น ๆ นั่นแหละ ว…

บทความนี้สำรวจความเข้าใจในอัตตปฏิสัธิมิกา ซึ่งคือความรู้ในธรรมที่ชาตแล้วเป็นแล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกี่ยวกับชรรามระและสังวรณโรค ธรรมเหล่านี้มีความสัมพันธ์กับความรู้ที่เป็นเอกลักษณ์และมีบทบาทสำคัญในการท

…) และตามมติของอาจารย์ล่างพวก (อธิบาย ๑ คือ) มินิรูป (รูปคือความว่าง) ดังนี้แล้ว ชกเอาคำบาลี (ใน ขุ. สุต. ๒๕/๔๕) มากกว่า (เป็นหลักฐาน) ว่า "อรูษ มูสิก สมุทโพ นฑิติ นิราธน ตา" "พระองค์เป็นพระมูสิกผู้ตรูเลย…

ในวิชาธรรมวิเคราะห์ เนื้อหานี้นำเสนอความสำคัญของโอชาที่ยังชีวิตสัตว์ให้มีการดำเนินไปได้ โดยได้กล่าวถึงคำว่า 'กวังการาหาร' ซึ่งเป็นชื่อของโอชาและคำบาลีที่เกี่ยวข้องกับปรัชญาและการเรียนรู้ในด้านต่างๆ แส