วิเคราะห์สมาสและการใช้คำศัพท์ : หน้า 47/94

ประโยค - อธิบายาลัยไวรกรณ์ สมและตัชดิ - หน้าที่ 46 ตัวอย่างวิเคราะห์ สห ภริยะ โอว รัตตติ (ปฏิโล) บุรุษใด ย่อม เป็นไปกับด้วยภริยา เหตุนันั้น บุรุษนัน ชื่อว่าเป็นไปกับด้วยภริยา (คือมีภริยา). สห สามเกิน ยาว วุตติ ดี สุตศิริมา (อิติ) หญิงใดย่อมเป็น ไปกับด้วยสามี เหตุนันั้น หญิงนันชื่อว่าเป็นไปด้วยสามี (คือสามี) สห โกณฑู ยงวุตติ ดี สกิณี (กลิ่) ตะกูลใจ ย่อม เป็นไปกับด้วยโกะ เหตุนันต์ ตะกูลนันชื่อว่าเป็นไปกับด้วยโกะ (คือมีโกะ). ในรูปวิเคราะห์ของสมาส ใช้ คำศัพท์ ข้างหน้ากรียาอุดม คื่อ วัตถติ เมือข้าสมาสแล้วบังลิงเสีย อิต คำศัพท์ที่แปลว่า เหตุนันต่อข้างหลัง วัตถติ เมือนักศึกษามีกี่คำศัพท์น่ามี อ้างอรอยอยู่ข้างหน้า และคำศัพท์นันนั้นเป็นคุณบทของนามอื่น พึงเข้าใจว่า คำนันเป็น สห บุพพบทุพพูพี ม ฆ อักษรนัน มาจาก สห คำศัพท์ ก็ดังวิเคราะห์ และแปลคำเนินตามลักษณะของสมาสนี้ และเวลาเปลื้องความบางแห่งบางคำศัพท์จะแปลว่า เป็นไปด้วย ว่ารึ ง่ายก็ได้. สมาสที่มีบทอื่นเป็นประธาน สมาสที่มีบทอื่นเป็นประธาน ได้แก่มามาระยะบางอย่าง ตั- ปรัสะบางอย่าง ดังกล่าวแล้วข้างต้น และพหุพทิ้งสิ้น มีวิธีแจกด้วยวิติติ ตามรำบันต์ของตน ตามลำดับของบทประธาน ดังตัวอย่างต่อไปนี้: