อธิบายบาลีไวยากรณ์: สมาธิและติรัจฉิฎ : หน้า 35/94

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมาธิและติรัจฉิฎ - หน้าที่ 34 ให้เป็นพหูพจน์ ส่วนในรูปวิเคราะห์จะใช้ถ้อยจะแ หรือ พหูจจะ ก็ได้ แล้วแต่เนื้อความจะบ่งถึงว่าอย่างไหนควร อญัญญาคือประธาน ของบทปล่องต้องเป็นพหูจะแ ทั้งดุลยภักิริยะ และกินนะภักิริยะ ดังอ. ว่า กำ กุลส เดช เตะ-กุลสลา กุลส อนันต ท. เหล่าได้ทำแล้ว ชน ท. เหล่านั้น ชื่อว่ามีกุลอันทำแล้ว, อาวุธา หฤทษ เตะ= อาวุธหฤทษา โโยะ (ดูแปลในแบบเรียน). นฏิก เตะ ปุตฺตติ= อปุตฺตกา บุตร ท. ของเขา ท. ไม่มีเหตุบันฑูรทม=> ชื่อว่ามีบุตรหมู่ได้. สรุปอุโยภิกธนพุทธพิท วิเคราะห์อุโยพุทธพิท ทุก ๆ วิเคราะห์ อาจแยกได้เป็น ๒ ประโยค คือ:- ๑. ประโยค ๒. ประโยค ค ๓. ในประโยค ย มีบทวิสาสะและบทประธานอยู่ข้างหน้า และบทวิสาสะนั้น ต้องประกอบด้วยลงค้วาจาจะวิคัดให้สมอันกัน บทประธานสโน ไป ส่วนการียง จะริ่งไว้งหน้า๘นบทประธาน ดูวิสาสุคง”บทก็ได้, จะริ่งไว้งหลังบทประธาน ดูวิสาสุปดร-บทก็ได้ สุตแต่จะเหมาะ ถั่นนั้นไปจึงเอา ศัพท์ประกอบด้วย ทุเดียววิภัติเป็นต้นมาเรียนต่อ, พึงกำหนดง่าย ๆ ว่าตั้งแต่บันทั่น ถึง ย ศัพท์ที่ประกอบด้วยถูกวิภัติเป็นต้น เป็นประโยค ย ก็แปล ย ศัพท์นี้เอง ที่แสดงให้รู้ได้แน่นอนว่าเป็นพุทธพิชจะในประเภท ของดุลยภักิรณพุทธพิช ๖ อย่าง เพราะเมื่อ ย ศัพท์ประกอบด้วย