การวิเคราะห์อริยาบถและนามในภาษาไทย : หน้า 24/94

ประโยค - อริยาบถไว้เวียน สุขและตักติติ - หน้า 23 นครสุข สมิ ปี-อุปนิวาส คำใกล้เคียงแห่งเมือง ชื่อใกล้เมือง สมิ ปี เป็นนาม มีเนื้อความเหมือนกัน อุป ซึ่งเป็นอุปสรรค จึงนำมาใช้แทน ในรูปวิสัยนั้ ทรงสุข อา วิร-นิทัศน์ ควาามไม่มีแง่ความกระวนกระวาย ชื่อความไม่มีความกระวนกระวาย อา โว้ เป็นนามมีเนื้อ ความเหมือน นี่ อุปสรรค จึงนำมาใช้แทนกันในรูปวิสัยนั้ ข. อย่างที่ใช้ในรูปวิสัยนั้ เช่น วาด อนุกชติ อนุวัติ (ย วาดๆ ส่งใด) ย่อมไปตามองค์งเหตุหนึ่ง (ดำ วาดๆ ส่งนั้) ชื่อว่าตามชม อนุ เป็นนามมีบทหน้า ใช้แทนอุปในรูปวิสัยนั้ สำเร็จแล้ว คงไว้แต่ตัวอุปัล อนุทาน อนิวัตติติ อนุกุตติ (สิงโต) ย่อมเป็นไปตามชื่อตน เหตุนี้ (ส่งนั้) ชื่อว่าบนตน. (เอา อธี เป็นนาคย แล้วสนิทกับ อนุต เป็นองค์อุตุด ตามกฎของสมานนี้ เป็น นูปัลลังก์จึงเป็น อนุมฏตี้) นิปฏูปพุก มีวิธีวิเคราะห์ 3 อย่างคือ:- ก. อย่างที่มีนามอันบกเดียว ใช้แทนนิวาท เช่น วาดุนาน ปฏุกิ-อาวาจานุ ลำดับแห่งคนเจริญแล้ว คำว่าตามคนเจริญ, คำว่า ปฏุกิ เป็นนามนาม แปลว่าลำดับ มีชื่อความกล้าหาญ ยา ที่เป็นนาบา ในที่นี้แปลว่าตาม คือลำดับ ก็หมายความ วาตามนั้นเอง ฉะนั้นจึงใช้แทนกันได้ แม้พัทธ์อื่น ๆ ที่เข้ามาสากับ ยา คดีวิเคราะห์อย่างนี้เหมือนกัน เช่น:- สุตติยา ปฏุปฏิ-อาวาคุณสติ ตามความสามารถ พลสุต ปฏุปฏิ-อาวาคล่ำ ตามกำลัง