หน้าหนังสือทั้งหมด

ความใจเย็นในการปฏิบัติธรรม
72
ความใจเย็นในการปฏิบัติธรรม
…อน ไม่วิตกไม่กังวล ไม่รำคาญใจ ไม่หงุดหงิด งุ่นง่านไม่ฟุ้งซ่านรำคาญใจ นั่นแหละเรียกว่าใจเย็นๆ ใจเย็น หมายความว่า ใจที่สุขุมรอบคอบ มีพลัง มีสติ มีปัญญา มีความคิดอ่านด้วยความเบิกบาน ไม่มีความเครียด ความเซ็ง ความเบื…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของความใจเย็นในการปฏิบัติธรรม โดยเน้นการไม่กังวลและลดความเครียดขณะนั่งสมาธิ เพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุดในการเข้าถึงดวงธรรมและนิพพาน ความใจเย็นคือการมีจิตที่สงบ และไม่เร่งร้อนเมื่
โทสจริตและโมหจริตในจิตใจมนุษย์
105
โทสจริตและโมหจริตในจิตใจมนุษย์
…รารถนาที่จะเป็นผู้นำ แต่ปรารถนา ที่จะเป็นผู้ตามในกิจการทั้งปวง เป็นคนยึดมั่นถือมั่นโดยปราศจากเหตุผล หมายความว่า เป็นคนโง่เขลา เบาปัญญา หากเกิดความเชื่อมั่นในสิ่งใดแล้ว ก็เชื่ออย่างเต็มหัวใจ ไม่ยอมคลายทิฏฐิ เช่น …
บทนี้สำรวจลักษณะของคนที่มีโทสจริตและโมหจริต โดยโทสจริตคือผู้มีจิตใจต่ำ โกรธง่าย และไม่มีความเคารพผู้อื่น ขณะที่โมหจริตหมายถึงคนง่วงเหงาหาวนอน ตื่นตระหนก และขาดความมั่นใจในตนเอง พฤติกรรมเหล่านี้ส่งผลต่
ความหมายของคำว่า อรหัง
43
ความหมายของคำว่า อรหัง
…หมายของคำ อรหัง ไว้ 2 นัย คือ เป็นผู้ไกลและผู้ควร “อรห์ แปลสั้นๆ ว่าไกล ว่าควร เป็นสองนัยอยู่ “ไกล” หมายความว่า ไกลจากกิเลส หรือว่า พ้นจากกิเลส เสียแล้ว “ไกล” ตรงข้ามกับปุถุชนคนเรา ซึ่งยังอยู่ใกล้ชิดกิเลส พระองค…
พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้แสดงความหมายของคำว่า อรหัง ไว้ 2 นัยคือ เป็นผู้ไกลจากกิเลสหรือพ้นจากกิเลส และเป็นผู้ที่ควรบูชา ในคัมภีร์วิสุทธิมรรคได้หมายถึง 5 นัย ได้แก่ เป็นผู้ไกลจากกิเลส
ความหมายของสัมมาสัมพุทโธ
45
ความหมายของสัมมาสัมพุทโธ
…ู่ก้นโอ่ง ก็สามารถมองเห็นได้ ข้อนี้ฉันใดก็ฉันนั้น ที่กล่าวว่าพระองค์ตรัสรู้โดยชอบหรือโดยถูกต้องนั้น หมายความว่า “ตรัสรู้ทั้งเหตุ ตรัสรู้ทั้งผล” กล่าวคือตรัสรู้เหตุแห่งทุกข์ เหตุแห่งสุข เหตุไม่ทุกข์และไม่สุข ซึ่ง…
บทความนี้อธิบายความหมายของคำว่า 'สัมมาสัมพุทโธ' ว่าทรงเป็นผู้ตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยชอบ จากการตีความคำในพระบาลีและเหตุผลที่พระองค์สามารถตรัสรู้ได้เองโดยไม่มีผู้สอน โดยมีการยกตัวอย่างและคำอธิบายจากพระ
การระลึกถึงความตาย
81
การระลึกถึงความตาย
…ด้แก่สัมมาวายามะ ท่านว่าเมื่อองค์ทั้งสองนี้สำเร็จแล้ว อริยมรรคย่อมเป็นอัน สําเร็จพร้อมทั้ง 8 องค์ * หมายความว่า พระปัจเจกพุทธะนั้น เกิดนอกพุทธกาล ไม่ได้ฟังธรรมพุทธโอวาทและคำสอนใครอื่นเลยแต่ เพราะมีบารมีญาณแก่กล้…
บทความนี้นำเสนอการระลึกถึงความตายว่าเป็นสิ่งที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้แม้แต่ผู้มีบุญหรือผู้มีเรี่ยวแรงมาก เช่น พระมหาโมคคัลลานะและพระสารีบุตร ซึ่งแม้จะมีความสามารถเช่นไร ก็ยังคงต้องเผชิญกับความตาย และป
หลักการดำรงชีวิตและสภาพของความตาย
84
หลักการดำรงชีวิตและสภาพของความตาย
… โดยนัยดังกล่าวมาแล้วอย่างนี้ 3.4.6 อนิมิตฺตโต ระลึกโดยชีวิตไม่มีนิมิต อนิมิตฺตโต คือ โดยไม่มีกำหนด หมายความว่า โดยไม่มีขีดคั่น ผู้ปฏิบัติพึงระลึกว่า จริงอยู่ ธรรม 5 ประการนี้ คือ ชีวิต พยาธิ กาล สถานที่ทอดร่าง …
บทความนี้สำรวจถึงการที่ชีวิตต้องได้รับความร้อนและความเย็นในระดับที่พอเหมาะเพื่อดำรงอยู่ คนที่ได้รับอิทธิพลจากความร้อนหรือความเย็นมากเกินไปอาจมีผลกระทบร้ายแรงต่อร่างกายและนำไปสูความตาย นอกจากนี้ยังพูดถ
การเจริญกัมมัฏฐานใน 15 วัน
102
การเจริญกัมมัฏฐานใน 15 วัน
…โดยความเป็นขน ผม เล็บ ฟัน หนัง อย่างเดียวเท่านั้น ทั้งนี้ก็เพื่อป้องกันมิให้มีความเข้าใจผิดเกิดขึ้น หมายความว่า ถ้าสอนให้ ท่องบ่นโดยความเป็นสีแล้ว ขณะที่ทำการท่องบ่นพิจารณาโดยความเป็นสีอยู่นั้น หากวัณณนิมิต คือ …
เนื้อหาเกี่ยวกับการเจริญกัมมัฏฐานแบ่งเป็น 2 หมวด รวมเป็น 15 วัน ซึ่งประกอบด้วยติกขบุคคล มัชฌิมบุคคล และมันทบุคคล โดยมีการปฏิบัติที่แตกต่างกันตามบารมี แนะนำนำให้ท่องบ่นโดยเฉพาะที่กล่าวถึงขน ผม เล็บ ฟัน
การพิจารณาผมในเชิงปฏิกูล
104
การพิจารณาผมในเชิงปฏิกูล
…พื้นรากของตน อันหยั่งเข้าไปใน หนังหุ้มศีรษะ ประมาณเท่าปลายเมล็ดข้าวเปลือก เบื้องบนมีขอบเขตแค่อากาศ (หมายความว่า สิ้นสุดแค่ความสั้นยาวของเส้นผมของแต่ละคน) เบื้องขวางกำหนดด้วยเส้นผมด้วยกัน การ กำหนดเช่นนี้ว่า ผม 2…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาผม โดยวิเคราะห์จากสี สัณฐาน ชนิด และกลิ่น ร่วมถึงการระบุว่าผมเป็นสิ่งปฏิกูลถ้ามีลักษณะเช่นนั้น โดยเน้นความรู้สึกของผู้คนต่อสิ่งที่คล้ายผมในอาหารหรือสิ่งของเสมือนผม ซึ่งตรงนี้
การบรรลุสีมสัมเภทและเมตตากัมมัฏฐาน
60
การบรรลุสีมสัมเภทและเมตตากัมมัฏฐาน
…สริฐยิ่งใหญ่กว่าคนที่ยังเห็นแตกต่างในบุคคล 4 จำพวก ข้างต้นนั้น สีมส้มเภท แปลว่า ทำลายขอบเขตของเมตตา หมายความว่า ผู้สำเร็จในสีมส้มเภทนั้น ถึงซึ่งความเป็นผู้มีจิต เสมอภาค ไม่เอนเอียงไปในบุคคล คือ อัตตะ ตนเอง, ปิยะ…
การบรรลุสีมสัมเภทในเมตตากัมมัฏฐานมีความสำคัญในการฝึกจิตให้มีความเสมอภาค โดยไม่มีการแยกแยะบุคคล การดำเนินการบนหนทางนี้ต้องทำลายขอบเขตของจิต ที่ทำให้มองเห็นความแตกต่างในการรักและเกลียด ซึ่งหากจิตมีความป
การเจริญเมตตาเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย
67
การเจริญเมตตาเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย
…จเมื่อเห็นผู้อื่นมีทุกข์ คิดหาทางช่วยเหลือปลดเปลื้องจากทุกข์นั้น หรือ ความสงสารคิดจะช่วยให้พ้นทุกข์ หมายความว่า เมื่อเห็นสัตว์ทั้งหลายได้รับความลำบาก 58 DOU สมาธิ 7 : ส ม ถ ก ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิธี
การเจริญเมตตาเริ่มจากการแผ่เมตตาจากศูนย์กลางกาย ให้ครอบคลุมตนเองและคนอื่น โดยเริ่มจากตัวเอง มองเห็นความรักและบริสุทธิ์ในใจ การขยายเมตตาออกไปยังผู้คนต่างๆ จนถึงการเห็นพวกเขาสว่างเท่ากันจะเข้าสู่ขั้นสมส
การเจริญกรุณาและมุทิตาในพระธรรม
76
การเจริญกรุณาและมุทิตาในพระธรรม
…ั้น ใสสว่างเสมอเท่ากันหมดในดวงปฐมมรรคของเรา เรียกว่าเป็น “อัปปมัญญา” 2.7 การเจริญมุทิตาภาวนา มุทิตา หมายความว่า ความพลอยยินดีรื่นเริงบันเทิงในความสุขสมบูรณ์ของผู้อื่น จิตใจ ของผู้มีมุทิตาจิต จะถือเอาสัตว์ที่มีคว…
การเจริญกรุณาเกี่ยวข้องกับการแผ่ความปรารถนาความสุขให้ตนเองและผู้อื่นเริ่มจากศูนย์กลางกาย ดำเนินการโดยการแผ่ความสว่างออกจนครอบคลุมบุคคลทุกระดับ การสร้างสุขในการแผ่ความมุทิตาจะนำไปสู่ความเป็นหนึ่งในจิตท
การเสื่อมเสียและการเจริญมุทิตา
83
การเสื่อมเสียและการเจริญมุทิตา
…น ใสสว่างเสมอเท่ากันหมดในดวงปฐมมรรคของเรา เรียกว่าเป็น “อัปปมัญญา” 2.9 การเจริญอุเบกขาภาวนา อุเบกขา หมายความว่า การมีใจวางเฉยในสัตว์ทั้งหลาย ไม่มีอาการของเมตตา กรุณา มุทิตา คือ ไม่น้อมไปในความปรารถนาดี ไม่น้อมไป…
เนื้อหาเกี่ยวกับความเสื่อมเสียที่เกิดจากความสุขและความยินดีที่เกี่ยวข้องกับกามคุณ รวมถึงการเจริญมุทิตาและอุเบกขาภาวนา เพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกายในรูปแบบที่ถูกต้อง โดยการเปิดใจและแผ่ความรู้สึกดีไปยังผู้
กฎแห่งกรรม: การกระทำและผลของชีวิต
57
กฎแห่งกรรม: การกระทำและผลของชีวิต
…อบ ด้วยเจตนา ดังพุทธพจน์ที่ว่า “เจตนาห์ ภิกฺขเว กมฺม วทามิ เจตตวา กมุม กโรติ กาเยน วาจาย มนสาติ...” หมายความว่า ภิกษุทั้งหลาย เจตนานั่นเอง เราเรียกว่า กรรม บุคคลจงใจแล้ว จึงทำ ด้วยกาย วาจา ใจ * เวนสาขชาดก ขุททกน…
กฎแห่งกรรมเป็นหลักคำสอนในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการกระทำและผลที่เกิดขึ้น มีความสำคัญต่อการดำเนินชีวิตและอนาคตของเรา การทำกรรมดีหรือตราบเลวล้วนส่งผลต่อชีวิต ต้นเหตุของปัญหาหรือความสำเร็จในปัจจุบันมาจากกร
ขันธ์ 5: ความหมายและธรรมชาติ
98
ขันธ์ 5: ความหมายและธรรมชาติ
…ัติ เพื่อให้เห็นและเข้าใจความหมาย ลักษณะของขันธ์ ว่าเป็นเช่นไร 5.1 ความหมายของขันธ์ 5 คำว่า “ขันธ์” หมายความว่า สิ่งที่เป็นกลุ่มเป็นกอง หรือเป็นพวกๆ ขันธ์ 5 จึงหมายถึง กองแห่งรูปธรรมและนามธรรม 5 หมวด ที่ประชุมกั…
บทนี้นำเสนอเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการศึกษาในเชิงปริยัติที่ช่วยให้เข้าใจความหมายและธรรมชาติของขันธ์ 5 ว่าเป็นกลุ่มกองแห่งรูปและนามที่ประกอบกันเป็นหน่วยเดียว สัตว์ทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นมนุษย์หรือเทวดา ล้
วิริยะและลักษณะของความเพียรในธรรมะ
165
วิริยะและลักษณะของความเพียรในธรรมะ
…ฺฐานํ มีสังเวควัตถุ 8 เป็นเหตุใกล้ชิดที่จะให้ความเพียรเกิด สังเวค วัตถุ แปลว่า ที่ตั้งแห่งความสลดใจ หมายความว่า ถ้าพิจารณาตามนี้ จะทำใจให้เปลี่ยนไปได้ เช่น ใจขี้เกียจ จะกลับเป็นใจขยันขึ้นมา เมื่อใจขยันแล้ว กายก็…
บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของวิริยะซึ่งเป็นความเพียรในธรรมะ โดยแบ่งออกเป็นสี่ลักษณะ ได้แก่ อุตสาหลักขณ์ ซึ่งหมายถึงความขยันตั้งใจทำ, สหชาตานํ ซึ่งสนับสนุนคุณธรรมที่เกิดร่วมกัน, อส์สีทนปจฺจุปฏฺฐานํ ที่ไม่
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
173
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
…า อินทรีย์ เพราะอรรถว่าใหญ่ คือ เป็นอธิบดีของธรรมทั้งหลายที่ เกิดในจักขุทวารนั้นชื่อว่า จักขุนทรีย์ หมายความว่า จักขุนทรีย์คือความเป็นใหญ่ในจักขุทวาร แม้ในโสตินทรีย์ก็เช่นกันโสตินทรีย์คือความเป็นใหญ่ในโสตทวาร ฆา…
ในพุทธศาสนา อินทรีย์สามารถจัดประเภทได้เป็น 5 หมวด ได้แก่ อินทรีย์อายตนะ 6 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้โดยการมองเห็น เสียง กลิ่น รส รูปร่าง และการสัมผัส. อินทรีย์ภาวะ 3 เกี่ยวข้องกับเพศ ชายหญิงและชีวิต.
อริยสัจ 4: ความจริงอันประเสริฐ
186
อริยสัจ 4: ความจริงอันประเสริฐ
…ลับ ไม่ได้(อปปฏิวตฺติย์) คือ ใครจะกล่าวคัดค้านว่า ไม่เป็นจริงหาสำเร็จไม่ 2. เป็นความจริงของพระอริยะ หมายความว่า พระอริยะเจ้าท่านมีความเห็นอย่างนี้ มีความเข้าใจในเรื่องชีวิตอย่างนี้ตรงกัน ไม่ขัดแย้งกัน คือ เห็นว่…
บทที่ 9 อริยสัจ 4 ให้ความรู้เกี่ยวกับความหมายและความสำคัญของอริยสัจ 4 ในการหลุดพ้นและการพัฒนาจิตใจ ผ่านการภาวนาและความเข้าใจชีวิตที่ตรงกันตามหลักธรรม อริยสัจ 4 เป็นเครื่องมือที่ทำให้เกิดการหลุดพ้นจากท
ความเป็นเหตุปัจจัยของกันและกัน
219
ความเป็นเหตุปัจจัยของกันและกัน
…่ละองค์มีความเกี่ยวข้องกันดังต่อไปนี้ 1. อวิชชาเป็นปัจจัย จึงมีสังขาร อวิชชาเป็นปัจจัยให้เกิดสังขาร หมายความว่า อวิชชาเป็นปัจจัยให้ทำบุญทำบาป คือ อวิชชา สังขาร กรรม (ดี-ชั่ว) - - วิบาก (ดี-ชั่ว) ดังที่ทราบแล้วว่…
เนื้อหาพูดถึงความเป็นเหตุปัจจัยของกันและกันในวงจรสังสารวัฏ โดยเฉพาะบทบาทของอวิชชาที่เป็นปัจจัยในการทำกรรมทั้งดีและชั่ว เจตนาอันเป็นมูลฐานของกรรมในระดับต่างๆ ตั้งแต่กามาวจรไปจนถึงอรูปาวจร โดยชี้ให้เห็น
สังขารและปฏิสนธิวิญญาณ
221
สังขารและปฏิสนธิวิญญาณ
หมายความว่า สังขาร คือ บุญหรือบาปที่เราได้ทำไว้ จะเป็นชนกผู้ให้กำเนิดปฏิสนธิวิญญาณ พระพุทธองค์ยังได้กล่าวว่า เม…
บทความนี้จัดการกับความหมายของสังขารในฐานะที่เป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดปฏิสนธิวิญญาณ โดยพระพุทธองค์ได้ชี้ให้เห็นว่าบุญและบาปที่เราทำจะปรากฏเป็นอารมณ์เมื่อใกล้ถึงช่วงเวลาตาย สังขารจะเป็นตัวผลักดันให้จิตเคลื
ธรรมะเพื่อประชา: ความสำคัญของปัญญาในชีวิต
295
ธรรมะเพื่อประชา: ความสำคัญของปัญญาในชีวิต
…เคลื่อนจากความ จริง ส่วนเทพนารีชื่อหิริ เป็นผู้ตั้งอยู่ในคุณอันประเสริฐ” ความหมายที่ท่านดาบสตอบนั้น หมายความว่า เทพธิดา ชื่อสิริตอบว่า แน่ เพราะคนที่มีสิริมักจะมีความมั่นใจในตัว เองสูง คิดว่าตนทําอะไรก็ต้องประสบ…
เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของปัญญาและความไม่เที่ยงในชีวิต โดยมีบทบาทของเทพธิดาและการเตือนสติในการดำเนินชีวิตที่เหมาะสม ไม่ใช่เพียงแค่ความเชื่อเท่านั้น หากยังต้องการปัญญาในการพัฒนาตนเองและหลีกเลี่ยงการป