หน้าหนังสือทั้งหมด

การปฏิบัติธรรมและความต่อเนื่องในการนั่งสมาธิ
45
การปฏิบัติธรรมและความต่อเนื่องในการนั่งสมาธิ
ทุกครั้ง ตั้งแต่สุข 1 นาที 2 นาที เรื่อยไป อย่างนี้ แปลว่า เราสมหวัง ทำถูกหลักวิชชา แต่ถ้านั่งแล้วเบื่อ ต้องรีบทบทวนแล้ว ว่าเบื่อเพราะอะไร เพราะว่าถ้านั่งถูกหลักวิชชาแล้ว มีแต่นั่งแล้วมีความสุข จนกระท
การนั่งสมาธิโดยถูกต้องทำให้เกิดความสุขในการปฏิบัติ แต่การขาดความต่อเนื่องจะทำให้ไม่ได้ผลตามต้องการ การปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอจะส่งผลดีต่อจิตใจ และเป็นแนวทางสำคัญสู่การเข้าถึงธรรมภายใน การทำความบริสุทธิ์ก
การต้องได้มาซึ่งผัสสาหารและการพิจารณาธรรม
122
การต้องได้มาซึ่งผัสสาหารและการพิจารณาธรรม
เมื่อจะต้องได้มาซึ่งผัสสาหาร เช่น ตามองเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกได้ดมกลิ่น ลิ้นได้ รับรส กายได้สัมผัสถูกต้อง ให้ปลงใจพิจารณาระแวดระวัง ประดุจเป็นโคที่ไม่มีหนังหุ้มร่าง มีแต่เนื้อสดอยู่ทั้งตัว อารมณ์ต
บทความนี้เสนอการพิจารณาผัสสาหารที่เข้ามากระทบทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ดุจโคที่ไม่มีหนังหุ้มร่าง ซึ่งต้องมีความระมัดระวังจากภัยต่าง ๆ เพื่อไม่ให้ตกไปในทุกข์ เหมือนหลุมเพลิงที่คุกรุ่นที่ทุกชีวิตต้องเผชิญ
กิเลสและการเปลี่ยนแปลงในระดับต่างๆ
46
กิเลสและการเปลี่ยนแปลงในระดับต่างๆ
กิเลสทั้ง 3 ระดับนี้มีขั้นตอนในการเปลี่ยนสภาพ เพื่อแสดงตัวออกมาดังนี้คือ อนุสัยกิเลสเป็นสิ่งที่ติดอยู่ในใจ ตราบเท่าที่ยังไม่บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ หมดกิเลสโดยสิ้นเชิง กิเลสก็จะคอยบังคับใจเราอยู่ แม้ว
กิเลสในแต่ละคนมีระดับที่แตกต่างกัน ซึ่งรวมถึงอนุสัยกิเลส ที่ติดอยู่ในใจจนกว่าจะบรรลุธรรมและไม่สามารถแสดงออกได้ ส่วนปริยุฏฐานกิเลสแสดงตัวเมื่อถูกกระทบ และวีติกกัมมกิเลสเป็นการแสดงออกผ่านการกระทำ กิเลสแ
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
104
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
5.3.4 สังขารขันธ์ สังขารขันธ์ หมายถึง ความคิดปรุงแต่ง คือ เมื่อรูปกระทบตา ประสาทตาก็รับเอาไว้ ก่อให้เกิดเวทนา การรับอารมณ์แล้วส่งไปให้ส่วนจำอารมณ์ที่เกิดขึ้น จากนั้นจึงส่งมาให้ส่วนที่ ทำหน้าที่คิด ปรุ
สังขารขันธ์หมายถึงความคิดปรุงแต่ง โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ กุศลสังขาร (ความคิดดี), อกุศลสังขาร (ความคิดชั่ว), และอัพยากตสังขาร (เป็นกลาง) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ในขณะที่
การปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5
113
การปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5
นี่แหละเหมือนอย่างเราครองเรือนอย่างนี้แหละ อยากจะปล่อยมัน แต่ว่าเครื่องติด มันมี เลยปล่อยไม่ได้ เสียดายมันปล่อยไม่ได้ มันติดอยู่ดังนั้นแหละ ปล่อยไม่ถนัด ปล่อยไม่ได้ เพราะเหตุฉะนี้แหละ เบญจขันธ์ทั้ง 5
เนื้อหาเกี่ยวกับการปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5 ซึ่งเป็นวิธีการเพื่อหลุดพ้นจากการยึดติดในสังขาร โดยเฉพาะการสำรวมระวังตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อให้สามารถสละความยินดีและความไม่ยินดีออกไป จากนั้นต้องมีความขยัน
การเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาเป็นมนุษย์เทวดา
118
การเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาเป็นมนุษย์เทวดา
จากมนุษย์ธรรมดา กลายเป็นมนุษย์เหมือนเทวดา เหมือนพรหม เหมือนพระ ถ้าบวชเป็นพระก็จะเป็นพระที่บริสุทธิ์ เท่าที่ตาเนื้อเห็น ส่วนที่มองไม่เห็นมีอีกอยู่ข้างใน คือ 2.1 กายมนุษย์ละเอียด ผู้มีศีล 5 บริสุทธิ์ กา
บทความนี้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาไปสู่การเป็นมนุษย์เทวดา โดยการบวชหรือรักษาศีล เพื่อเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ รวมถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อปล่อยขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการลดการยึดมั่นถือมั่น
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
127
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
โดยสรุปอายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง คือ 1. อายตนะภายใน เป็นที่เกิดแห่งวิถีจิตอยู่เสมอ จะเกิดในชาติใดภพใดก็ตาม วิถีจิต ไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิดตามอายตนะเหล่านี้ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 2
อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป็นที่ประชุมของวิถีจิต ทั้งภายในและภายนอกมีทั้งหมด 12 ประการ รวมถึงจักขายตนะ, โสตายตนะ และรูปายต
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
131
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
1. จักขุ ตา เป็นแดนรับรู้รูป เกิดความรู้คือ จักขุวิญญาณ เห็น 2. . โสตะ หู เป็นแดนรับรู้เสียง เกิดความรู้คือ โสตวิญญาณ ได้ยิน 3. ฆานะ จมูก เป็นแดนรับรู้กลิ่น เกิดความรู้คือ ฆานวิญญาณ ได้กลิ่น 4. ชิวหา
การรับรู้เกิดจากการสัมผัสเมื่ออายตนะ อารมณ์ และวิญญาณมาบรรจบกัน โดยมีช่องทางต่างๆ ของอายตนะ เพื่อเสริมสร้างความรู้และความรู้สึกต่ออารมณ์ที่รับรู้ ซึ่งสามารถแยกออกเป็นระดับต่างๆ ซึ่งรวมถึงสุข ทุกข์ และ
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
133
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
6.5 อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี 1. ความหมายและอายตนะแบบต่าง ๆ พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนีได้ให้ความหมายของคำว่า อายตนะ ไว้ว่า หมายถึง ดึงดูด หรือบ่อเกิด ท่านกล่าวว่า “บ่อเกิดของตาดึงดูดรูป บ่อเ
บทความนี้เสนอความหมายของอายตนะตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี โดยแบ่งอายตนะออกเป็น 2 ประเภท คือ โลกายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ไปตามภพภูมิ และธัมมายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ที่หมดกิเลส โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่า
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
153
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
6. มโนวิญญาณธาตุ เป็นนามธรรม มีหน้าที่รู้นึกคิดอารมณ์ต่าง ๆ องค์ธรรมได้แก่ จิต 76 หรือ 108 ดวง คือ โลภมูลจิต จิตอกุศลที่มีโลภะเป็นมูล 8 ดวง โทสมูลจิต จิตอกุศลที่มีโทสะเป็นมูล 2 ดวง โมหจิต จิตอกุศลที่ม
มโนวิญญาณธาตุเป็นนามธรรมที่มีหน้าที่ในการรู้คิดและอารมณ์ต่าง ๆ ซึ่งแบ่งประเภทจิตเป็นหลายกลุ่ม ได้แก่ โลภมูลจิต, โทสมูลจิต, โมหจิต และอีกมากมาย โดยเฉพาะจิตที่เกี่ยวข้องกับรูปฌานและอรูปฌาน ที่ช่วยให้มีก
ธาตุ 18 และวิญญาณในสรรพสิ่งที่มีชีวิต
154
ธาตุ 18 และวิญญาณในสรรพสิ่งที่มีชีวิต
วิญญาณ หมายถึง ความรู้แจ้งในอารมณ์ คือความรู้ที่เกิดขึ้นเมื่ออายตนะภายนอก และภายในกระทบ มี 6 อย่างเหมือนกันคือ การรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ทวาร 6 อารมณ์ 6 และวิญญาณ 6 รวม 18 นี้เอง เรียกว
เนื้อหานี้ชี้ให้เห็นถึงความหมายของวิญญาณว่าเป็นความรู้แจ้งในอารมณ์ ซึ่งเกิดจากการกระทบกับอายตนะทั้งภายนอกและภายใน หนุนสำรวจธาตุ 18 ที่รวมการรู้ต่างๆ ที่เกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ความเป็นไปของชี
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
174
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อใด เรารู้ทั่วถึงความเกิด ความดับ คุณ โทษ และอุบาย เครื่องสลัดออกแห่งอินทรีย์ 6 ประการนี้ ตามความเป็นจริง เมื่อนั้น เราจึงปฏิญาณตนว่า ได้ตรัสรู้พระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณในโลก พ
บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยอินทรีย์ 22 ชนิด และอธิบายถึงความสำคัญของอินทรีย์ทั้ง 6, 3 และ 5 ประการ โดยมีเนื้อหาที่สำคัญเกี่ยวกับการตระหนักถึงความเกิดและดับซึ่งนำไปส
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
212
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
10.3 องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท ปฏิจจสมุปบาท มีองค์ประกอบซึ่งเป็นหลักการสำคัญทั้งหมด 12 ข้อ แต่ละข้อมีประเด็น ควรศึกษาให้ทราบไว้เป็นเบื้องต้น ดังนี้ 1. อวิชชา คือ ความไม่รู้ ตรงข้ามกับวิชชา ความไม่รู้ในที่น
ปฏิจจสมุปบาท ประกอบด้วย 12 องค์ที่สำคัญ ได้แก่ อวิชชา (ความไม่รู้), สังขาร (ความคิดปรุงแต่งและการแสดงออก) และวิญญาณ (การรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ) ซึ่งมีการจำแนกไว้เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการส
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
214
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
ผัสสะมี 6 อย่าง คือ 1. จักขุสัมผัส (ความกระทบทางตา) 2. โสตสัมผัส (ความกระทบทางหู) 3. ฆานสัมผัส (ความกระทบทางจมูก) 4. ชิวหาสัมผัส (ความกระทบทางลิ้น) 5. กายสัมผัส (ความกระทบทางกาย) 6. มโนสัมผัส (ความกระ
ผัสสะมี 6 อย่าง ประกอบด้วยจักขุสัมผัส โสตสัมผัส ฆานสัมผัส ชิวหาสัมผัส กายสัมผัส และมโนสัมผัส โดยแต่ละสัมผัสต้องมีธรรม 3 อย่างมาประจวบกันจึงเกิดผัสสะ ส่วนเวทนานั้นเป็นการเสวยอารมณ์ที่เกิดจากสัมผัสดังกล
ดวงอินทรีย์ในมนุษย์
247
ดวงอินทรีย์ในมนุษย์
หมวดที่ 1 มีดวงอินทรีย์ 6 ดวง คือ จักขุนทรีย์ เห็นเป็นใหญ่ โสตินทรีย์ ฟังเป็นใหญ่ ฆานินทรีย์ ดมกลิ่นเป็นใหญ่ ชิวหินทรีย์ ลิ้มรสเป็นใหญ่ กายินทรีย์ สัมผัสเป็นใหญ่ มนินทรีย์ ใจเป็นใหญ่ ทั้ง 6 มีลักษณะเป
บทความนี้เจาะลึกถึงดวงอินทรีย์ 6 ดวง และ 3 ดวงในมนุษย์ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมประสาทสัมผัสต่าง ๆ เช่น ตา หู ลิ้น กาย และใจ โดยอธิบายลักษณะของดวงอินทรีย์ที่แสดงถึงเพศชายและเพศหญิง รวมถึงบทบาทของชีวิต
ดวงปัญญาและอริยสัจ 4
255
ดวงปัญญาและอริยสัจ 4
ดวงปัญญา ซึ่งมีซ้อนกันอยู่อีก 2 ชั้นเข้าไปข้างในอีก คือ 1. สัมมาทิฏฐิ ปัญญาอันเห็นชอบในอริยสัจ 2. สัมมาสังกัปโป ความดำริชอบ และในมรรคอริยสัจแต่ละดวงนี้ก็ยังมีหุ้มซ้อนอีก 4 ชั้น คือ เห็น จำ คิด และรู้
เนื้อหาผู้บรรยายเกี่ยวกับดวงปัญญา ที่มีซ้อนกันอยู่ 2 ชั้น คือ สัมมาทิฏฐิและสัมมาสังกัปโป โดยในแต่ละดวงของมรรคอริยสัจยังมีการหุ้มซ้อนอีก 4 ชั้น ประกอบด้วย เห็น จำ คิด และรู้ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของกาย ใจ
การปฏิบัติธรรมและการพัฒนาจิตใจ
70
การปฏิบัติธรรมและการพัฒนาจิตใจ
4 พี่ เ ณ ร ส อ น น้ อ ง 5 ใหญ่ไปเรื่อยๆ มีความสุข อิสระเสรีบอกไม่ถูก ใครจะเอาอะไร มาแลกก็ไม่ยอม ตอนนั้นพี่เณรเห็นองค์พระธรรมกายชัดใสสว่าง ตลอดเวลา ปีถัดมาได้มีโอกาสขึ้นดอยสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่ บรรยา
เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมของพี่เณร ที่มีการเดินทางไปยังสถานที่ต่างๆ เช่น ดอยสุเทพ และธุดงคสถานล้านนา ซึ่งส่งผลให้จิตใจสบายและมีความสุข การนั่งสมาธิเป็นประจำทำให้เกิดความบริสุทธิ์ในใจและพัฒนาความร
ธรรมะเพื่อประชาชน
157
ธรรมะเพื่อประชาชน
ธรรมะเพื่อประชll พระนันทกเถระ(๑) ๑๕๖ เตรียมอาสนะเป็นการใหญ่ นิมนต์ให้ท่านนั่งบนอาสนะด้วย ความเคารพนอบน้อม ภิกษุณีทั้งหมดเข้ามากราบพระเถระ แล้วพากันหาที่นั่งเพื่อฟังธรรม พระเถระได้เทศน์ให้ภิกษุณีฟังเป็
พระนันทกเถระได้เทศน์ให้ภิกษุณีฟังเกี่ยวกับอายตนะภายใน ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และอายตนะภายนอก ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส เมื่อสิ่งเหล่านี้เกิดการกระทบกันจะเกิดความรู้แจ้ง พระเถระได้ชี้ให้เ
ธรรมะเพื่อประชา
131
ธรรมะเพื่อประชา
ธรรมะเพื่อประชา นกแขกเต้าทุ่มเทชีวิต ตอบแทนคุณ ๑๑๐ ผู้ที่หมั่นฝึกฝนอบรมตนเองอยู่เนืองนิตย์ เพื่อให้เป็นผู้ที่ มีความรู้คู่คุณธรรมนั้น ย่อมเป็นที่ปรารถนาของทุกๆ คน เพราะเป็นบุคคลที่มีประโยชน์ต่อโลกและส
เนื้อหาพูดถึงการฝึกฝนตนเองให้มีความรู้และคุณธรรม ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อโลก คุณธรรมเริ่มต้นจากความบริสุทธิ์ของกาย วาจา และใจ การอบรมภาวนาอย่างสม่ำเสมอช่วยให้สามารถเข้าถึงพระธรรมกายและเป็นผู้ที่มีชีวิตเพื่
ชีวิตและความบริสุทธิ์
206
ชีวิตและความบริสุทธิ์
๒๑๐ ว่า ชีวิตคืออะไร เกิดมาทำไม และอะไรเป็นแก่นสารของชีวิต การที่จะละความโลภ ความโกรธ ความหลงได้ก็ต้องบำเพ็ญทาน รักษาศีล เจริญภาวนา อันก่อให้เกิดความบริสุทธิ์มากขึ้น เมื่อจิตบริสุทธิ์ มากขึ้น จิตก็สาม
บทความนี้สำรวจความหมายของชีวิตและการเข้าถึงความบริสุทธิ์ผ่านการให้ทาน การรักษาศีล และการเจริญภาวนา ซึ่งช่วยในการพัฒนาจิตใจให้สามารถเสวยสุขได้อย่างเต็มที่ โดยพระราชภาวนาวิสุทธิ์ได้กล่าวถึงอุปสรรคในชีวิ