การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา : หน้า 17/252

ดังนั้น การฝึกอบรมเบื้องต้นก็คือ การศึกษา ศีล สมาธิ ปัญญา นั่นเอง ซึ่งพระสาวกต้องอาศัย ความพากเพียรพยายามในการศึกษาและปฏิบัติเรื่อยไป จนกว่ากาย วาจา ใจ จะใสสะอาดบริสุทธิ์หลุดพ้น ในวันใดวันหนึ่งได้ สมดังที่ทรงตรัสเอาไว้ว่า “ภิกษุทั้งหลาย กิจที่ต้องรีบทำของภิกษุ 3 นี้คืออะไรบ้าง คือการบำเพ็ญ อธิศีลสิกขา การบำเพ็ญอธิจิตตสิกขา การบำเพ็ญอธิปัญญาสิกขา นี้แลกิจที่ ต้องรีบทำของภิกษุ 3 แต่ภิกษุนั้นไม่มีฤทธิ์หรืออานุภาพที่จะบันดาลให้จิตของ ตนเลิกยึดถือหลุดพ้นจากอาสวะในวันนี้ หรือพรุ่งนี้ หรือมะรืนนี้ได้ ที่ถูกย่อมมี สมัยที่เมื่อภิกษุนั้นศึกษาอธิศีลไปศึกษาอธิจิตไปศึกษาอธิปัญญาไปจิตย่อมจะ เลิกยึดถือ หลุดพ้นจากอาสวะได้” 1.3 การฝึกฝนอบรมตนเอง จากพุทธพจน์ที่กล่าวมาข้างต้น ชี้ให้เห็นว่า พระภิกษุผู้ศึกษาในอธิศีล อธิจิต และอธิปัญญา ต้อง อาศัยความเพียรพยายามในการปฏิบัติตามคำสอนด้วยตัวเอง และความพยายามในการปฏิบัตินั้น พระภิกษุ ก็ต้องทำด้วยความมุ่งมั่นตั้งใจ คือต้องหมั่นนำความรู้ที่ได้จากการศึกษาเรื่องศีล สมาธิ ปัญญา มาเพื่อ “ฝึก - ฝน - อบ - รม” กาย วาจา ใจ ของตนเองให้บริสุทธิ์บริบูรณ์ “ฝึก” หมายถึง นำมาทำให้ได้ “ฝน” หมายถึง การทำต่อเนื่องให้ดีจนชำนาญ “อบ” หมายถึง ทำให้ร้อน หรือทำให้หอมอบอวลไปทั่ว “รม” หมายถึง ทำให้ติดแน่น ดังนั้น จึงอาจกล่าวโดยสรุปถึงการศึกษาในทางพระพุทธศาสนาได้ว่า คือการนำคำสอนของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาฝึกปฏิบัติ เพื่อขัดเกลา กาย วาจา ใจ ให้ใสสะอาดบริสุทธิ์ ฝึกจนกระทั่งติดกลาย มาเป็นนิสัย จนกระทั่งได้รับผลดีจากการปฏิบัตินั้นได้ชัดเจน อัจจายิกสูตร, อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต, มก. เล่ม 34 ข้อ 532 หน้า 474 6 DOU แม่บท การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา