อธิบาย : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 109 / 173

หรือโดยพิษชนะให้ปรากฏชุดเท่านั้น หมาให้มุ่งหมายอะอธิบายบทพระบาลีทุกข้อไม่ เพราะฉะนั้น ลักษณะของอรรถฎา จึงมีวิธีการเป็น ๒ คือ อธิบายบทพิษชนะอย่างหนึ่ง อธิบา…

เนื้อหานี้มุ่งเน้นที่การอธิบายบทพระบาลีอย่างละเอียด โดยมีวิธีการอธิบาย 2 ลักษณะ คือ อธิบายบทพิษชนะและอธิบายความหมาย ซึ่งช่วยให้ผู้…

…ิษฐ ปกฺ. ใน 1 ปกฺนั้น พระพุทธน่ นี้คือ ประมวลพระพุทธรวมแม่ทั้งหมด ที่ร้อยกรองในปฐม- สังคายนา ทั้งที่อธิบายภายในภายหลัง เป็นปกฺมภั้น 2 ฝ่าย วิกรมฺ 2 ๑ ข. ช. ๒๕/๒๕. ๒ ว. มหา ๕/๕. ๓ ท. วิ. มหา ๑/๑๕๐.

…ของพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงพิจารณาอาการต่าง ๆ ในการบรรลุธรรมและการประกาศสำคัญ ๆ เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา อธิบายถึงธรรมทั้งหลายที่ปฏิบัติในพระพุทธศาสนาและศึกษาที่ปฐมสังคายนา สรุปเป็นบทเรียนที่สำคัญของพระธรรม เพื่…

ประโยค (ตอน) ปฐมสมันปาอาสากนกแมปกาย บ้าง อธิบายว่า ควรขอา โดยยืนเป็นต้นว่า "เสถรรธรรม เสถรรธรรม โลกุตรธรรม.." ชืออว่าอันบันติ์กําหนดคําตั้ง เพราะเป…

บทความนี้อธิบายถึงความสำคัญของปฏิกฤทธิ์ในพระอธิธรรม โดยยกตัวอย่างคำที่เกี่ยวข้องกับธรรมและการปฏิบัติตามคำสอนของพระพ…

…ุทธพจน์เป็นคุณลักษณ์โดยธรรม โดยอรรค โดยเทศนา และโดย ปฏิวรทั้ง ๔ อย่าง ในปฐมทั้ง ๓ นี้ แต่ละอย่าง ๆ [อธิบายคำติพิงทราบ ๔ อย่าง] บรรดาคำมีติพิงทราบ ๕ นั้น พระบาลี ชื่อว่าธรรม. เนื่องจาก แห่งพระบาลีนั้นแหละ ชื…

เนื้อหานี้สำรวจการกล่าวถึงนามรูปและปัญญาในพระบาลีที่มีความสัมพันธ์ต่อกัน โดยเฉพาะในปฐมมิติฉาสากาน แสดงให้เห็นความสำคัญของการกำหนดนามและรูปในบริบทของธรรม ทั้งยังอ้างอิงถึงพระผู้มีพระภาคและการศึกษาของพร

…ัดว่าเป็นคุณ ลักษณ์ซึ่ง. ก็แน่นอนฏิพิงทราบคัมภีร์ภาพทั้ง ๔ ในปฏิทิน นี้ แต่ จะปฏิ, ด้วยประการจะนึง [อธิบายคัมภีร์ภาพอีกบทหนึ่ง] อีกอย่างหนึ่ง เหตุ ชื่อว่าธรรม, สมจริงดังพระคำสาธิพระผู้มี พระภาคเจ้าตรัสไว้ว่…

ในบทนี้อธิบายถึงการไหว้ด้วยใจและความสำคัญของความรู้ในเหตุต่างๆ ที่สัมพันธ์กับการเรียนรู้พระบัลลิสและอรรถ ยิ่งไปกว…

…พจน์นี้ทั้งหมดคือ มี ๕ ประเภท คือ สุตตะ เถยะ เวยยาถนะ คาถา อุณหา อิติอุตตะ คาตะ อัปฤกษิมะ เว้ลละ [ อธิบายพระพุทธพจน์มืองค์ ๖ ที่จะองค์ ] บรรดาพระพุทธพจน์ที่มีองค์ ๖ นั้น อุกวิโรธองค์ นินทส นินทะ ปริราณ และ…

…ื้อหาเกี่ยวกับพระพุทธพจน์ที่แบ่งออกเป็น 5 ประเภทได้แก่ สุตตะ, เถยะ, เวยยาถนะ, คาถา และอุณหา โดยมีการอธิบายถึงพระพุทธพจน์องค์ 6 ที่ประกอบด้วย อุกวิโรธองค์ นินทส นินทะ ปริราณ และพระสูตร พร้อมกับการทำความเข้าใ…

…้น แล้วกล่าวถึงบุคคลเป็นต้น ที่เป็นบัญญัติขึ้นปฏิบัติ และเหตุที่บัญญัติ นันทั้งหมด จึงว่าไวแล้ว [ อธิบายความเริ่มต้นแห่งนานวินัย ] คำถาม (คำเริ่มต้น ) ว่า " ตน สมยุง ทูโก ถาว เฉวรรณชัย วิศิฏิ " เป็นคำท…

…มเกี่ยวกับวัตถุและนิทานต่างๆ บทนี้ได้บันทึกการสนทนาระหว่างท่านพระมหาสมดัสกับท่านพระอธิฑฐาธร โดยมีการอธิบายถึงเหตุผลในการบัญญัติและเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับบทเรียนในพระธรรม คำถามที่ถูกถามและการอธิบายอย่างละเอี…

…ญญ" แสดง เนื้อความแห่งปฐมว่า "เทน" เป็นอานิคโดย ประการต่าง ๆ." ข้าพเจ้านักทำอธิฐานอย่างไรเล่า. [ อธิบายยบทว่า "เทน" เป็นต้น ] บทว่า "เทน" เป็นคำแสดงออกโดยไม่เจาะจง. บัณฑิตพึงทราบปฏิทัศกบทว่า "เทน" นั้น…

บทความนี้เสนอการพรรณนาเกี่ยวกับคำว่า 'เทน' ที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายความหมายและบริบทที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าและการบัญญัติพระวินัย การวิเคราะห์เนื้อหาและความสัมพันธ์ใ…

…พมุม ธรรม เพราะเหตุใด กิริยาทั้งหลาย ! เพราะเหตุนี้และ เราจักบัญญัติ สิกขาบทแกล้งกิริยาทั้งหลาย มีคำอธิบายว่า " ภูมิสุนทรียเสพมุมธรรม เพราะเหตุใด เพราะเหตุนี้นั้น เราจักบัญญัติ " . ปฏิบัติเส ย่อมเหมาะ ด้วยค…

…ารประยุกต์ในการปฏิบัติ โดยเน้นการเข้าถึงธรรมอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อให้เหมาะสมกับเวลาและสถานการณ์ โดยอธิบายถึงอรรถ ๖ อย่างที่เกี่ยวข้อง เพื่อส่งเสริมการพัฒนาของผู้อ่านในเส้นทางการปฏิบัติ.

…และขุมานเป็นต้น ชนทั้งหลายย่อมกล่าวว่า 'เที่ยวไปใกล้แม่น้ำ คงคา เที่ยวไปใกล้แม่น้ำมุจูนา' ฉะนั้น. [อธิบายคำว่า เวรัญชาย และ นพรูปจิณฺฑมุลล] ในคำว่า " เวรัญชาย วิรณติ นพรูปจิณฺฑมุลล" นี้ บัณฑิตพิพากษาว่าอนุ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเสด็จประทับของพระภาคเจ้า ณ โคนต้นสะเดาใกล้เมืองเวรัญชา พร้อมการอภิปรายเกี่ยวกับบทเรียนและความสำคัญของคำว่า 'เวรัญชา' และ 'นพรูปจิณฺฑมุลล' ต่อการดำเนินชีวิตของผู้ที่ต้องการบวช โดยเน้

…ป็นสาระ เพราะบรรดาคา ๕๐๐ รูปเหล่านี้ ภิกษุผู้มีคุณลักษณ์ หลัง ก็ได้เป็นพระโสดาบันบุคคล " ดังนี้.* อธิบายคำว่า " อสูโสโล โณ" เป็นต้น] พิธีทราบวินิจฉัยในคำว่า " อสูโสโล โณ วรณโธ พราหมณ์โน" ดังต่อไปนี้:- บ…

บทนี้พูดถึงคำว่า 'อสูโสโล' ซึ่งมีความหมายว่า การฟังที่แท้จริงและผิดพลาดตามเสียงของคำศัพท์ต่างๆ การอธิบายมีการเชื่อมโยงกับพราหมณ์ชื่อเวธยชะในเมืองเวธราช การเรียกชื่อพราหมณ์นี้ยังมีความหมายลึกซึ้งที่เกี่ยวข…

ประโยค (ตอ)- ปฐมสมันดปาสำคัญแปล ภาค ๑ หน้า 187 [ อธิบายเรื่องที่พระมหามนได้ฟัง ] บัดนี้ พระอุบาสเถระเมื่อจะประกอบเรื่องที่เวรีอุพรหมได้ฟัง จึงได้กล่าวว่าม…

บทความนี้พูดถึงความหมายของคำว่า 'พระสมณะ' ในพระพุทธศาสนา ซึ่งมีรากฐานมาจากคำตรัสของพระผู้พระภาคเจ้า โดยเฉพาะการที่ได้ยินว่าพระสมณะโคดมเป็นผู้เจริญ เจาะลึกถึงความเชื่อและคุณลักษณะของพระสมณะในการปฏิบัติ

…อังกาม) ของพระโคดม ผู้เจริญมั่นแด (รู้ไปแล้วอย่างนี้... ) บทว่า " กลอยโณ" คือประกอบด้วยคุณอันงาม. อธิบายว่า ประเสริฐ. เกียรตินั่นเอง หรือเสียงกล่าวชมเชย ชื่อว่า " กิตติศัพท์."

… 'กิตติศัพท์' ในบริบทของการแสดงออกถึงคุณสมบัติที่มีความงามและคุณค่าภายในพระพุทธศาสนา โดยเจาะลึกถึงคำอธิบายเกี่ยวกับพระโคดมและคุณสมบัติที่ประกอบด้วยเกียรติ เรื่องนี้ยังมีความเกี่ยวข้องกับบทความต่าง ๆ ที่พูดถ…

…เพราะเหตุนี้เองนี้ เป็นผู้ปกบกบานแล้ว เพราะเหตุนี้เองนี้ เป็นผู้จำนาแจกธรรม” เพราะเหตุนี้เองนี้เอง มอธิบายที่ท่านกล่าวไว้ว่า “เพราะเหตุนี้และเหตนี้.” * บัดนี้ จักกระทำการพรรณนาโดยนี้พิจารณาแห่งบทหล่านั้นเพื…

บทนี้เป็นการพรรณนาเกี่ยวกับพุทธคุณและอธิบายคุณสมบัติของพระผู้มีพระภาคเจ้าที่เป็นพระอรหันต์ โดยกล่าวถึงความฉลาดพร้อมด้วยวิชาและธรรมมิกา ที่เป็นท…

… เป็นผู้ครองปัจฉัย เป็นต้น ย่อมไม่ทรงทำบาปในที่คลับ เพราะ เหตุนี้ บัณฑิต จึงถวายพระนามว่า "อรห้"" [ อธิบายพุทธคุณว่า สมสมมุติเป็นอุบาสก ] องค์ พระผู้พระภาคนั้น เป็นพระสัมมาสัมพุทธะ เพราะตรัสรู้

ในบทความนี้มีการพูดถึงพระตาถดที่อุบัติขึ้นและการบูชาของเทพและมนุษย์ รวมถึงการบูชาของพระเจ้าโกศที่สร้างพระวิหารหลายหลัง เพื่อเผยแผ่พระพุทธศาสนา โดยพูดถึงความหมายของคำว่า 'อรห้' และความสำคัญของพระผู้มีพ

ประโยค - ปฐมสมันดาปาสิคานแปล ภาค ๑ - หน้า ที่ 231 โดยชาติ. มีคำอธิบายว่า " ผู้คํานานนแล้ว." บทว่า องครก ต ได้แก่ ผู้นานกาลนานแล้ว. อธิบายว่า " ผู้ล่วงเลยมา ๒-๓ ชั่วรัศกา…

เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับศัพท์บาลีต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเป็นผู้ที่เจริญในคุณธรรม โดยมีการระบุถึง บทว่า องครก ต, ว…

…ข้อความที่พระองค์เป็น ผู้ไม่ควร ในการทำสมัคคีรศรีนั้น จึงได้ตรัสว่า " โน จ โย ย ตุ สมุหา วาทิก" อธิบายว่า " ท่านมุ่งหมายถึงหฤดู้นใจ จึงกล่าวว่า เราเป็นคนไม่มีรส เหตุอันนั้น ท่านไม่ควรพูดในเราทเลย." …

เนื้อหาสำรวจความสำคัญของสมาคีรศรีในคำสอนของพระพุทธเจ้า โดย วรผู้ที่ไม่ทำสมาคีรศรีถูกมองว่าเป็นไร้รส ขณะเดียวกันพระผู้มีพระภาคเจ้าถูกตั้งคำถามเกี่ยวกับความไม่ทำสมาคีรศรี การเสนอมุมมองที่แตกต่างจากพราหม

…นบทว่า " เวนิวโก " นั้น มีใจความเฉพาะบท ดังต่อไปนี้:- อุบายที่ชื่อว่า วินิยะ เพราะอรรถว่า ย่อมกำจัด อธิบาย " ย่อม ทำให้พิณา ค์ " วินิยะ. แสดงชื่อ วนียะ. อีกอย่างหนึ่ง บุคคลย่อมควร ซึ่งการกำจัด เหตุนี้ จึงชื…

ในสาระสำคัญนี้พูดถึงพระผู้มีพระภาคเจ้าในบริบทของการกำจัดกิเลสและอธิบายหลักธรรมที่มีผลทำให้เกิดความสงบจากราคะ พระแบบอย่างการดำเนินชีวิตตามแนวทางซึ่งสามารถพาประชาชนไปสู่การ…

…ม ไม่สมควรถึงความบังเกิดในทวโลก." อีกอย่างหนึ่ง ครศร์ของพระสมณโคดมมันเลย เหตุนี้ ท่านจึงชื่อ อปโพคะ อธิบายว่า "พระสมณโคดม ชื่อว่าเป็นผู้มีส่วนได้แต่ครรภ์ ที่ละวามต่อไป เพราะจะเป็นผู้หินห่าง จากครรภ์ในทวโลก,…

…ขยะธรรม และความเข้าใจของพราหมณ์เกี่ยวกับพระผู้มีพระภาคเจ้า ซึ่งถูกเข้าใจว่าเป็นผู้ปราศจากครรภ์ มีการอธิบายถึงนามอปโพคะและความหมายที่ถูกตีความ ว่าพระสมณโคดมไม่สมควรมีการบังเกิดในทวโลก เนื้อหาเน้นถึงคุณลักษณะ…

ประโยค(ค) - ปฐมสมันดาปาสากาแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 249 ควรเรียกว่า พี่" มืออธิบายว่า " ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ! ลูกไก่ตัวนั้น ควรเรียกว่า พี่." หากจะมีคำถามว่า " เพราะเหตุไร จึงเรียก…

บทความนี้อธิบายถึงความหมายของคำว่า 'อวิชชา' ที่แปลว่า การไม่รู้ และเทียบเคียงกับลูกไก่ที่เกิดก่อนและหลัง โดยพระผู้ม…