ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค-ปฐมสมันตปาสาทิกา ภาค ๓ หน้า ๓๕
ไหว้ด้วยใจนั้น ชื่อว่าเทวา. การหยั่งรู้พระบัลลิสและอรรถแห่งพระบัลลิส
ตามเป็นจริง ชื่อว่าสิฏฺฐวณิ. ก็เพราะในปฏิทิน ดังนี้ ธรรม อรรถ
เทวา และปฏิทินเหล่านี้ อันบุคคลผู้มีปัญญามากำในทั้งหลายยังลง
ได้ยากและมีทั้งอาโรคที่พวกเขาไม่พึงได้ คูมหาสุทรอันสัตว์ทั้งหลาย
มีเงื่อนไขเป็นต้นหยั่งได้ยากจะนั่น เพราะฉะนั้น จึงจัดว่าเป็นคุณ
ลักษณ์ซึ่ง. ก็แน่นอนฏิพิงทราบคัมภีร์ภาพทั้ง ๔ ในปฏิทิน นี้ แต่
จะปฏิ, ด้วยประการจะนึง
[อธิบายคัมภีร์ภาพอีกบทหนึ่ง]
อีกอย่างหนึ่ง เหตุ ชื่อว่าธรรม, สมจริงดังพระคำสาธิพระผู้มี
พระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า "ความรู้ในเหตุุ ชื่อว่าปฏิสัมภิทา.".
ผลแห่งเหตุ ชื่อว่าภรรถ สมจริงดังพระคำสาธิพระผู้มีพระภาคเจ้า
ครัสไว้ว่า "ความรู้ในผลแห่งเหตุ ชื่ออัดเป็นภูมิสัมภิทา." บัญญัติ
อธิบายว่า การสนทนาธรรมตามธรรม ชื่อว่าเทวา. การครัสรู้ชื่อว่า
ปฏิวิฺฒ, ก็ปฏิวิฺฒนั้นเป็นทั้งโลกะและโลภะ คือความรู้รวมใน
ธรรมตามสมควรแก่อรรถ ในอรรถตามสมควรแก่ธรรม ในบัญญัติ
ตามสมควรแก่ทางแห่งบัญญัติ โดยอธิษฐานและโดยความไม่งามาย.