อรรถ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 105 / 119

…้ไหว้โดยปกติ วุฒฑา- ปายิโน ผู้มีปกติอ่อนน้อมต่อบุคคลผู้เจริญแล้ว นิจจิ เป็นนิจ อติ ดังนี้ ฯ อติฯ อ. อรรถว่า วนทนสิโลส ผู้ไหว้โดยปกติ คือว่า ปกตสุด ผู้ขวนขวายแล้ว วนทุกกิจ ชิงกิอ้อนอิ๋ว อภิณหุ เนื่อง ๆ อิ๊…

เนื้อหาส่วนนี้นำเสนอคำสอนจากพระไตรปิฎกที่ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการมีอัธยาศัยที่ดี การวางตนอย่างเหมาะสมในสังคม และการพัฒนาให้ดีขึ้นด้วยการรักษาธรรมายา รวมไปถึงการให้เกียรติและนอบน้อมต่อผู้ที่มีคุณธร

…คุณ อันประเสริฐว่า โอห์ ย่อมมี ปภโย โทสะ อ. โทษอันลามกว่า น (โท) ย่อมไม่มี อิติ ดังนี้ ฯ (อทฺโท) อ. อรรถว่า นิธฺภูมิที ซึ่งหมู่แห่งขุมทรัพย์ ท.

เนื้อหาเกี่ยวกับคำสอนของพระมหามัชฌิมา อันเน้นถึงความสำคัญของการเป็นผู้มีปัญญาและการให้ความรู้แก่ผู้อื่น โดยการแสดงถึงโทษจากการโกรธและการให้คำแนะนำอย่างถูกต้องแก่ผู้เรียน การสอนในที่นี้ยกตัวอย่างถึงการ

…วาทฤกษ์ พิง กล่าวสอน มิ ซึ่งกระผม ปูนปี เมื่อก่อ อิตี ดังนี้ เอาเถอะ ฉันนั่น นั่นเทียว ๆ (อุดโจ) อ. อรรถวา ท ก็ เอกจิต อาณจิย อ. อาจารย์ บางคน ทิสา เห็นแล้ว อาสาปป ว่า ยังมารบกวนอันไม่สมควรหรือ ฉลีย วา หร…

เนื้อหาที่กล่าวถึงคำฉันพระอุปสัมปทิศา แสดงให้เห็นถึงความสำคัญในการสอน กระบวนการเรียนรู้ และการให้เกียรติแก่อาจารย์ โดยมีการระบุถึงอาจารย์และความหมายของการบำรุงศิษย์ เพื่อเข้าใจถึงความสัมพันธ์ระหว่างอา

…โทติ ย่อมเป็น อุปโย เป็นผู้ไม่เป็นที่รัก อัด ของสัตบุรุษ ท. โทติ ย่อมเป็น อิตติ ดังนี้ฯ (อุดโถ) อ. อรรถว่า (ปุคคลอ) อ.บุคคล วุฒามี ครั้ง เมื่อเรื่อง อุปนุน เกิดขึ้นแล้ว วนฺนฤา กล่าวอยู่ โอวกติ นาม ชื่อว่…

ข้อความนี้อธิบายถึงการสอนในธรรมคำต่าง ๆ โดยมีการระบุถึงบุคคลที่รักในธรรมเป็นผู้ที่มีทิฐิเหมาะสม การกล่าวถึงคำว่า "อนุสาสตึ" ที่หมายถึงการสอน แสดงให้เห็นถึงคุณค่าของการศึกษาธรรมที่ทรงคุณค่า ซึ่งไม่เพีย

…ย์พระปามปาปัจก ยกคำที่แปล ภาค ๔ หน้าที่ 24 อันพระอรหันต์จาฝประกาศแล้ว สถา ในกาลทุก เมื่อ อติ โก อ. อรรถวา ธมฺมปาป๎ก ผู้อธิบายในธรรม (อติ) ดังนี้ ตุก๎ ปทส๎ ในนาม ก. เหล่านั้นหน้า (ปกส๎) แห่งนว่า ธมฺมิ ติด…

บทความนี้นำเสนอการอธิบายคำสัตย์จากพระปามปาปัจกในภาค ๔ โดยเน้นถึงการตีความของธรรมและความหมายของคำศัพท์ที่เกี่ยวข้อง เช่น สุข และการอธิบายจากพระอรหันต์ ซึ่งเป็นแนวทางในการศึกษาธรรมเพื่อให้เกิดความเข้าใจ

ประโยค ๒ - คำฉันพระมงามทุจริต ยกศพที่แปล ภาค ๔, หน้า 25 ( อ่าน โดน ) อ. อรรถวา อนาวิวัล อันไม่ขุ่นมัว คือว่า นิรุกติลเสน อันไม่มีอุปนิสละ ( อิติ ) ดังนั้น ( ปกสล) แห่งวา วิปปสน…

เนื้อหาในบทนี้สำรวจเกี่ยวกับธรรมในการฝึกจิตเพื่อไปสู่ปัญญาและการบรรลุความรู้ ซึ่งมีพระพุทธเจ้าเป็นแบบอย่างในการประกาศธรรม มีการกล่าวถึงความสำคัญของสติปฏิฐานที่เป็นเครื่องมือในการเข้าถึงธรรมที่แท้จริง

ประโยค ๒ - คำชี้พระธิมปฏิญญากษิณ ยกที่พิมพ์ภาค ๔ หน้า ๓๖ อิติ อตุจุปิ อ. อรรถปญฺญาว่า เนตฺติกา อ. ชนฺภูมิ า. หนูฎี ย่อนำไป อุกิท ซึ่งน้ำ รุจิรา ตามความชอบใจ อุตตโน แห่งคน อุทาร…

เนื้อหาเกี่ยวกับคำชี้วัดในพระธimปฏิญญากษิณที่มีการอธิบายคำศัพท์และความหมายทางพุทธศาสนา โดยเสนอแนวทางในการฝึกปฏิบัติ ตามลัทธิและความเชื่อในธรรมะอย่างลึกซึ้ง เช่น การทำอย่างไรให้เป็นพุทธบาท หรือการเปลี่

… เป็น อุตุงตี ยอ่งดั่งอยู่ อู่ อุทกน- ณ โอ๋ ห่วงแห่งนี้ คุมภีรท โนาม ชื่อว่าห่วงน้ำอันลึก ฯ (อดี) อ.อรรถว่า เทสนชมามัน ซึ่งธรรมคือเทสนา ท. (อิติ) ดังนี้ (ปกสว) แห่งบวกวา ชมมัน อิติ คดังนี้ ๆ อิติ อุดรูป อ…

บทความนี้กล่าวถึงธรรมชาติของน้ำและประโยชน์ของมันในทางปรัชญา โดยอธิบายถึงภาวะของน้ำและความสัมพันธ์กับทัศนคติทางจิตใจ รวมถึงการศึกษาเกี่ยวกับน้ำที่มีลักษณะพิเศษต่างๆ ทั้งนี้เพื่อช่วยขยายความเข้าใจในธรรม

ประโยค๒ - คำฉิมพระมาหาปฏิรูป ยศที่พากแปล ภาค ๔ หน้า 61 อดีต อ. อรรถวา เช ชนา อ. ชน ท.เหล่าใด ชมพู-นวุตติโน เป็นผู้มีปกติประพฤติตามซึ่งธรรม (ไหวตูน) ย่อมเป็น เศ ซนา อ. …

บทความนี้เน้นเรื่องประวัติศาสตร์และหลักธรรมที่สำคัญซึ่งเกี่ยวข้องกับการพัฒนาจิตใจและศาสนา โดยเฉพาะในด้านการเข้าถึงสุขติและนิพพาน การเรียนรู้เหล่านี้จะช่วยให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงความสงบและขัดเกลาจิตใจอย่า

…ออกสะลั้นแล้ว ฯลฯนมโท ผู้อภิญญรุ่งเรือง ปริณิพุทฺตา ปริณิพานแล้ว โลภ ในโลก อิติ ดังนี้ ฯ (อคิโต) อ. อรรถว่า วิปปาย ละขาดแล้ว คือว่า ชาติวา สละแล้ว อุตตสมมุ ซึ่งกรรมอันเป็นอุคคล กายทุจจริตวิถีอันต่าง ด้วยธ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการสนทนาในพระพุทธศาสนา ยกตัวอย่างประเด็นสำคัญเกี่ยวกับวิญญาณและความรู้ทางจิตใจ การพูดคุยในเรื่องความรู้สึก ความเป็นอยู่ และการดำรงชีวิตตามแบบของพระพุทธเจ้า นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการเจริญ

ประโยค ๒ - คำบูชาพระบรมวาทูรจิต ยกที่พนะแปล ภาค ๔ หน้า ๖๔ (อุดโถ) อ. อรรถว้า ภิกขุ อ. กิญญ ปณฺฑิโต ผู้เป็นบัณฑิต ชมมั ยังธรรม สุกิจ อันขวา กายสุขจิตกินอก อันต่างด้วยธรรม มีก…

เนื้อหาพูดถึงคำบูชาต่อพระบรมวาทูรจิต โดยเน้นถึงการประพฤติดีและคุณค่าของการปฏิบัติเชิงจิตใจ รวมถึงการยกย่องบัณฑิตที่เห็นคุณค่าของธรรม และการแสดงความเคารพต่อพระผู้ทรงธรรม. ตลอดจนการเตือนใจให้พึงเจริญในธ

…ปิง สพุทฺพคนฺอุปนฺนสุต ผู้มิลกสละเป็นเครื่องร้อยรัดทั้งปวงอันจะได้แล้ว อิตติ ดั่งนี้ ฯ (อดู โท) อ. อรรถว่า ตมฆุกสฺส ผู้มีหนทางอันถึงแล้ว (ติติ ดังนี้ ตุกฺุปาเทส ใบนบท ก. เหล่านั้นนานา (ปลาสา) แหงนว่า คตฺ…

บทนี้กล่าวถึงคำสอนของพระศาสดาเกี่ยวกับความร้อนและการเข้าใจในธรรม โดยพระศาสดาได้ตรัสถึงวิธีการที่พระอินทสพมีทางไปยังต้นโพธิและการช่วยในการเข้าใจในธรรมต่างๆ เนื้อหาอธิบายถึงความทุกข์และความสงบของผู้ที่เ

ประโยค ๒ - คำชี้พระมิมาทฐุทธา ยกศัพท์แปล ภาค ๔ - หน้า 74 (อุดโณ) อ. อรรถว่า ปริทาโห อ. ความเร่าร้อน ทวีโส อันมืออย่างสอง กายโส โ คือ อ. ความเร่าร้อนเป็นไปในกายด้วย เดสิโก โ…

บทความนี้กล่าวถึงความเร่าร้อนที่เกิดขึ้นในกายและในจิต พร้อมทั้งอธิบายถึงการสอนของพระศาสดาเกี่ยวกับความเร่าร้อนต่างๆ ทั้งทางร่างกายและจิตใจ โดยเน้นที่การเป็นผู้มีสติรู้เท่าทันต่อความเร่าร้อนที่เกิดขึ้น

… อิว ราก อ. หงส์ ฯ ท. จิตฺวา ละแล้ว ปลูลี ซึ่งเป็นกาม (กจฺฉนุตา) บินไปอยู่ อิติ ดังนี้ ๆ (อุโด) อ. อรรถาวุฒิ ขินาลวา อ. พระเจ้านาสว ท. สติ- เวปลูลปบฺุตา ผู้ถึงแล้วซึ่งความไฟบูลแห่งสติ อยูญฺญนุตฺโต ย่อมขว…

เอกสารนี้นำเสนอคำบูญพระบำทุณฐาที่มีความสำคัญต่อการปฏิบัติธรรม โดยมีการกล่าวถึงคำสอนจากพระเจ้านาสและการศึกษาสติในชีวิตประจำวัน เนื้อหามีการแสดงถึงความสำคัญของการขวนขวายและการละความหว่งใย เพื่อให้ผู้อ่า

…ทท. เหล่านั้นนา (คาถาปาฏิหาริย์) แห่งนางแห่งพระคาถาว่า อยู๋อญชูนิ สติมนงฺ. อิตติ ดังนี้ (อุตฺโต) อ. อรรถว่า ติณ นาม ชื่อ อ. ความดีดี อายตะ ในความอาย ตติ คำอิตติ ถิณาวานิ แห่งพระธิณาสพ ท. เหล่านี้ (อิตติ) …

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงคาถาปาฏิหาริย์และการตีความเกี่ยวกับความดีและอัตลักษณ์ โดยมีการพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างพระคาถากับบริบททางธรรมและความหมายที่มีต่อสตรีในพระพุทธศาสนา โดยนำเสนอในเชิงลึกเกี่ยวกับหลั

…เป็น คญชูติ ย่อมไป เอ้า ฉันนั่น (อิที) ดังนี้ (ปณทิตตน) อนนบัติทิด (เวทิตพิโลว) พึงทราบ ฯ ตอบโต้ อ. อรรถวา ปริจฉนติ ย่อมสะรอบ อาลัย ดังความ อาลัย คือนว่า สุพลลอ ชึ่งความหวังไหว้งบง อิด ดังนี้ (ปกสุต) แห่ง…

ข้อความนี้เกี่ยวข้องกับการตีความและอธิบายพระคำที่เกี่ยวกับมิมาปทุจริต โดยยกตัวอย่างจากแหล่งที่มาของพระธรรมที่กล่าวถึงคุณญาและความเสียดาย ซึ่งมีความหมายถึงการไม่เสียดายสิ่งที่อยู่ในอริยสัจ 4 การพิจารณา

…ุโย อ. การสังสม ทวิโย อันมีอย่างสอง อย่าง นี้ นฤติ ย่อมไม่มี เสส ชานาน แก่น ท.เหล่าใด ๆ (อณฺโถ) อ. อรรถว่า ปริญญาดาโกณฑา เป็นผู้มีโภชนอื่น กำหนดคู่แล้ว ปริญญาถ้วนด้วยการกำหนดคู่ ท. ตี ๓ (อิต) ดังนี้ (ปฐส…

บทนี้ได้สำรวจเกี่ยวกับการสังสมธรรมและกรรมในพระพุทธศาสนา โดยได้พูดถึงการแบ่งประเภทของกรรมทั้งกุศลและอกุศล รวมถึงการสังสมธรรมที่ถูกต้องตามหลักพระพุทธศาสนา การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกรรมและการสังสมธ

…ป็น ยา เพียงใจ ปาปิเอว เป็นวาามามากนั่นเทียว (โหนฺดุ) ยอมเป็น ดาว เพียงนั้น อิตติ ดังนี้ ฯ อุตโต อ. อรรถว่า ปน ส่วนว่า (ปุคคลโละ) อ. บุตร สุตวา ฟังแล้ว อุตุกปซึ่งเป็นประโยชน์ เอกปี แม้นทหนึ่ง เอารู้ อันมี…

เนื้อหานี้พูดถึงการพรรณาธรรมชาติ เช่น อากาศ ภูเขา และป่าในบริบทของพระพุทธศาสนา การใช้คำว่า อนุปฏฺตา และการเชื่อมโยงกับพระนิพพาน อธิบายถึงธรรมชาติของจิตและการเข้าถึงนิพพานที่มีความสุขและสงบ โรงเรียนทั้

…คล นั้นแล สงฺคมชุดโตโม เป็นผู้สูงสุดแห่งบุคคล ผู้ชนะในสงคราม (โยติ) ย่อมเป็น อิติ ดังนี้ ๆ อุตโต อ. อรรถว่า ข ก็ โโย ปุกโล อ.บุคลใด ภาสุ พิงกล่าว คฎา ซึ่งคาคา ท. สตปริเจทา อนันต์กําด้วยร้อย คือว่า พหู มาก…

บทความนี้กล่าวถึงประโยชน์ทางใจที่บุคคลสามารถนำมาใช้เพื่อเป็นผู้ชนะในสงครามและสิ่งที่ทำให้บุคคลนั้นสูงสุดในสังคม โดยมีการอ้างอิงถึงบทแห่งธรรมที่ให้แรงบันดาลใจและความเข้าใจในความสำคัญของการเป็นผู้นำที่เ

…ว่าการชนะซึ่งกิลเส อุตตูโน ของตน เสยโย เป็นสภาพ ประเสริฐกว่า (โหวต) ย่อมเป็น อิต ดั่งนี้ ๆ อุตโต อ. อรรถว่า ปน ส่วนว่า ปรา อ. หมู่สัตว์ อาสาส อันเหลือง ยา นี่ ใด่ ชิด พึงเป็นผู้บุคคลชนะแล้ว ชูเอ็น วา ด้วย…

เนื้อหาเกี่ยวกับสัตว์เลี้ยงที่มีความประพฤติอันสำรวม และการชนะสงครามที่ถูกพูดถึงในพระคาถา รวมถึงการนำทรัพย์และพลังเข้าสู่งานสงคราม สถานะของการชนะเป็นลักษณะอันประเสริฐเช่นนี้ได้ถูกจัดแสดงในมุมมองต่าง ๆ