อรรถก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 15 / 47

…ต่จะมีประโยชน์แก่ผู้อื่นก็นำไปมอบให้แก่เขา เป็นต้น สันโดษ ๓ นี้เป็นไปในปัจจัย ๔ แต่ละอย่าง ๆ จึงรวม อรรถกถาสามัญญผลสูตร ที. อ. ๔/๒๑๕/๑๔๔ ๑๙๓

สันโดษในแง่ที่เป็นธรรมปฏิบัติของภิกษุนั้นแบ่งออกเป็นสามประเภท ได้แก่ 1) ยถาลาภสันโดษ คือการยินดีตามสิ่งที่ได้มาโดยความเพียรของตน 2) ยถาพลสันโดษ คือการพอใจตามกำลังและขอบเขตการใช้สอยของตน และ 3) ยถาสารุ

…. อ. ทีฆนิกาย อฏฺฐกถา (สุมงฺคลวิลาสินี) อ้างอิง พระไตรปิฎกบาลีฉบับสยามรัฐ พ.ศ. ๒๕๒๕ (เล่ม/ข้อ/หน้า) อรรถกถาบาลีฉบับมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย พ.ศ.๒๕๓๒ (เล่ม/หน้า) ผู้ใช้พระไตรปิฎกแปลภาษาไทย ฉบับหลวง จึงถือเอ…

ภาคผนวกนี้เสนออักษรย่อของคัมภีร์ในพระไตรปิฎกบาลี โดยจัดเรียงตามลำดับต่างๆ เช่น ที. สี., ม. อุ., สํ. ส., และอื่นๆ รวมถึงข้อมูลอ้างอิงจากพระไตรปิฎกบาลีฉบับต่างๆ เช่น ฉบับสยามรัฐ ปี พ.ศ. ๒๕๒๕ และมหาจุฬาล

…ท่าน ได้แก่ พระสารีบุตร พระจุนทะ พระอุปเสนะ พระเรวตะ และเป็นหญิง ๓ ทาน คือ จาลา อุปจาลา สีสุปจาลา • อรรถกถาสูตร เอตทัคควรรค อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต ส.๓๒ น.๒๕๔

พระสารีบุตร หรือ อุปติสสะ เป็นบุตรของพราหมณ์วังคันตะและมีมารดาชื่อ นางสารี โดยท่านมีพี่น้องจำนวน 7 ท่าน การศึกษาถึงชีวิตและปัญญาของท่านนั้นมีความสำคัญในการศึกษาพระพุทธศาสนา ซึ่งการที่ท่านเลิศด้วยปัญญา

…ิทานวรรค มก. เล่ม 26 ข้อ 356 หน้า 430 ปฐมชนสูตร, สังยุตตนิกาย สคาถวรรค มก. เล่ม 24 ข้อ 167 หน้า 277 อรรถกถาบุพเพนิวาสานุสติญาณนิทเทส, ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค, มก. เล่ม 68 หน้า 993 บ ท ที่ 1 ความรู้เบื้อ …

วงจรของกิเลสที่ทำให้มนุษย์มีความยึดติดในสิ่งต่าง ๆ นำมาสู่กรรมที่ต้องเผชิญตั้งแต่อดีต โดยมีผลตามจำนวนนับภพชาติที่เวียนเกิดเวียนตายไม่สิ้นสุด การปฏิบัติตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าเป็นหนทางเดียวในการหลุด

…บีบคั้น 12) อุปฆาตกกรรม คือ กรรมตัดรอน กล่าวคือ กรรมดีหรือกรรมชั่วตัดรอน ต่อมาในราวพุทธศตวรรษที่ 10 อรรถกถาจารย์คนสำคัญของยุค คือ พระพุทธโฆษาจารย์ ภิกษุ ชาวแคว้นมคธ ประเทศอินเดีย ด้วยความที่ท่านเป็นบัณฑิตน…

บทความนี้กล่าวถึงการเกิดใหม่ของมนุษย์จากการเป็นเทวดา รวมถึงการส่งต่อคำสอนเกี่ยวกับกรรมจากพระพุทธองค์จนถึงปัจจุบัน โดยการจำแนกกรรมออกเป็น 12 ประเภท ได้แก่ ทิฏฐธรรมเวทนียกรรม, อุปปัชชเวทนียกรรม และอื่นๆ

…าที่นำให้สัตว์ไปเกิดนั้น ย่อมผลักดันให้ไปเกิดในสุคติภูมิ ดังเช่นกรณีศึกษาในเรื่องต่อไปนี้ ยัญญสูตร, อรรถกถาสังยุตตนิกาย สคาถวรรค, มก. เล่มที่ 24 หน้า 438 56 DOU ก ก แ ห่ ง ก ร ร ม

ในยุคสมัยของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระกัสสป พระบุตรเศรษฐี 4 คน แม้มีความร่ำรวย แต่กลับทำบาปตลอดชีวิต ไม่ทำทานและถูกนำไปเกิดเป็นสัตว์นรก 60,000 ปี ทุกคนล้วนต้องเผชิญทุกข์ทรมานในไฟนรกเนื่องจากอกุศลกรรมที่ตน

…็นมนุษย์ ได้เป็นชนกกรรมนำท่านไปเกิดยังเทวภูมิ คือ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ มีบริวาร และทรัพย์สมบัติมากมาย อรรถกถาทุติยนาควิมาน, ขุททกนิกาย วิมานวัตถุ, มก. เล่ม 48 หน้า 489 บ ท ที่ 3 ก ร ร ม ห ม ว ด ที่ 1 ก ร ร ม…

ในสมัยพุทธกาล มีอุบาสกผู้มีศรัทธาเลื่อมใสในพระรัตนตรัยและประกอบกุศลธรรมจนกลายเป็นที่รู้จัก เมื่อเขาสิ้นชีวิตก็ได้รับบุญนำไปเกิดเป็นเทพบุตรในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ มีช้างเผือกให้เป็นพาหนะ มีกุศลกรรมและสีสั

…์มาเพิ่มเติมให้มากขึ้นเรื่อยๆ การใช้จ่ายทรัพย์แม้ครั้งละเล็กน้อย ก็จะนำไปสู่ภาวะ เรื่องอานนทเศรษฐี, อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 41 หน้า 182 58 DOU ก ก แ ห่ ง ก ร ร ม

อุปัตถัมภกกรรม คือกรรมที่ช่วยสนับสนุนกรรมอื่น โดยมีหน้าที่ช่วยสนับสนุนสัตว์ให้ได้รับความทุกข์หรือความสุขตามกรรมของตน อุปัตถัมภกกรรมมีสองฝ่าย คือ ฝ่ายอกุศลและฝ่ายกุศล อุปัตถัมภกกรรมฝ่ายอกุศลจะส่งเสริมก

…หันต์ และภายหลังพระพุทธองค์ทรงสถาปนาท่านไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะ เป็นยอดของเหล่า ประวัติพระอนุรุทธเถระ, อรรถกถาอังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่ม 32 หน้า 304 60 DOU ก ก แ ห่ ง ก ร ร ม

กรณีศึกษานี้นำเสนอพระอนุรุทธเถระ หนึ่งในพระอรหันต์ในสมัยพุทธกาลที่มีจักษุทิพย์ และบทบาทในเรื่องกุศลกรรมที่ส่งผลให้ท่านมีชีวิตที่สะดวกสบายและมีความสุข ชีวิตก่อนออกบวชและศึกษาธรรม เข้าถึงวิชชาและบรรลุเป

…ื่อมใสในพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นอันมาก คิดจะปฏิบัติตามศาสนธรรมให้ถึงที่สุดจนกระทั่งบรรลุ *มหาลิสูตร, อรรถกถาทีฆนิกาย สีลขันธวรรค, มก. เล่ม 12 หน้า 106 62 DOU ก ก แ ห่ ง ก ร ร ม

ในบทความนี้กล่าวถึงอุปปีฬกกรรมที่มีผลตัดรอนผลกรรมอื่นและวิธีการที่มันส่งผลให้เกิดเหตุการณ์ต่างๆ อาทิ กรณีศึกษาชายคนหนึ่งที่มีปฏิกิริยาต่อสามเณรซึ่งนำไปสู่อาการที่ส่งผลในชั้นภูมิชีวิตที่แท้จริงในอนาคต

…น้าที่ลำบากใจที่จะ ลงมือเอง จึงไปตามตัวเขามาทำหน้าที่เป็นเพชฌฆาต 1 - เรื่องบุรุษผู้ฆ่าโจรมีเคราแดง, อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 41 หน้า 418 64 DOU ก ฏ แ ห่ ง ก ร ร ม

เนื้อหาเน้นการศึกษากรรมและผลกรรมในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการวิเคราะห์การกระทำของบุคคลที่มีบุญบารมี ซึ่งมีอยู่ในกรณีศึกษาจากพระไตรปิฎก โดดยมีตัวอย่างของโจรน้องใหม่ที่กลายเป็นเพชฌฆาต ภายใต้สถานการณ์ที่ถูก

…เหมือนพระเถระผู้ใหญ่องค์อื่น อีกทั้งมีจิตคิดประทุษร้ายพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพื่อหวังปกครองสงฆ์เสียเอง อรรถกถาสามัญญผลสูตร, ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค, มก. เล่ม 11 หน้า 288 บ ท ที่ 3 ก ร ร ม ห ม ว ด ที่ 1 ก ร ร ม ใ…

บทความนี้อธิบายถึงแนวคิดของอุปฆาตกกรรมที่มีผลกระทบต่อกรรมโดยเฉพาะกรณีศึกษาของพระเจ้าอชาตศัตรู พระราชโอรสของพระเจ้าพิมพิสาร ผู้ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับความเชื่อในพระพุทธศาสนา เริ่มตั้งแต่ความปรารถนาของพ

…ศล 4 ประการ คือ 1. อากาสานัญจายตนฌานกุศล 2. วิญญาณัญจายตนฌานกุศล 3. อากิญจัญญายตนฌานกุศล ปานียชาดก, อรรถกถาขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 60 หน้า 51 4. เนวสัญญานาสัญญายตนฌานกุศล 86 DOU ก ฏ แ ห่ ง ก ร ร ม

บทความนี้กล่าวถึงครุกรรมฝ่ายกุศลกรรมที่เกิดจากการบำเพ็ญสมถกรรมฐาน โดยมีมหัคคตกุศล 9 ประการ ซึ่งแบ่งเป็นรูปกุศล 5 ประการและอรูปกุศล 4 ประการ ข้อมูลอิงจากพระไตรปิฎกเกี่ยวกับพระเจ้าพาราณสีซึ่งทรงบรรลุฌาน

…ยนไปแลกกับลูกสุกรของชาวบ้านในชนบท โดยแลก ลูกสุกรด้วยข้าว 1 ทะนานบ้าง 2 ทะนานบ้าง เรื่องนายจุนทกริก, อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 40 หน้า 170 90 DOU ก ฏ แ ห่ ง ก ร ร ม

อาจิณณกรรมเป็นกรรมที่ให้ผลตามลำดับความสำคัญ โดยขึ้นอยู่กับกำลังของอาจิณณกรรมฝ่ายต่างๆ ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ฝ่าย ได้แก่ กุศลกรรมที่มีผลดี เช่น การทำทานและรักษาศีล และอาจิณณกรรมฝ่ายอกุศลกรรมที่มีผลไม่ดี เช

…ล มีอุบาสกท่านหนึ่งเข้าไปสู่วิหารในเวลาเย็นพร้อมกับเหล่าเพื่อนอุบาสกเป็นจำนวนมากเพื่อฟัง ทาสีวิมาน, อรรถกถาขุททกนิกาย วิมานวัตถุ, มก. เล่ม 48 หน้า 157 บ ท ที 4 ก ร ร ม ห ม ว ด ที่ 2 ก ร ร ม ใ ห้ ผล ตามลำดั…

เรื่องราวเกี่ยวกับนายจุนทะที่ฆ่าสุกรเพื่อขายเป็นอาชีพนาน 55 ปี โดยไม่ได้ทำบุญ จนใกล้ตายเห็นคติกรรมด้วยความทุกข์ทรมาน ทำให้เขาต้องไปเกิดในอเวจีมหานรก ย่อมเป็นผลของการทำปาณาติบาต ผลกรรมจากการกระทำ จะมีผ

…มาสัมพุทธเจ้าและตักเตือนไม่ให้เขาพูดดูหมิ่นเช่นนั้น ทั้งยังพรรณนาโทษแห่งการดูหมิ่นพระพุทธ เปรตไถนา, อรรถกถาขุททกนิกาย เปตวัตถุ, มก. เล่ม 49 บ ท ที 4 ก ร ร ม ห ม ว ด ที่ 2 ก ร ร ม ใ ห้ ผล ตามลำดับ DOU 93

บทความนี้อธิบายถึงกตัตตากรรมที่มีทั้งฝ่ายกุศลกรรมและอกุศลกรรม โดยเฉพาะความเข้าใจในความหมายของกตัตตากรรมที่ไม่มีเจตนา ซึ่งอาจส่งผลได้ในภายหลังแม้จะไม่รู้ตัว นอกจากนี้ยกตัวอย่างจากพระไตรปิฎกที่แสดงให้เห

…พระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมอยู่ท่ามกลางเหล่าพุทธบริษัท ด้วยพระอาการอันน่าเลื่อมใสยิ่ง มัณฑกเทวปุตตวิมาน, อรรถกถาขุททกนิกาย วิมานวัตถุ, มก. เล่ม 48 หน้า 419 94 DOU กฎ แ ห่ ง ก ร ร ม

เนื้อหาเกี่ยวกับกรรมและการกระทำทั้งฝ่ายดีและชั่ว ในกรณีศึกษาของพระไตรปิฎกเกี่ยวกับเทพบุตรกบที่ได้ยินเสียงพระพุทธองค์ ซึ่งทำให้เกิดความรู้สึกดีและทำให้มีโอกาสบังเกิดในสวรรค์ รวมถึงเรื่องราวของชาวนาที่ท

…ซับซ้อนในการให้ผลของกรรม ดังในเนื้อหาของปากกาลจตุกกะที่จะได้กล่าวต่อไปนี้ * เรื่องอนาถบิณฑิกเศรษฐี, อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 42 หน้า 21 บ ท ที่ 5 ก ร ร ม ห ม ว ด ที่ 3 ก ร ร ม ใ ห้ ผ ล ต า ม …

ในบทนี้กล่าวถึงการเห็นบาปว่าดีหรือชั่วตามผลของกรรม การใช้ความคิดในทางที่ดีเพื่อสะสมบุญ และการที่กรรมให้ผลในช่วงเวลาต่างๆ ทั้งในชาตินี้และชาติหน้า กรรมมีประเภทหลายประเภทที่แสดงให้เห็นถึงการให้ผลตามเวลา

…วยความยากลำบาก เรื่องเจ้าสุปปพุทธศากยะ, อรรถถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 42 หน้า 61 เทวทหสูตร, อรรถกถามัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มก. เล่ม 22 หน้า 28 บ ท ที่ 5 ก ร ร ม ห ม ว ด ที่ 3 ก ร ร ม ใ ห้ ผ ล ต …

ปริปักกทิฏฐธรรมเวทนียกรรมเป็นกรรมที่มีอำนาจในการให้ผลทันทีในปัจจุบัน มีสองฝ่ายคือกรรมชั่วและกรรมดี กรรมชั่วทำให้เกิดความทุกข์ภายใน 7 วัน ส่วนกรรมดีนำมาซึ่งความสุขเร็วขึ้น มีตัวอย่างจากพระเจ้าสุปปพุทธะ

…รมาน เจ็บปวดยิ่งนัก และในที่สุดเขาได้ล้มลงสิ้นใจตายไปต่อหน้าภรรยาและลูกๆ - เรื่องบุตรของนายโคฆาตก์, อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 43 หน้า 5 บ ท ที่ 5 ก ร ร ม ห ม ว ด ที่ 3 ก ร ร ม ใ ห้ ผ ล ต า ม ก…

บทเรียนจากเรื่องกรรมที่แสดงให้เห็นถึงผลของกรรมในปัจฉิมวัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากการกระทำของชายผู้ฆ่าสัตว์ ซึ่งตลอดชีวิตไม่ทำบุญและพบกับผลกรรมที่รุนแรงจากการกระทำของตน เรื่องนี้เน้นให้นักศึกษาเข้าใจถึงวง