หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 322
323
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 322
…ติ วจน์ วุตต์ ฯ เอวสทฺโท อปุปนาวสาเนติ นิวตเตติ ฯ จตุตถ์ ปัญจม วา ฐานํ ฯ วาสทฺโท สมุจฺจโย ฯ โอติณณา อัปปนา โอติณณปปนา ฯ เอวสทฺโท ผลชุฌานานิ นิวตเตติ ฯ วีถียญชาติ จสทฺโท ผลจิตต์ จ ฌาน...ตานิ ตานิ โยเชตพฺโพ ฯ…
เอกสารนี้นำเสนอการอธิบายเชิงลึกเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ซึ่งเกี่ยวข้องกับแนวคิดทางธรรมะและการวิเคราะห์คำในพระสูตร โดยเน้นที่ความหมายและการปรับใช้ในบริบทต่างๆ การศึกษานี้ช่วยเพิ่มความเข้าใจเกี่ยวก
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา นาม อตฺถโยชนา
325
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา นาม อตฺถโยชนา
…ฺถาติ ปเทน อปปนาชวนวาเรติ ปท์ ปจฺจามฏฐนฺติ มนสิกตวา อาห ตตฺถาติ วาติอาทิ ฯ วา ตตฺถาติ ปทสฺส อตฺโถ ๆ อัปปนาชวนวาเรติ ปาฏิกงฺขิตพฺพาติ อาธาโร ฯ [๓๔๕] โสม...ตรนฺติ เอตฺถ จตฺตาริ โสมนสฺสสสหคตานิ กุสลกริยาชวนาน …
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา เป็นการศึกษาและวิเคราะห์ทางธรรมะที่สำคัญ เนื้อหาครอบคลุมการวิเคราะห์ข้อมูลทางจิตใจ ความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมะและการปฏิบัติตนโดยมุ่งเน้นที่ความรู้ในเชิงปัญญา ภายในเอกสารนี้มีการพูดถึ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ทุติโย ภาโค
597
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ทุติโย ภาโค
…นํ กุสลาน ปุพพ...ตานี ฯ ภวน์ ภาโว กามาวจร อิติ ภาโว กาโว ๆ ปุ...นนติ ภาวโตติ สมพนฺโธ ๆ กามา....โตติ อัปปนา ปตฺตนฺติ เหตุ ฯ [๒๓๘] ฌาน....นาติ ฐปน ๆ ตญฺจ รูปาวจรกุศล ปฏิ... เตปิ สติ องฺคา...โต ปญฺจวิธี โหติ น…
เนื้อหานี้ประกอบด้วยการวิเคราะห์และอธิบายถึงประเด็นสำคัญในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา โดยเน้นถึงการจำแนกรูปและกุศล การพัฒนาจิต และความเข้าใจในภาวะต่างๆ รวมถึงการศึกษาวิธีการปฏิบัติที่ถูกต้องสำหรับผู้
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
462
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…..ปตฺตาติ สญฺญี ฯ อปฺป...นา นามาติ สัญญา ฯ อปป....มุขตฺตาติ อปปนาภาวนาติ เหตุ ฯ [๓๐๖] กสฺมา วิตกฺโก อัปปนาติ วุจจตีติ ปุจน์ สนธายาห สมปยุตตตยาท ฯ วิตกโก สมป...อิติ ตสฺมา วิ...นาม ฯ สมปยุตฺตธมฺเมติ อปเปนโตติ…
ในส่วนนี้ได้กล่าวถึงแนวคิดและความเข้าใจในอภิธมฺมเกี่ยวกับการทำสิ่งต่างๆ ผ่านการทะลวงเข้าใจในวิดีโอภาวนา ตลอดจนบทบาทของวิธีการศึกษาในเนื้อหาที่ลงรายละเอียดเกี่ยวกับอภิธมฺมที่สำคัญ โดยเน้นเรื่องของวิติก
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
463
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ตธมฺเม อารมฺมณ อปเปตีติ อปปนา โย วิตกฺโก ๆ พฺยปปนาติ อิท อุปสคเคน วุฑฒิต ฯ [๓๐๗] ฌานธมฺมา วิตกกวเสน อัปปนาติ วุจจนตีติ ญาเป็นโต อาห ตปฺปตฺยาท ฯ ตปป...อปปนา อิติ ภควตา วุจจนฺติ ฯ โส วิตกโก ปมุข ปธาน เยส์ ฌาน…
…ตฺถวิภาวินิยา วิเคราะห์และอธิบายแนวคิดเกี่ยวกับวิญญาณและจิตในบริบทของอภิธรรม โดยชูบทบาทของวิตกฺโกและอัปปนาในการสร้างความเข้าใจลึกซึ้งเกี่ยวกับธรรมชาติของจิตและการปฏิบัติกลไกแห่งจิต อาทิเช่น การให้ความสำคัญก…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
483
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ฺตยาทิ ฯ อปปนา.... ปติฏฺฐาติ ฯ อปปนา อิติ ภาโว อปฺปนาภาโว ๆ อุปจาโร อิติ ภาโว อุปจารภาโว ฯ เอวสทฺโท อัปปนาภาว์ นิวตเตติ ฯ อปปนา ภาวนฺติ อปฺปตฺวาติ กมฺม ๆ อุปปติวาติ ปติฏฐาตีติ ปุพพกาล กิริยา ฯ สมาธิติ ปติฏฺ…
ในเนื้อหานี้มีการวิเคราะห์ความสำคัญของอภิธรรมและความสัมพันธ์กับการฝึกสมาธิ อธิบายถึงการเข้าถึงสภาวธรรมด้วยการปฏิบัติสมาธิ รวมถึงการเข้าใจในอภิธรรมที่มีความลึกซึ้ง วิเคราะห์ผ่านการศึกษาลักษณะของสมาธิแล
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
259
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ติ วิตกโก อปปนา ฯ ตถาหิ โส อปปนา พฺยปุปนาติ นิททิฏโฐ ฯ ตปปมุขตาวเสน สพฺเพปิ มหคฺคตานุตฺตรชุฌานธัมมา อัปปนาติ วุจจนฺติ ฯ ปริกมุมสฺส นิมิตต์ อารมฺมณฑิตาติ ปริกมุมนิมิตต์ กสิณมณฑลาทิ ฯ ตเทว จกฺขุนา ทิฏฐิ วิย ม…
เนื้อหานี้ครอบคลุมการศึกษาและวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมไปถึงรายละเอียดด้านการภาวนาและการใช้เครื่องมือในการพัฒนาจิตใจ โดยอธิบายถึงขั้นตอนและวิธีการสอนที่สอดคล้องกันกับมโนธรรมและแนวทางการปฏิบัติ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 144
144
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 144
…ว้ ๑๐ แต่โดย พิสดาร ท่านประกาศจิตตุปบาทไว้ถึง ๔๑ ฯ นี้เป็นปริตตชวนวารในวิสัยปวัติสังคหะนี้ ฯ ค แต่ในอัปปนาชวนวาร ไม่มีความต่างแห่งวิภูตารมณ์และอวิภูตา รมณ์ ฯ ตทาลัมพนะ ก็ไม่เกิดเหมือนกัน ฯ จริงอยู่ เมื่อกาม…
…) การเกิดของตทาลัมพนะ และการระบุชวนะที่เกิดขึ้นต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับญาณ ไม่ว่าจะเป็นกามาวจรชวนะหรืออัปปนาชวนวาร ทั้งนี้แต่ละบริบทแสดงให้เห็นความละเอียดในการวิเคราะห์จิตและอภินิหารที่เกี่ยวข้อง มีการบ่งบอกค…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
166
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…และมโนธาตุทั้ง ๓ ไม่เป็นไปในมโนทวารนั้น ๆ ปริตตชวนนัย (นัยที่ท่านกล่าวไว้ในปริตตชวนะ) จบ 1 9 [อธิบายอัปปนาชวนะ] ความต่างแห่งวิภูตารมณ์ไม่มี เพราะอัปปนาเกิดในเวลาอารมณ์ แจ่มแจ้ง (ปรากฏชัด) เท่านั้น ฯ สัมพันธ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์จิตในมโนทวาร โดยเฉพาะการแยกประเภทจิตที่เกี่ยวข้องกับชวนะในสภาวะอัปปนา อธิบายถึงจิตทั้ง 4 ดวงในกระบวนการอัปปนา รวมถึงบริกรรมและความสัมพันธ์ของชวนะในบรรดาจิตต่างๆ นอกจากนี…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - บทที่ 167
167
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - บทที่ 167
…โลม ๒ หรือ ๓ ดวงข้างต้น แม้โดยไม่แปลกกัน ๆ จริงอยู่ มี อธิบายว่า ๔ ครั้ง หรือเพียง ๓ ครั้ง โดยควรแก่อัปปนาที่จะพึง เกิดเป็นดวงที่ ๕ หรือที่ ๔ ฯ เพื่อแสดงวาระที่ได้อยู่แก่ชื่อ มีบริกรรม เป็นต้นโดยไม่เหลือเศษ…
บทที่ 167 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา นำเสนอการวิเคราะห์อัปปนาวิถีและการทำงานของจิตในบริบทต่างๆ ซึ่งรวมถึงการเกิดและลำดับของจิตที่สัมพันธ์กับการฝึกสมาธิ โดยกล่าวถ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา: การวิเคราะห์ชวนะ
168
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา: การวิเคราะห์ชวนะ
…ยอื่นจากพวก มหาวิหาร) พรรณนาความเป็นไปแม้แห่งกามาวจรชวนะ ๒-๓ ครั้ง เพื่อความเต็มแห่งชวนะที่ ๒ ต่อจากอัปปนาที่เกิดคราวแรก ในบรรดา โลกิยอัปปนา เพราะฉะนั้น เพื่อคัดค้านมติของพวกนิกายันตริกะนั้น ท่านอาจารย์จึงก…
ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงการวิเคราะห์อภิธัมมัตถที่เกี่ยวข้องกับชวนะในระดับต่างๆ โดยเฉพาะการชวนะที่ประกอบด้วยญาณทั้ง 4 ซึ่งเกี่ยวข้องกับมายาและความจริงทางศาสนา นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบระหว่างนิกายต่างๆ
ปาฏิหาริย์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
179
ปาฏิหาริย์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
… ดูเหมือนจะถูกต้อง (ดูเหมือนจะใช้ได้) ฯ บทว่า อาทิกมุมิกสฺส คือผู้กระทำกรรมคือความเพียงตั้งแต่ต้น ๆ อัปปนาที่เกิดแต่แรก ชื่อว่าปฐมอัปปนาฯ ท่านอาจารย์ทำไว้ในใจว่า ศัพท์ที่ท่านประกอบไว้ว่า ปฐมกรุ๊ปนาย ดังนี้ …
เนื้อหาในหน้า 179 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา พูดถึงการเจริญสติและการเข้าใจการทำงานของปัจจเวกขณจิตทั้ง ๔ และ ๕ ดวงที่เกี่ยวข้องกับพระสาวก ปรัชญาของจิตในบทนี้ยังสำรวจถึงอุปนิสัยและค
ทวิเหตุกับอเหตุกะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
181
ทวิเหตุกับอเหตุกะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
… อโทสะ ที่สหรคตด้วยปฏิสนธิวิญญาณ ฯ ที่ชื่อว่าอเหตุกะ เพราะไม่มีเหตุเช่น นั้น ฯ ม อักษรที่การต่อบท ฯ อัปปนาชวนะย่อมไม่ได้ เพราะมี เครื่องกั้นคือวิบาก ๆ จริงอยู่ ปฏิสนธิของบุคคลผู้มีเหตุ ๒ และไม่มี เหตุ บัณฑิ…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงคำว่า 'ทวิเหตุกะ' ที่แสดงถึงเหตุสองประการ คือ อโลภะและอโทสะ ในขณะที่ 'อเหตุกะ' หมายถึงการไม่มีปัจจัยเช่นนั้น การวิเคราะห์ของท่านอาจารย์โชติปาลเถระเกี่ยวกับตทาลัมพนะที่อาจเกิดขึ้นได
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
262
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ณ เกิดขึ้นอยู่เริ่มต้นแต่ ปฐมภวังค์ทีเดียว ย่อมยังรูปมีจิตเป็นสมุฏฐานให้เกิดขึ้น ฯ บรรดาจิต ๓๕ นั้น อัปปนาชวนจิต ย่อมยังแม้อิริยาบถให้น้อมไปด้วยสม่ำเสมอ ฯ ก็โวฏฐัพพนจิต กามาวจรชวนจิต และอภิญญาจิต ย่อมยังแม้…
เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งมีการแบ่งรูปออกเป็น ๒ อย่างตามสมควรทั้งภายในและภายนอก โดยการพิจารณาจากเหตุที่สำคัญ ๔ ประการคือ กรรม จิต ฤดู และอาหาร ซึ่งส่งผลต่อการเกิดรูปอย่างต่อเนื
ความสัมพันธ์ระหว่างอริยาบถและวิญญัติในอภิธรรม
294
ความสัมพันธ์ระหว่างอริยาบถและวิญญัติในอภิธรรม
…รเคลื่อนไหว คือกิริยาทางร่างกาย ฯ โดยเนื้อความได้ แก่รูปปวัติ ซึ่งมีการกำหนดด้วยการเดินเป็นต้นนั้นๆ อัปปนาชวนะ อุดหนุนอิริยาบถแม้นั้น คือค้ำจุนตามที่เป็นไปแล้ว ๆ เหมือนอย่างว่า เมื่อภวังคจิตที่ไม่ถูกวิถีจิต…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างอิริยาบถและวิญญัติในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยอธิบายถึงความหมายและการทำงานร่วมกันของอิริยาบถและวิญญัติ รวมถึงการเคลื่อนไหวของร่
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - ปริเฉทที่ ๕
394
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - ปริเฉทที่ ๕
…หาจริต ๑ สัทธาจริต ๑ พุทธิจริต ๑ วิตกจริต ๑ ฯ พึงทราบภาวนา ๓ อย่าง คือ บริกรรมภาวนา ๑ อุปจารภาวนา ๑ อัปปนาภาวนา ๑ ฯ จึง ทราบนิมิต ๓ คือ บริกรรมนิมิต ๑ อุคคหนิมิต ๑ ปฏิภาคนิมิต ๑ ฯ [กรรมฐาน ๔๐] พึงทราบอย่างไ…
เนื้อหาในปริเฉทที่ ๕ ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการเข้าใจในกัมมัฏฐานแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ สมถภาวนา และวิปัสสนาภาวนา พร้อมการบรรยายประเภทของกรรมฐานและภาวนา รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับนคริยมจิต การ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
400
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… อาชีวปาริสุทธิศีล ปัจจัยสันนิสสนิตศีล ๑ ชื่อว่าสีลวิสุทธิ ฯ 0 สมาธิแม้มี ๒ อย่าง คือ อุปจารสมาธิ ๑ อัปปนาสมาธิ ๑ ชื่อว่า จิตตวิสุทธิ ฯ การกำหนดนามรูปด้วยอำนาจลักษณะ กิจ ปัจจุปัฏฐาน และ ปทัสถาน ชื่อว่าทิฏฐิ…
ในหน้า 400 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา มีการอธิบายถึงประเภทแห่งวิโมกข์ 3 ประการ ได้แก่ สุญญตานุปัสสนา, อนิมิตตานุปัสสนา และอัปปณิหิตานุปัสสนา เพื่อเชื่อมโยงไปยังหลักการเกี่ยวกับสีล
การพิจารณาไตรลักษณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
401
การพิจารณาไตรลักษณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ึ่งอาศัยความแก่รอบแห่งวิปัสสนา (คือสังขารุเบกขาญาณ) ตัดภวังค์ขาดแล้ว เกิดขึ้นในขณะที่จะพึง กล่าวว่า อัปปนาจักเกิดในบัดนี้ ฯ วิปัสสนาใด ถึงยอดสุด วิปัสสนา นั้น ท่านเรียกว่า สานุโลมา ว่าสังขารุเบกขา และว่าวุฏ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาไตรลักษณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการอธิบายถึงแนวทางในการปฏิบัติวิปัสสนา การเห็นความไม่เที่ยงและความสิ้นไปของนามรูปผ่านสัมมสนญาณและอุทยัพพยญาณ สอนให้เห็นถึงความเกิดขึ้นและก
การเจริญกรรมฐานและอัปปนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
414
การเจริญกรรมฐานและอัปปนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ิณเป็นต้น จะไม่ข่มกิเลสมีราคะเป็นต้น หรือจะไม่เป็นอุปการะแห่งกุศลธรรมมีศรัทธาเป็นต้น ไม่มี ฯ [อธิบายอัปปนามีและไม่มีในกรรมฐานบางอย่าง บทว่า สพฺพตฺถาปิ คือ แม้บรรดากรรมฐาน ๔๐ อย่าง ๆ อัปปนาไม่มีในกรรมฐาน ๑๐ …
บทความนี้เสนอแนวทางการเจริญกรรมฐานโดยมีกสิณเป็นต้น และวิเคราะห์ความสำคัญของการมีสมาธิและอัปปนาในการละกิเลส บรรยายถึงกรรมฐานที่มีลักษณะเฉพาะ เช่น อสุภกรรมฐาน และถึงวิธีการฝึกอบรมจิตเพื่อให้ถึงอัป…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
432
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…าญาณนั้นๆ คำว่า อิทานิ อปุปนา อุปฺปชฺชิสสติ ความว่า ในขณะที่ควรกล่าวว่า บัดนี้ โลกุตตรมรรค กล่าวคือ อัปปนาจักเกิดขึ้น ฯ บทว่า ยงกิญจิ ได้แก่ บรรดาลักษณะ ๓ ที่ สังขารุเปกขากำหนด (ถือเอา) ลักษณะอันหนึ่ง ชื่อว…
เนื้อหานี้อธิบายความสำคัญของญาณทัสสนะที่เกี่ยวข้องกับการรู้ไตรลักษณ์และการเห็นโดยประจักษ์ รวมทั้งการเข้าใจในลักษณะต่างๆ ของวิปัสสนาและการวางเฉยในสังขาร การวิเคราะห์ปรัชญานี้สามารถช่วยให้ผู้ศึกษาเข้าถึ