อาหาร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 186 / 126

…ั้น ปฏิสนธิจิตย่อมไม่ยังรูปให้เกิดขึ้นได้ เพราะอาศัยวัตถุทรพล ที่เว้นจากปัจฉาชาตปัจจัยและอันปัจจัยมีอาหารเป็นต้นไม่อุดหนุนเป็นไป เพราะตนเป็นผู้จรมา และเพราะถือเอาฐานะแห่งรูปที่มีจิตเป็นสมุฏฐาน ดำรงอยู่ได้ด…

บทความนี้กล่าวถึงการเกิดของจิตทั้งสองประเภท คือ ปฏิสนธิจิตและจุติจิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งว่าจิตเหล่านี้ไม่มีความสามารถในการทำให้รูปเกิดขึ้นได้ เนื่องจากไม่มีองค์ฌานอันเป็นปัจจัยพิเศษ ข้อความนี้อิงตามคำสอ

…๑ ประการ ด้วย อำนาจการสงเคราะห์รูปที่เป็นสภาคกัน ฯ รูปมี ๒๘ รูป คือ รูปเป็น ๑๘ อย่าง กับชีวิตรูป และอาหาร รูป ๒ อย่างนี้ คือ ภูตรูป ๔, ปสาทรูป ๕, วิสัยรูป ๔, ภาวรูป ๒, หทัยรูป ๑, และรูปปวัติทั้ง ๑๐ ที่ชื่อ…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์บทความในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ที่อธิบายถึงชาติรูปและการเริ่มก่อแห่งรูปที่มีความสำคัญในพุทธศาสนา ท่านอาจารย์ได้แบ่งแยกความเริ่มก่อและความสืบต่อของรูป ให้เห็นถึงความเกี่ยวข้อง

…รรถว่า อัน บุคคลทำให้เป็นคำแล้วจึงกลืนกิน ๆ ก็คำว่า กวฬิงการาหารนี้ ท่าน อาจารย์กล่าวไว้ เพื่อจะแสดงอาหารทำให้เป็นไปกับด้วยของอันเป็นที่อยู่ แห่งโอชะ ๆ แต่โอชะอันเป็นยางแห่งอาหารที่จะพึงกลืนกิน กล่าวคือ คว…

บทนี้กล่าวถึงแนวคิดเกี่ยวกับอาหารและรูปร่างของร่างกายมนุษย์ โดยเฉพาะการอธิบายลักษณะของอาหารที่สามารถเข้าไปช่วยสนับสนุนการทำงานของร่าง…

…งตน โดยความเป็นเหตุแห่งความเป็นไปทีเดียว ฯ กรรมเท่านั้น จะเป็นเหตุตั้งอยู่แห่งสหชาตธรรมเหล่านั้น ดุจอาหารเป็นต้นเป็นเหตุ ตั้งอยู่แห่งรูปที่เกิดแต่อาหารเป็นต้นหามิได้เลย เพราะกรรมไม่มีในขณะ બૂ นั้น ๆ ไฟกับแ…

เอกสารนี้อธิบายเกี่ยวกับชีวิตรูปและความสำคัญของสหชาตธรรม ซึ่งประกอบด้วยการใช้ชีวิตในรูปแบบต่าง ๆ พร้อมกับอธิบายถึงการแสดงวัตถุทุกข์และการมีอยู่ของชีวิตนทรีย์ การเลี้ยงดูกัมมชรูปและความสัมพันธ์กับกรรมท

…ระ พี่เลี้ยงทั้ง ๔ มีหน้าที่อุ้มให้สรงสนาน แต่งพระองค์และถวายอยู่งานพัด เฝ้าประจำแล้ว อันฤดู จิต และอาหารคอยอุปถัมภ์ อันอายุเฝ้าบริบาล

เนื้อหาพูดถึงธาตุสี่ที่ประกอบสร้างสรีระมนุษย์ ได้แก่ ปฐวี, อาโป, เตโช, และวาโย ซึ่งแต่ละธาตุนั้นมีลักษณะของตนเอง ทว่าเมื่อรวมกันจะก่อให้เกิดและเสริมสร้างการดำรงอยู่ของชีวิต พร้อมกับการทำงานของประสาทรู

…สนธิ ด้วยประการดังที่กล่าวมาฉะนี้ ฯ ก็ในรูปโลก บัณฑิตย่อมไม่ได้ฆานทสกะ ชิวหาทสกะ กายทสกะ ภาวทสกะ และอาหารชกลาป เพราะฉะนั้น ในปฏิสนธิกาลแห่งสัตว์ ในรูปโลกเหล่านั้น ย่อมได้กลาปที่มีกรรมเป็นสมุฏฐาน ๔ คือ ๓ ทส…

บทความนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับสมุฏฐานตามหลักอภิธัมม ซึ่งกล่าวถึงรูปของสัตว์ที่ตายและการปฏิสนธิในต่างภพ ภายใต้สังคหคาถาเกี่ยวกับการมีกายและความรู้ในภพต่างๆ วิจารณ์เกี่ยวกับจิตและฤดูที่เป็นสมุฏฐานสำหรับสัต

…ิ่มต้น แต่ปฏิสนธิ มีจิตเป็นสมุฏฐาน เริ่มต้นแต่จิตดวงที่ ๒ มีฤดูเป็นสมุฏ ฐาน เริ่มต้นแต่ฐิติกาล และมีอาหารเป็นสมุฏฐาน เริ่มต้นแต่โอชะ แผ่ไป ย่อมเป็นไปในกามโลกไม่ขาดสายตลอดอายุ เหมือนเปลว ประทีป และเหมือนกระ…

เนื้อหาชี้ให้เห็นการประกอบความกลางในอภิธัมมัตถที่มีทสกะหลากหลายเป็นตัวกำหนด และความสำคัญของการเข้าใจลำดับและการลดลงของกลาปในกระบวนการเกิดและดับของชีวิต โดยมีกฎแห่งกรรมและจิตเป็นสมุฏฐานที่สำคัญในทุกช่ว

…ลหุตาทิทวาทสกะ ๑ ชื่อว่าอุตสมุฏฐานกลาป ฯ กลาป ๒ ประการ นี้ คือ สุทธัฏฐกะ ๑ ลหุตาทิเอกาทสกะ ๑ ชื่อว่าอาหารสมุฏฐาน กลาป ฯ บรรดากลาปเหล่านั้น อุตุสมุฏฐานกลาปทั้ง ๒ คือ สุทธัฏ ฐกะ ๑ สัททนวกะ ๑ ย่อมได้แม้ในภายน…

เนื้อหานี้นำเสนอการศึกษาอภิธรรมที่เกี่ยวข้องกับกลาปทั้ง 8 ที่เรียกว่ากัมมสมุฏฐานกลางและการจำแนกประเภทต่างๆ ของกลาป เช่น สุทธัฏฐกะ และจิตสมุฏฐาน รวมถึงความหมายของสัททนวกะและลหุตาในวิทยาศาสตร์ทางจิตวิญญ

…ญญัติทั้ง ๒ เกิดจากจิตอย่างเดียวๆ เสียงเกิดจากจิตและฤดูฯ รูป ๓ มีลหุตาเป็นต้น ย่อมเกิดจากฤดู จิต และอาหาร ฯ อวินิพโภค รูป ๓ และอากาศธาตุ เกิดจากสมุฏฐานทั้ง ๔ ฯ ลักขณรูป ย่อมไม่ เกิดจากสมุฏฐานแม้ไหน ๆ เลย ฉ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักวิญญัติที่เกี่ยวข้องกับจิตและฤดู รวมถึงการระบุประเภทของรูปและสมุฏฐาน และการอธิบายเกี่ยวกับกลาปที่เกิดขึ้นร่วมกันจากชีวิตรูปและอวินิพโภค ผ่านการศึกษาอภิธัมมัตถ จะแสดงให้เห็นถึงกลไ

…้วย ประการฉะนี้แล ฯ นี้เป็นรูปวิภาคในรูปสังคหะ [รูปสมุฏฐานนัย] เหตุ ๔ ประการ คือ กรรม ๑ จิต ๑ ฤดู ๑ อาหาร 9 ชื่อว่า สมุฏฐานแห่งรูป (เหตุเกิดแห่งรูป) บรรดาสมุฏฐาน ๔ เหล่านั้น จิต ทั้ง ๒๐ คือ กามาวจรจิต ๒๐ แ…

…ปออกเป็น ๒ อย่างตามสมควรทั้งภายในและภายนอก โดยการพิจารณาจากเหตุที่สำคัญ ๔ ประการคือ กรรม จิต ฤดู และอาหาร ซึ่งส่งผลต่อการเกิดรูปอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เริ่มต้นปฏิสนธิจนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้ยังพูดถึงจิตซึ่งเป…

… ความเป็นหญิง ความเป็นชาย ชื่อว่าภาวรูป ๑ หทัยวัตถุ ชื่อว่าหทัย รูป ๑ ชีวิตนทรีย์ ชื่อว่าชีวิตรูป ๑ อาหารที่ทำให้เป็นคำ ๆ ชื่อว่า ๑ อาหารรูป ๑ ย่อมถึงการนับว่าสภาวรูป สลักขณรูป นิปผันนรูป รูปรูป และสัมมสนร…

เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับรูปทรงและธาตุต่างๆ ในอภิธัมมะ โดยแยกรูปทรงออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น มหาภูตรูป, ปสาทรูป, และลักษณะรูป รวมถึงการแสดงออกถึงลักษณะต่างๆ ที่สำคัญในการดำรงชีวิตและการเข้าถึงควา

…้โดยมรรค สติปัฏฐาน สัมมัปปธาน อิทธิบาท อินทรีย์ พละ โพชฌงค์ สัจจะ สมถวิปัสสนา ธรรมขันธ์ อายตนะ ธาตุ อาหาร ผัสสะ เวทนะ สัญญา เจตนา จิตและนาม ด้วยสามารถแห่งบุคคลผู้จะรู้ได้ โดยอาการนั้น ๆ เพราะฉะนั้น ใน ฐานะ…

ในหน้าที่ 62 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกาได้กล่าวถึงการแจกแจงนัยที่เกี่ยวข้องกับโสดาปัตติมรรค โดยมีการแสดงออกถึงประเภทนัยที่เป็นจำนวนมาก ตัวอย่างเช่น การแจกออกเป็นจำนวน ๑๐๐๐ นัย โดย

…ุมสนฺตสฺส ปริมชฺชนฺตสฺส สมมสนญาณ ปน อุปฺปนฺเน ปุน เตเสวว สงฺขาเรส อวิชชา- สมุทยา รูปสมุทโย ตณฺหากมุมอาหารสมทยา รูปสมุทโย ตถา อวิชชานิโรธา รูปนิโรโธ ตัณหากมุมอาหารนิโรธา รูปนิโรโธติ เอว์ รูปกฺขนฺเธ เวทนาสญฺ…

บทความนี้กล่าวถึงอภิธรรมและแนวทางการเรียนรู้การปฏิบัติผ่านวิปัสสนา เพื่อเข้าใจธรรมชาติของรูปและนาม พร้อมทั้งพูดถึงสมุทยาและนิโรธ การสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับอารมณ์ความรู้สึกและการศึกษาพื้นฐานของอนุปัสส

…หติ นามรูปญจะ ปฏิสนธิย์ ตาว อวิชชาตณฺหา อุปาทานกมุมเหตุวเสน นิพฺพตฺตติ ปวตฺติยญฺจ รูป์ กมฺมจิตต อุตุอาหารปจฺจยวเสน นามญฺจ จักขุรูปาทินิสสยารมฺมณาทิ ปัจจยวเสน วิเสสโต จ โยนิโสมนสิการาที่จตุกฺกสมฺปตฺติยา กุส…

บทความนี้เน้นการศึกษาและวิเคราะห์เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ซึ่งเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญในทางอภิธรรมที่ช่วยให้ผู้ศึกษาเข้าใจถึงจิตสำนึก การกระทำ และผลกระทบจากการกระทำในแง่ของธรรมชาติของสังขารต่างๆ การ

…นฺติ ฯ ตถา อุปาทายรูปาน จ ภูตรูปาน อญฺญมญฺญปจฺจยา น โหนติ วุตต์ มหาภูตา อญฺญมญฺญญัติ ฯ นน จ อรูปิโน อาหารา สหชาตาน นามรูปานนฺติ วุตต์ เอวญจ สติ อสัญญีน สหชาตาหารสุส อสมภวโต สพฺเพ สตฺตา อาหารฏฐิติกาติ กลม น…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ที่สำรวจความเข้าใจในหลักการและปรัชญาของอภิธรรม ซึ่งนอกจากจะครอบคลุมถึงหลักการปฏิบัติ ยังมีการเน้นย้ำเรื่องอาการและปัจจัยที่มีผลต่อจิตใจ ทำให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจค

…ตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 243 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 244 รูปารูปานํ อุปถัมภกตุเตน อุปการกา จตฺตาโร อาหารา อาหารปจฺจโย ฯ สติปิ หิ กมฺมชนกภาเว· อุปตฺถมฺภกฤตเมว อาหารสุส ปธานกิจจ์ ฯ ชนยนฺโตปี อาหาโร อวิจเฉทว…

…ลียา ซึ่งอธิบายเกี่ยวกับการเข้าถึงอภิธรรมและหลักสำคัญในการพัฒนาสติในชีวิตประจำวัน รวมถึงการสัมผัสกับอาหารและการอุปการในสรรพสิ่ง ทั้งนี้เนื้อหายังได้กล่าวถึงความสำคัญของสติในการสร้างปัญญาและการดำเนินชีวิตที…

…สฺส กายสฺส อุปต ถมฺภนภาเวน อุปการกา ปจฺฉาชาตา จิตตเจตสิกา ธมฺมา ปจฺฉาชาต ปจฺจโย ฯ โส คิชฌโปตกสรีราน อาหาราสา เจตนา วิย ทฏฺฐพฺโพ ฯ ปุริมปริจิตคนโถ” วัย อุตตรุตตรสุส คนฺถสฺส กุสลาทิภาเวน อตฺตสทิสสฺส ปคุณพลวภ…

ในเอกสารนี้มีการวิเคราะห์เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ที่มีบทสำคัญในอภิธรรม โดยเฉพาะการพูดถึงนิสสโยและปจฺจโยที่เชื่อมโยงกับการสร้างปัจจัยต่างๆ ข้ามภูมิที่เกี่ยวข้อง ทั้งยังมีการสัมภาษณ์ถึงเจตนาที่มา

…ินทริยานญฺจ วิสุ วิสุ คณิตตฺตา ฯ พลธมฺมา ปน ยถาวุตฺต นเยเนว นว อีริตาฯ อธิปติธมฺมา จตฺตาโร วุตฺตา ฯ อาหารา ตถา จตฺตาโร วุตตาติ กุสลาที่ห์ ตีห์ สมาชิณโณ ตโตเยว มิสฺสกสงฺคโห เอวินามโก สงฺคโห สตฺตธา วุตฺโต ๆ …

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรรมและการวิจัยทางจิตวิทยา เช่น การใช้แนวคิดอภิธรรมในการเข้าใจอารมณ์และความรู้สึกต่างๆ อาทิเช่น โสมนัส โทมนัส และการแบ่งแยกความรู้สึกออกเป็นประเภทต่างๆ เพื่อการปฏิบัติตนในทางที่ถูกต

…จกฺขุวิญญาณาหิ อนุวฑฺตาปนมตฺติ อินฺทฺริยตาติ อย อธิปตินฺทฺริยานํ วิเส โสฯ โอชฏฐมกรูปาทโย อาหรันตีติ อาหารา ฯ กวฬิการาหาโร หิ โอชฎฐมกรูป อาหรติ ฯ ผสสาหาโร ติสฺโส เวทนา ฯ มโน- สัญเจตนาหารสงขาติ กุสลากุศลกมุม…

ในเนื้อหานี้มีการพูดถึงอภิธรรมตลอดจนการปฏิบัติและอธิบายลักษณะต่างๆ เกี่ยวกับอาหารและความรู้ทางอภิธรรม รวมถึงรายละเอียดของอาหารที่เกี่ยวกับวิญญาณและวิชาการในการสนับสนุนชีวิต ในส่วนนี…

…ตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 212 ฉฎฐปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 213 หริตาหาเรนะ สรีรคตาสาปี อาหารสุส รูปสมุฎฐาปนาภาวโต ฯ พาหิรหิ อุตุมาหารญฺจ อุปนิสสย์ สภิตวา อุตุอาหารรูป สมุฏฐา เป็นฺติ ฯ ชีวิตนวก…

เอกสารนี้อธิบายถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาที่สำคัญในทางอภิธรรม รวมถึงการศึกษาเกี่ยวกับอาหารและชีวิต การระบุถึงความสำคัญของการเข้าถึงนิพพานในฐานะที่เป็นสัจจะที่สำคัญ และความสัมพันธ์ระหว่างชีวิ…