อาหาร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 185 / 126

…้าที่ 385 ที่สหรคตด้วยมโนสัญเจตนาหารนั้น เป็นปัจจัยโดยเป็นกัมมปัจจัยและ อุปนิสสยปัจจัย ไม่ใช่โดยเป็นอาหารปัจจัย ฯ ถามว่า อิตถินทรีย์และ ปุริสินทรีย์ ท่านอาจารย์ไม่ถือเอาในคำเป็นต้นว่า ประสาท ๕ ดังนี้ ดอกหร…

…ิสินทรีย์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นว่าทั้งสองอย่างนี้ไม่ได้ถือเป็นปัจจัยที่แท้จริงในแง่ของการเป็นอาหารปัจจัย แต่เป็นกัมมปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย ซึ่งมีความสัมพันธ์กับการเกิดขึ้นของญาณในบริบทที่เกี่ยวข้อง…

…าะฉะนั้น ท่านจึงกล่าวว่า มหาภูตา อญฺญมญฺญ์ ดังนี้ ฯ มีคำถามสอดเข้ามาว่า ก็ท่านอาจารย์ได้กล่าวไว้ว่า อาหารที่ไม่มีรูป เป็นอาหารปัจจัยแก่นามรูปที่ เกิดร่วมกันมิใช่หรือ ? ก็เมื่อเป็นเช่นนั้น คำว่า สัตว์ทั้งปว…

…นปวัติกาล จิตและเจตสิกเป็นปัจจัยสำคัญในการค้ำจุนซึ่งกันและกัน ขณะเดียวกันกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างอาหารและการเกิดของสัตว์ด้วยการตั้งอยู่ในอำนาจแห่งกรรมและมโนสัญเจตนาอาหาร

…ดยปัจจัย ๔ อย่าง ตามสมควร คือ ด้วยอำนาจอธิปติ ปัจจัย ๑ สหชาตปัจจัย ๑ อัญญมัญญปัจจัย ๑ นิสสยปัจจัย ๑ อาหาร ปัจจัย ๑ อินทรีย์ปัจจัย ๑ วิปปยุตตปัจจัย ๑ อัตถิปัจจัย ๑ อวิคตปัจจัย ๑) ดังนี้ ให้พิสดาร ท่านอาจารย…

เนื้อหาตัวอย่างนี้พิจารณาความหมายของคำว่า สทฺธาทโย ที่ประกอบด้วยศีล จาคะ และปัญญา มีความสำคัญต่อการพัฒนาของตนและของคนอื่น โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างศรัทธาและศีลกับสุขทุกข์ รวมถึงบุคคลที่เป็นกัลยา

…ณจิตเหล่านั้น รับอารมณ์มีรูป เป็นต้น บัณฑิตย่อมรู้ได้โดยความเป็นไปแห่งชวนะเท่านั้น ฉะนี้แล ฯ [อธิบายอาหารปัจจัย મ્ อาหาร ๔ เป็นอุปการะแก่รูปและอรูป โดยความเป็นเครื่อง อุปถัมภ์ ชื่อว่าอาหารปัจจัย ฯ จริงอยู่…

บทนี้กล่าวถึงความหมายของวิปากปัจจัยและอาหารปัจจัยในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมุ่งเน้นถึงการเข้าใจธรรมชาติของจิตและกรรมที่ส่งผลต่อชีวิต การ…

…แห่งการตั้งอยู่ของความสืบต่อ ชื่อปัจฉาชาตปัจจัย ฯ ปัจฉาชาตปัจจัย นั้น บัณฑิตจึงเห็นเหม็นเจตนาปรารถนาอาหาร” เป็นปัจจัยแก่ตัวลูก แร้งฉะนั้นๆ [ อธิบายอาเสวนปัจจัย ] การที่ธรรมเช่นกับตน โดยความเป็นกุศลเป็นต้น …

ในหน้านี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงบทบาทของปัจฉาชาตปัจจัยซึ่งเป็นธรรมที่เกิดขึ้นภายหลังเพื่ออุปการะแก่ร่างกายที่ยังไม่ได้ตั้งอยู่ ความสำคัญของกุศลและเจตนาในการรับรู้ความต้องการต่างๆ ของจิต และควา

…กงาม ก็ด้วยปัจจัยมีความโลภเป็นต้นนั้น ซึ่งเป็น เหตุแห่งกรรม ดุจต้นไม้ถึงความเจริญงอกงามด้วยรากที่ดูดอาหาร (โอชะ) ขึ้นไปข้างบน เพราะฉะนั้น ปัจจัยมีความโลภเป็นต้นนั้น จึงชื่อว่าเหตุฯ เหตุนั้นด้วย เป็นปัจจัยด…

ในหน้าที่ 368 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี, พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงถึงปฏิจจสมุปบาทที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติและกิเลส ซึ่งแสดงถึงการเชื่อมโยงของเหตุและผลทางจิตใจ โดยการอธิบายถึงการดำรงอยู่ของธรรมที่มีปัจจัย

…มรูปโดย อาการ 8 อย่างตามสมควร คือ ด้วยอำนาจแห่งอธิปติปัจจัย สหชาต ปัจจัย อัญญมัญญปัจจัย นิสสยปัจจัย อาหารปัจจัย อินทริยปัจจัย วิปปยุตตปัจจัย อัตถิปัจจัย และอวิคตปัจจัย ฯ 0 บรรดาปัจจัยเหล่านั้น อธิปติปัจจัย…

ในเนื้อหานี้จะกล่าวถึงปัจจัยแก่นามรูปซึ่งมีความสำคัญในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งเป็นประเภทต่างๆ ตามอาการ 8 อย่าง รวมถึงอธิปติปัจจัย สหชาตปัจจัย อัญญมัญญปัจจัย และอื่น ๆ ที่เป็นส่วนสำคัญในการเกิดนามรู

…ปัจจัย นิสสยปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาเสวนปัจจัย กัมม ปัจจัย วิปากปัจจัย อาหารปัจจัย อินทริยปัจจัย ฌานปัจจัย มัคคปัจจัย สัมปยุตตปัจจัย วิปปยุตตปัจจัย อัตถิปัจจัย นัตถิปัจจัย วิคต…

ในงานนี้จะนำเสนอประเด็นเกี่ยวกับปัจจัยต่าง ๆ รวมถึงพิจารณามิติของปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตและการศึกษาในปรัชญาพุทธศาสนา พร้อมเชื่อมโยงแนวคิดกับหลักฐานทางอักษรศาสตร์ หากต้องการศึกษาหรือแลกเปลี่ยนค

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 338 อาทิว่า จกฺขวายตน์ ฯ จักษุนั้นด้วย เป็นอายตนะด้วย เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าจักขวายตนะ ฯ แม้ในบทที่เหลือ ก็มีวิเคร วิเคราะห์อย่างนี้ ฯ

…ต่สามารถรับรู้ได้ เช่น โสตายตนะและฆานายตนะ ซึ่งมีความสามารถในการรับอารมณ์ที่แตกต่าง โดยเฉพาะกลิ่นของอาหารที่สัมผัสได้เร็ว การวิเคราะห์นี้มีความสำคัญในการทำความเข้าใจธรรมของอายตนะและวิธีการที่จะรับรู้ความจร…

…ส่วนพลธรรม พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ ๕ อย่าง โดยนัยตามที่กล่าวแล้วนั่นแลฯ ๓ อธิบดีธรรมตรัสไว้ ๔ อย่าง ๆ อาหารก็ตรัสไว้ ๔ อย่างเหมือนกัน ฯ สังคหะที่ปะปนไปด้วยกุศลเป็นต้นทั้ง ๓ อย่าง ชื่อว่ามิสสกสังคหะ เพราะระคน…

ในบทนี้มีการอธิบายถึงอธิบดีและความสัมพันธ์ของธรรมทั้งหลาย การยกอธิปติปัจจัยและความสำคัญของเหตุปัจจัยต่างๆที่สัมพันธ์ในพระพุทธศาสนา มีการจัดแบ่งประเภทขององค์ฌาน, องค์มรรค, และอินทรียธรรม พร้อมทั้งกล่าว

…ำปัจจัยที่เกิดขึ้นของตน ๆ มา แม้ก็จริง ถึงอย่างนั้น ธรรมเหล่านี้เท่านั้น พระผู้มีพระภาคตรัสเรียกว่า อาหาร 4 เพราะความสงบภายในเป็นปัจจัยพิเศษฯ แท้จริง กวฬิการาหารเป็นปัจจัย พิเศษแก่รูปกายของเหล่าสัตว์ผู้กิน…

ในบทนี้ได้อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างผัสสะและเวทนา ว่ามีความสำคัญในการนำไปสู่อารมณ์ต่างๆ ของสัตว์ ซึ่งการผัสสะเมื่อถูกต้องอารมณ์สามารถสร้างเวทนาได้ เช่น เวทนาแห่งสุขเป็นต้น นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความส

…ทำให้จักขุวิญญาณเป็นต้นคล้อยตามไป ในกิจมีการเห็นเป็นต้นอย่าง เดียวเท่านั้น ชื่อว่าอินทรีย์ ฯ [อธิบายอาหาร] ธรรมที่ชื่อว่าอาหาร เพราะอรรถว่า นำรูปที่มีโอชะเป็นที่ 4 เป็นต้นมา ฯ จริงอยู่ กวฬิการาหารย่อมนำรูป…

บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การอธิบายเกี่ยวกับพละและอินทรีย์รวมถึงบทบาทของศรัทธาและธรรมชาติที่ส่งผลต่อการทำงานของจิต นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงก

…เหล่านี้ อุทธัจจกุกกุจจะ และ ถีนมิทธะ พระชินเจ้าผู้คงที่ ทรงกระทำให้เป็น เพียงอย่างเดียว เพราะมีกิจ อาหาร และธรรม คู่ปรับเป็นอย่างเดียวกัน ฯ เพราะอุทธัจจกุก- กุจจะเป็นต้นเหล่านั้น มีความหดหู่และความ ไม่สงบ…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับความหมายของนีวรณ์ในอภิธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุทธัจจกุกกุจจะและถีนมิทธะ ที่มีผลต่อการสงบจิตใจ ในการอธิบายถึงธรรมที่เรียกว่าอนุสัย ซึ่งสัมพันธ์กับกิเลสที่มีอยู่ในสันดาน และการเกิดขึ้น

…ัสไว้อย่างละ ๒ (ถนะกับมิทธะ อุทธัจจะกับกุกกุจจะ) โดยความ เป็นนิวรณ์อย่างหนึ่ง ๆ ๆ แก้ว่า เพราะมีกิจ อาหาร และธรรมที่เป็น ปฏิปักษ์เหมือนกันฯ จริงอยู่ ถีนะและมิทธะมีการทำให้จิตตุปบาทถึง ความหดหู่เป็นกิจเหมือ…

บทความนี้กล่าวถึงนิวรณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นที่บทบาทของนิวรณ์ เช่น กามฉันทะและพยาบาท ในการปิดกั้นปัญญาและส่งผลต่อจิตใจ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงปัจจัยและสภาพที่ก่อให้

…ง องค์มรรคกล่าวไว้ ๕ อย่าง อินทรียธรรมกล่าวไว้ ๑๖ และพลธรรมกล่าว ไว้ ๕ อย่าง อธิบดีกล่าวไว้ ๔ อย่าง อาหารก็ อย่างนั้น (กล่าวไว้ ๔ อย่างเหมือนกัน) ฯ ในโพธิปักขิยสังคหะ พึงทราบสติปัฏฐาน ๔ คือ กายานุปัสสนา- ส…

…งค์มรรค ๕ อย่าง อินทรียธรรม ๑๖ ประการ และพลธรรม ๕ อย่าง รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับสติปัฏฐาน ๔ ประการ อาหารทางธรรม ๔ อย่าง สัมมัปปธาน ๔ และการบรรยายถึงอิทธิบาท ๔ และอินทรีย์ ๕ อย่างเพื่อให้เกิดความเข้าใจในบท…

…ละ ๑ อหิริกพละ ๑ อโนต ตัปปพละ ๑ ฯ อธิปติ ๔ คือ ฉันทาธิปติ วิริยาธิปติ วิมังสาธิต ๑ ด ๑ จิตตาธิปติ ๑ อาหาร ๔ คือ กวฬิงการาหารที่ ๑ ผัสสาหารที่ ๒ มโนสัญ เจตนาหารที่ ๓ , วิญญาณหารที่ ๔ ฯ ก็ในมิสสกสังคหะนี้ บร…

…มรรคญาณ เรียกว่า อนัญญูตัญญัสสามีตินทรีย์ และอัญญาทรนทรีย์ นอกจากนี้ ยังได้เสนอความสำคัญของอธิปติและอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตทางจิตวิญญาณ โดยรวมแล้วเป็นการนำเสนอแนวคิดที่มีคุณค่าต่อการปฏิบัติธรรมในชี…

…สังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 304 และเพราะพวกพรหมไม้มีภาวรูปทั้ง ๒ นั้น ๆ และกลาปของอาหาร ชรูปก็ไม่ได้ (ในรูปโลกนั้น) เพราะอาหารแม้ที่ซึมซาบอยู่ในร่างกาย ไม่ยังรูปให้เกิดขึ้นได้ ด้วยอาหารที…

…า ซึ่งศึกษาความเป็นไปของชีวิตและการมีอยู่ของรูปในภาวะการดับของพรหม รูปแบบต่างๆ ของชีวิต รวมถึงการที่อาหารและฤดูมีอิทธิพลต่อการสร้างรูป นอกจากนี้ยังอธิบายการดับของรูปทั้งหลายและการไม่มีการทิ้งสรีระในเวลาตาย…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 303 อาหารที่มารดากลืนกิน แผ่ซ่านไปในสรีระ ตามแนวเส้นเอ็นสำหรับ และจำเดิมแต่เวลาที่โอชะจากเสมหะที่อยู่ใน รับรส…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการเชื่อมโยงระหว่างอาหารที่มารดากินและการเกิดจิตในสรีระ ตามแนวคิดในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา อธิบายว่าจิ…

…ความเบาแห่งรูป ความอ่อนโยนแห่งรูป ความเหมาะแก่ การงานแห่งรูป ความเจริญขึ้นแห่งรูป ความสืบต่อแห่งรูป อาหารที่ ทำเป็นคำๆ มีจิตเป็นสมุฏฐาน ดังนี้ แม้นั้น บัณฑิตพึงทราบว่า ทรง หมายเอาความที่ปัจจัยอันยังรูปให้เ…

…ป็นผลมาจากปัจจัยต่าง ๆ รวมถึงกระบวนการที่นำไปสู่วิธีการเพื่อเข้าใจและยอมรับธรรมชาติที่เป็นอยู่ เช่น อาหาร การเจริญเติบโต และสภาพต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับรูป และขยายมุมมองในการศึกษาธรรมของพระพุทธเจ้าที่ทรงสอน…

…รูป ๒ จึงมีได้ทุกกาล เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวว่า รูป ๓ มีลหุตาเป็นต้น ย่อมเกิด จากฤดู จิต และอาหาร ฯ รูป ๑๘ คือ รูปที่เกิดแต่กรรมล้วน ๆ 8 อย่าง และบรรดาสมุฏฐานที่เกิดทั้ง ๔ รูปที่เกิดแต่กรรมอีก 8 อย…

ในบทนี้ได้อธิบายถึงภาวะแห่งฤดูและโอชะที่มีผลกระทบต่อกำลังในฐิติ ผ่านคำอธิบายที่เกี่ยวข้องกับเตโชธาตุและรากฐานของรูปที่เกิดจากกรรมและปัจจัยพื้นฐานต่างๆ โดยมีการแสดงให้เห็นถึงประเภทของรูป อาทิเช่น กัมมร