การศึกษาอภิธรรมและกัมมสมุฏฐาน : หน้า 264/442

៩ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 264 ฉะนี้แล ฯ กลาปทั้ง 8 นี้ ชื่อว่ากัมมสมุฏฐานกลางฯ ส่วนอวินิพโภค รูป ชื่อว่าสุทธัฏฐกะ สุทธัฏฐกะนั่นแล รวมกับกายวิญญัติ ชื่อว่า กายวิญญัตินวกะ รวมกับวจีวิญญัติและสัททรูป ชื่อว่าวจีวิญญัติทสกะ รวมกับลหุตาเป็นต้น ชื่อว่าเอกาทสกะ รวมกับกายวิญญัติและลหุตาเป็นต้น ชื่อว่าทวาทสกะ และรวมกับวจีวิญญัติ สัททรูปและลหุตารูปเป็นต้น ชื่อว่าเตรสกะ รวมกลาปทั้ง 5 อย่างนี้ ชื่อจิตสมุฏฐานกลาป ฯ กลาป ๔ อย่างเหล่านี้ คือ สุทธัฏฐกะ สัททนวกะ ๑ ลหุตาทิเอกาทสกะ ๑ สัททลหุตาทิทวาทสกะ ๑ ชื่อว่าอุตสมุฏฐานกลาป ฯ กลาป ๒ ประการ นี้ คือ สุทธัฏฐกะ ๑ ลหุตาทิเอกาทสกะ ๑ ชื่อว่าอาหารสมุฏฐาน กลาป ฯ บรรดากลาปเหล่านั้น อุตุสมุฏฐานกลาปทั้ง ๒ คือ สุทธัฏ ฐกะ ๑ สัททนวกะ ๑ ย่อมได้แม้ในภายนอก ฯ ส่วนกลาปที่เหลือ แม้ทั้งหมด ย่อมได้ในภายในอย่างเดียว ดังนี้แล ฯ © [สังคหคาถา] กลาป ๒๑ คือ มีกรรมเป็นสมุฏฐาน 8 กลาป มีจิตเป็นสมุฏฐาน ๖ กลาป มี ฤดูเป็นสมุฏฐาน ๔ กลาป มีอาหารเป็น สมุฏฐาน ๒ กลาป ตามลำดับ ฯ บัณฑิต ผู้เห็นประจักษ์ ไม่กล่าวอากาศ และ ลักษณรูปว่า เป็นองค์แห่งกลาป เพราะ (อากาศ) เป็นเครื่องกำหนด และ (ลักษณรูป) เป็นลักษณะแห่งกลาป ทั้งหลาย ๆ