หน้าหนังสือทั้งหมด

คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์
18
คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์
…แล้ว ถามว่ากิเลสเหล่านี้เกิดขึ้นได้อย่างไร? เกิดแล้วอยู่ที่ไหน? พระพุทธองค์ทรงตรัสไว้ว่า “โลภะ โทสะ โมหะ เกิดขึ้นในตน ย่อมกำจัดบุรุษผู้มีจิตลามก เหมือนขุยไผ่กำจัดไม้ไผ่ ฉะนั้น” ๒ จากพุทธภาษิตบทนี้ย่อมเห็น…
บทความนี้นำเสนอการปฏิรูปมนุษย์ผ่านการพิจารณาเกี่ยวกับกิเลสที่ส่งผลต่อจิตใจและการกระทำของบุคคล ตามหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา การพัฒนาใจให้ดีย่อมส่งผลดีต่อการกระทำ กิเลสคือธรรมชาติที่เกิดในใจ และการเข้าใจ
การเตรียมตัวไปวัด
4
การเตรียมตัวไปวัด
…โลภะ 2. รักษาศีลและแผ่เมตตา เพื่อฆ่ากิเลสประเภท โทสะ 3. เจริญภาวนา ให้เกิดปัญญา เพื่อฆ่ากิเลสประเภท โมหะ จิตจะได้เหนี่ยวนำให้อยู่ในกุศลธรรมชุ่มชื่นแจ่มใสในบุญกุศลตลอดวันขณะเดินทางไปวัด ไม่ควรสนทนากัน ในเร…
การไปวัดมีความมุ่งหมายเพื่อเรียนรู้และฝึกฝนตนเองในการกำจัดกิเลส ซึ่งเป็นงานที่ต้องใช้สติปัญญาและกำลังใจ โดยการเตรียมใจให้พร้อมนั้นถือเป็นสิ่งสำคัญ เหมือนกับการเตรียมพร้อมของทหารก่อนรบ การทำบุญและการปฏ
พระพุทธคุณและอริยสัจ
102
พระพุทธคุณและอริยสัจ
โมหะ หรือโลภ โกรธ หลง เหตุแห่งสุขก็ตรงกันข้ามกับเหตุแห่ง ทุกข์ คือ กุศลมูล ได้แก่ อโลภะ อโทสะ อโมหะ หรือ…
…้าทรงตรัสรู้เกี่ยวกับสาเหตุของทุกข์และสุข รวมถึงการดับทุกข์อย่างสิ้นเชิง โดยศึกษาเรื่องอโลภะ อโทสะ อโมหะ รวมถึงความสำคัญของวิชชาในการดำเนินชีวิตและการดับทุกข์จากกิเลส.
ศีล สมาธิ ปัญญา: แนวทางการฝึกจิต
108
ศีล สมาธิ ปัญญา: แนวทางการฝึกจิต
…่ที่ศูนย์กลางกาย จากนั้น ทรงอบรมใจด้วยสมาธิ โดยนำใจไปหยุดอยู่ ตรงกลางดวงศีลนั้น หยุดสงบ จนราคะ โทสะ โมหะ อภิชฌา พยาบาท เข้ามาครอบงำพระทัยของพระองค์ไม่ได้ พระทัยจึงใส บริสุทธิ์ เป็นสมาธิ หยุดนิ่งจนกระทั่ง …
เนื้อหาเกี่ยวกับกระบวนการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากการปฏิบัติศีล จนไปถึงการฝึกสมาธิและปัญญา ซึ่งนำไปสู่การเข้าถึงกายภายในและธรรมกาย อธิบายถึงการก้าวผ่านขั้นต่าง ๆ เช่น โสดาบัน และพระอรหันต์ ที่
กิเลสกาม: ความใคร่และกิเลสที่ส่งผลต่อจิตใจ
129
กิเลสกาม: ความใคร่และกิเลสที่ส่งผลต่อจิตใจ
…วามโลภ อยากได้ของผู้อื่นในทางผิด ๒) โทสะ ได้แก่ ความคิดประทุษร้ายผู้อื่น เบียดเบียน รังแกผู้อื่น ๓) โมหะ ได้แก่ ความหลง หรือความไม่รู้ตามความเป็นจริง ๔) มานะ ได้แก่ ความถือตัว สำคัญว่าตัวดีกว่า เหนือ กว่า…
เนื้อหานี้พูดถึง 'กาม' หมายถึงความใคร่และความต้องการที่สามารถนำไปสู่ความชั่วในจิตใจ โดยเฉพาะ 'กิเลสกาม' ที่ผลักดันให้คนทำสิ่งที่ผิดเพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ต้องการ นอกจากนี้ยังได้มีการแบ่งประเภทกิเลสกา
ความรู้เกี่ยวกับเจโตปริยญาณ
242
ความรู้เกี่ยวกับเจโตปริยญาณ
…คะก็รู้ว่าจิตปราศจากราคะ จิตมีโทสะก็รู้ว่า จิตมีโทสะ หรือจิตปราศจากโทสะก็รู้ว่าจิต ปราศจากโทสะ จิตมีโมหะก็รู้ว่าจิตมีโมหะ หรือ จิตปราศจากโมหะก็รู้ว่าจิตปราศจากโมหะ จิต หดหู่ก็รู้ว่าจิตหดหู่ หรือจิตฟุ้งซ่า…
… เผยให้เห็นถึงวิธีการรู้จักใจของสัตว์หรือบุคคลอื่น ซึ่งรวมถึงการรู้สภาวะต่าง ๆ ของจิตอาทิ ราคะ โทสะ โมหะ ตลอดจนการหลุดพ้นจากจิต และการทำสมาธิ โดยยกตัวอย่างเปรียบเทียบกับหญิงสาวชายหนุ่มที่รักการแต่งตัว เมื…
การเรียนรู้ธรรมวินัยและการเอาใจใส่ของสงฆ์
29
การเรียนรู้ธรรมวินัยและการเอาใจใส่ของสงฆ์
…วัตถุประสงค์ของการบวช คือ กำจัดกิเลสในตัวให้หมดไป กิเลสในตัวคนเรามีอยู 3 ตระกูลใหญ่ ๆ คือ โลภะ โทสะ โมหะ โลภะ คือ ความโลภ เห็นแก่ได้ ย
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการเข้าใจและปฏิบัติธรรมวินัยตลอดชีวิต พร้อมกับการเอาใจใส่ของสงฆ์และกิจของสงฆ์ เพื่อสร้างนิสัยที่ดีและป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้น โดยยกตัวอย่างการดูแลซ่อมแซมเพื่อป้องกันความ
พระสกทาคามี และการเข้าใจสังสารวัฏ
23
พระสกทาคามี และการเข้าใจสังสารวัฏ
…งชาติเดียวก็จะทำลายอาสวกิเลสได้หมดสิ้น เพราะท่านละกิเลสสังโยชน์เบื้องต่ำ 3 ประการ และกำจัดราคะ โทสะ โมหะ ให้เบาบาง พระอนาคามี 5 ระดับ ท่านจะไม่ต้องกลับมาเกิดเป็นมนุษย์อีก เพราะท่านละกิเลสสังโยชน์เบื้อง ต่…
พระสกทาคามีสามารถกลับมาเกิดเป็นมนุษย์เพียงชาติเดียวและทำลายอาสวกิเลสได้ ขณะที่พระอนาคามีไม่ต้องกลับมาเกิดอีก และพระอรหันต์สิ้นสุดการเกิดและตาย พระพุทธองค์ทรงเปิดเผยถึงกฎแห่งกรรมที่ก่อให้เกิดสังสารวัฏ
กรรม: ความเข้าใจในจิตใจและผลของการกระทำ
31
กรรม: ความเข้าใจในจิตใจและผลของการกระทำ
…รรมไม่ดี”2 2) พิจารณาที่ต้นเหตุของการกระทำ ดังพระพุทธดำรัสที่ว่า “กรรมใดที่บุคคลทำด้วย อโลภะ อโทสะ อโมหะ กรรมนั้นเป็นกุศล กรรมนั้นไม่มีโทษ กรรมนั้นมีผลเป็นสุข ส่วนกรรมใดที่บุคคลทำด้วย โลภะ โทสะ โมหะ กรรมน…
ข้อความนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของกรรม โดยกล่าวว่า มนุษย์มีกรรมเป็นของตนเองและทุกคนล้วนมีความรับผิดชอบต่อกรรมที่ตนทำ การทำดีจะส่งผลให้เกิดบุญและบารมี ในขณะที่กรรมที่ไม่ดีจะทำให้เกิดบาปและส่งผลเลวร้าย อี
กรรมอยู่ที่ไหนและสาเหตุการเกิดกรรม
32
กรรมอยู่ที่ไหนและสาเหตุการเกิดกรรม
…ดยแสดงออกในลักษณะรุนแรง เช่น ความพยาบาท ความ โกรธ ความขุ่นเคือง ไม่ถูกใจ ไม่พอใจ คับแค้นใจ เจ็บใจ * โมหะ ความหลงผิด เช่น ความเห็นผิดเป็นชอบ การผูกโกรธผู้อื่น กายคตาสติสูตร, มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มก. …
…อนเมล็ดพันธุ์ที่เก็บกรรมไว้ในตนเอง นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการเกิดกรรมที่เกิดจากกิเลส เช่น โลภะ โทสะ และโมหะ ที่ทำให้เกิดกรรมชั่ว การทำความเข้าใจกรรมช่วยให้เรารู้และระลึกถึงภาพรวมของการกระทำและผลที่จะตามมาในท…
การกำเนิดบาปในพระพุทธศาสนา
139
การกำเนิดบาปในพระพุทธศาสนา
…์ทรมาน ขาดประสิทธิภาพ 6.2.3 บาปเกิดได้ 3 ทาง ดังที่ทราบแล้วว่า บาปเกิดจากกิเลสภายในใจ คือ โลภะ โทสะ โมหะ บังคับจิตใจมนุษย์ให้กระทำ เรื่องนายพรานกุกกุฏมิตร, อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 42 หน้า 4…
…ถึงการกำเนิดบาปในพระพุทธศาสนา โดยเน้นว่าบาปเกิดจากกิเลสที่อยู่ภายในจิตใจของมนุษย์ เช่น โลภะ โทสะ และโมหะ ไม่ใช่เรื่องที่ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น ซึ่งต่างจากความเชื่อในศาสนาอื่นๆ เช่น คริสต์และฮินดูที่เชื่อว่…
กลไกการเปลี่ยนแปลงจักรวาลและความเสื่อมของสิ่งแวดล้อม
24
กลไกการเปลี่ยนแปลงจักรวาลและความเสื่อมของสิ่งแวดล้อม
…ำลายด้วยอำนาจแห่งไฟ ถ้ามนุษย์มีกิเลสตระกูลราคะมาก จักรวาลจะถูกทำลายด้วยน้ำ และหากมนุษย์มีกิเลสตระกูลโมหะมาก จักรวาลจะถูกทำลายด้วยลม ยกตัวอย่าง จักรวาลถูกทำลายด้วยไฟ เมื่อมลพิษต่างๆ อันเกิดจากอำนาจกิเลสตระ…
บทความนี้อธิบายถึงกลไกการเปลี่ยนแปลงของจักรวาลที่เกิดจากกิเลสภายในใจของมนุษย์ ซึ่งส่งผลให้เกิดมลพิษและความเสื่อมสลายของสิ่งแวดล้อม ตัวอย่างเช่น ผลกระทบจากกิเลสตระกูลโทสะแรงกล้าทำให้จักรวาลถูกทำลายโดยไ
บารมีและการสร้างพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
91
บารมีและการสร้างพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…่ยุคต้นกำเนิด มนุษย์ทุกคน ก็มีกายมหาบุรุษนี้เหมือนกันทุกคน แต่ด้วยอำนาจของกิเลส อันได้แก่ โลภะ โทสะ โมหะ ทำให้กายของ มนุษย์ที่สมบูรณ์ถูกทำลายไป เปลี่ยนรูปไปอย่างมากจนแทบจะไม่เหลือกายมหาบุรุษให้เห็นกัน ฉะน…
การที่จะเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจำเป็นต้องสั่งสมบารมีอย่างยาวนาน เป็นเรื่องของการทำบุญบารมีให้ครบถ้วนตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เป็นแบบอย่าง ซึ่งต้องมีคุณสมบัติครบทั้งสิบประการรวมถึงอัธยาศัยที่ดีในการ
การแสวงหาความหลุดพ้นจากทุกข์
111
การแสวงหาความหลุดพ้นจากทุกข์
…็นเครื่องระงับความร้อนนั้นก็ย่อมมี ฉันใด แม้ความสงบเย็นอันเป็น เครื่องดับความร้อนด้วยไฟคือราคะ โทสะ โมหะ ก็พึ่งมี ฉันนั้น เมื่อความชั่วมีอยู่ ความดีก็ต้องมี ฉันใด เมื่อ ความเกิดมีอยู่ แม้ความไม่เกิดก็ย่อม…
ท่านสุเมธได้พิจารณาความไร้สาระของการสะสมทรัพย์และมีความตั้งใจที่จะออกบวชเพื่อแสวงหาทางพ้นทุกข์ โดยไม่คำนึงถึงเงินทองที่สั่งสมมา ท่านเห็นว่าทรัพย์สมบัติไม่สามารถติดตามไปในปรโลกได้ จึงมุ่งมั่นในการแสวงห
สัมมาสติ: การระลึกชอบในพุทธศาสนา
198
สัมมาสติ: การระลึกชอบในพุทธศาสนา
…เห็น จิตในจิตอยู่เนืองๆ หมายถึง การรู้ชัดถึงสภาวะจิตตลอดเวลา เช่น ถ้าจิตระคนด้วยราคะ หรือ โทสะ หรือ โมหะ ก็รู้ชัดว่าจิตระคนด้วยกิเลสอย่างใด หรือถ้าจิตหลุดพ้น ก็รู้ชัดว่าจิตหลุดพ้น ไม่หลุดพ้นก็รู้ว่าไม่หลุ…
สัมมาสติ หมายถึง การระลึกชอบในพุทธศาสตร์ ซึ่งได้รับการอธิบายว่าเป็นการระลึกในสติปัฏฐาน 4 ได้แก่ กาย เวทนา จิต และธรรม เพื่อการเข้าใจและไม่หลงในสิ่งเหล่านั้น สติปัฏฐาน 4 ถูกยกย่องในพระบาลีว่าเป็นทางสู่
ประเภทและระดับของสมาธิในพระพุทธศาสนา
38
ประเภทและระดับของสมาธิในพระพุทธศาสนา
…ดสติ มีใจตั้งมั่น เข้มแข็งไม่หวั่นไหวง่าย เกิดความเชื่อมั่นตนเองในทางที่ถูก เพื่อกำจัดกิเลสในใจ คือ โมหะ และอวิชชาอันเป็นบ่อเกิดของกิเลสทั้งหลายให้หมดไป กิจกรรม หลังจากนักศึกษาได้ศึกษา บทที่ 2 ประเภทและระ…
เนื้อหาเสนอเกี่ยวกับประเภทและระดับของสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยจำแนกระดับสมาธิออกเป็น 3 ระดับ ได้แก่ ขณิกสมาธิ ซึ่งเป็นการสงบชั่วขณะ, อุปจารสมาธิ สามารถสงบได้เป็นเวลานานกว่า และอัปปนาสมาธิ ซึ่งเป็นระดับท
การพิจารณาจริตและกัมมัฏฐาน
109
การพิจารณาจริตและกัมมัฏฐาน
…ในทันใด ฝ่ายปัญญาก็เป็น ธรรมที่เกิดเร็วเหมือนโทสะ คือ เกิดสว่างจ้ารู้แจ้งขึ้นมาในทันใดนั้นเหมือนกัน โมหะจริต กับ วิตกจริต ที่จัดว่ามีความเสมอภาคกันนั้น คือ โมหะมีอาการสงสัย ลังเลใจอยู่ ส่วนวิตกก็คิดแล้วคิ…
…ที่เหมาะสมเพื่อการเข้าสู่ภาวะสงบ การวิเคราะห์จริตโดยการแบ่งประเภทและอธิบายถึงความหมายในเชิงลึก เช่น โมหะ, วิตก, ราคจริต และการร่วมกันของธรรมต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการแนะนำกัมมัฏฐาน 40 กอง ที่เหมาะสมกับแต่ละจ…
ความหมายของสัมมาสัมพุทโธ
45
ความหมายของสัมมาสัมพุทโธ
…ู้เหตุแห่งทุกข์ เหตุแห่งสุข เหตุไม่ทุกข์และไม่สุข ซึ่งเหตุแห่งทุกข์ ก็คือ อกุศลมูล ได้แก่ โลภะ โทสะ โมหะ หรือโลภ โกรธ หลง เหตุแห่งสุขก็ตรงกันข้ามกับ 1 พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตตชีโว), พระพุทธคุณ พระธรรมค…
บทความนี้อธิบายความหมายของคำว่า 'สัมมาสัมพุทโธ' ว่าทรงเป็นผู้ตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยชอบ จากการตีความคำในพระบาลีและเหตุผลที่พระองค์สามารถตรัสรู้ได้เองโดยไม่มีผู้สอน โดยมีการยกตัวอย่างและคำอธิบายจากพระ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับการบรรลุธรรมกาย
49
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับการบรรลุธรรมกาย
…กลางกาย นี้คือ “สุคโต” ในทางศีล พระองค์ทรงดำเนินทางใจไปหยุดอยู่ตรงดวงปฐมมรรคนั้น หยุดสงบจนราคะ โทสะ โมหะ อภิชฌา พยาบาท เข้ามาครอบงำพระทัยของพระองค์ไม่ได้ พระทัยจึงใส บริสุทธิ์ เป็นสมาธิ หยุดนิ่งจนกระทั่ง …
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบรรลุธรรมกายและทรงชื่อว่า 'สุคโต' เพราะพระองค์เสด็จไปดีตามทางอริยมรรค ปฏิบัติแต่สิ่งที่เป็นประโยชน์แก่สรรพสัตว์ และถ่ายทอดคุณธรรมให้แก่เหล่าสาวก พระองค์ทรงดำเนินตามวิชชาและจรณะอย
ความเป็นมาของอุปสมานุสติ
151
ความเป็นมาของอุปสมานุสติ
…ยระลึกถึงคุณต่าง ๆ ของพระนิพพาน เช่น นิพพานเป็นที่สิ้นไปแห่งกิเลสตัณหาทั้งปวง ดับกิเลส ดับราคะ โทสะ โมหะ ดับกองทุกข์ คือ ความเกิด แก่ เจ็บ ตาย ความโศกเศร้าต่าง ๆ นิพพานทำลายวัฏสงสารถอนความอาลัยรักใคร่ พอใ…
บทความนี้กล่าวถึงความเป็นมาของอุปสมานุสติในพระไตรปิฎก โดยมีการอธิบายว่าอุปสมานุสติไม่ได้เป็นเอกเทศ แต่มีความเชื่อมโยงกับฌานวรรคและอานาปานสติ อุปสมานุสติเป็นกรรมฐานสำหรับพระสาวกที่มีสติปัญญา และทำให้เข