ศีล สมาธิ ปัญญา: แนวทางการฝึกจิต : หน้า 108/371

เป็น ศีล สมาธิ ปัญญา ในเบื้องต้น พระองค์ทรงอบรมกายและวาจาด้วยศีล เรียกว่า ทรงดำเนินทางศีล ทรงมีศีลสะอาดบริสุทธิ์อย่างยิ่ง จนปรากฏผลในการปฏิบัติเป็น “ดวงศีล” มีลักษณะเป็นดวงใส อยู่ที่ศูนย์กลางกาย จากนั้น ทรงอบรมใจด้วยสมาธิ โดยนำใจไปหยุดอยู่ ตรงกลางดวงศีลนั้น หยุดสงบ จนราคะ โทสะ โมหะ อภิชฌา พยาบาท เข้ามาครอบงำพระทัยของพระองค์ไม่ได้ พระทัยจึงใส บริสุทธิ์ เป็นสมาธิ หยุดนิ่งจนกระทั่ง “รู้” ผุดขึ้น เรียกว่า “ปัญญา” หยุดนิ่งเข้าไปเช่นนั้นจนเข้าถึงกายภายในที่ละเอียด ประณีตยิ่ง ๆ ขึ้นเป็นลำดับ ตั้งแต่กายมนุษย์ละเอียด กายทิพย์ กายรูปพรหม กายอรูปพรหม จนถึงธรรมกาย แล้วอาศัยธรรม กายเข้าสมาบัติเห็นแจ้งอริยสัจต่อไป เมื่อถูกส่วนแล้วจึงตกศูนย์ เข้าถึงความเป็นโสดาบันบุคคล สกิทาคามีบุคคล อนาคามีบุคคลตามลำดับ จนเป็นพระอรหันต สัมมาสัมพุทธเจ้า เพราะเหตุนี้จึงทรงพระนามว่า “สุคโต” ๓) เสด็จไปสู่ฐานะที่ดี หมายความว่า เสด็จไปสู่ฐานะ ๑๐๖