โสภณ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 7 / 10

…วิสฺสชฺชนวเสน ปวตฺตกาเลปิ เจส วิส- สชฺชิตพเพน เตน อตฺถิโกว ขิปิตพฺพอุสน์ คหเณ อตฺถิโก อิสสาโส วิย ฯ โสภณสุ ตทีตเรส จ ปกาเรน กัณณา วิปฺปกิณฺณาติ ปกิณณกา ฯ โสภณาเปกขาย อิตเร อัตราเปกขาย โสภณา จ อญฺเญ นาม ฯ …

ในตำราอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา มีการกล่าวถึงการวิเคราะห์และตีความอภิธรรมในหลายประเด็นที่เกี่ยวข้องกับธรรมะและคุณธรรมต่างๆ โดยเฉพาะในบทที่ว่าด้วยตติยาถาวสรสลักขณ์ ซึ่งมีการอธิบายการเข้าใจธรรมที่เกี่ยวข้อง

… อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 102 อิทานิ เหฏฐา จิตตวิภาเค นิททิฏฐานุกุกเมน อกุสลธมฺมปริยาปนเน ปฐม ตโต โสภณธมฺมปริยาปนเน จ ทสฺเส โมโหติอาทิ วุฒิติ ฯ อเหตุเก ปน อาเวณิกธมฺมา นตฺถิติ น เต วิสุ วุตตา ฯ อารมุมเณ…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถและการวิเคราะห์ของธมฺมในพระพุทธศาสนา ซึ่งนำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับอาการของจิต ถ่ายทอดแนวคิดในด้านต่าง ๆ ของอารมณ์และปัญญา รวมถึงการประพฤติปฏิบัติในธรรม โดยมีการยกตัวอย่างแ

…กายปสุสุทธิ- อาทีหิ ปน รูปกายสุสาปี ติสมุฏฐานปณีตรูปผรณวเสนาติ ตทตฺถ สนฺทสสนาถเจตฺถ ทุวิธตา วุตตา ฯ โสภณานํ สพฺเพสมฺปิ สาธารณา นิยเมน เตสุ อุปฺปชฺชนโตติ โสภณสาธารณาฯ สมมา วทนฺติ เอตายาติ สมมาวาจา วจีทุจจร…

บทเนื้อหานี้มุ่งเน้นการศึกษาแนวคิดเบื้องต้นเกี่ยวกับอภิธรรมและการแบ่งประเภทธรรมเพื่อให้เข้าใจถึงธรรมชาติของจิตและการกระทำ โดยการลงลึกถึงเหตุการณ์ต่างๆ ที่ในการเรียนการสอนอภิธรรมและความหมายของการปฏิบัต

…ุเกส จิตตุปปาเทส สงฺคโห จตุพุพิโธ โหติ โยชนา ฯ เตาที่สวิธสงฺคหาติ” อนุตฺตโร ปญฺจ ตถา มหคคเต กามาวจร โสภณ ทวาทส อกุสเล สตฺต อเหตุก จตฺตาโรติ ๑. ส. สาธารณาติฯ ๒. มนมตตาติปี ทิสสติ ฯ ๓. ส. เตาที่สวิธสงฺคโหติ…

เนื้อหานี้ตรวจสอบแนวคิดเกี่ยวกับอภิธรรมและทุกข์ในจิตใจ โดยวิพากษ์วิจารณ์ถึงอุเปกขาและบทบาทของอธิโมกฺขในกระบวนการคิด สอดแทรกความเข้าใจในพระไตรปิฎกเน้นที่การประวัติศาสตร์ทางจิตใจและการแยกแยะอาการทางจิตข

… เอกาทสวิธตฺตา ฯ เสสานิติ สุขทุกฺขโสมนสฺสโทมนสฺส- สหคเตหิ อวเสสานิ อกุศลโต ฉ อเหตุกโต จุฑทส กามาวจร โสภณโต ทวาทส ปญจมชฺฌานิกานิ เตวีสาติ สพฺพานปิ ปญฺจ ปญฺญาส ฯ โลภาทิเหตุนํ วิภาควเสน ติสมปยุตตากีน” วเสน จ…

บทความนี้กล่าวถึงอภิธรมตฺถสังคหฎีกาซึ่งแบ่งแยกมูลเหตุของทุกข์และสุข อธิบายลักษณะของทุกข์และสุขภายในหลักอภิธรรมและการแยกการเกิดขึ้นของแต่ละส่วน ว่าด้วยการดำรงอยู่และความสำคัญของเหตุปัจจัย และวิเคราะห์ล

…า อยา เยฮุยเยน อปคโตติ อปาโย ฯ โสเยว ภูมิ ภวนฺติ เอตฺถ สตฺตาติ อปายภูมิ ฯ อเนกวิธสมฺปตฺติอธิฏฐานตาย โสภณา คนฺตพฺพโต อุปฺปชฺชิตพฺพโต คติ จาติ สุคติ ฯ กามตัณหาย สหจริตา สุคติ ๆ ๆ สาเยว ภูมิติ กามสุคติภูมิ ฯ…

เนื้อหาในอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา อธิบายถึงการจัดหมวดหมู่และตีความภาษาทางอภิธรรม โดยมุ่งเน้นไปที่เนื้อหาหน้าที่ 155 และ 156 ซึ่งครอบคลุมความรู้เกี่ยวกับจิตตวีถิ ความหมายของการเกิดและการดับของจิตใจ การเจร

…กจิต ๒ กุศลวิบากจิต ๘ กิริยาจิต ๓ ฯ จิต ๕๕ หรือ ๕๑ บ้าง ที่พ้นจากอกุศลจิต และ อเหตุจิต ท่านเรียกว่า โสภณจิต ฯ จิต ๘ นี้ คือ จิตที่สหรคตด้วยโสมนัส ประกอบด้วยญาณ เป็น อสังขริก ๑ สสังขาริก ๑ จิตที่สหรคตด้วยโ…

…ประเภท รวมถึงกุศลวิบากจิต และความสัมพันธ์กับกรรมประเภทต่างๆ นอกจากนี้ยังระบุถึงการจัดกลุ่มจิตว่าเป็นโสภณจิตหรือไม่ ทั้งนี้ มีจิตที่สหรคตด้วยความสุขและอุเบกขาเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย ซึ่งทำให้เข้าใจความซับซ้อน…

…๒๑ คือ กุศล ๓๓ วิบาก ๕๒ รวมกับอกุศล ๑๒ กิริยา ๒๐ อีกอย่างหนึ่ง นับดังนี้ อกุศล ๑๒ อเหตุก ๑๘ กามาวจร โสภณ ๑๔ รูปาวจร ๑๕ อรูปาวจร ๑๒ โลกุตตร ๔๐ ฯ

บทเรียนประจำหน้านี้กล่าวถึงความแตกต่างทางจิตและฌาน โดยแบ่งแยกประเภทของจิต ได้แก่ รูปฌาน อรูปฌาน และกุศลจิต พร้อมสถิติจำนวนจิตต่างๆ โดยจบที่ประเด็นหลักคือการรวมองค์ประกอบต่างๆ ของฌาน การนับประเภทจิตที่

…่อน โดยอนุรูปแก่นัยที่ท่านจะกล่าวอยู่อย่างนี้ว่า จิตทั้งหลาย ที่พ้นจากบาป- จิตและอเหตุกจิต เรียกว่า โสภณจิต เพื่อตั้งชื่อจิต ๕๕ ดวง หรือ ๕๑ ดวง เว้นปาปจิตและอเหตุกจิต โดยนามว่าโสภณจิต จึงจำแนก แสดงโลภมูลจ…

…ความสัมพันธ์กับอุปาทานขันธ์และว่าจิตประเภทไหนที่สามารถข้ามความลำบากในโลกไปได้ ในนี้ยังมีการอธิบายถึงโสภณจิตที่พ้นจากบาปจิตและอเหตุจิต ซึ่งช่วยให้ผู้อ่านเห็นภาพรวมของจิตทั้งหลายที่เกี่ยวข้องในอภิธัมมัตถสัง…

…๑๒ ดวง อเหตุกจิต ๑๘ ดวง ด้วยประการอย่างนี้แล้ว บัดนี้ เพื่อ จะตั้งชื่อจิตที่พ้นไปจากจิตเหล่านั้นว่า โสภณะ จึงกล่าวคำมีอาทิว่า ปาปาเหตุกมุตฺตานิ ดังนี้ ฯ จิตอันพ้นจากจิตที่ชื่อว่าปาปะ เพราะ พราะให้บุคคลที่…

เนื้อหาบทนี้พูดถึงการวิเคราะห์ของจิตประเภทต่างๆ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงกำหนดอารมณ์ตามที่ได้เห็น ได้ยิน และได้รู้ นอกจากนี้ยังมีการระบุถึงจิตที่สั่นน้ำหนักและผลของอารมณ์ต่างๆ ที่ส่งผลต่อจิตใต

…ง ๆ ออกไปเป็นอย่างละ ๕ ๆ โดยความต่างแห่งการประกอบด้วยองค์ฌาน พระผู้มีพระภาคทรงเรียก คือตรัสเรียกว่า โสภณะ เพราะนำคุณอันงามมา และเพราะสัมประโยค ด้วยเหตุที่ไม่มีโทษมีอโลภะเป็นต้น เพราะมีการนำคุณอันงามนั้นมา…

บทอ่านจากอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงถึงความทุกข์ที่เกี่ยวข้องกับจิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งจิตที่ไม่มีสัมฤทธิ์กับเหตุ สรุปถึงการแบ่งประเภทจิตเป็นหลายรูปแบบ พร้อมทั้งการวิเคราะห์เกี่ยว

…ภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 71 จิตตกัมมัญญตา๑ กายปาคุญญตา ๑ จิตตปาคุญญตา ๑ กายุชุกตา ๑ จิตตุชุกตา ๑ ชื่อว่าโสภณสาธารณะ ฯ เจตสิก ๓ คือ สัมมาวาจา ๑ สัมมากัมมันตะ ๑ สัมมาอาชีวะ ๑ ชื่อว่าวิรัติ ฯ 0 9 ส่วน กรุณา มุทิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีอธิบายถึงเจตสิกและการจัดหมวดหมู่ต่างๆ เช่น กายปาคุญญตา และจิตปาคุญญตา รวมถึงการประมวลผลเจตสิกที่มีผลต่อจิต บทวิเคราะห์ในเนื้อหาที่จะกล่าวถึงเจตสิก และการรวมกับปัญญิน

…๔ เจตสิก อนึ่ง ใน สสังขาริกจิตกระทำไว้ ๒ เจตสิก วิจิกิจฉา ย่อมเป็นไปในวิจิกิจฉาจิตเท่านั้น ฯ ก็บรรดาโสภณเจตสิก โสภณสาธารณาเจตสิก ๑๕ ประกอบได้ใน ៨ โสภณจิต (กุศลจิต) ๕๕ แม้ทั้งหมดก่อน ๆ ก็วิรัติที่แน่นอน ได…

…บลงในอกุศลจิต 12 ผ่านอาการ 5 อย่าง รวมทั้งการกระทำของเจตสิกในโลภมูลและโทสมูล อีกทั้งยังชี้ให้เห็นถึงโสภณเจตสิกที่ประกอบกับโสภณจิต 55 และการวิรัติในโลกุตตรจิต 8 โดยมีการอภิปรายถึงอัปปมัญญาและปัญญาที่เกิดใน…

…คาถา] ธรรม ๑๙ เกิดในจิต ๕๔ ธรรม ๓ เกิดในจิต ๑๖ ธรรม ๒ เกิดในจิต ๒๘, ปัญญาท่าน ประกาศไว้ในจิตทั้ง ๗๔ โสภณเจตสิกประกอบ เฉพาะในโสภณจิต (กุศลจิต) เท่านั้น โดย อาการ ๔ อย่าง ด้วยประการอย่างนี้, อิสสา มัจฉริยะ …

เนื้อหาเกี่ยวกับการเจาะลึกเจตสิกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ชี้ให้เห็นถึงการเกิดของธรรมในจิตต่างๆ รวมถึงการแบ่งประเภทของจิตตามลักษณะและวิเคราะห์อย่างละเอียดเกี่ยวกับเจตสิกธรรมที

…-๓๒ และ ๓๐ ตามลำดับ ตั้งอยู่ในมหัคคตจิต โดยอาการเพียง ๕ อย่าง ด้วยประการอย่างนี้ ฯ ก็ในบรรดากามาวจร โสภณจิต ธรรม ๓๘ คือ อัญญสมานา เจตสิก ๑๓ โสภณเจตสิก ๒๕ ถึงการสงเคราะห์เข้าในจิตที่ประกอบ ด้วยญาณคู่ที่ ๑ …

ในบทนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์ของมหัคคจิตที่ประกอบด้วยอาการต่าง ๆ ทั้งหมด 5 และ 12 อย่าง โดยอิงจากหลักการอภิธัมมาที่ชัดเจน รวมถึงกลไกของจิตที่ประกอบด้วยญาณต่าง ๆ ซึ่งส่งผลต่อการเข้าใจสภาพจิตและกรรมฐานในก

…ว เหมือนนายขมังธนูมีความต้องการ จับลูกศรที่จะต้องยิงไปฉะนั้น ๆ เจตสิกที่กระจาย คือแพร่กระจายทั่วไปในโสภณจิตและอโสภณจิต อื่นจากโสภณจิตนั้น เพราะฉะนั้น เจตสิกเหล่านั้น จึงชื่อว่าปกิณณกะ ฯ โดยเพ่งถึงโสภณเจตส…

บทความนี้กล่าวถึงรูปแบบต่างๆ ของเจตสิกในอภิธัมมาซึ่งรวมไปถึงเจตสิกที่เป็นโสภณและอโสภณ โดยแสดงให้เห็นถึงอำนาจในการสร้างสิ่งที่ดีและการแสดงออกของเจตสิกที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ยังอธ…

…ญญาณฝ่ายอกุศลวิบาก ๆ ส่วน จิตที่สหรคตด้วยโสมนัส ได้แก่กามาวจรจิต ๑๘ คืออกุศลจิตเป็นโลภมูล ๔ กามาวจร โสภณจิต ๑๒ สุขสันตีรณจิตและหสนจิต ๒ และมหัค คตจิต และโลกุตตรจิต กล่าวคือจิตที่ประกอบในปฐมฌาน ทุติยฌาน พร…

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ และอารมณ์ รับรู้ถึงเวทนาทั้ง 5 ได้แก่ สุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส แ

…ล่านั้น โมมูหจิต ๒ ชื่อว่าเอกาเหตุกจิต (จิตมีเหตุเดียว) ฯ จิต ๒๒ คือ อกุศลจิตที่เหลือ ๑๐ และกามาวจร โสภณจิตที่เป็นญาณวิปยุต ๑๒ ชื่อว่าทุเหตุกจิต (จิตมีเหตุ ๒ )ฯ จิต ๔๓ คือ กามาวจรโสภณจิต เป็นญาณสัมปยุต ๑๒…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาจิตและเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแยกประเภทของจิตได้เป็น 6 แบบ และเวทนาที่มีอยู่ 3 แบบ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา ซึ่งมีการระบุจำนวนจิตที่สอดคล้องกับประเภทต่างๆ ของเวทนา และ

…านิ คือที่เหลือจากจิตที่สหรคตด้วย สุข ทุกข์ โสมนัส และโทมนัส จากอกุศล 5 จากอเหตุกจิต ๑๔ จาก กามาวจร โสภณ ๑๒ เป็นไปในปัญจมฌาน ๒๓ ทั้งหมด จึงรวมจิตที่ สหรคตด้วยอุเบกขา ๕๕ ด้วยประการฉะนี้ ฯ การสงเคราะห์เหตุม…

เนื้อหานี้เน้นการวิเคราะห์อุเบกขาเป็นกลางซึ่งเกี่ยวข้องกับมหัคคตจิตและโลกุตตรจิต มาจากการสังเคราะห์โลภะและเหตุอันมีส่วนเกี่ยวโยง สิ่งเหล่านี้ถูกพิจารณาว่าเป็นรากเหง้าของการดำรงอยู่ของธรรม โดยใช้หลักกา

…๐๕. อิสโย อสฺสเมสุ นิสินฺนา ๑๑๐. รญโญ ปุตโต ชาโต ๑๑๑. ผลาน รุกขา ปติตาน ๑๑๒. วิธู คพ.ภ นิสินนา ๑๑๓. โสภณานิ ปุปผาน มิลาตานิ ๑๑๔. หตุถี ชิณณาย สาลาย จิโต ๑๑๕. คณโฑ ปุริโส อตฺตโน ญาตีหิ ภินฺโน ๑๑๖. ปิตา ปุต…

เอกสารนี้เกี่ยวข้องกับการแปลประโยคจากอุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ โดยมีการนำเสนอข้อความที่สื่อถึงปรัชญาและหลักการสืบค้น ในส่วนของประโยคที่เกี่ยวกับพระพุทธเจ้าและธรรมชาติของสัตบุรุษ พร้อมทั้งมุ่งเน้นถึง