ข้อความต้นฉบับในหน้า
ปกิณกธรรม
เรื่อง : พระมหาเสถียร สุวณฺณฐิโต ป.ธ. ๙ / พระมหาวิริยะ ธมฺมสารี ป.ธ. ๙ / ภาพประกอบ : กองพุทธศิลป์
ศีลบารมี
ยอมตายไม่ยอมเสียศีล
ochrym
“ดูก่อนสุเมธดาบส หากท่านปรารถนาโพธิญาณ ก็จงบำเพ็ญศีลบารมี หางจามรีคล้องติด
ในที่ไหนก็ตาม ถ้าปลดขนหางออกไม่ได้ ก็ขอยอมตายในที่นั้น แม้ฉันใด ท่านจงรักษาศีลให้บริสุทธิ์
อย่าได้เห็นแม้แก่ชีวิต ฉันนั้นเถิด” (ขุ. พุทธวงศ์)
จามรี เป็นสัตว์ที่รักขนหางยิ่งชีวิต ขนหาง
สวยงามมาก แต่หากขนหางไปติดที่กอหนาม มัน
จะค่อย ๆ ปลดจนกว่าจะหลุด โดยไม่ยอมให้ขนหาง
ขาด สุเมธดาบสได้นำมาเป็นอุทาหรณ์สอนตนว่า
ต้องรักศีลเหมือนจามรีรักขนหาง นับแต่นั้นเป็นต้น
มา พระโพธิสัตว์ก็ทุ่มเทรักษาศีลไม่ให้ด่างพร้อย
และเอาชีวิตเป็นเดิมพัน เหมือนอุปมาที่ว่า พึงสละ
ทรัพย์เพื่อรักษาอวัยวะ จึงสละอวัยวะเพื่อรักษาชีวิต
จึงสละทั้งอวัยวะ ทรัพย์ และชีวิต เพื่อรักษาศีลเอาไว้
เรียกว่ายอมตายไม่ยอมเสียศีลกันทีเดียว
การเดินทางไกลในสังสารวัฏ นอกจากจะมี
เสบียงแล้ว ต้องได้เวียนวนอยู่เพียง ๒ ภูมิเท่านั้น คือ
ละโลกแล้วก็ได้ไปเสวยสุขในสวรรค์และลงมาสร้าง
๑ สีลวนาคชาดก เล่ม ๕๖ หน้า ๑๘๒
บารมีในโลกมนุษย์ต่อ การจะไม่เพลี่ยงพล้ำให้ไปเกิด
ในอบายภูมินั้น ต้องรักษาศีลให้บริสุทธิ์ ศีลบารมี
จึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง ผู้รักศีลที่แท้จริงแม้ถูก
เบียดเบียนถึงขั้นหมายเอาชีวิต ก็ไม่คิดทำร้ายตอบ
ถ้าศีลไม่บริสุทธิ์ การจะบรรลุธรรมก็ทำได้ยาก ดังนั้น
ศีลบารมีจึงชื่อว่ารักษาต้นทุนคือความเป็นมนุษย์ไว้
นั่นเอง
* มีอยู่ครั้งหนึ่ง พระโพธิสัตว์บังเกิดเป็นพญา
ช้างเผือกอยู่ในป่าหิมพานต์ นัยน์ตาทั้งคู่สวยงาม
ราวกับแก้วมณี มีกายสง่างามมากทีเดียว ทั้งตัว
เป็นสีขาวเปล่งปลั่งดังเงินยวง พญาช้างโพธิสัตว์ได้
ปกครองช้าง 60,000 เชือก ให้อยู่ร่วมกันอย่างมี
ความสุข ต่อมาได้เกิดความเบื่อหน่ายในการคลุกคลี