อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - การวิเคราะห์และความหมาย : หน้า 192/280

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตุวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 191 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 192 อุปาทายรูปตาปสงฺโค สิยาติ” ฯ น ยิทเมว อุปาทาเยว ปวตฺตรูปาน ติสมญฺญาสิทธิโต ฯ ยญฺหิ มหาภูเตว อุปาทิยติ สยญจ อญฺเญริ อุปาทิยติ น ต์ อุปาทายรูป์ ฯ ยมปน อุปาทิยเดว น เกนจิ อุปาทิยติ ตเทว อุปาทายรูปนติ นตฺถิ ภูตาน ตพฺโพหารปุปสงฺโค ฯ อปิจ จตุนุน มหาภูตานํ อุปาทายรูปนฺติ อุปาทายลูกขณนฺติ" นตฺถิ ตโย อุปาทาย ปวตฺตานํ อุปาทายรูปตาติ ฯ ปาถนาเถน ปฐวี ฯ ตรุปพพตาทีน ปกติปฐวี วัย สหชาต รูปานํ ปติฏฐาภาเวน ปกขายติ อุปฏฐาตีติ วุตต์ โหติ ฯ ปฐวี เอว ธาตุ สลักขณธารณาทิโต นิสฺสตฺตนิชชีวตเถน สรรเสลาวยุวธาตุ สทิสตฺตา จาติ ปฐวีธาตุ ฯ อาเปติ สหชาตรูปาน ปตฺถรติ อปปายติ วา พรูเหติ วฑเตตีติ อาโป ๆ เตเชติ ปริปาเจ นิเสติ วา ติกฺขภาเวน เสสภูตตฺตย์ อุสมาเปตีติ เตโช ฯ วายติ เทสนฺตรุปฺปตฺติเหตุภาเวน ภูตสงฆาต ปาเปตีติ วาโย ฯ จิตสุโส ปเนตา ยถากกม กลิ่นตฺตทรวตตอุณหตฺตวิตถมภนฺตฺตลกฺขณาติ ทฏฺฐพฺพ ฯ จกฺขวาทีน วจนตฺโถ เหฎฐา กโตว ๆ ปสาทรูปนนาม จตุมหาภูตานํ ปสนฺนภาวเหตุลักขณตตา ฯ ติ ปน ยถากกม ทฏฺฐ กามตาโสตุกามตาฆายิตุกามตาสายตกามตาผุสิตกามตานิทานกมุม- สมุฏฐานภูตปุปสาทลกฺขณ์ ฯ ตตฺถ จักขุ ดาว มชเฌ กณหมณฑลสฺส โอกาสรปริมาเณ อภิมเข ฐิตาน สรีรสัณฐานุปฺปตฺติปเทเส เดลมิว ปิจปฎลานิ สตฺตกฺขิ ด. ,. อุปาทายรูปนฺติ อลุตฺตสมาโส อญฺญตฺถ อุปาทารูปนฺติปิ ทิสฺสติ ฯ ๒. ส. ม. สิยา อิติ นตฺถิ ฯ ๓. ส. ม. อุปาทายรูปลูกขณนฺติ ฯ ๔. กตฺถา มูลโปตุเก เสตมชุเฌติ ทิสฺสติ ฯ