อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา : หน้า 160/280

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 159 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 160 โอกฺกนฺติกฺขเณติ ปฏิสนธิกฺขเณ ฯ ชาติยา อนุโธติชจจนโธ ฯ กิญฺจาปิ ชาติกฺขเณ อณฑชชลาพุชา สพฺเพ อจกฺขุกาว ตถาปิ จกฺขุวาทิอุปฺปชฺชนารหกาเลปี จกฺขุปฺปตฺติวิพนธกกมุมปฏิพาหิต- สามตฺถิเยน ทินฺนปฏิสนธินา อิตเรนาปิ วา กมฺเมน อนุปปาทิตพฺพ- จกฺโก สตฺโต ชาจนฺโธ นาม ฯ อปเร ปน ชาจนโธติ ปติย เยว อนฺโธ มาตุกุจฉัย อนุโธ หุตวา นิกขมนโตติ อตฺโถ ๆ เตน ทวิเหตุกติเหตุกาณ์ มาตุกุจฉัย จกฺขุสสน์ อวิปชช สิทธนติ วทนฺติ ฯ ชาจนธาที่ติ อาทิคุคหเณน ชาจพรชจุจมูกชจุจชฬ- ชจุจุมฺมตฺตกปณฺฑกอุภโตพฺยญฺชนกนปปสกมมมาทีนํ สงฺคโห ฯ อปเร ปน เอกจฺเจ อเหตุกปฏิสนธิกา อวกลินฺทฺริยา หุตวา โถก วิจารณ์ปกติกา โหนติ ตาทิสานมปิ อาทิสทฺเทน สงฺคโหติ วทนฺติ ฯ ภุมมเทเว สิตา นิสฺสิตา ตกคติกตฺตาติ ภุมฺมสฺสิตา ฯ สุขสมุสสยโต วินิปาติชาติ วินิปาติกา ฯ สพฺพถาปิ กามสุคติยนฺติ เทวมนุสสวเสน สัตตวิธายปี กามสุคติย์ ฯ เตสูติ ยถาวุตตปฏิสนธิยุตฺเตสุ ปุคฺคเลส อปายาที่สุ วา ฯ อายุปปมาณคณนาย นิยโม นตฺถิ เกสญจิ จิรายุกตฺตา เกสญฺจํ ปริตฺตายุกตฺตา จ ฯ ตถา จาหุ อาปายิกมนุสสาย- ปริจเฉโท น วิชฺชติ ตถาห์ กาโฬมนธาตา ยกขา เกจิ จิรายุโนติอาทิ ฯ อปาเยสุ หิ กมฺมเมว ปมาณ ตตฺถ นิพฺพตฺตานํ ยาว กมฺม น ขียติ ตาว จวนาภาวโต ฯ ตถา ภุมมเทวานํ ฯ เตสปิ หิ นิพฺพตฺตา เกจิ สตฺตาหาทิกาล ติฏฐนฺติ เกจิ กปฺปมตฺตมฺปิ ฯ ตถา มนุสฺสานมุปิ กทาจิ เตสมปี อสังเขยยายุกตฺตา ๑. สี. ชจุจนธาทีนนฺติ เอตฺถ ฯ