การรู้จักประมาณในการกิน : หน้า 85/132

“ใครว่าไม่รู้จักประมาณในการกินต้องรับแก้ไขเสีย มีฉะนั้นจะถูกเพ่งเล็งว่าเป็นคนเห็นแก่ตัว ไม่มีใครอยากคบ” ก็ฉันไม่หมด แต่บางครั้งเราพบว่า พระภิกษุ ญาติโยม บางรูปรูปบางเต็มแล้วถ่ายบาตรลงในถัง แล้วรับบาตรต่อไปอีก คนที่ไม่เข้าใจก็นึกตำหนิว่า “เอะ…พระองค์นี้โลก” จริง ๆ แล้วท่านไม่โง่ แต่ในบางภาวะเป็นเรื่องจำเป็นต้องทำ อาทิเช่น กรณีที่ 1 พระบางรูปในกรุงเทพฯ รับลูกศิษย์ไว้อยู่ด้วยปีละ ๒-๓ คน ก็พวกญาติ ๆ ลูก ๆ หลาน ๆ ที่อยู่ต่างจังหวัดนั้นแหละ เข้าปาเรียนหนังสือแล้วไม่มีที่พัก ก็ขออาศัยด้วยหลวงพ่อ หลวงพี่ หลวงน้า ท่านเมตตาเลี้ยงดูไว้ตามอัตภาพ แล้วก็ได้ลูก ๆ เข้ามาเชิดภูมิ กวาดวัด ปฏิบัติธรรมไป เพราะฉะนั้นกรณีอย่างนี้ท่านอาจจะรับบาตรถึง ๒ บาตร ๓ บาตร ก็อย่าไปตำหนิท่านเลยกรณีที่ 2 ท่านอาจไม่มีลูกศิษย์ลูกหาให้ต้องเลี้ยงดู ไม่ต้องการอาหารมาก แต่ในวันนักขัตฤกษ์ ๆ เช่น วันปีใหม่ วันสงกรานต์ คณะส่วนมากนิยมตักบาตร จึงเป็นเหตุจ ายมให้ท้องรับบาตรหลายครั้ง ถ้ากำหนดเอาแบ็บตรเดียว รับรองว่าเดินทางวัดไม่ถึง ๑๐๐ เมตร ก็เต็มบาตรแล้ว จะกลับเสียดอนัน ก็ไม่เหมาะ เพราะญาติโยมก็เคยตักบาตรประจำชะง่อคอยอยู่ในนี้ ขึ้นไปถึงพรุ้งนี้คงแนะ ก็เลยต้องไปให้งบ้านโยม ตกลงนั่นเลยต้องถ่ายบาตรหลายบาตร ลูกศิษย์แบกถุงตามหลังหน้าไหล่แทบหลุด กรณีอย่างนี้ก็อย่าว่ากัน เพราะเป็นเรื่องของการรักษาศีลธรรรมในเรื่องอาหารถารกิน หรือไหร่นมันตุบุตญดูกดานี้ ไม่ว่าพระหรือคนพระสิบทิพย์เจ้าทรงย้ำเตือนไว้นานหน พระองค์ก็ได้ทรงปรากฎเฉพาะเรื่องกินมากกินน้อยเท่านั้น แต่ทรงหมายความครอบคลุมถึงชนิดของอาหารด้วย เช่น ๑. ของอะไรที่ไม่ควรกินก็อย่าไปกิน เช่น ของที่สกาวไม่พอ ขึ้นกินเข้าไปประเดี๋ยวก็เป็นโรคนโรคนี้ ๒. อาคารที่มีสร้างเกินไป เช่น เผด็จ เค็มจัด เปรี้ยวจัด เลาะท้องอย่าไปกิน ท้องไส้จะเสีย ๓. กินอาหารไม่เป็นเวล่า ระบบย่อยอาหารเสียหมด กินในเวลาที่อาหาไม่ให้ประโยชน์แก่ร่างกายเท่าที่ควร ท่านก็ห้ามเสียดังเช่นในปรารถนาในศิลป์ข้อ ๖ เว้นการรับประทานอาหารในเวลาวิการ หลังเที่ยงแล้ว ๔. อาหารใดที่มีราคาแพงจัด ทำให้เสียดายของมากเกินเหตุ ก็ให้เลี่ยงเสีย ไปหาอาหารกินแทนกันได้ ซึ่งมีราคาถูกกว่า แต่ให้คุณค่าอาหารเท่ากัน หรือแม้ด้วยว่าถ้าสนิดหากไม่มีก็ทรุบบกะท้อนสุขภาพก็ยังดีกว่า รู้จักกินอาหารดีแล้วก็อย่าลืม “อีก ๔-๕ คำจะอิ่ม ให้หยุดเสียดึง เกลือทีว่างไว้ให้น้ำบ้าง” หรืออย่างที่โปรดเวาว่า ดื่มน้ำตามอัธยาสิแล้วก็อิ่มพอดี (อ่านต่อฉบับหน้า) อยู่ในบุญ เมษายน ๒๕๕๙ ๓๓