ธรรมาภิบาลและจารีตภาษาบาลีในประเทศไทย : หน้า 5/24

ธรรมาภิบาล วารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 6 ฉบับที่ 1 (ฉบับรวมที่ 10) ปี 2563 บทนำ จารีตภาษาบาลีพบในประเทศไทยมีจำนวนมากมายหลายหลัก มีอายุเก่าแก่ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 11-12 จารีตด้วยอักษรพรหมมินเดียได้ (Southern Brahmi script) หรือที่เรียกกันว่า อักษรปลายละ (Pallava script) จารีตภาษาบาลีซึ่งเก่าแก่เหล่านี้ส่วนมากจารีตข้อความที่มาจาก พระไตรปิฎก ที่พบมากที่สุดคือจารีตคาถา เ ธ มุมา ซึ่งเป็นคาถาที่ ปรากฏในพระวินัยปิฎก มหาวรรค เช่น จารีต เ ธ มุมา (พบ. 2), จารีต เ ธ มุมา 1 (ระเบียงด้านขวาของพระปูมเจดีย์), จารีต เ ธ มุมา 2 บนลูกปลาก, จารีต เ ธ มุมา 3 (หน้าศาลเจ้า), จารีต เ ธ มุมา 4 (พระองค์ครูอา 1), จารีต เ ธ มุมา 5 (พระองค์ครูอา 2), จารีต เ ธ มุมา ที่ศาลเจ้า, จารีต เ ธ มุมา บนแผ่นดินเผา (สุพรรณบุรี), จารีต เ ธ มุมา บนแผ่นอิฐ (สุขภูวนารุ่ง), จารีต เ ธ มุมา เมืองศรีเทพ ขะน นอจากจารีตคาถา เ ธ มุมา ฯ แล้ว จารีตภาษาบาลีซึ่งเก่าแก่จะจารีต ข้อความจากพระไตรปิฎกอื่นๆ คือ ปฏิจจสมุปบาท พุทธอนาถ และ ธรรมหลักกับปัจจุบันสูตรจารีตภาษาบาลีเหล่านี้เป็นหลักฐานสำคัญที่แสดง ถึงการเข้ามาของพระพุทธศาสนาในดินแดนที่เป็นประเทศไทยปัจจุบัน โดยเฉพาะพุทธศาสนาแบบเถรวาท เพราะภาษาบาลีเป็นภาษาสำคัญ ที่เขียนบัญทึกพระไตรปิฎกของพระพุทธศาสนาแบบเถรวาทเป็นหลัก1 เดิมคัมภีร์พระพุทธศาสนาภาษาบาลีมีเพียงพระไตรปิฎกเท่านั้น