ข้อความต้นฉบับในหน้า
ทรงธรรม
วาสนาวิชา ทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 6 ฉบับที่ 1 (ฉบับรวมที่ 10) ปี 2563
1. นาฬกายิ ยโต ทุกข์ ทุกข์ อญฺญ นูน พาภํ
พาภํ ตุตตนิยายเมน ตโต สจมิต มํ" E
2. ตํ วิณา นาญญโต ทุกข์ น ณ โหติ น ตโต
ทุกข์เหตุ นิยายเมน อิติส ฯ สจุติสิติกา (E)
3. นาญญา นิพิพานโต สนฺติ สนฺติ น จ น ติ ยโต ต โต สจมิมิ มํ" E
สนฺติภาวนียาเมน ฐโต สจจ มิท มํ" E
4. มคฺควา อญฺญา น ิยนาน์ ตํ ฉติ สจฺจนิยานภาวตา อิติ โส สจจสมมติ โต (E)6
สัมโมหาวิไนย: ความสอดคล้องของ อรรถถาถาพิธรรมีต่อจาริกเสาแปลเหลี่ยมชัยนาท
อภิธรรม แปลว่า ธรรมอันยิ่งหรือธรรมอันวิจิตร จัดเป็นปัญญาที่สาม ในพระไตรปิฎกอันประกอบด้วย วิริยปฏิฏฐุ สุตตตนปฏิฏฐุ และอภิธรรมปิฏฐุ อภิธรรมปฏิฏฐุมีเนื้อหาแสดงแต่ธรรมะแสลงๆ ไม่ได้อ่องถึงบุคคลหรือ เหตุการณ์ใดๆ ทั้งสิ้น เมื่ยกขอรรถธรรมขึ้นแสดงแล้วก็อภิปรายหัวข้อดัง ไปเรื่อยๆ จนจบ’ อภิธรรมแบ่งออกเป็น 7 คำรีวิธีด้วยกันคือ ธรรมสงฺคี วิถํ คําถูกฏา ปูณภติ กถาวัตถุ ยศา และปฏิฐาน (โบราณ ย่อเป็น สง-ว-ถ-ป-ก-ย-ป)
ในส่วนของคำวิธีที่สองคือ วิ่งค้น วิ่งคัด (วิภาค) แปลว่า แจกแจง หรือ จำแนกอธิบายความ คืบเป็นคำวิธีอธิบายหลักธรรมที่สำคัญๆ เช่น นิทัศนะ อริยสัจ ปฏิฏฐัมสมบูรณ์ โดยแยกแยะออกอธิบายเป็น