จารึกอรรถถาอัธยาศัยในประเทศไทย : หน้า 18/24

จารึกอรรถถาอัธยาศัยซึ่งเป็นอรรถถาภิธานวิธีที่กล่าวในประเทศไทย จารึกพระแผดเหลี่ยมชัยนาท: จารึกอรรถถาภิธานวิถีที่เกิดขึ้นในประเทศไทย ภาพรวมที่ตั้งอยู่ บางช้าง 16 ได้ทำการศึกษาจากภาษาบาลีที่พบในประเทศไทยจำนวน 151 หลักโดยจัดกลุ่มแบ่งตามเนื้อหาของจารึกในส่วนของจารึกภาษาบาลีที่มีเนื้อความแสดงหลักธรรม สุภาพรรณได้รวบรวมได้ 50 หลัก แล้วจำแนกตามเนื้อหาได้ 4 กลุ่ม ดังนี้คือ 1. กลุ่มจารึกคำกล่า เย ชมาจ เป็นกลุ่มที่มีมากที่สุดมี 20 หลัก มีอายุ ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 8 ถึง พ.ศ. 2408 คือ จารึกพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวอธิษฐานของคาเย ชมมา 2. กลุ่มจารึกสะสมระรวม เอกเทค มีจำนวน 18 หลัก มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับกิจในอธิษฐานและปฏิภูสมบปถา 3. กลุ่มจารึกอธิษฐาน 4 มีจำนวน 9 หลัก ส่วนใหญ่มาพบในอาณาจักรล้านนา มีอายุไม่เก่าไปกว่า พ.ศ. 2000 4. กลุ่มจารึกสาระนิพนธ์ มีจำนวน 3 หลัก สร้างขึ้นในสมัยวัฒนโกสินทรัพย์ทั้งหมด จะเห็นว่าในงานของสุภาพรรณไม่พบจารึกหลักใดที่เป็นข้อความจากคัมภีร์อรรถถาภิธานเลย ผู้เขียนจึงเปรียบเทียบจารึกเสาแปลงเหลี่ยมของอาณาจักรต่างๆ ที่พบอีก 3 หลักด้วยกันคือ 1. จารึกซำป่าจำ 1 หรือ จารึกฐานและเสาธรรมจารึกแผดเหลี่ยมพบที่จังหวัดลพบุรี สภาพชำรุดแตกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย เมื่อนำมาประกอบกันแล้วพบว่าเป็นส่วนของเสาแผ่นเหลี่ยมที่ใช้ในธรรมจักร จารึกด้วยอักษรสัปปะอายุพุทธศตวรรษที่ 12 เนื้อความเป็นคาถาบาลี