กล่าว : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 7 / 270

…สสนะ. (๑๔๔) กิจจุปัจจัย อนีย. กรณีย์ อันเขาจึงทำ, กรุ ธาตุ ในความ ทำ, เอา น เป็น ณ. วจนีย์ อันเขาจึงกล่าว, วจ ธาตุ ในความ กล่าว, โภชนีย์ อันเขา จึงกิน, ภุช ธาตุ ในความ กิน, พฤทธิ์ อุ เป็น โอ. ศัพท์ที่ประกอ…

…ารกิน และการอยู่ รวมถึงการแปรรูปเป็นนามในรูปแบบต่าง ๆ เช่น สุตวา ภัตตวา และวุสิตวา นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงกรณีกิริยาศัพท์ที่ใช้ปัจจัยเฉพาะเพื่อช่วยในการศึกษาและทำความเข้าใจในบทวิเสสนะอย่างละเอียด

…าดื่มแล้ว, ปา ธาตุ ในความ ดื่ม อภิชฺฌิโต อันเขาเพ่งจำเพาะแล้ว, อภิฌา ธาตุ" ในความ เพ่ง ภาสิโต อันเขากล่าวแล้ว, ภาส ธาตุ ในความ กล่าว ธาตุมี ท เป็นที่สุดอยู่หน้า แปลง ต เป็น นุน แล้วลบ ที่สุดธาตุ. ฉนฺโน อัน…

เอกสารนี้นำเสนอบทเรียนเกี่ยวกับธาตุต่าง ๆ ในภาษาบาลี โดยมีตัวอย่างการใช้งานที่ช่วยให้เข้าใจได้ง่าย เช่น ขุด, ฆ่า, รด, สงัด และอื่นๆ แต่ละธาตุอธิบายถึงความหมายและการประยุกต์ใช้อย่างชัดเจน นอกจากนี้ยังม

…เน ปภาสมฺปตฺติยา จนฺโท คคเณ วิย โสภา ฯ สีลวนฺตสฺส ภิกขุโน กายคนโธปิ ปามุชช์ กโรติ อปี เทวาน สีลคนเธ กล่าว กา สพฺเพส์ คนธชาตานํ สมฺปตฺติ อภิภัยยติ อวิฆาต ทสทิสา สีลคนโธ ปวายติ ฯ อปกาปิ กตา การา โหนตีติ สีลว…

บทความนี้พูดถึงแนวคิดเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคและความสำคัญของสีลสมฺปตฺติ ที่มีผลต่อการพัฒนาจิตใจของภิกษุและบุคคลทั่วไป การรักษาศีลสมบัติช่วยให้เกิดความสงบสุขและนำไปสู่การเข้าถึงนิปพาน ในขณะที่สอนถึงคุณประโ

…ักษณะ หนึ่งใน ๓ ลักษณะ (นั้น) ก็ใช้ได้ สำหรับผู้ถืออย่างเพลา ใน ที่ ๆ สักว่าได้ลักษณะป่าช้าโดยนัยที่กล่าวแล้ว ก็ใช้ได้ [ ความแตกแห่งโสสานิกังคะ ] ก็ธุดงค์แห่งโสสานิกภิกษุทั้ง ๓ พวกนี้ ย่อมแตกเพราะสำเร็จ คว…

…ย่างอุกฤษฎ์ ผู้ถืออย่างกลางและผู้ถืออย่างเพลา และอธิบายความแตกต่างของธุดงค์ในแต่ละกลุ่ม นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอานิสงส์ที่เกิดขึ้นจากการฝึกฝนเป็นโสสานิกภิกษุ เช่น การมีมรณสติ ความไม่ประมาท รู้สภาพของร่างกายแล…

…30 ปะรำใหญ่ที่ข้างประตูบริเวณแล้ว มาฟังธรรมกันทุกวัน พระเถระเอา สูตรที่พระจุฬาภัยปริวัตรในกลางคืน มากล่าว ( สอบ ) ในกลางวัน ( ไม่มีผิด ) เรื่อยๆ ไปจนจบ ( พระสูตร ) แล้ว (คงจะสังเกตเห็นว่า พระจุฬาภัยมีปฏิภา…

ในบทนี้พูดถึงการสนทนาระหว่างพระอภัยเถระกับพระจุฬาภัยเกี่ยวกับกรรมฐาน พระจุฬาภัยได้ให้กรรมฐานแก่พระอภัยเถระซึ่งเป็นพระโสดาบัน ในขณะเดียวกันได้สื่อสารถึงความสำคัญของการบรรลุมรรคผลในการปฏิบัติและให้เกียร

…เพราะวิตกวิจารระงับไปด้วย" อันที่แท้ วิตกวิจารเหล่านั้นระงับไปแต่ในทุติยฌานแล้ว แต่ คำนั้น ( นำมา ) กล่าว ( ในวาระแห่งตติยฌานอีก ) เพื่อแสดงทางของ ฌานนี้ และเพื่อกล่าวสรรเสริญนี้ด้วย แท้จริง เมื่อกล่าวว่า …

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และอธิบายธรรมะในวิสุทธิมรรคเกี่ยวกับการลดความวิตกวิจารและปีติในการปฏิบัติฌาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในตติยฌาน การบรรยายถึงความสำคัญของการละสังโยชน์ที่ทำให้เกิดความสงบและการมุ่งเน้

…ิด บททั้งปวงว่า กนฺตวา อกเต วา (นิมิตที่แต่งขึ้นก็ดี ที่ มิได้แต่งขึ้นก็ดี ) เป็นต้น บัณฑิตพึง (นำมากล่าว) ให้พิสดาร (ตามนัยที่กล่าวแล้วในปฐวีกสิณ ) อนึ่ง บททั้งปวงนั้นพึง (นำมา กล่าว ) ให้พิสดารในอาโปกสิณ…

…ะพิจารณานิมิตแห่งน้ำ เช่นในสระ ในบึง หรือทะเล เพื่อเข้าสู่วิธีการปฏิบัติที่ถูกต้อง นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงบัณฑิตที่พึงพานิมิตที่สามารถเกิดขึ้นได้แก่ผู้มีบุญและอธิการ ที่เคยสร้างขึ้นในอดีต การมีความตั้งใจ…

…การประกอบ (ความ) อันมีอุปาทาน ที่เหลือเป็นมูล ก็ดุจนัยนี้ (ต่อไปนี้ ท่านชักเอาบาลีในปฏิสัมภิทามรรคมากล่าวย้ำความเรื่อง ธรรมเหล่านี้เป็นปัจจัยเนื่องกันไป โดยเรียกความกำหนดรู้ในเรื่องนี้ว่า ธรรมฐิติญาณ แล้วส…

ในเนื้อหานี้อภิปรายถึงกรรมภพและขันธ์ทั้งหลายที่เกิดจากอวิชชาและสังขาร โดยชี้ให้เห็นว่าแต่ละครั้งของความเป็นอย่างนี้มีปัจจัยเรื่องอวิชชาที่เป็นสาเหตุสำคัญ สรุปว่าการกำหนดรู้ในเรื่องนี้เรียกว่า ธรรมฐิติ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 278 นั้น พระสังคีติกาจารย์จึงกล่าว ( เป็น คาถานี้ไว้ว่า " ' พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น ทรงพระนามว่า ภควา เพราะทรงเป็น ( ภคี ) ผู้มีภคะ ( ค…

บทนี้กล่าวถึงลักษณะของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยนำเสนอความหมายที่ซ่อนอยู่ในคาถา ภายใต้การอธิบายของพระสังคีติกาจารย…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 292 เพราะความที่ธรรมที่เขากล่าวว่าเป็นอันตรายิกธรรมทั้งหลาย หามีความเป็น ธรรมทำอันตรายไม่ และเพราะความที่ธรรมที่เขากล่าวว่าเป็นนิยย…

เนื้อหาแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างธรรมที่เป็นอันตรายิกธรรมและนิยยานิกธรรม รวมถึงความสำคัญของปริยัติธรรมและโลกุตตรธรรมที่สอดคล้องกับการปฏิบัติที่นำไปสู่พระนิพพาน พระผู้มีพระภาคเจ้าได้สอนให้สาวกยึด

…แต่ถ้าจะมุ่งฟังถ้อยคำหรือสำนวนโวหารแล้วคงผิด กันมาก เพราะตัวอย่างข้างต้นมีรุงรังไปด้วยคำซ้ำ ๆ ซาก ๆ กล่าว คือจะต้องเอ่ยถึงตัว นามนาม คือ นายดำ นายขาว กันเรื่อยไป จนกว่าจะจบเรื่อง, ส่วนตัวอย่างข้างปลายนั้น …

…ซึ่งถือเป็นวิธีการที่ถูกต้องตามภาษาที่นิยม โดยเฉพาะในกรณีของ ปุริสสัพพนามซึ่งคือคำที่ใช้แทนตัวนามที่กล่าวถึงแล้ว ทั้งในบริบทของคน สัตว์ และสิ่งของ ทำให้การสื่อสารมีความกระชับและชัดเจนยิ่งขึ้น

…ยวที่ ๑๖ แห่งพระ สารีบุตร" พระอัครสาวกที่ ๑ ได้ชื่อว่ามีปัญญา มากอย่างนี้ ยังถึงซึ่งอำนาจของความตาย กล่าว อะไรคนทั้งหลายเช่นเราเล่า [ปจเจกพุทฺธโต] 12 (พึงระลึก) โดยความเป็นพระปัจเจกพุทธะอย่างไร ? พึงระลึก …

บทนี้กล่าวถึงความมีปัญญาและการเป็นพระปัจเจกพุทธะ โดยชี้ให้เห็นว่าพระอัครสาวกอย่างสารีบุตรแม้จะมีปัญญามาก แต่ก็…

…ญาต่าง ๆ กัน เปรียบเหมือนเมื่อภิกษุ หลายรูปนั่งสาธยายพระสูตร (สูตรหนึ่ง) กันอยู่ ครั้นภิกษุรูปหนึ่ง กล่าว (ถาม) ขึ้นว่า สูตรนี้ปรากฏแก่ท่านทั้งหลายเป็นเช่นอะไร ภิกษุ รูปหนึ่งก็บอกว่า ปรากฏแก่ข้าพเจ้าเป็นเห…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการใช้เปรียบเทียบในการอธิบายพระสูตรต่าง ๆ ผ่านการเปรียบเหมือนสิ่งต่าง ๆ เช่น สายน้ำใหญ่ แนวป่า แล…

…าลีว่า ขนฺตี ปรม ตโป ตีติกขา นิพพาน ปรม วทนฺติ พุทธา ขันติ คือความอดกลั้นเป็นบรมตบะ พระพุทธทั้งหลาย กล่าว ・ที. มหา. ๑๐/๕๗

เนื้อหาเกี่ยวกับพรหมวิหารทั้ง ๔ ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา โดยเฉพาะการเจริญเมตตาในลำดับอนุสติกัมมฐานที่มีความสำคัญต่อการเจริญสมาธิและจิตใจ นักพัฒนาจำเป็นต้องเข้าใจโทษในโทสะและได้ทราบอานิสงส์

…ซาบยาพิษ แล้ว มิได้ยังจิตให้ (คิด) ประทุษร้ายในพรานผู้ทำความพินาศให้ ถึงเพียงนั้น ดังพระอรรถกถาจารย์กล่าวไว้ว่า ช้างมีอาการหนักด้วย (ถูก) ศรใหญ่ ก็ไม่มีจิตคิดร้าย กล่าว (ถาม) พราน (โดยดี) ว่า ดูกรพรานผู้สห…

ในฉัททันตชาดก พระโพธิสัตว์เป็นช้างชื่อฉัททันต์ แม้ถูกพรานยิงด้วยลูกศรกำซาบยาพิษ แต่ยังไม่คิดประทุษร้ายพราน เมื่อถามเหตุผลว่าทำไมถึงยิงตน ทำให้พรานบอกว่าเป็นคำสั่งของพระมเหสีพระเจ้ากาสี ในมหากปิชาดก พร

…ียงก็จักมีแก่ เรา (ด้วย)" ดังนี้แล้วยกก้อนหินทุ่มหัวเอา ก็ยังมองบุรุษนั้น ด้วยดวงตาอันนอง ด้วยน้ำตา กล่าว (กะเขาโดยดี) ว่า "นายจ๋า นายอย่าทำกะข้าซิ น่าติ : ท่านทำกรรม ! เช่นนี้ได้ (ลงคอ) ท่านก็ได้ชื่อว่าเป…

เนื้อหาที่นำเสนอเป็นการสนทนาเกี่ยวกับการต่อสู้เพื่อชีวิตและการเห็นคุณค่าของการดำรงอยู่ โดยอธิบายถึงบุรุษที่คิดจะฆ่าลิงเพื่อเป็นอาหารและความขัดแย้งภายในใจที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ยังมีการสื่อสารถึงความสำคั

…หล่านี้ แม้นบทใด ๆ ปรากฏ (เห็นชัด ขึ้น) พระโยคาวจรก็พึ่งแผ่เมตตาไปตามกำลังของบทนั้น ๆ เถิด โดยนัยที่กล่าวมาดังนี้ อัปปนาในอโนธิโสผรณะจึงเป็น ๒๐ เนื่องด้วยอัปปนา ๔ ๆ ในอาการ ๕ ส่วนในโอธิโสผรณะเป็น ๒๘ เนื่อง…

บทนี้กล่าวถึงการเจริญเมตตาของพระโยคาวจร ตามอัปปนาในบทต่าง ๆ โดยอธิบายเกี่ยวกับจำนวนอัปปนาในแต่ละประเภทอาการ พร…

…นั้น อนึ่ง แม้อุปมา (อื่นอีก) มีอุปมาด้วยสุนัขที่ถูกสุกร (ป่า) ขวิด และคนกลัวผีเป็นต้น ก็ควร (นำมา) กล่าว ในความข้อนี้ได้ พระโยคาวจรนั้น หน่ายจากกสิณรูปอันเป็นอารมณ์ของจตุตถ ฌานนั้นอย่างนี้แล้ว เป็นผู้ใคร่…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงการพิจารณาเกี่ยวกับความกลัวและการหลีกหนีในบริบทของฌาน โดยพระโยคาวจรได้เห็นโทษในรูปาวจรจตุตถฌานว่า…

…ป็นคนอภัพในพระศาสนา " แล้วขับออกจากวิหารไป ก็แลใน คราวนั้น พระเถระเป็นพระภัตตุเทสก์ หมอชีวกไปหาเถระ กล่าว (นิมนต์) ว่า "ท่านผู้เจริญ พรุ่งนี้ ขอท่านจงพาภิกษุ ๕๐๐ รูปพร้อม ทั้งพระผู้มีพระภาคเจ้า ไปรับภิกษาใ…

บทนี้กล่าวถึงพระจุลปันถกและพระมหาปันถูกที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา เมื่อพระมหาปันถูกบวชและบรรลุพระอรหัต ก่อนท…

…นเถระได้ทำอาวิภาว ปาฏิหาริย์นี้ในตอนนี้ก่อน ท่านมาถึงอย่างนั้นแล้วจึงแจ้งข่าวนั้น (ให้ ทราบทั่วกัน) กล่าว (กำชับ) ว่า "ท่านทั้งหลายอย่าได้สำคัญว่าไกล พอรับประทานอาหารเช้าแล้วจงออก (เดินทาง)เถิด" พระผู้มีพร…

เนื้อหาเล่าเกี่ยวกับพระผู้มีพระภาคเจ้าและพระมหาโมคคัลลานเถระที่บังคมพระบาทของพระองค์ โดยมีการสื่อสารถึงเมืองสังกัสสะและคำบอกจากพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงการมาที่เมืองในวันเพ็ญมหาปวารณาและวันอุโบสถ นอกจากนี