กามา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 17 / 29

…วนวาร ไม่มีความต่างแห่งวิภูตารมณ์และอวิภูตา รมณ์ ฯ ตทาลัมพนะ ก็ไม่เกิดเหมือนกัน ฯ จริงอยู่ เมื่อกาม กามาวจร ชวนะทั้ง 4 ที่ประกอบด้วยญาณ ชวนะใดชวนะหนึ่งเกิดขึ้น ๔ ครั้ง หรือเพียง ๓ ครั้ง ตามลำดับ โดยชื่อว่…

…าต (จิตตกภวังค์) การเกิดของตทาลัมพนะ และการระบุชวนะที่เกิดขึ้นต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับญาณ ไม่ว่าจะเป็นกามาวจรชวนะหรืออัปปนาชวนวาร ทั้งนี้แต่ละบริบทแสดงให้เห็นความละเอียดในการวิเคราะห์จิตและอภินิหารที่เกี่ยว…

…ตทาลัมพนะไม่เกิดในที่สุแห่งชวนะที่สหรคตด้วยโทมนัส ในเวลานั้น สันตีรณะสหรคตด้วยอุเบกขาปรารภอารมณ์เป็นกามาวจร ที่เคยสั่งสมไว้ อย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้น ภวังคบาต (จิตตกภวังค์) ทำสันตีรณะ สหรคตด้วยอุเบกขานั้น…

…ารวิเคราะห์นี้มีผลต่อการเข้าใจทางธรรมในระดับลึกเกี่ยวกับภวังค์และการประสานกันของสหรคตเพื่อตั้งอยู่ในกามาวจรที่มีลักษณะเฉพาะ.

… แต่ในสมาบัติวิถี ในที่ทั้งหมด ไม่มีวิถีนิยมดุจกระแสภวังค์ จึงได้ชวนะ แม้เป็นอันมากฯ બૈ [สังคหคาถา] กามาวจรชวนะ บัณฑิตกล่าวไว้ ๒ ครั้ง มรรคชวนะ และอภิญญาชวนะกล่าวไว้ ครั้งเดียว แต่ท่านได้ชวนะที่เหลือแม้เป…

ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกานี้ เนื้อหาพูดถึงการเกิดและลักษณะของจิต การปรากฏของจิตในช่วงเวลาต่าง ๆ ทั้งในปัจจเวกขณจิต ในเวลาที่มีการปฏิบัติธรรม และกรรมวิธีในการเข้าถึงนิโรธสมาบัติ โด

…ที่ตนคุ้นมีลานหน้ามุขบ้านเป็นต้นฉันใด แม้ตทารมณ์ นี้ก็ฉันนั้น ย่อมไม่ติดตามชวนจิต (ที่เป็นกิริยาฝ่ายกามาวจร) นั้น อันเป็นไปปรารภอาลัมพนะที่ตนไม่คุ้นมีรูปาวจรเป็นต้นไป ฯ อนึ่ง เนื้อ ความนี้เราได้กล่าวไว้แล…

…มที่เหมือนเด็กอ่อนที่ตามบิดาไปยังสถานที่ที่ตนคุ้นเคย โดยเฉพาะในเรื่องตัณหาที่เกี่ยวข้องกับความรักทางกามารมณ์ เนื้อหาชี้ให้เห็นว่าจิตตทาลัมพนย่อมติดตามกรรมที่ตนคุ้นเคยและไม่ติดตามกรรมอื่น ๆ ซึ่งมีความสัมพั…

…าลัมพนกิจ 4 วิญญาณ ๖ มีฆานวิญญาณเป็นต้น และจิตที่พ้นจากวิถีฯ ในอรูปภพมีได้ คือมี จิตได้ ๔๒ ด้วยอำนาจกามาวจรชวนจิต ๒๖ อรูปาวจรชวนจิต 4 โลกุตตรชวนจิต ๓ และมโนทวาราวัชชนจิตที่เหลือ เว้นจิต ๔๓ ด้วยอำนาจกามาวจ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจิตในภพต่าง ๆ ที่มีการพิจารณาและวิเคราะห์ตามอภิธัมมิติ โดยเฉพาะในกามภพและรูปภพ รวมถึงความแตกต่างของวิถีจิตในแต่ละภพ และการมีอยู่ของอนิฏฐารมณ์ในโลกแห่งวิบากจิต ซึ่งเป็นการแสดงถึงลักษณ

…้นปรนิมมิตวสวัดดี " ฯ อนึ่ง การมสุคติภูมินี้นั้น แม้มีตั้ง ๑๑ อย่าง ก็ถึงความ สงเคราะห์เข้าในคำว่า "กามาวจรภูมิ" นั่นเอง ฯ รูปาวจรภูมิมี ๑ ชั้น คือ ๑๖ ภูมิแห่งทุติยฌาน (มี ๓ ชั้น) คือ ปริตตาภา ๑ อัปปมาณภา…

บทความนี้กล่าวถึงประเภทของภูมิในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งแบ่งออกเป็นหลายชนิด โดยเฉพาะกามสุคติภูมิที่มี 11 ประเภท รวมถึงมนุษย์และเทวดาในชั้นต่างๆ ในที่นี้ยังมีการระบุจำนวนและชั้นของภูมิแห่งฌานแต่ละประเภ

…ภวังค์ และจุติ ในกามสุคติภพ ฯ อนึ่ง มหาวิบากทั้ง ๒ ย่อม เป็นไปด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ ในกามาสุคติภูมิ แม้ โดยประการทั้งปวงฯ ปฏิสนธิทั้ง 8 อย่างนี้ ชื่อว่ากามสุคติปฏิสนธิ ฯ ก็กามคติปฏิสนธินี้นั…

เนื้อหาเกี่ยวกับภวังค์และจุติในกามสุคติภพ อธิบายเรื่องการปฏิสนธิในรูปแบบต่างๆ โดยเฉพาะการกำหนดอายุของเหล่าเทวดาชั้นต่างๆ ตามหลักการในอภิธัมม ซึ่งสอดคล้องกับบรรทัดฐานทางพระพุทธศาสนา เช่น อายุที่เหมาะสม

…๑ ฯ 9 อนึ่ง ชื่อว่ากรรม มี 4 อย่าง ด้วยอำนาจแห่งฐานะที่ให้ผล คือ อกุศล (คือความไม่ฉลาด กรรมไม่ดี) ๑ กามาวจรกุศล กุศลที่เป็น กามาวจร ๑ รูปาวจรกุศล กุศลที่เป็นรูปวจร ๑ อรูปาวจรกุศล กุศลที่ เป็นอรูปาวจร ๑ ฯ …

…่งออกเป็น 4 ประเภทหลัก โดยกรรมสามารถแบ่งได้ตามลำดับการให้ผลและอำนาจแห่งฐานะที่ให้ผล เช่น อกุศลกรรม, กามาวจรกุศล, รูปาวจรกุศล, และอรูปาวจรกุศล โดยเฉพาะอกุศลกรรมมี 3 ประเภท ได้แก่ กายกรรม, วจีกรรม, และมโนกร…

…อย่าง ฯ คือกุศลนี้ มี ๑๒ อย่าง แม้โดยประการ ทั้งปวง ด้วยอำนาจแห่งจิตตุปบาท (คือจิตที่เกิดขึ้น) ฯ แม้กามา วจรกุศล ก็มี ๓ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งทวารของกรรม คือที่เป็นไป ในกายทวาร ชื่อว่ากายกรรม ที่เป็นไปในวจีท…

…ภะ และความเห็นผิด นอกจากนี้ยังกำหนดประเภทของกุศลกรรมและอกุศลกรรมบถ 10 อย่าง รวมถึงความแตกต่างระหว่างกามาวจรกุศลและรูปาวจรกุศล ทำให้เห็นภาพรวมของกรรมในทางพุทธศาสนาและการปฏิบัติในมโนกรรม

…งมีการ ตาย ฯ ทั้งปฏิสนธิและภวังค์มีอารมณ์เป็นปัจจุบัน ท่านย่อมได้ในเวลา นั้น เพราะทำอธิบายไว้ดังนี้ กามาวจรปฏิสนธิ จึงได้มีอารมณ์เป็นปัจจุ บันและอดีต ซึ่งเป็นกรรมนิมิตและคตินิมิตที่ทวาร ๖ ถือเอาฯ ส่วน กรร…

ในหน้าที่ 198 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ได้กล่าวถึงอารมณ์ที่เกิดขึ้นในจุติจิตที่ถูกอวิชชาห้อมล้อมและมีตัณหานุสัยเป็นรากฐาน อธิบายเกี่ยวกับการเกิดและการตายโดยอ้างอิงถึงอารมณ์ที่เป็นปัจจุบันและอดีตที่สัมพั

…่อมมีด้วยโมหมูลจิตฯ แม้ใน มุสาวาทเป็นต้น บัณฑิตพึงประกอบคำตามสมควรอย่างนั้นฯ ท่าน อาจารย์ทำในใจว่า "กามาวจรกุศลนั้น แม้เมื่อจะเกิดขึ้นในอารมณ์ ทั้ง 5 ด้วยอำนาจแห่งกรรม ๓ อย่าง (คือ กายกรรม วจีกรรม และมโนก…

บทนี้สอนเกี่ยวกับโทสมูลจิตซึ่งหมายถึงจิตที่มีโทสะเป็นมูล พร้อมกับการริบทรัพย์ของพระราชาเพื่อปราบคนชั่วตามกฎหมาย นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการใช้สอยของจากบุญกิริยาวัตถุและการรักษาศีลที่เกี่ยวข้องกับกรรมและผล

…ต ๑ ฤดู ๑ อาหาร 9 ชื่อว่า สมุฏฐานแห่งรูป (เหตุเกิดแห่งรูป) บรรดาสมุฏฐาน ๔ เหล่านั้น จิต ทั้ง ๒๐ คือ กามาวจรจิต ๒๐ และรูปาวจรจิต ๕ ที่กุศลกรรมและ อกุศลกรรมตกแต่ง ย่อมยังรูปที่มีกรรมเป็นสมุฏฐาน ให้เกิดขึ้นท…

เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งมีการแบ่งรูปออกเป็น ๒ อย่างตามสมควรทั้งภายในและภายนอก โดยการพิจารณาจากเหตุที่สำคัญ ๔ ประการคือ กรรม จิต ฤดู และอาหาร ซึ่งส่งผลต่อการเกิดรูปอย่างต่อเนื

…็นต้น] ภาวนาในส่วนเบื้องต้น เป็นกรรมเตรียมการ หรือเป็นกรรม เบื้องต้นแห่งภาวนา ชื่อว่าบริกรรมภาวนา ณ กามาวจรภาวนาจำเดิม แต่ข่มนีวรณ์ได้ มีโคตรภูญาณเป็นที่สุด ชื่อว่าอุปจารภาวนา เพราะ เที่ยวไปใกล้อัปปนา อุจ…

บทความนี้กล่าวถึงการแบ่งประเภทของจริตในอภิธัมมัตถ รวมถึงการภาวนาในแต่ละระดับ โดยชี้ให้เห็นถึงกรรมเตรียมการและอุปจารภาวนา วิตกอัปปนาที่สำคัญในชีวิตและการฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังอธิบายถึงค

…าหม้อเทราดสถานที่ที่นำไฟออกกไปแล้ว เพื่อต้อง ผลจิตเหล่านั้นฯ บทว่า ปจจเวกขณญาณานิ ได้แก่ ญาณที่เป็น กามาวจรมีมรรคและผลเป็นต้นเป็นอารมณ์ ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทาง หมายเอาตรัสไว้ว่า เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว ความร…

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาปัจจเวกขณญาณซึ่งเป็นองค์ความรู้ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยพูดถึงความสำคัญของมรรคและผลที่นำไปสู่การหลุดพ้น รวมถึงการวิเคราะห์ว่าผลจิตมีการเกิดขึ้นตามสภาวะธรรมชาติ พร้อมทั้งให้คว

…ด้วยพระมหากรุณาธิคุณใหญ่หลวง เพื่อความเจริญ ความเกษมสุขสวัสดี ไปในพระราชวงศ์ มุขมหาอมาตย์มนตรีสภาเสวกามาตย์สมณชีพราหมณ์ อาณาประชาราษฎร์ทั่งทั้งนั้น พระราชกุศลย่อมประมวลกันเป็นมงคลวิเสส เหตุให้ทรงได้รับ ไม…

บทความนี้เน้นการศึกษาหลักการบำเพ็ญพระราชกุศลในพระพุทธศาสนา เพื่อสร้างความเจริญสุขในทั้งพระราชวงศ์และประชาชน โดยมีการอ้างอิงถึงการแผ่พระราชกุศล การทำบุญเพื่ออายุ วรรณะ และความสำเร็จในชีวิต โดยใช้หลักธร

…ด้วยพระมหากรุณาธิคุณใหญ่หลวง เพื่อความเจริญความเกษมสุขสวัสดี ไปใน พระราชวงศ์ มุขมหาอมาตย์มนตรีสภาเสวกามาตย์สมณชีพราหมณ์อาณาประชาราษฎร์ทั่งทั้งนั้น พระราชกุศลย่อมประมวลกันเป็นมงคลวิเสส เหตุให้ทรงได้รับไมตร…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการบำเพ็ญพระราชกุศลของพระมหากษัตริย์ที่มีต่อพระพุทธศาสนา และความสำคัญของการทำบุญเพื่อให้เกิดประโยชน์ในทั้งสองภพ รวมถึงการกระทำต่างๆ ที่ถือเป็นการทำความดีในทุกภพ โดยอิงจากหลักแห่งพระส

…ด้วยพระมหากรุณาธิคุณใหญ่หลวง เพื่อความเจริญ ความเกษมสุขสวัสดี ไปในพระราชวงศ์ มุขมหาอมาตย์มนตรีสภาเสวกามาตย์สมณชีพราหมณ์ อาณาประชาราษฎร์ทั่งทั้งนั้น พระราชกุศลย่อมประมวลกันเป็นมงคลวิเสส เหตุให้ทรงได้รับ ไม…

เนื้อหานี้พูดถึงการอุทิศส่วนพระราชกุศลจากสมเด็จพระญาณสังวรไปยังพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ เพื่อให้พระราชวงศ์และประชาชนได้รับความเป็นสุข และสุขภาพดี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความไม่ประมาทในชีวิตว่าเป็นแนวทางท

…คนิทฺเทโส โสสานิกญฺหิ มรณานุสติปปภาวา นิทฺทาคตมฺปิ น ผุสนฺติ ปมาทโทสา สมุปสฺสโต จ กุณปาน พหูนิ ตสฺส กามานุราควสคมฺปิ น โหติ จิตต์ สํเวคเมติ วิปุล์ น มท์ อุเปติ สมฺมา อโถ ฆฏติ นิพฺพุฒิเมสมาโน โสสานิกงฺคมิต…

ในบทนี้เกี่ยวกับความเข้าใจและการดำรงอยู่ของนิพพานในพระพุทธศาสนา อธิบายถึงความสำคัญของการทำความเข้าใจด้านมรณานุสติและการไม่หยุดยั้งการค้นหาความรู้เกี่ยวกับจิต ตลอดจนผลกระทบทางจิตใจที่เกิดขึ้นจากสามัญสำ

… จตุพุพิโธ ทุกขาปฏิปทาทนุธาภิญญาทิ วเสน ตถา ปริตฺตปริตตารมณาทิวเสน จตุกฺกชุฌานควเสน หานภาคิยาทิวเสน กามาวจราทิวเสน อธิปติวเสน จ ปัญจวิโธ ปญฺจกนเย ปญฺจกชุฌานควเสนาติ ฯ ตตฺถ เอกวิธโกฏฐาโส อุตฺตานตฺโถเยว ฯ ท…

วิสุทธิมคฺคคือศิลปะแห่งจิต โดยมีการสำรวจความหมายของสุข สำนึก และการมีจิตตั้งมั่นในสมาธิ ซึ่งสัมพันธ์กับการปฏิบัติและการพัฒนาจิตวิญญาณ ทั้งนี้จะพูดถึงการเข้าถึงสภาวะการปฏิบัติภายใน ส่งเสริมให้เกิดความเ

…าติ ๆ ตาย ปน ปญฺญาย สมปยุตตา สมาธิปิ จตฺตาโร โหนตีติ ฯ เอว หานภาคิยาทิวเสน จตุพุพิโธ ฯ ปญฺจมจตุกเกฯ กามาวจโร สมาธิ รูปาวจโร อรูปาวจโร อปริยาปนโนติ เอว์ จตฺตาโร สมาธิ ฯ ตตฺถ สพฺพาปี อุปจาเร ๑. อภ. วิ. ๒๕/๔…

…มคฺคสฺสและการเข้าใจสมาธิในรูปแบบต่างๆ ซึ่งมีการแบ่งเกณฑ์ออกเป็นหลายประเภทที่สำคัญ เช่น สมาธิในรูปของกามาวจระ รูปาวจระ และอรูปาวจระ โดยพิจารณาองค์ประกอบและประเภทของสมาธิในบริบทต่างๆ รวมทั้งการทำความเข้าใจเ…