หน้าหนังสือทั้งหมด

ความสงบในใจและศีลของพระภิกษุ
174
ความสงบในใจและศีลของพระภิกษุ
…งบ สบาย ปราศจาก ความเดือดร้อน กระวนกระวาย จึงกล่าวได้ว่า พระภิกษุผู้มีศีลสมบูรณ์ ย่อมเสวยสุขทั้งทาง กายและทางใจ” พึงสังเกตว่า จุลศีลและมัชฌิมศีลนั้น มีความสัมพันธ์ กับปาฏิโมกขสังวรศีลและอาชีวปาริสุทธิศีล…
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของศีลในการให้ความสุขแก่พระภิกษุ อธิบายว่าศีลที่ดีทำให้มีจิตใจที่สงบและปราศจากภัยจากภายนอก โดยเฉพาะเมื่อมีการเคารพศีลจะทำให้พระภิกษุได้รับการนับถืออย่างจริงใจซึ่งส่งผลต่อความสงบข
ความหมายของอายตนะภายในและภายนอก
177
ความหมายของอายตนะภายในและภายนอก
…ยตนะภาย ใน ๖” เหตุที่ใช้คำว่า “ทวาร” ซึ่งแปลว่า ประตู ก็เพราะอายตนะ ภายในทั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ เป็นทางเปิดรับ อายตนะภายนอกทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และ ธรรมารมณ์ (อารมณ์ที่รู้ด้…
บทความนี้เกี่ยวกับการทำความเข้าใจคำศัพท์ที่สำคัญในพระดำรัส ซึ่งพูดถึงอายตนะภายในและภายนอก รวมถึงคำว่า 'ทวาร' ที่หมายถึงประตูรับรู้ของอารมณ์ทั้งห้า การเห็นรูปด้วยจักษุจะต้องประกอบด้วยจักษุ รูป และใจ กา
การพิจารณานิวรณ์ ๕ ประการในพระพุทธศาสนา
207
การพิจารณานิวรณ์ ๕ ประการในพระพุทธศาสนา
…์ ๕ ประการ เหล่านี้ ที่ละได้แล้วในตน ย่อมเกิดปราโมทย์ เมื่อปราโมทย์แล้วย่อมเกิดปีติ เมื่อมีปีติในใจ กายย่อมสงบ เธอมีกายสงบแล้ว ย่อมได้เสวย สุข เมื่อมีสุข จิตย่อมตั้งมั่น เธอสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม” ୭…
ข้อความนี้กล่าวถึงการพิจารณานิวรณ์ ๕ ประการ ซึ่งมีผลต่อการเกิดปราโมทย์ ปีติ และความสงบของใจ การละนิวรณ์ไม่เพียงแต่ทำให้คนกลายเป็นอริยะ แต่ยังนำไปสู่การมีความสุขและการตั้งมั่นของจิตใจ
การทำลายนิวรณ์และการบรรลุสมาธิ
208
การทำลายนิวรณ์และการบรรลุสมาธิ
…มเท เวลาเจริญภาวนาไปนานแสนนาน ก็ไม่สามารถ บรรลุคุณวิเศษอย่างใด ต่อเมื่อละนิวรณ์ทั้ง ๕ ประการได้แล้ว กายและใจจึงสงัดจากกาม หมดความยินดีในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และสงัดจากอกุศลธรรม คือ “อภิชฌา” และ “โทม…
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของการละนิวรณ์ 5 ประการเพื่อให้พระภิกษุสามารถบรรลุคุณวิเศษและบรรลุสมาธิได้ โดยเน้นว่าการทำลายกามและอกุศลธรรมนั้นสำคัญมากในการเจริญภาวนา นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงนิรัตถ์ในพระพุทธศาส
ดวงใจและการเข้าถึงธรรมกาย
213
ดวงใจและการเข้าถึงธรรมกาย
…อื่นได้ชัดเจนว่า ดวงใจของคน เรานั้นมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางโตเท่ากระบอกตาของตนเอง ตั้งอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ ซึ่งอยู่ตรงกึ่งกลางลำตัว เหนือ ระดับสะดือขึ้นมาสองนิ้วมือ เนื้อของดวงใจมีลักษณะเป็นดวง ช้อน…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับดวงใจของคนเรา โดยมีเส้นผ่าศูนย์กลางเท่ากับกระบอกตา ตั้งอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ แบ่งเป็น ๔ ชั้น ได้แก่ ดวงเห็น, ดวงจ๋า, ดวงคิด และดวงรู้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ดวงเห็นทำหน้าที่…
ความหมายและลักษณะของสมาธิ
215
ความหมายและลักษณะของสมาธิ
ดวงทั้ง ๔ นี้ ซ้อนกันอยู่ ณ ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ กึ่งกลางลำตัว เหนือระดับสะดือขึ้นมาสองนิ้วมือ ความหมายที่สมบูรณ์ของสมาธิ ที่กล่าวว่า สมาธิค…
เนื้อหาอธิบายถึงสมาธิว่าเป็นอาการที่ใจรวมเป็นหนึ่ง ณ ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 ซึ่งหมายถึงการหยุดรวมกันของดวงเห็น ดวงจำ และดวงรู้ เมื่อใจหยุดรวมเป็นจุดเดียว นิวรณ์ทั้ง 5 …
ฌาน ๔: การทำจิตให้สงบและเข้าถึงปฐมฌาน
216
ฌาน ๔: การทำจิตให้สงบและเข้าถึงปฐมฌาน
…ณ์ ๕ ประการเหล่านี้ที่ละได้แล้วในตน ย่อมเกิดปราโมทย์ เมื่อปราโมทย์แล้วย่อมเกิด ปีติ เมื่อมีปีติในใจ กายย่อมสงบ เธอมีกายสงบ แล้วย่อมได้เสวยสุข เมื่อมีสุข จิตย่อมตั้งมั่น เธอสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรร…
ฌานหมายถึงภาวะที่จิตสงบประณีตซึ่งเป็นประสบการณ์ที่ลึกซึ้งของการสมาธิ พระภิกษุที่ปฏิบัติภาวนาจะสามารถเข้าถึงฌานในระดับต่าง ๆ ผ่านการพิจารณานิวรณ์ ๕ ประการและบรรลุถึงความสงบสุขที่สูงส่ง ด้วยการปฏิบัติอย
ผลของการปฏิบัติฌานและจตุตถฌาน
218
ผลของการปฏิบัติฌานและจตุตถฌาน
…าะละสุขและ ทุกข์ และดับโสมนัสโทมนัสก่อน ๆ ได้ มีอุเบกขา เป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่ เธอนั่งแผ่ไปทั่วกาย นี้แหละ ด้วยใจอันบริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ไม่มีส่วน ใด ๆ แห่งกายของเธอทั่วทั้งตัว ที่ใจอันบริสุทธิ์ ผ่องแผ…
ในพระธรรมเทศนาเรื่องฌานทั้ง ๔ ระดับ ผู้ปฏิบัติสามารถบรรลุปฐมฌานโดยการละนิวรณ์ ๕ ทำให้กายสงบและจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิ ไม่มีความรู้สึกสุขทุกข์ มีอุเบกขา และจิตใจบริสุทธิ์ซึ่งนำไปสู่ผลที่ดีและป…
การเข้าฌานและระดับฌานในพุทธศาสนา
224
การเข้าฌานและระดับฌานในพุทธศาสนา
…นมาก่อน จึงตรึกดู (ปักจิตลงสู่อารมณ์ฌาน) ครั้นแล้ว “วิจาร” ก็เกิดขึ้นเต็มวิตก คือพิจารณาตรวจตราดูรอบกาย มนุษย์ละเอียด ตรวจตราดูทั่วแล้วก็เกิด “ปีติ” ปลื้มอกปลื้มใจ เมื่อเบิกบานสําราญใจเต็มส่วนของปีติแล้ว…
…ิ่มต้นเมื่อจิตเข้าสู่ภาวะสงบจนเกิดการสงบของใจและความสุข ความรู้สึกปีติเกิดขึ้นเมื่อพิจารณาตรวจตรารอบกายมนุษย์ละเอียดจนเข้าสู่ภาวะเอกัคคตา การเข้าสู่ปฐมฌานทำให้กายมนุษย์ละเอียดมีความสุขสบายใจ และเมื่อรู้ส…
ความเข้าใจในฌานขั้นสูง
225
ความเข้าใจในฌานขั้นสูง
…มส่วนของความปีติ ก็เกิด “ความสุข” ขึ้น พอเต็มส่วนของความสุขเข้า ใจก็นิ่งเฉยเป็น “เอกัคคตา” ครั้นแล้วกายทิพย์ละเอียดก็คิดว่า ที่ละเอียดกว่านี้ยังมี อีก ดังนั้นใจของกายทิพย์ละเอียดก็ขยายจากทุติยฌาน แล้ว หย…
ปฐมฌานเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้เกิดความวิตก แต่เมื่อถึงปีติที่ชอบใจจะเกิดความสุขตามมา เมื่อความสุขเต็มส่วนก็จะนำไปสู่เอกัคคตา สภาพของการนิ่งเฉย ในระดับที่ละเอียดขึ้น จะมีการขยายจิตจากทุติยฌานเข้าสู่ตติย
การเข้าถึงจตุตถฌานและฌาน ๔ ระดับ
226
การเข้าถึงจตุตถฌานและฌาน ๔ ระดับ
เข้า ผุดขึ้นมาอีกดวงหนึ่ง เป็นดวงที่สี่ เข้าถึง “จตุตถฌาน” มี กายอรูปพรหมนั่งอยู่กลางดวงฌาน ด้วยอาศัยกายอรูปพรหม กายอรูปพรหมละเอียดก็เข้าจตุตถฌานไป เมื่อเข้าจตุตถฌาน…
…ะไม่ได้เป็นภพที่อยู่เหนือชั้น ใคร่ครวญถึงการส่งผลของปฏิเวธในแต่ละระดับของฌาน ซึ่งก็คือความละเอียดของกายทั้งหลายที่เกิดจากการเข้าถึง.
ปฏิเวธในจตตุถฌาน
227
ปฏิเวธในจตตุถฌาน
ปฏิเวธในจตตุถฌาน ก็คือ กายอรูปพรหมและกายอรูป พรหมละเอียด เมื่อเข้าสู่รูปฌานแน่นอนแล้ว ใจของกายรูปพรหม ละเอียดก็หยุดนิ่งอยู่ตรง…
ปฏิเสธในจตตุถฌานคือการใช้กายอรูปพรหมละเอียดเพื่อเข้าสู่ฌานต่างๆ เช่น อากาสานัญจายตนฌาน และอื่นๆ โดยใช้สมาธิเบื้องสูงที่เกิดจากกา…
การบรรลุญาณทัสสนะในมนุษย์
231
การบรรลุญาณทัสสนะในมนุษย์
…นสามารถบรรลุญาณ ระดับต้น หรือที่เรียกว่า “ญาณทัสสนะ” บังเกิดความรู้ขึ้นใน จิตใจตนเองโดยอัตโนมัติว่า กายของคนเราซึ่งเกิดจากมารดา และบิดานี้ ประกอบด้วยรูปและวิญญาณ รูปคือร่างกาย ซึ่ง ประกอบด้วยมหาภูต ๔ คือ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการบรรลุญาณทัสสนะและความเข้าใจในกายและวิญญาณ โดยเฉพาะการที่กายของมนุษย์ประกอบด้วยมหาภูต ๔ และการเจริญเติบโตผ่านอาหาร การตระหนักถึงความไ…
การกระทำและกรรมในพระพุทธศาสนา
248
การกระทำและกรรมในพระพุทธศาสนา
กายทุจริต วจีทุจริต มโนทุจริต ติเตียนพระ อริยเจ้า เป็นมิจฉาทิฏฐิ ยึดถือการกระทําด้วย อ้านาจมิจฉาทิฏฐิ เ…
บทความนี้กล่าวถึงผลของการกระทำทั้งกาย วาจา และจิตใจ ที่ส่งผลต่อการเกิดใหม่ในสภาวะต่างๆ ในพระพุทธศาสนา โดยแสดงความแตกต่างระหว่างผู้ที่ประก…
การบรรลุธรรมกายและญาณต่างๆ
254
การบรรลุธรรมกายและญาณต่างๆ
โคตรภู ธรรมกายพระโสดา ธรรมกายพระสกทาคามี ธรรมกาย พระอนาคามี ย่อมหมายถึงได้บรรลุธรรมกายสูงขึ้นตามลำดับ จนถึงธรรมกาย
เนื้อหานี้กล่าวถึงขั้นตอนการบรรลุธรรมกาย ตั้งแต่พระโสดาไปจนถึงพระอรหัต ซึ่งหมายถึงการหลุดพ้นจากอาสวกิเลส การบรรลุญาณในการเห็นโลกที่แตกต่างกั…
การสำรวมใจเพื่อชีวิตที่สงบ
266
การสำรวมใจเพื่อชีวิตที่สงบ
สำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ เพื่อคุ้มครองรักษาใจให้รอด พ้นจากการถูกครอบงำด้วยอภิชฌาและโทมนัส การสำรวม อินทรีย์ แท้ที่จริง…
การสำรวมใจและอินทรีย์นั้นเป็นการสร้างความบริสุทธิ์ให้กับจิต โดยจะมีสติและไม่ปล่อยใจให้เลื่อนลอย การมีความพอใจในสิ่งที่มีและไม่ขอมากจากผู้อื่นช่วยให้จิตใจสงบและคลายความกังวล นอกจากนี้ การหลีกเลี่ยงนิวร
ความรู้ทางจิตและการเข้าถึงธรรม
269
ความรู้ทางจิตและการเข้าถึงธรรม
…ทําอาสวกิเลสให้สิ้น วิชชา ๘ ประกอบด้วย ๑. วิปัสสนาญาณ คือ ญาณในวิปัสสนา ที่จะพยุงจิต ของผู้บรรลุธรรมกายโคตรภูขึ้นไปสู่ธรรมกายพระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี และ พระอรหัตต์ไปตามลำดับ ๒. มโนมยิทธิ คือ ฤท…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความรู้และญาณต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเข้าถึงธรรม โดยนำเสนอวิชชา ๘ ซึ่งประกอบด้วยญาณที่สำคัญหลายประการ เช่น วิปัสสนาญาณ ที่ช่วยพยุงจิตให้เข้าถึงธรรมชาติของใจ และอาสวักขยญาณ ที่ทำให้ส
ความหมายของบุญ
298
ความหมายของบุญ
…้าจะกล่าวโดยส่วนเหตุ “บุญ” หมายถึง ความผ่อง แผ้ว ความบริสุทธิ์ ความดีงาม สิ่งที่เป็นเครื่องชำระล้าง กาย วาจา ใจ ให้ปราศจากมลทิน เหมือนน้ำที่ใสสะอาด เป็น นํ้าแท้ ๆ ไม่เจือปนด้วยฝุ่นละอองหรือโคลนตม ย่อมมีอ…
บุญหมายถึงความผ่องแผ้ว ความบริสุทธิ์ และความดีงาม ซึ่งช่วยชำระล้างกาย วาจา ใจจากมลทินเป็นเหมือนน้ำใส ในพุทธศาสนาบุญเป็นแหล่งความสุขที่สำคัญ เหตุนี้จึงควรประพฤติปฏิบัติกุ…
ตายแล้วไปไหน: ปรัชญาและการเกิดใหม่
11
ตายแล้วไปไหน: ปรัชญาและการเกิดใหม่
…ลังบุญพอสมควรก็ไปเกิดเป็นเทวดา พวกที่นั่งสมาธิด้วย ทำบุญไปด้วยมีบุญมากกว่าเขา ไปเกิดเป็นพรหม ตายแล้วกายเนื้อก็ไปเผาที่ป่าช้า กายละเอียดไปเกิดเป็นเทวดา ไปเป็นพรหม ส่วนพวกที่ทำบาป โลกจะคุกรุ่น จะร้อนจะแล้ง…
เนื้อหาเกี่ยวกับการตายและชีวิตหลังความตาย เปรียบเทียบระหว่างผู้ที่ทำบุญเพื่อละโลกกับผู้ที่ทำบาป สะท้อนถึงการเกิดเป็นเทวดาหรือพรหมสำหรับผู้ที่มีบุญ ขณะที่ผู้ที่ทำบาปกลายเป็นสัตว์นรก การเกิดและการใช้ชีว
การจุติจากพรหมสู่การเป็นมนุษย์
13
การจุติจากพรหมสู่การเป็นมนุษย์
…งั้น.... ปรากฏว่าพอชิมหมับเข้าไป เหตุร้ายเกิดขึ้นทันทีคือ เจ้าส่วนดินนั้นก็ซึมซาบเอิบอาบเข้าไปในร่างกาย แต่ว่าตอนนั้นนะ ตัวเองเป็นกายที่เป็นทิพย์นะ เป็นกายที่ละเอียด เป็นกายที่โปร่งบางเบาใส โปร่งบางยิ่งก…
เมื่อพรหมเห็นโลกเย็นลงและมีกลิ่นหอมจึงลงมาดู แต่ความอยากชิมง้วนดินทำให้เขาสูญเสียร่างทิพย์และต้องเกิดเป็นมนุษย์ ด้วยการเกิดแบบโอปปาติกะ มนุษย์ยุคแรกจึงเกิดทันทีโดยไม่ต้องมีพ่อแม่ มารู้จักการเกิดและการ