ขน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 545 / 554

…ของคุณดี แผ่นดิน น้ำ ไฟ ลม ผ้าเช็ดรีส เด็กจันทาลา และโคเขาหัก ๒๐๗ ๓. ความไมสั้นโดย อุปมา ด้วย ๒๐๖ ขนมสูในบาตรของตนกับของคนอื่น ๒๐๘ มงคลที่ ๒๕ ความหมายฃญ ๒๐๙ ๑. ความหมายฃญ อุปมา ด้วย ๒๑๐ บุคคลซึ่งห…

เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักการอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่เกี่ยวข้องกับมงคลต่าง ๆ เช่น ความสำคัญของความสั้น วิธีการฟังธรรมตามกาล และความอดทน ซึ่งอุปมาถึงภาพต่าง ๆ อาทิเช่น การเปรียบเทียบความสั้นที่มีเหมือนน

…ภาพจากพระไตรปิฎก ๒. อภิญญา ๒.๑ อภิวิธี (แสดงฤทธิ์) อุมา ด้วย หวาส ดวงจันทร์เพ็ญ บุรีที่กำลังเหยียดแขนที่กำลังออกไป นุ่นที่ลูกตาม พัดไป ช่อมะม่วง ชางเงา ชางทอง และปุยนุ่น ๒.๒ ทิพยิโสต (หวีทิพย์) อุมา ด้…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับอานุภาพที่กล่าวถึงในพระไตรปิฎก โดยเฉพาะอภิญญาที่พัฒนาในด้านต่างๆ เช่น อภิวิธี ทิพยิโสต เจโตปริญาณ บุพเพนิวาสานุสติ และทิพยจักขุ ซึ่งช่วยให้เกิดการพัฒนาในทางจิตใจและปัญญา ผู้ที่

…ยพระพรแกะพระนามมิลินท ว่า มาหาพิตร ในโลกล้นเกவு ๒ เล่ม บรรจุด้วยรัตนะจนเต็มเสมอปาก คนทั้งหลายก็พากันขนเอารัตนะของเกวียนเล่มหนึ่งมาเกลี้ยวไว้ในเกวียนอีกเล่มหนึ่ง มาหาพิตร เกวียนเล่มนั้นจะพิสูจน์รัตนะของเ…

เนื้อหาในส่วนนี้นำเสนออุปมาอุปไมยที่กล่าวถึงธรรมที่หนักหน่วงและความเป็นองค์เดียวของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยเปรียบเทียบกับเกวียนที่บรรจุรัตนะและลักษณะของมนุษย์ที่ถูกแบ่งด้านที่แตกต่างกัน อธิบายการไม่อาจ

…จ้าทรงหายพระองค์คันฝ่าข้างของแม่น้ำคงคา แล้วประทับยืนเฉพาะอยู่ฝั่งขวา- เหมือนบุรุษผู้กำลังฟังเหยียดแขนที่ไร้ออกไป หรือคู่แขนที่เหยียบได้ใช่าม.ที.ม. (อรรถ) มก. ๑๓/๒๕๙ ๒.๔.๖ พระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จเข้าสู่…

บทความนี้กล่าวถึงอุปมาที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนเพื่อเข้าใจในธรรมะและการปฏิบัติซึ่งสามารถนำไปสู่การดับกิเลสและสุขในชีวิต โดยเปรียบเทียบการดำเนินทางเข้าสู่ปริณิพพานและการมีเดชนำไปสู่วิถีสว่างในทุกสิ่ง

อุปม่าต์มาจากพระไตรปิฎก หรือข้างเท้ายอุดมจุ่ก่อน ก็แต่ว่ายังกะปรากฏช่องในตอนกลาง แม้เมื่อเงืองขน ส่วนหนึ่งในปลายฝ่าเท้าเป็นดังนั้นและ ก็ขึ้นก่อน ฝ่าพระบาททังสิ้นของพระงามนั้นย่อมจริงพื้นโดยทรงเหย…

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับลักษณะของพระบาทของพระมหาบรุษตามพระไตรปิฎก โดยเน้นความแตกต่างระหว่างพระบาทของพระมหาบรุษกับพระบาทของคนทั่วไป รวมถึงลักษณะเฉพาะที่มีในพระบาทของพระโพธิสัตว์ เช่น ส่วนที่ย

…ดของพระพุทธเจ้าผู้เป็นเถรแห่งพระอาทิตย์ ซึ่ง ได้รับแจ้งแตงตลอดด้วยธรรมอันละเอียด เหมือนบุคคลยิ่งปลายขนทรายด้วยลูกคร ฉนั้น. ข.เถร. (เถระ) มก. ๕๐/๑๕๕ ๒.๘.๖ ผู้ปิฎามาย่อมดื่มดำคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็น…

เนื้อหานี้หยิบยกอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่ช่วยให้เห็นความสำคัญของการแสดงธรรมและการฝึกคนให้ออกจากความหลงผิด เปรียบเทียบการดำเนินชีวิตของบุคคลกับการเห็นแสงสว่างในที่มืด และการมีพระรัศมีของพระพุทธเจ้าที

…ัมภีร์ชิริวร ฉันนั้นแหละ วิป (อรรถรส) มก. ๑๐/๙๒ ๓.๔ ในพระพุทธพจน์นั้น ไม่มีความผิดพลาดแม้เพียงปลายขนบราย พระพุทธองค์ทั้งหมดนั้น เหมือนประทับไว้ด้วยราตรีเดียวกัน เหมือนดวงด้วยหยาดเดียวกัน และเหมือนช่าง…

เอกสารนี้นำเสนออุปมาอุปไมยที่ปรากฏในพระไตรปิฎก สื่อถึงความงามและคุณค่าของพระธรรม โดยเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ เช่น พระอาทิตย์ พระจันทร์ และความงามของผู้มีจิตใจดี ความสำคัญของพระธรรมและพระวินัยในชีวิตของ

…ชำระล้างซึ่งโลภ เหงือโลให้หย่อยไปได้ เปรียบเหมือนน้ำน้ำอาก็งันจะร้อนยิ่งดับไฟคงใหญ่ได้ เปรียบเหมือนโขนะแม่ปราศจากการสยองกำจัดความหัวใจได้ ฉันนั้น. มิน. ๑๒๕

ในบทสนทนานี้ พระเจ้ามิลินต์ตั้งคำถามต่อพระนาคเสนเกี่ยวกับการไม่รับถวายผ้าจากพระนางปชาบดีโคดมี้ และได้เรียนรู้ถึงเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรม รวมถึงการเปรียบเทียบและการรับรองความเป็นพระอ

…รรรรรรรรรรรรรรรรรรร. สัง.สหฺ (พุทธ) มก. ๒๔๘/๙๕ ๒.๓ คนทาแผลเพื่อจะฆ่าผิว คนหยดน้ำมันเพลาเวียนเพื่อจะขนกระ คนเนื้อนิ่มบุตรเป็นอาหาร เพื่อจะออกจากทางกันเองเท่านั้น ฉันใด ภิกษุจารโดยปัญญาแล้วพึงฉันอาหาร กิ…

บทความนี้สำรวจการใช้ภาษาที่มีอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกที่เกี่ยวข้องกับการบริโภคอาหารของภิกษุ ซึ่งมีการเปรียบเปรยถึงการดำรงอยู่ของร่างกายอย่างมีระเบียบ โดยการบริโภคสิ่งจำเป็นเพื่อช่วยให้การมีชีวิตมีความห

๗๐ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๒.๘ ธรรมดาราชสีห์อย่าไม่สะสมอาหาร กินคราวหนึ่งแล้วไม่เก็บไว้อีก ฉันใด ภิกษุผู้ปรารถนาความเพียรไม่ควรสะสมอาหาร ฉันนั้น. ม.ม. (พฤษภ) มค. ๑๘/๑๓๓ ๒.๑๐ ความโลภด้วยอำนาจความพอใจ

…นตรายของการโลภและการเลือกเส้นทางในอนาคตอย่างรอบคอบ เช่นเดียวกับการพิจารณาความมั่นคงของสะพานสำหรับการขนส่งและการเลือกคนรักอย่างมีสติ.

… ครั้งเดียว ก็สวรรค ทำปานติบัติครั้งเดียวก็เราได้ พระนาคเสนทอดว่า ก่อนไหนเล็กๆ ก็สมัยได้ ก่อนไหนใหญ่ขนลงเรือบรรทุก เรือก็ลอย บน้ำได้ มิลิน ๑๒๗ ๒. รูปสมบัติ ๒.๑ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ลักษณะมารบุรษ ๒๓ ปร…

เนื้อหาต่อเรื่องพระเจ้ามิลิทร์ที่ถามพระนาคเสนเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าก่อนสวรรคต พร้อมทั้งลักษณะมารบุรษของพระองค์ซึ่งมีถึง 23 ประการ แตกต่างจากมาราดิบา การเปรียบเทียบความงามของพระนางเจ้ากับธรรมชาติและสิ่งแ

… โดยความเป็นระเบียบของไม้จำนวน มากที่นำมาขานนั่นได้ ฉันใด ภิทูฤกษ์ความเพียรครRussณะธงล์ และเทวโลกที่ขนานกัน อยู่ไปได้พร้อมๆ กันด้วยธรรมทั้งหลายอันได้แก่ อาจารุณ ศีลคุณ ข้อวัตรปฏิบัติ ฉันนั้น มินน. ๖๐ ๔…

การทวงดอกเบี้ยถูกมองว่าเป็นกรรมชั่วที่นำไปสู่ความทุกข์ การบรรลุนิพพานนั้นเน้นการรักษาความบริสุทธิ์ในจิตใจเหมือนการย้อมผ้าด้วยสีบริสุทธิ์ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดี ทางธรรมที่สำคัญคือการทำลายความอวิชชาและ

…สมุทรมีรสดเดียว ๗. ธรรมวินัยมีรัตนธาตุแยกกันคือ สติปิฏิฐิฐาน เป็นต้น เทียบกับมหาสมุทรมีต้อนของสัตว์ขนาดใหญ่ ๘. เป็นอาณาจักรของผู้ใหญ่ คือ พระอริยะเจ้า เทียบกับมหาสมุทรเป็นที่อยู่ของสัตว์ขนาดใหญ่ ว.ป. (…

…ๆ เช่น ความสำคัญของผู้รักษาธรรมในพระพุทธศาสนา และความที่ธรรมวินัยมีรสดเดียวเสมือนมหาสมุทรซึ่งมีสัตว์ขนาดใหญ่และอาณาจักรของผู้ใหญ่ โดยแสดงให้เห็นถึงความสามารถในการรักษาความยั่งยืนและความมั่นคงของพระศาสนา…

…์ถามว่า การให้กู้หนี้ของท่านเป็นอย่างไร พญานก : ข้าแต่ท่านโกลิยะ บุตรน้อยทั้งหลายของข้าพเจ้ายังอ่อน ขนปีกยังไม่ขึ้น บุตรเหล่านี้ข้าพเจ้าเลี้ยงมาแล้ว เขาจักเลี้ยงข้าพเจ้ามากีน เพราะฉะนั้น ข้าพเจ้าจึงชื่อ…

ในมงคลที่ ๑๒ กล่าวถึงการเลี้ยงดูนกและการให้กู้หนี้ที่มีคุณค่าทางธรรมะ โดยพญานกได้พูดถึงความสำคัญของการเลี้ยงลูกนกซึ่งยังอ่อนวัย และจะเติบโตขึ้นมาเลี้ยงดูพ่อแม่ในอนาคต นอกจากนี้ยังเป็นตัวอย่างของการให้

…้มีน่ำสำราญ ขุ.ซา. (ทั่วไป) มก. ๕๔/๓๓ ๕.๔ ท่านผู้รู้กล่าวทำนับการวา มีสภาพเสมอกัน นักรบแม้มีน้อยยึดขนานกันได้ เลดานเครื่องบริจาคเหมือนกัน แม้จะน้อยย่อมชนะหมู่เกาะ แม้บุคคลเช่ารถกรรม และผลแห่งกรรม ย่อมใ…

เนื้อหานี้สะท้อนถึงหลักธรรมของพระไตรปิฎกที่ใช้เปรียบเทียบการให้ทานและความเคารพในศีลธรรม ในหลายๆ ตัวอย่างอุปมา เช่น การให้สว่างส่องในโลกมนุษย์ การบริจาคเพื่อสร้างความสุขในโลกหน้า และการย้ำถึงความสำคัญข

อเน อุบาสานุไมหจากพระใครชูม ๕.๕ ชาวนา ไถนาข้าวสาลี เป็นต้น เมื่อไม่ประมาทด้วยกิริ มีการหำ่การใขน้ำเข้า การปิดอออก การปิดดา และการรักษา เป็นต้น ตามครรลองเวลา ย่อมได้รับผลแห่งข้าวกล้า ออำร และไฟบุญ …

เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของการบริจาคในพระพุทธศาสนา โดยทำให้เห็นว่าผลของการให้ทานนั้นจะนำมาซึ่งผลบุญที่ยิ่งใหญ่ บทเรียนนี้เปรียบเทียบการทำบุญเช่นการทำนา การให้ทานกับการช่วยเหลือผู้อื่น และผลที่ตามมากั

…ม่ พระเจ้าปายิสิตรัสตอบว่า มาไม่ได้ เพราะข้าพเจ้าตายไปนานแล้ว แต่โบราณท่านว่าเทพชั้นดาวดึงส์ มอียบใจขนาดนั้น ข้าพเจ้าก็เชื่อเลย พระเถรกล่าว เปรียบเหมือนคนที่เสี่ยงลุกแต่ก่ำเนิด มองไม่เห็นอะไรเลย จึงกล่า…

ในบทนี้ พระเจ้าปายิสิตรได้กล่าวถึงความเชื่อในเรื่องการทำความดี และการไปเกิดในสวรรค์ โดยอุปมาอุปไมยที่มีพระเถราเกี่ยวกับประสบการณ์และความรู้สึกของผู้ที่ทำความดี เช่น การขึ้นจากหลุมฉลอจ และการเปรียบเทีย

๑๕ อุมาอุบาไม่จากพระใครชุก คุณเป่าสังข์เห็นว่า คุณเหล่านั้นเป็นคนบ้านนอก เป็นคนเขลา หาเสียงส่งโดยไม่แยแสคาย จึงยับยั้งขึ้นมาเป่า ๓ ครั้ง ให้เห็นแล้วก็หลีกไป คนเหล่านั้นจึงรู้ว่าส่งนี้ประกอบด้วยคน ประก

…ค์ประกอบต่าง ๆ ที่ทำให้สามารถเคลื่อนที่และรับรู้ได้ พระองค์ยังได้แสดงให้เห็นว่าชีวิตมนุษย์มีน้อยกว่าขนาดของฝุ่นที่ปลายเล็บ เมื่อเทียบกับกาลอวกาศ ทำให้เราเห็นค่าของการเกิดในโลกมนุษย์นี้ และเสนอให้เราเข้า…

…ากพระมหโลกถึงโลกมนุษย์ใช้เวลา ๔ เดือน ภูษาผู้มุ่งทรายจากชมพูทวีปไปพระมหโลกเหมือนบูรณะผู้กำลังเหยียดแขน พระนาคเสนุตอบว่า ท่านเคยนึกถึงกำเนิดที่อยู่ห่างไกลออกไปไหม ใช้เวลานิดเดียว มิลิน. ๑๑๓ ๓๖. พระเจ้าม…

บทสนทนาระหว่างพระเจ้ามิลินทร์และพระนาคเสนว่าด้วยการเกิดใหม่และความเข้าใจในธรรม โดยการใช้ภาพเปรียบเทียบหลายประการเพื่ออธิบายแนวคิดแห่งการเวียนว่ายตายเกิด ความหมายของการเกิดใหม่ และการเปรียบเทียบกับสิ่ง

…ปเข้าใจว่านี้ของผู้อื่น และเป็นของตน ข.เคร. (เณร) มก. ๓๕/๔๓ ๑๐.๙ พิจารณาเห็นร่างกายที่เป็นทวีของผม ขน เป็นต้น เหมือนพิจารณาเห็นส่วนเนื่องใหญ่ของพระนคร ที่ม. (อรรถ) มก. ๑๕/๒๒ ๑๐.๑๐ คนที่มีเจ้ามขุมอยู่ใ…

บทอุปมาที่นำเสนอในพระไตรปิฎกแสดงให้เห็นถึงลักษณะและความเป็นจริงของชีวิตมนุษย์ การเปรียบเทียบที่ใช้ทำให้สิ่งที่ซับซ้อนกลายเป็นที่เข้าใจได้ เช่น การเปรียบเทียบกายมนุษย์กับเรือที่ต้องพึ่งพากำลังลมและสายธ