อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 147/370

๑๕ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๓๔. พระเจ้ามิลินทร์สโมสรพระนาคเสนว่า ผู้ที่ไปเกิดใหม่นั้น ไม่ได้ก้าวอย่างไป จะปฏิบัติฉันได้อย่างไร พระนาคเสนุตลอดว่า บูรณะอาประทีบิมตามต่อประทีบ ประทีปใหม่ไม่ได้กว่าจากประทีบเก่า เมื่อผู้เรียนวิชาเลข และศิลปะต่างๆ วิชาเลข และศิลปะต่างๆ ไม่ได้ก้าวอย่างจากอาจารย์ ผู้ที่จะไปเกิดใหม่นั้น ไม่ได้ก้าวอย่างไปแต่ปฏิสันนิได้ มิลิน. ๑๑๐ ๓๕. พระเจ้ามิลินทร์สโมสรพระนาคเสนว่า ก่อนศีคลองเท่าระสาทั้งจากพระมหโลกถึงโลกมนุษย์ใช้เวลา ๔ เดือน ภูษาผู้มุ่งทรายจากชมพูทวีปไปพระมหโลกเหมือนบูรณะผู้กำลังเหยียดแขน พระนาคเสนุตอบว่า ท่านเคยนึกถึงกำเนิดที่อยู่ห่างไกลออกไปไหม ใช้เวลานิดเดียว มิลิน. ๑๑๓ ๓๖. พระเจ้ามิลินทร์สโมสรพระนาคเสนว่า คน ๒ คน คนหนึ่งตายไปเกิดในพระมหโลกอีกคนหนึ่งไปเกิดที่เมืองกัลสิมะใครไว้ก่อนกัน พระนาคเสนุตอบว่า มหาบุตรแลดูตา ดูดวงอาทิตย์ และดวงจันทร์ก็เห็นเร็วกว่ากัน มิลิน. ๑๑๓ ๓๗. พระเจ้ามิลินทร์สโมสรพระนาคเสนว่า ผู่ไปสู่อีกนับจะอะไรส่ออะไร พระนาคเสนุตอบว่า เสียงอาเทปไงถึงพระกรรณของมหาบุตรนั่นส่ออะไร มิลิน. ๑๒๒ ๓๘. พระเจ้ามิลินทร์สโมสรพระนาคเสนว่า ไฟรถร้อนจนฉะลายหนี้แต่ทำไมสัตว์ร้อนอยู่ได้ พระนาคเสนุตอบว่า นายกุ่ง ไฟมันกินราวยังย่อยแหละยิ่งไปได้ แต่ลูกนายลูกไก่ป่าอยู่ในท้องไม่ย่อยยันเพราะกรรมคุ้มครองไว้ มิลิน. ๑๐๓ ๓๙. พระสัมมาสัมพุทธเจ้าร้องช้อนฝุ่นไวปลายเล็บ แล้วตรัสเรียกกิขุมาว่า ฝุ่นที่ซ้อนไว้ในปลายเล็บกับแผ่นดินใหญ่อย่างไหนมากกว่ากัน ภิฏฐวัตว่า ฝุ่นในเล็บเล็กน้อยเมื่อเทียบกับแผ่นดินใหญ ย่อมไม่ถึงซึ่งการับเปรียบเทียบหรือแม้ส่วนเสี้ยว พระพุทธองค์จึงตรัสว่า สัตว์ที่จุติจากพวกมนุษย์แล้วกลับมาเกิดในพวกมนุษย์น้อย โดยที่แก่สัตว์ที่จุติจากมนุษย์ไปแล้วกลับไปเกิดในร่มกว่านี้มากกว่า สังฆ. (พุทธ) มก. ৩๑/๕๐๒