อุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก : หน้า 61/370

๓๓ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๓.๓ พระเจ้าจักรพรรดิสง่างามในกองทัพใหญ่ ฉันใด โกษัณฑ์สง่างามท่ามกลางฝูงคุด ฉันใด พระอาทิตย์แผ่รัศมีอ่อนส่งงาน ฉันใด พระจันทร์สง่างามในหมู่ดาว ฉันใด พระพรมสง่างามในหมู่พรหม ฉันใด ท่านผู้นำสง่างามท่ามกลางหมู่ชน ฉันใด พระสัทธรรมวิญญ่อมงามสง่าด้วยคัมภีร์ชิริวร ฉันนั้นแหละ วิป (อรรถรส) มก. ๑๐/๙๒ ๓.๔ ในพระพุทธพจน์นั้น ไม่มีความผิดพลาดแม้เพียงปลายขนบราย พระพุทธองค์ทั้งหมดนั้น เหมือนประทับไว้ด้วยราตรีเดียวกัน เหมือนดวงด้วยหยาดเดียวกัน และเหมือนช่างด้วยช่างเดียวกัน จึงเป็นของแท้นอนนั้น ไม่มีไม่มีแท้ ม.มุ. (อรรถรส) มก. ๑๑/๑๖ ๓.๕ อึ่ง พระธรรมนี้คือซึ่งดูดังลำน้ำหนูแผ่นดินไว้ เห็นได้ยากดุดมเมล็ดผักกาดที่ถูกภูเขากำบังไว้ รัตนได้ยากจากการแยกลายของขนสัตว์ที่ผ่าออก ๑๐๐ ส่วน ทีม.ม (อรรถรส) มก. ๑๓/๑๕๕ ๓.๖ พระสุรยังกำอยู่ตราบใด พระวินัยยังร่งเรืองอยู่ตราบใด ภิกขุผู้หลายย่อมเห็นแสงสว่างเหมือนพระอาทิตย์อุทัยอยูตราบใด เมื่อพระสูตรไม่มี และแม้พระวินัยลงหลงเลื่อนไปในโลกจักมีความมิด เหมือนพระอาทิตย์อัสดงคต อัง.อกก. (อรรถรส) มก. ๓๒/๑๗๙ ๓.๗ พาจิกอักษรไว้หลังแผ่นหิน เพื่อจะได้ซุ้มทรัพย์ อ้างร้อยคอยอยู่เพียงใด ขุมทรัพย์ทั้งหลายชื่อว่า ยังไม่เสื่อมหายไปเพียงนั้น ฉันใด เมื่อเปรยยังคงอยู่ พระศาสนาก็ชื่อว่า ยังไม่อินทรีนาไป ฉันนั้น อัง.อกก. (อรรถรส) มก. ๓๒/๑๗๕ ๓.๘ หินของนักนายล้าเป็นของเขาเพราะนามนายล้าเป็นผู้มีกำลังมา ฉันใด ปคู่จุลสมบัติเป็นของง่าย เพราะพระเศรษะเป็นผู้มีญาณมา ฉันนั้น ที.ม. (อรรถรส) มก. ๑๓/๑๒๒ ๓.๙ ธรรมที่แตกต่างกัน แต่ให้สำเร็จประโยชน์อย่างเดียวกัน คือ ฆ่าเกลียดเหมือนกัน เหมือนพระราชามเสน่ห์ต่างๆ กัน คือ ทัพช้าง ทัพม้า ทัพพา ทัพเท้า ย่อมให้สำเร็จสรรพอยากเดียวกัน ย่อมนะซิกลืออย่างเดียวกัน ม.สดน. ๔๗