อุปมาอปิยจากพระไตรปิฏก : หน้า 143/370

๓๑ อุปมาอปิยจากพระไตรปิฏก ๓๒ ต๙.6 พระเจ้าปายิสิตรัสเล่าว่า พระองค์เคยสังคนที่ทำความดีว่า ถ้าตายไม่ได้สกุฎิ โลกสวรรค์ เพราะประพฤติดีตายของสมเด็จจนนแล้ว ขอให้กลับมาบอก พวกนี้รับคำไม่มีใครมาบอกเลย พระองค์จึงไม่เชื่อว่าโลกอินมี พระกุมารก็สปลกล่าวว่า เปรียบเหมือนคนตกลงไปหลุมฉลอจจะมิดศิริยะ พระองค์สั่งให้ราชบรุษช่วยยกขึ้นจากหลุมนั้น เอาชีไม่ฝ่าไปอุดจรขาออก ทำความสะอาดหมดจดแล้ว นำพวงมาลัยเครื่องลูบไล่ และผ้ามีราคาแพงไหมหงำ พอขึ้นสู่วปลาสานบำเรอด้วยอามคุณ ๕ บุรุษนั้นจะอยากลงไปอยู่ในหลุมฉลอจจะอีกหรือไม่ พระเจ้าปายิสิตรัสตอบว่า ไม่อยาก พระเถรามว่า เพราะเหตุไร พระเจ้าปายิสิตรัสตอบว่า เพราะหลุมอาจารไม่สะอาด มีกลิ่นเหม็น ปฏิกูล พระเถรกล่าวว่า คนมนุษย์เป็นผู้ไม่สะอาด มีกลิ่นเหม็น ปฏิกูลสำหรับเทวดาทั้งหลาย พวกทำความดีไปสุดสกุฎิสวรรค์จะกลับมาบ่อยอย่างไร ทิม.(เถร) มก. ๑๔/๗๓๕ ๓๓ พระเจ้าปายิสิตรัสเล่าว่า พระองค์เคยสังคนที่ทำความดีว่า สมณพราหมณ์บางพวก กล่าวว่าผู้ทำความดีจะไปสกุฎิโลกสวรรค์ ถึงความเป็นสหายของเทพชั้นดาวดึงส์ เมื่อท่านทั้งหลายไปเกิดนั้นแล้วขอให้กลับมาบอกด้วย พวกนั้นรับคำแล้วไม่มีโครบอกเลย พระองค์จึงไม่เชื่อว่าโลกอินมี พระกุมารก็สปลกล่าวว่า ' ร้อยปีของมนุษย์เป็นคนหนึ่งกับวันหนึ่งของเทพชั้นดาวดึงส์ ๑๐ ราตรี เป็น ๑ เดือน ๑๒ เดือน เป็น ๑ ปี ๑ พันปีเป็นประมาณอายุของเทชั้นดาวดึงส์ ผู้ทำความดีไปเกิดในนั้นคิดว่า อีกสัก ๒-๓ วัน จะไปองค์พระเจ้าปายิสิตร จะมาได้หรือไม่ พระเจ้าปายิสิตรัสตอบว่า มาไม่ได้ เพราะข้าพเจ้าตายไปนานแล้ว แต่โบราณท่านว่าเทพชั้นดาวดึงส์ มอียบใจขนาดนั้น ข้าพเจ้าก็เชื่อเลย พระเถรกล่าว เปรียบเหมือนคนที่เสี่ยงลุกแต่ก่ำเนิด มองไม่เห็นอะไรเลย จึงกล่าวว่า ลิดา ขาว เขียว เหลือง แดง แสด ไม่มีคนเห็นสีเช่นนั้นไม่มี ดวงดาว พระจันทร์ พระอาทิตย์ ไม่มีผู้เห็นดวงดาว พระจันทร์ พระอาทิตย์ ก็ไม่มี เพราะข้าพเจ้าไม่เห็น ดังนั้นจึงไม่มีวันนี้ ผันจะชื่อว่า กล้าวชอบหรือไม่ พระเจ้าปายิสิตรัสตอบว่า คิดว่าไม่ชอบ พระเถราจึงทูลว่า ที่พระองค์ปฏิเสธเรื่องเทพชั้นดาวดึงส์ก็เป็นเช่นนั้น สมณพราหมณ์บางพวกที่เสนาสนะแป้งสั่ง ไม่ประมาณ ทำความเพียร ชำระพิษจักษุ มองเห็นโลกนี้โลกอื่น