หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 125
125
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 125
…ราะฉะนั้น แม้ การไม่ตรัสธรรมที่ไม่ได้ในยถาธรรมศาสน์ ก็แสดงความไม่มีแห่ง ธรรมนั้นนั่นเอง เพราะฉะนั้น ความเป็นไปแห่งสันตีรณะที่สหรคต ด้วนสุขนั้น จึงไม่มีด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิกาล ฯ ก็การไม่ตรัสธรรม อะไร ๆ แม้ที่ได้…
…องกับจิตและธรรมชาติของอารมณ์ อธิบายถึงกาลที่เป็นอเหตุกะ รวมถึงความไม่มีอำนาจของปฏิสนธิกาลที่ส่งผลต่อความเป็นไปของจิตซึ่งให้ความเข้าใจในเรื่องของสันตีรณะที่สหรคตด้วยสุข ท่านอาจารย์ยังอธิบายเกี่ยวกับกุสลากุสลกุริ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 138
138
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 138
…ะอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 138 พอใจในจักษุและโสตะ ฯ วัตถุ ๖ ทั้งหมด ไม่มีอยู่ในอรูปโลก เพราะ ความเป็นไปแห่งรูปไม่มีแก่พวกอรูปพรหม โดยประการทุกอย่าง ใน อรูปโลกนั้น เพราะกำลังแห่งภาวนาสำรองความพอใจในรูป ฯ …
ในหน้าที่ 138 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธรรมและแนวคิดเกี่ยวกับวิญญาณและธาตุ ทั้งในรูปโลกและอรูปโลก อธิบายว่าวิญญาณและธาตุเป็นความรู้ที่มิใช่สัตว์และชีวิต โดยมีการเชื่อมโยงและควา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
149
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ตได้ ๘๐ ในรูปภพ มีวิถีจิต ได้ ๖๔ อนึ่ง ในอรูปภพ มีวิถีจิตได้ ๔๒ ฯ นี้เป็นภูมิวิภาคในวิถีสังคหะนี้ ฯ ความเป็นไปแห่งจิตที่เป็นไปในทวารทั้ง ๖ มีภวังค์คั่นระหว่าง ย่อมเป็นไปไม่ขาดสายตลอดอายุ ฉะนี้แล ฯ ปริเฉทที่ ๔ ช…
เนื้อหาในเอกสารนี้กล่าวถึงการแบ่งประเภทของวิถีจิตที่มีอยู่ในกามภพ รูปภพ และอรูปภพ โดยมีการพูดถึงจำนวนและภูมิวิภาคของจิตที่เกิดขึ้นในแต่ละภพ รวมถึงการดำเนินการของจิตที่มีการเชื่อมโยงตลอดอายุของจิตในทวา
ความเป็นไปแห่งวิสัยในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
151
ความเป็นไปแห่งวิสัยในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 151 ความเป็นไปแห่งวิสัย คือแห่งจิต ในทวาร และในอารมณ์ ชื่อว่าวิสัยปวัติฯ บทว่า ตตฺถ คือ ในฉักกะ 5 หมวดนั้น ๆ ท่าน …
บทเนื้อหาในอภิธัมมัตถสังคหบาลีนี้เกี่ยวกับความเป็นไปแห่งวิสัยปวัติ ซึ่งกล่าวถึงการทำงานของจิตในทวารต่างๆ ในการรับรู้และการติดต่อของอารมณ์ที่มีการสืบต่อก…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ขณะจิตมี ๓
152
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ขณะจิตมี ๓
…ขึ้น ชื่อว่าอุปปาทะ ได้แก่การกลับได้ตัวตน ฯ ความสลาย ชื่อว่าภังคะ ได้แก่ความพินาศ แห่งรูปที่มีอยู่ฯ ความเป็นไปบ่ายหน้าสู่ความสลายในระหว่างความ เกิดและความสลายทั้ง ๒ ชื่อว่าฐิติ ฯ แต่ท่านอาจารย์บางพวก ปฏิเสธขณะท…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ขณะจิตและการกำหนดอารมณ์ตามหลักอภิธัมม โดยเฉพาะความสำคัญของอุปปาทะภังคะและฐิติของจิต. การพูดถึงว่าหากฐิติขณะเป็นจริง จะต้องมีการระบุในบทพระสูตรด้วย ทั้งยังมีการอ้างอิงชัดเจนจ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
163
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ดังนี้ ฯ สอง 2 ฯ บทว่า โวฏฺฐพฺพนเมว ปวตฺตติ ความว่า โวฏฐัพพนจิตเท่านั้น ย่อมเกิดขึ้นบ่อย ๆ ๆ แต่ว่า ความเป็นไปแห่งจิตยังไม่ถึงโวฏฐัพพนะ นั้นแล้ว จะกลับมาตั้งอยู่ในจักขุวิญญาณเป็นต้น ในระหว่างไม่มี ฯ ส่วนท่านอาน…
บทนี้อธิบายถึงความเป็นไปของจิตในปริตตารมณ์ ซึ่งอานันทาจารย์ชี้ให้เห็นถึงการมีอาวัชชนะเป็นอนันตรปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดจิต แ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
186
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…วจรภูมินั้น) ฯ การจำแนก จิตเป็นไปด้วยอำนาจแห่งภูมิ ชื่อว่าภูมิวิภาค ฯ บทว่า ยถาสมุภวํ คือตามสมควรแก่ความเป็นไปในทวารนั้น ๆ หรือในภพนั้น ๆ ๆ ยาวตายุ มีอธิบายว่า ความเป็นไปแห่ง จิตที่เป็นไปในทวารทั้ง ๖ เมื่อไม่มี…
ในบทนี้อธิบายถึงการเกิดขึ้นของวิญญาณในทวารต่าง ๆ และการจำแนกจิตตามภูมิความเป็นไปของมัน รวมถึงการดำเนินไปของจิตในแต่ละภพที่ไม่มีการหยุดพัก ซึ่งอาจารย์ได้ชี้ให้เห็นถึงการทำงานของจิตท…
วินิปาติกเปรต และอายุของสัตว์อบาย
209
วินิปาติกเปรต และอายุของสัตว์อบาย
…พราะมีคติเหมือนคติภุมมเทวดาเหล่านั้น ฯ พวกเวมานิกเปรต ที่ชื่อว่าวินิปาติกะ เพราะอรรถว่า พลัดตกไปจาก ความเป็นไปแห่งความสุขฯ สองบทว่า สพฺพภาปิ กามสุคติย์ ความว่า (มหาวิบาก ๘ อย่าง ย่อมเป็นไป) ในกามสุคติ (คือสุคติ…
ในเอกสารนี้กล่าวถึงวินิปาติกเปรตซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับภุมมเทวดา โดยที่เนื้อหาสื่อถึงการไม่มีการกำหนดอายุของสัตว์อบายและมนุษย์ รวมถึงกรรมที่กำหนดอายุในอบาย การพูดถึงความแตกต่างของสัตว์ในอบายที่มีอายุย
การกำหนดกรรมและทวารในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
221
การกำหนดกรรมและทวารในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…่นนั้นไม่ควร กำหนดกรรมและทวาร ฯ ก็กรรมที่เป็นไปในกายทวาร ท่านเรียกว่า กายกรรมฯ และทวารที่เป็นทางแห่งความเป็นไปของกายกรรม ท่านเรียกว่า กายทวาร ฯ แต่กายกรรมของคนที่บังคับให้เขาทำ ปาณาติบาตเป็นต้น ด้วยวาจา ย่อมเป็…
เนื้อหาในบทความนี้กล่าวถึงการกำหนดกรรมและทวาร โดยอธิบายถึงความหมายและความสัมพันธ์ระหว่างกายกรรมและวจีกรรม กายกรรมมีส่วนเกี่ยวข้องกับการกระทำทางกาย ในขณะที่วจีกรรมเกี่ยวข้องกับการกระทำผ่านคำพูด ตัวอย่า
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 223
223
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 223
…อื่นถือเอาความหมายนั้นเท่านั้น จึงเป็นกรรมบถ ฯ สองบทว่า วจีวิญฺญตฺติสงฺขาเต วจีทวาเร ความว่า (เพราะ ความเป็นไปโดยมาก) ในทวารแห่งกรรม ที่ชื่อว่าวจีวิญญัติ เพราะ อรรถว่า ให้คนอื่นรู้ความประสงค์ได้ด้วยวาจา และตนเอ…
เนื้อหาบทนี้นำเสนอกระบวนการใช้งานอรรถประโยคในอภิธัมมะ โดยเฉพาะการสร้างวจีและกรรมที่เกี่ยวข้องกับสภาพทางจิต เช่น ความโลภ อารมณ์พยาบาท และการเห็นผิด ฯลฯ อภิชฌาเป็นการมุ่งมาดต่อสิ่งของของผู้อื่น ที่อาจทำ
กรรมและวิบากในอภิธัมมศาสตร์
241
กรรมและวิบากในอภิธัมมศาสตร์
…ตุกปฏิสนธิ) แม้ที่เป็นอเหตุกะก็มี 4 อย่าง (ด้วยอำนาจอเหตุก ปฏิสนธิ)" ดังนี้แล้ว บัดนี้ เพื่อจะแสดง (ความเป็นไปแห่งวิบาก เหล่านั้น) ด้วยอำนาจแม้แห่งวาทะของท่านโมรวาปีวาสีเถระ และ ท่านมหาธรรมรักขิตเถระ ที่มาแล้วอ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการแสดงผลของกรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมุ่งเน้นที่ความเกิดแห่งทุเหตุกปฏิสนธิและความเป็นไปแห่งวิบาก ซึ่งวิบากจะเกิดจากเจตนาดวงเดียวที่มีมากถึง ๑๖ อย่าง ทั้งในกรรมที่เป็นกุศลและอเหตุกะ ตามอาจ…
อภิธัมมัตถในพระพุทธศาสนา
295
อภิธัมมัตถในพระพุทธศาสนา
… ทรงประกอบด้วยธรรม ๓ ประการเหล่านี้ ทรงมี กายกรรมทุกอย่างมีพระญาณเป็นหัวหน้า เป็นไปตามพระญาณ ดังนี้ ความเป็นไปแห่งหสิตุปบาทจิตที่เว้นจากปัญญาเครื่องพิจารณาไม่สมควร แก่พระพุทธเจ้าทั้งหลายเลย ฯ ก็เหตุแห่งการทรงแย…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์คำว่า 'จิตที่ช่วยค้ำจุนอิริยาบถ' ในบริบทของอภิธัมมัตถ และอธิบายถึงความสำคัญของจิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิตในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในเรื่องการหัวเราะและความสุขของบุคคลในระดับต
อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
304
อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ีความกำเริบแห่งธาตุมีอันกระทำความเฉื่อยช้าเป็นต้นฯ คำ ตามที่กล่าวนั้นเป็นเหตุที่ไม่สมควร ฯ เพราะว่า ความเป็นไปแห่งธรรม ที่เป็นข้าศึกต่อลหุตารูปเป็นต้นนั้น ซึ่งมีการเพ่งเอาธาตุที่จะพึงให้สงบ ย่อมไม่มี เพราะเมื่อ…
บทความนี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ซึ่งศึกษาความเป็นไปของชีวิตและการมีอยู่ของรูปในภาวะการดับของพรหม รูปแบบต่างๆ ของชีวิต รวมถึงการที่อาหารและฤดูมีอิทธิพลต…
ความสำคัญของการรู้จักเวลาและการประพฤติของมนุษย์
247
ความสำคัญของการรู้จักเวลาและการประพฤติของมนุษย์
…่นอนสับสน ยังพวกมานพผู้เรียนมนต์ให้ลุกขึ้นไม่เป็นกำหนด ต้องเสียประโยชน์ในการเรียน เป็นข้อเปรียบด้วย ความเป็นไปของหมู่ชนด้วยพจนนิพนธ์ว่า อมาตาปิตุสิวฑฺโฒ อนาจริยกุเล วส์ วา อภิชานาติ กุกุกุโก ។ นาย กามกาล ไก่ตัว…
เนื้อหาในส่วนนี้กล่าวถึงความสำคัญของการรู้จักเวลาและการประพฤติที่แม่นยำในงานต่าง ๆ โดยเฉพาะในบริบทของพระพุทธศาสนา ซึ่งตั้งอยู่บนหลักการของกาลัญญุตา บุคคลที่ไม่รู้จักเวลานั้นไม่เพียงแต่สร้างผลเสียให้ตน
หลักธรรมแห่งสหกรณ์ในพระพุทธศาสนา
303
หลักธรรมแห่งสหกรณ์ในพระพุทธศาสนา
…กายนี้ ต่างมีหน้าที่แผนกหนึ่ง ๆ เพื่อช่วยกันบำรุงสรีระให้เป็นไป ยังพรักพร้อมทำหน้าที่ร่วมกันเพียงใด ความเป็นไปโดยผาสุกแห่งสรีระย่อมมีเพียงนั้น โกฏฐาสทั้งหลายเหล่านั้น สะดวกแห่งกิจของตน ๆ ด้วยถ้าโกฏฐาสอันหนึ่งหร…
เนื้อหาในปี พ.ศ. 2472 กล่าวถึงการเลือกธรรมารับพระราชทานที่เกี่ยวข้องกับแนวคิดสหกรณ์ใน พระพุทธศาสนา โดยนำเสนอหลักการที่สำคัญเกี่ยวกับความสำคัญของการทำงานร่วมกันเพื่อ ความสำเร็จของกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิต
ประโยค๘ - การจำแนกประเภทของกามุปาทาน
189
ประโยค๘ - การจำแนกประเภทของกามุปาทาน
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 189 ปญฺญาภูมินิทฺเทโส สญฺญาภวปญฺจโวการภวา ปน ตทนฺโตคธาเอว ฯ อปโร ปน สทฺธมฺมสฺสวนาทีหิ อุปพรูหิตญาโณ อิมินา กมฺเมน กามา สมฺปชฺชนฺตีติ มญ
…รือเทวดาจะเกิดในรูปแบบต่างๆ โดยมีการกล่าวถึงประเภทของกรรมและความสัมพันธ์ต่อการเกิดขึ้นของรูปและอรูป ความเป็นไปได้ของการเกิดขึ้นของสภาวะอันสัมพันธ์กับกามุปาทาน และตัวอย่างการดำเนินชีวิตที่มีความสัมพันธ์กับกามูปา…
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒: พระเถระและความเป็นมา
57
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒: พระเถระและความเป็นมา
…ฯ, พระปุณณัตเถระ ผู้บุตรแห่งนางมันตานี อันพระ ศาสดาสรรเสริญ ว่า เป็นยอด ของสาวก ท. ผู้ธรรมกถึก ๕๒๗. ความเป็นไป ของท่าน อย่างไร ? ท่าน เกิดแล้ว ในตระกูล แห่งพราหมณ์มหาศาล ในบ้านพราหมณ์ แห่งหนึ่ง อันไม่ ไกล แต่กร…
บทความนี้พูดถึงชีวิตและคุณธรรมของพระเถระ ผู้ซึ่งมีความสำคัญในพระพุทธศาสนา รวมถึงการบรรลุธรรมและการเปลี่ยนแปลงชีวิตของท่านที่มีต่อกรุงกบิลพัสดุ์ โดยเน้นถึงการสื่อสารถึงเกียรติของพระเถระและการปฏิบัติตนใ
ชีวิตและเส้นทางของพระกาฬุทายี
58
ชีวิตและเส้นทางของพระกาฬุทายี
…จงฟัง ๕๒๕. พระกาฬุทายี อันพระศาสดา สรรเสริญแล้ว ว่าเป็นยอด ของสาวก ท. ผู้ยังตระกูล ให้เลื่อมใส ๕๓๐. ความเป็นไป ของท่าน อย่างไร ? ท่านเกิดแล้ว ในตระกูล แห่งอมาตย์ ในกรุงกบิลพัสดุ์ ในวัน แห่งพระศาสดา ประสูติ แล้ว…
บทความนี้เล่าถึงชีวิตของพระกาฬุทายี ว่าท่านเกิดในตระกูลอมาตย์ในกรุงกบิลพัสดุ์ และมีความเกี่ยวข้องกับพระศาสดาตั้งแต่เด็ก จนถึงการเป็นสาวกผู้สำเร็จพระอรหัตในสำนักของพระศาสดา ท่านได้รับการสนับสนุนจากพระร
วิสุทธิมรรค: การเข้าใจเวทนาใหม่และเก่า
71
วิสุทธิมรรค: การเข้าใจเวทนาใหม่และเก่า
…บแล้ว ด้วยปาฐะเพียง ๒ ข้อนี้ ข้อว่า ยาตรา จ เม ภวิสฺสติ ความว่า ภิกษุคิดว่า "ด้วย การบริโภคพอประมาณ ความเป็นไป กล่าวคือความดำเนินไปตลอด กาลนาน เพราะความไม่มีอันตรายที่จะเข้ามาตัดรอนชีวิตินทรีย์ หรือ จะบั่นทอนอิ…
เนื้อหาในวิสุทธิมรรคนี้พูดถึงแนวทางในการเข้าใจเวทนาเก่าและใหม่ การใช้การบริโภคอย่างถูกต้องเพื่อกำจัดเวทนาเก่า การเสริมสร้างสุขภาพด้วยการเลือกสรรอาหารที่เป็นประโยชน์ ซึ่งเป็นแนวทางในการดำรงชีวิตที่มีคว
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 84
87
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 84
…์หนักให้เกิดแก่ท่าน พระมหา โมคคัลลานเถระไปสู่ที่อุปัฏฐากท่านในตอนเย็น เห็นพระเถระนอนอยู่ ถาม (ทราบ) ความเป็นไปนั้นแล้ว ถามว่า "อาวุโส ในกาลก่อน ความผาสุกได้มีแก่ท่านด้วยสิ่งอะไร ?" พระเถระกล่าวว่า "อาวุโส
บทความนี้วิเคราะห์การใช้เภสัชในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในแง่ของการปฏิบัติที่เหมาะสมและข้อบังคับของพระวินัย ในการใช้เภสัชที่เกิดจากอาการและนิมิต รวมถึงความประพฤติของผู้มีความมักน้อย โดยยกตัวอย่างเรื่องราว