หน้าหนังสือทั้งหมด

ศึกษาเจตสิกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
82
ศึกษาเจตสิกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…รม ๕๒) และอาการคือสัมประโยค (ที่ท่านกล่าวไว้ในคำว่า ประกอบกับจิต) ฯ ธรรมที่ชื่อว่า ผัสสะ ด้วยอรรถว่าถูกต้อง ๆ ผัสสะ นี้นั้น มีการถูกต้องเป็นลักษณะ ฯ แท้จริง ผัสสะนี้แม้เป็นอรูปธรรม ก็เป็นไปโดยอาการถูกตองอารม…
บทความนี้กล่าวถึงเจตสิกธรรมว่ามีความสัมพันธ์กับจิตและรูปธรรมอย่างไร โดยเน้นการเกิดและดับร่วมกันในที่เดียวกัน รวมถึงหลักการทางภูมิศาสตร์ของธรรมที่มีลักษณะเฉพาะ คำว่า เอกนิโรธ และ เอกวัตถุ รวมไปถึงเสน่ห
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 118
118
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 118
…มีอย่างเดียว โดยมีสภาพเหมือนกัน คือรู้ อารมณ์ ผัสสะทั่วไปแก่จิตทั้งปวง ก็มีอย่างเดียวโดยภาวะ คือการ ถูกต้อง ๆ บัดนี้ ชื่อว่าการสงเคราะห์ธรรมเหล่านั้นโดยเวทนา เหตุ กิจ ทวาร อารมณ์ และวัตถุ ตามสมควร คือการสงเค…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการจำแนกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยเฉพาะการวิเคราะห์จิตและสิกตามที่ประสบการณ์ต่าง ๆ สื่อถึง เป็นการชี้ให้เห็นการประสานกันของจิตและเจตสิกที่มีความหลากหลาย โดยการวิเคราะห์ตามเวทนา เหตุ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 272
272
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 272
…ียง กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ กล่าวคือภูตรูป ทั้ง ๓ เว้นอาโปธาตุ ชื่อว่าโคจรรูปฯ ความเป็นของเย็นชาวโลกจะ ถูกต้องจับได้ก็จริง ถึงอย่างนั้นได้ ก็เพราะความรู้สึกว่าเย็นเป็นของ ก็เมื่อความร้อนมีน้อย จึงรู้สึกกว่าเย็น…
ในบทนี้กล่าวถึงโคจรรูปและความหมายของประสาทในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นถึงอาการของประสาทที่ส่งผลต่อการรับรู้และการสัมผัสของมนุษย์เมื่อประสาทนั้นทำงาน. มีการอธิบายถึงลักษณะของประสาทและการสัมผัสกับอาโปธ
พระรัตนตรัยและการปฏิบัติธรรม
128
พระรัตนตรัยและการปฏิบัติธรรม
…พระรัตนตรัยที่ ควรแก่คำว่าสรณะอยู่ที่ว่าการพึ่งพระรัตนตรัยปราศจากโทษแม้แต่น้อย เพราะพระธรรมเป็นความ ถูกต้องสถานเดียว ไม่มีความผิดแม้เล็กน้อย คำสอนของใครอื่นเป็นสรณะไม่ได้เพราะวายังมี ความบกพร่องอยู่ไม่มากก็น…
…ละการเข้าใจในธรรมชาติที่แท้จริงของชีวิต ทุกคนสามารถเข้าถึงความสงบสุขในจิตใจได้จากการปฏิบัติธรรมอย่างถูกต้อง
พระราชดำริของสมเด็จพระญาณสังวร
137
พระราชดำริของสมเด็จพระญาณสังวร
… ได้ทอดพระนคร เห็นความเดือดร้อนอันเกิดจากธรรมชาติ และที่กำลังจะต้องเกิดต่อไปแม้ไม่ได้รับการแก้ไขให้ ถูกต้องทันเวลา ทรงเริ่มการแก้ไขปรับปรุงในทันที และเป็นที่ยอมรับกล่าวขานกันทั่วไปว่า นอกจากจะทรงคิดทรงจัดทำแ…
บทความนี้กล่าวถึงสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ๑๔๑ ที่ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณในการช่วยเหลือประชาชนในถิ่นทุรกันดาร โดยทรงเริ่มการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ใช้ปัญญาญาณและความสามารถในการคิดค้
พระพรและความปรารถนาดีในพระบรมราชสมภาร
140
พระพรและความปรารถนาดีในพระบรมราชสมภาร
สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ๑๔๔ ถูกต้องพ้องพานซึ่งไทยสยามรับมหาชนบทนี้ในกาลไหน ๆ จงบำราญไกลด้วยประการทั้งปวง ขอความเป็นผู้ไม่มีโรค ความสุขส…
ข้อความนี้แสดงความปรารถนาดีจากสมเด็จพระญาณสังวรถึงประชากรไทย โดยขอให้ทุกคนมีสุขภาพดี อายุยืน และความเจริญรุ่งเรือง พร้อมทั้งขอให้พระบรมราชสมภารและพระบรมวงศ์ช่วยอภิบาลประเทศชาติและประชาชน เพื่อไม่มีภัย
ความไม่ผิดในทศพิธราชธรรมและอุเบกขา
193
ความไม่ผิดในทศพิธราชธรรมและอุเบกขา
… เป็นข้อรวมของทุก ๆ ข้อได้ ด้วยพระธรรมทุก ๆ ข้อที่เป็นราชธรรมนั้นล้วนเป็นข้อปฏิบัติที่ ข้อปฏิบัติที่ถูกต้องตามสมควร ถ้าไม่ปฏิบัติข้อใดข้อหนึ่งเรียกว่าเป็นการปฏิบัติผิดในข้อนั้น แต่ถ้าปฏิบัติในข้อนั้นและทุก ๆ…
…สำคัญของความไม่ผิดในทศพิธราชธรรม ซึ่งรวมถึงการปฏิบัติอุเบกขา เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถปฏิบัติได้อย่างถูกต้องตามหลักธรรม. โดยยกตัวอย่างสมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าที่ทรงแสดงพระราชปณิธานในการปกครองประเทศด้วยธร…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 33
35
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 33
…ความสำรวมในจักขุนทรีย์ เธอฟังเสียงด้วยโสตะแล้ว ฯลฯ ดมกลิ่นด้วยฆานะแล้ว ฯลฯ ลิ้ม รสด้วยชิวหาแล้ว ฯลฯ ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกายแล้ว ฯลฯ รู้ ธรรมารมณ์ด้วยมนะแล้ว ๑. อภ. ว. ๒๕/๓๒๘. ไม่ถือเอานิมิต ไม่ถือเอาอนุพยัญชน…
ในบทนี้มีการอธิบายถึงศีล ๔ ประเภท เช่น ปาฏิโมกขสังวรศีล ซึ่งเน้นการสำรวมของภิกษุไม่ให้ละเมิดศีลและการรักษาวินัย อาทิเช่น การไม่ถือเอานิมิตและอนุพยัญชนะ โดยมีการยกตัวอย่างการรักษาจักขุนทรีย์และอารมณ์ที
วิสุทธิมรรคแปล: การเสวยสุขในตติยฌาน
180
วิสุทธิมรรคแปล: การเสวยสุขในตติยฌาน
…อีกอย่างหนึ่ง เพราะเหตุที่รูปกายของ เธอมี อติปณีตรูปอันมีความสุขที่สัมปยุตด้วยนามกายนั้นเป็นสมุฏฐาน ถูกต้อง ( ซาบซ่าน ) แล้ว ซึ่งเพราะความที่รูปกายมีอติปณีตรูปถูก ต้อง แม้ออกจากฌานแล้ว เธอก็ยังรู้สึกเป็นสุข …
เนื้อหาเกี่ยวข้องกับการเข้าใจในความสุขที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติในตติยฌานที่ลึกซึ้ง และการที่พระโยคาวจรสามารถเข้าถึงความสุขดังกล่าวได้ โดยอ้างอิงถึงคำสอนจากพระพุทธองค์ แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของสติสัมปช
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
75
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
… มึง เป็นต้น ตามลำดับฐานะชั้นเชิงของนามนามนั้น เพื่อให้เหมาะสมกับ ความสูงต่ำหรือเสมอกันกับผู้พูด และถูกต้องตามภาษานิยม จึงดูวิธี ใช้มัธยมบุรุษในภาษาไทย ดังจะนำมาเป็นตัวอย่างเพื่อเป็นทางให้ ผู้ศึกษาเทียบเคียง…
…ื่อสารเหมาะสมกับความสัมพันธ์ระหว่างผู้พูดและผู้ฟัง การแปลคำต่าง ๆ เช่น เข้า ท่าน สู เอ็ง มึง ต้องให้ถูกต้องตามลำดับฐานะเพื่อให้คำแปลที่เหลือเป็นกลางทางภาษาและถูกต้องตามภาษานิยม
การเข้าฌานและการน้อมจิตในพระอภิธรรม
164
การเข้าฌานและการน้อมจิตในพระอภิธรรม
…การไปแห่งกายย่อมช้า คำว่า "ก้าวลงสู่สุขสัญญาและลหุสัญญา" (ในข้อนี้) มีความหมายว่า ก้าวลง คือ เข้าไป ถูกต้องเข้า ถึง เข้า ซึ่งสุขสัญญาและลหุสัญญา ซึ่งเกิดพร้อมกับอิทธิจิตอันมีปาทุกฌาน เป็นอารมณ์ สัญญาอันสัมปย…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าฌานและการน้อมจิตไปตามอำนาจของกาย มีการอธิบายถึงความสามารถของภิกษุที่มีฤทธิ์ในการมองเห็นและได้ยินสิ่งต่าง ๆ ในมนุษย์โลก โดยมีการใช้อรรถกาธิบายความหมายของคำว่า 'ก้าวลงสู่สุขสัญญาแ
ทิพพโสตธาตุและการพัฒนาจิตวิญญาณ
174
ทิพพโสตธาตุและการพัฒนาจิตวิญญาณ
…ิญญาอันได้ บรรลุแล้วอย่างนี้นั้น ย่อมได้ยินเสียงที่ (แล่น) ไปภายในโอกาสที่ อารมณ์แห่งปาทฌาน (แผ่ไป) ถูกต้องเข้าได้โดยแท้ และเมื่อได้ยิน อย่างนั้นเล่า ถ้าแม้มีเสียงกึกก้องเป็นอันเดียวด้วยเสียงเครื่องประโคมมี …
เนื้อหาเกี่ยวกับการปรับมโนทวาราวัชชนะเพื่อให้เสียงที่ต้องการเป็นอารมณ์ที่เกิดขึ้นในขณะนั้น พร้อมกับการอธิบายถึงทิพพโสตธาตุและญาณที่เกิดขึ้นจากอัปปนาจิตตามแนวทางการฝึกสมาธิและภาวนา เพื่อให้บรรลุความสาม
การอธิบายผัสสะในสภาวธรรม
72
การอธิบายผัสสะในสภาวธรรม
ประโยค - วิภัชธรรมะแปล ภาค ๑ ตอน ๑ หน้า ที่ 71 สภาวธรรมนี้จึงชื่อว่า ผัสสะ (ผู้ถูกต้อง) ผัสสะนี้นั้น มีการถูกต้อง เอาเป็นลักษณะ มีการทำให้กระทบเป็นรส มีความร่วมกันเข้า (แห่งจิตดามม) เป็น…
บทความนี้สำรวจคำว่า 'ผัสสะ' ในสภาวธรรม โดยระบุแนวคิดเกี่ยวกับการสัมผัสและความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจและอารมณ์ ในการทำให้เกิดความรู้สึกและการรับรู้ นำเสนอว่าผัสสะ แม้จะเป็นรูปธรรม แต่กลับมีอิทธิพลต่ออารมณ
วิชาธรรมะเบ่มภาค ๑ ตอนที่ ๑ หน้า 236
237
วิชาธรรมะเบ่มภาค ๑ ตอนที่ ๑ หน้า 236
… (คือไม่มียาความรู้ฝายอื่น ?) ไม่นำพระสูตร อนุโปลพระวินัย มองดู มหาปทีไว้ ซื้อธรรม (คืออาบิษ) ได้ (ถูกต้อง) ถือเอาธรรม (คือความ อธิบายแห่งบาปนี้) ได้ (ไม่ผิด) และยกเรื่องอรรถนั้นแหละอธิบาย ไปโดยบรรยายอธิบ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเรียนรู้วิชาธรรมะ โดยเสนอธรรม ๔ ประการ คือ สติ สัตว์ ปฏิรูป และปัจจยาการ ซึ่งเป็นข้อที่หาได้ยาก และยากที่จะอธิบาย เรื่องการทำอรรถสงวรณาในปฏิจจสมุปบาทถูกนำเสนอ พร้อมกับการเน้นความสำค
การอธิบายลำไส้เวกัสและความหมายของอุปสรรค
44
การอธิบายลำไส้เวกัสและความหมายของอุปสรรค
…วามไป ต่อเมื่อเลือกตัวกรรมเพิ่มเข้าตัวหนึ่ง ว่า โอกํ (ซึ่งจํากํ) ย่อมทําให้เนื้อความสนิท ฟังเพราะหู ถูกต้องตามนามนิยม ฉะนั้นในฎีกานี้พึงลงสํานิสฐานว่าเป็น สัมมาธฯ ต้องเรียกหา ตัวกรรม เสมอ จะมาดใด้เลย ฎีกากล…
…น นอกจากนี้ยังเสนอวิธีการแปลศัพท์ตามความนิยมของภาษาไทย พร้อมทั้งอธิบายถึงการสร้างประโยคที่มีความหมายถูกต้องตามนามนิยม สุดท้ายยังเน้นว่าการแปลศัพท์จำเป็นต้องพิจารณาตามหลักการบัญญัติที่กำหนดไว้ เพื่อให้คำแปลมี…
การใช้สัจจากในประโยคภาษาไทย
57
การใช้สัจจากในประโยคภาษาไทย
ปรโยค - อธิบายลำใว้ภายใน อ ายาด - หน้าที่ 56 ถูกต้องกับภาษานิยม ท่านจึงมีวิธีใช้สัจจาก คือกลับกันได้ เช่น ปรโยคที่เป็นกฎจากา เฉพาะประกอบกับธาตุที่มีกรรม…
…ยคภาษาไทย โดยการเปลี่ยนแปลงรูปแบบเพื่อให้เหมาะสมกับกฎเฉพาะ ซึ่งสามารถแสดงให้เห็นถึงการสร้างประโยคที่ถูกต้อง เช่น การแปลงประโยคจากการทำงานที่มีกรรมให้เป็นกฎจากา อธิบายถึงความสำคัญของการเปลี่ยนประโยคทั้งในแง่ข…
สมานกาลภิริยาและปุพพากาลภิริยา
174
สมานกาลภิริยาและปุพพากาลภิริยา
ประโยค - อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม ๑ - หน้าที่ 171 สมานกาลภิริยา ค. ถ้าเป็นกิริยาที่พร้อมกันกับกิริยาอื่น เรียกว่า สมานกาลภิริยา อุตต์ คณะดุ คณะดุ ในที่นี้มีประสงค์คำดินกันร่วมไม่ได้มุ่งกิริยาที่จับร่วม
…รทำกิริยาก่อนที่จะทำกิริยาอื่นต่อไป การเข้าใจความหมายเหล่านี้ช่วยให้การแปลและการใช้งานในบริบทต่าง ๆ ถูกต้อง เทคนิคการแยกระหว่างสมานกาลภิริยาและปุพพากาลภิริยาแตกต่างกันที่การทำกิริยา หากทำพร้อมกันจะถือเป็นสมา…
การศึกษาและจิตวิทยาในมหาวิทยาลัย
161
การศึกษาและจิตวิทยาในมหาวิทยาลัย
ประโยค - ปรมคุณากรสาย นาม วิถีมืคัล้วคุณนาย มหาวิทยาลัยสมมตาย (ถูกต้อง ภาโค) - หน้าที่ 161 อารุปนีททส วนณนา การเรน ตดก ว นิกุณตุปูหนอาวชิณภาพตาอิกาเรน สุพี่ วา กษิสวาปกิร…
เนื้อหานี้วิเคราะห์การศึกษาที่มหาวิทยาลัยสมมตาย โดยเน้นความสำคัญของการพัฒนาจิตใจในนักศึกษา ประกอบด้วยข้อมูลด้านปรัชญาและจิตวิทยา ได้แก่ อุตสาหกรรมการศึกษา ความสัมพันธ์กับอารมณ์ในการเรียนรู้ เพื่อทำควา
ความสัมพันธ์ระหว่างอายตนิบาตและวิกิตติ
34
ความสัมพันธ์ระหว่างอายตนิบาตและวิกิตติ
…ี่ ศพนั้น เป็นเครื่องหมายให้ รู้ว่าศพนี้เป็นวิกิตตัณฑ์ ๆ เมื่อทราบวิกิตติแล้ว ก็ใช้อายตนิบาตได้ ถูกต้อง เพราะวิกิตติเป็นเครื่องส่องแสงให้ใช้อายตนิบาตนั้นได้ ถ้า วิกิตติไม่ปรากฎ ก็ใช้อายตนิบาตไม่ได้ เ…
…ความสัมพันธ์ระหว่างอายตนิบาตและวิกิตติ โดยอธิบายว่าเมื่อศพมีวิกิตติแล้ว ก็สามารถใช้อายตนิบาตได้อย่างถูกต้อง วิกิตติเป็นตัวช่วยในการมองเห็นอายตนิบาต และช่วยให้เนื้อความของศพต่อกันได้อย่างมีความหมาย โดยหากไม่ม…
ปฐมสมุนไพรสภาวะภาพสมองแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 282
287
ปฐมสมุนไพรสภาวะภาพสมองแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 282
…ันรูปที่ ประดิษฐ์ยิ่ง นี้มีความสุขที่สัปปายะนามกายของท่าน หรือความสุข ที่ประกอบนามกายนี้เป็นสมุฏฐาน ถูกต้อง ชิมชำแล้ว. เพราะฉะนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า เมื่อจะทรงแสดงเนื้อความนั้น จิงตรวว่า สุขญา กายาน ปฏิรูปเ…
ในบทนี้กล่าวถึงความสุขที่เกิดจากการมีสติและสัมปชัญญะ โดยบัณฑิตพึงทราบการวินิจฉัยแนวความคิดที่เกี่ยวข้องกับสุขาและการเสวยสุขที่มาจากการปฏิบัติทางพระธรรม อธิบายว่าผู้มีตติยานจะได้รับการสรรเสริญจากพระอริ