หน้าหนังสือทั้งหมด

ตัณหาและภวตัณหา
158
ตัณหาและภวตัณหา
…16 ชั้น รูปพรหมทั้งหลายนั้นมีความอยากในรูปฌาน มีความ ยินดีในรูปฌานในระดับต่าง ๆ ที่ตนได้ คือ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน เพราะเมื่อได้ รูปฌานเหล่านี้แล้วเป็นสุขสบายยิ่งกว่าความสุขในกามภพมากนัก ใจจึงจด…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับตัณหาที่เกิดจากความอยากได้สิ่งต่าง ๆ อาทิเช่น ความอยากให้สิ่งที่มีอยู่นั้นคงอยู่ต่อไปหรือวิภวตัณหาซึ่งมีความอยากที่จะไม่ก่อให้เกิดความทุกข์ คำสอนตามพระพุทธศาสนาของหลวงปู่วัดปาก
อานิสงส์การออกบวชเป็นบรรพชิต
209
อานิสงส์การออกบวชเป็นบรรพชิต
…อ เมื่อภิกษุรักษาศีลได้ บริสุทธิ์บริบูรณ์และหมั่นเจริญสมาธิภาวนาก็จะบรรลุฌานไปตามลำดับ ๆ คือ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติย ฌาน และจตุตถฌาน จะได้รับความสุขที่เลอเลิศกว่าสุขใดในทางโลกมากนัก 1 พระวินัยปิฎก มหาวรรค ภาค 2,…
บทความนี้กล่าวถึงนิสัย 4 ที่นักบวชในพระพุทธศาสนาจะต้องมีเพื่อที่จะอยู่ร่วมกับหมู่คณะ และอานิสงส์ในการออกบวชเป็นบรรพชิต พร้อมแสดงความเปลี่ยนแปลงสถานภาพที่เกิดขึ้นจากการบวช ซึ่งทำให้ผู้บวชได้รับการเคารพ
การปฏิบัติธรรมตามแนวทางพระพุทธเจ้า
212
การปฏิบัติธรรมตามแนวทางพระพุทธเจ้า
…็นเครื่องทำใจให้เศร้าหมอง ทำปัญญาให้ถอยกำลังนี้ได้แล้ว จึงสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรมเข้าปฐมฌาน.... ทุติยฌาน... ตติยฌาน... จตุตถฌาน ภูเขา คำว่า “การเสพเสนาสนะอันสงัด” หมายถึง การอยู่อาศัยในสถานที่อันสงบ เช่น …
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนการแบ่งเวลาทำภาวนาเป็นอย่างดี โดยเน้นให้พระภิกษุมีความเพียรในการเอาชนะกิเลส ซึ่งการปฏิบัติธรรมในขั้นตอนที่ 5 และ 6 จะเน้นไปที่การมีสติสัมปชัญญะและการเสพเสนาสนะอันสงัด เพื่อปฏิ
ภพและโลกในพุทธศาสนา
137
ภพและโลกในพุทธศาสนา
2. ภพมนุษย์ 3. ภพสวรรค์ทั้ง 6 4. ภพของพรหมที่ได้ปฐมฌาน 3 5. ภพของพรหมที่ได้ทุติยฌาน 3 6. ภพของพรหมที่ได้ตติยฌาน 3 ได้แก่ พรหมปริตตสุภา พรหมอัปปมาณสุภาและพรหมสุภกิณหา เนวสัญญานาสัญญายต…
เนื้อหาเกี่ยวกับภพต่างๆ ในพุทธศาสนาได้แก่ ภพมนุษย์, ภพสวรรค์ทั้ง 6 และภพของพรหมที่ได้ปฐมฌาน, ทุติยฌาน, ตติยฌาน รวมถึงการอธิบายถึงประเภทต่างๆ ของสวรรค์และนรก ภาพรวมความสำคัญของฌานทั้งสามในภพของพรหมพร้อม…
การยกฐานะของผู้บวชในพระพุทธศาสนา
22
การยกฐานะของผู้บวชในพระพุทธศาสนา
…ูชากราบไหว้ เรื่อยขึ้นไป จนถึงสามัญญผลเบื้องกลาง อันได้แก่การบรรลุสมาธิในระดับ ต่าง ๆ ตั้งแต่ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน ซึ่ง ล้วนทําให้จิตใจมั่นคงและสงบสุข และสามัญญผลเบื้องสูง คือ การบรรลุวิชชา ๘ อันได…
การยกฐานะของผู้บวชเป็นกระบวนการที่นำไปสู่การพัฒนาและการบรรลุสมาธิในระดับต่าง ๆ เช่น ปฐมฌานจนถึงจตุตถฌาน รวมถึงการบรรลุวิชชา ๘ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตนตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระเจ้าอชาตศัต
ระวังอารมณ์และการมีสติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
106
ระวังอารมณ์และการมีสติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…วามรู้ ความเห็นกว้างขวาง ทรงสามารถหยั่งรู้เหตุผลถูกต้องตาม ความเป็นจริง ไม่มีผิดพลาด ๑๒) ปฐมฌาน ๑๓) ทุติยฌาน ๑๔) ตติยฌาน ๑๕) จตุตถฌาน รูปฌานทั้ง ๔ ข้อหลังนี้ คือ ภาวะที่จิตสงบ เป็นสมาธิ ประณีต ละเอียดอ่อนยิ่ง…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้ทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะในด้านกาย เวทนา จิต และธรรม ทรงมีปัญญารอบรู้ในกองสังขาร สามารถมองเห็นความเป็นจริงได้อย่างถูกต้อง พร้อมทั้งทรงผ่านรูปฌานทั้ง 4 เพื่อพัฒนาจิตให้สงบและเ
การบรรลุฌานในวิปัสสนา
219
การบรรลุฌานในวิปัสสนา
…บัติมีใจตั้งมั่นอยู่ด้วยองค์ ๕ เช่นนั้นนานเข้า จน ใจผ่องใสยิ่งขึ้น ทำให้วิตกและวิจารสงบไป จึงบรรลุ “ทุติยฌาน” ตั้งมั่นอยู่ด้วยองค์ ๓ คือ ปีติ สุข และเอกัคคตา เมื่อผู้ปฏิบัติยังคงมีใจตั้งมั่นยิ่งขึ้นไปอีก ปีติ…
การปฏิบัติธรรมเพื่อบรรลุฌานเริ่มจากการมีใจมั่นคงในองค์ 5 จนทำให้ใจผ่องใส ยกขึ้นไปถึงทุติยฌาน โดยมีปีติ สุข และเอกัคคตาเป็นองค์ประกอบ หากผู้ปฏิบัติทำการตั้งมั่นยิ่งขึ้น ปีติจะหมดไปและไปถึงตติยฌ…
อารมณ์ในฌานระดับต่างๆ
220
อารมณ์ในฌานระดับต่างๆ
ตาราง แสดงอารมณ์ในฌานระดับต่างๆ อารมณ์ วิตก | วิจาร ปีติ ฌาน สุข อุเบกขา เอกัคคตา ปฐมฌาน 0 - ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน O=อารมณ์ที่เกิดขึ้นในองค์ฌาน อารมณ์เหล่านี้เป็นองค์ฌานที่ใช้แยกแยะระดับของฌานต่าง …
บทเรียนนี้อธิบายอารมณ์ที่เกิดขึ้นในฌานระดับต่าง ๆ รวมทั้งผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา วิญญาณ และอื่น ๆ โดยเฉพาะอุเบกขาที่เด่นชัดในจตุตถฌาน โดยไม่มีข้อจำกัดที่อารมณ์เหล่านี้จะเกิดแค่ในฌานระดับใดระดับหนึ่งเท
การเข้าฌานและระดับฌานในพุทธศาสนา
224
การเข้าฌานและระดับฌานในพุทธศาสนา
…์ละเอียด หยุดนิ่งใสนิ่ง หนักเข้า ๆ พอถูกส่วน ก็มีดวงผุดขึ้นมาอีกดวงหนึ่ง ขนาดเท่า ดวงแรก ดวงนี้คือ “ทุติยฌาน” ปรากฏมีกายทิพย์เกิดขึ้น ด้วย อาศัยกายทิพย์หยาบนี้ กายทิพย์ละเอียดซึ่งซ้อนอยู่ในกาย ทิพย์หยาบก็เข้า…
…่ปฐมฌานทำให้กายมนุษย์ละเอียดมีความสุขสบายใจ และเมื่อรู้สึกว่าปฐมฌานนั้นยังไม่พอ จึงมีพัฒนาการเข้าสู่ทุติยฌาน ซึ่งเป็นการขยายจากปฐมฌานไปสู่ความละเอียดสูงขึ้นในประเภทกายทิพย์ ความรู้สึกเหล่านี้สะท้อนถึงการบรรลุ…
การเข้าถึงจตุตถฌานและฌาน ๔ ระดับ
226
การเข้าถึงจตุตถฌานและฌาน ๔ ระดับ
…ถฌาน หนักเข้า ละสุขเสียได้ เป็น “อุเบกขา” มีสติบริสุทธิ์ เป็น “เอกัคคตา” ฌานทั้ง ๔ ระดับ คือ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌานนี้เป็นฌานในภพ ไม่ใช่ฌานนอกภพ เรียกว่า “รูปฌาน ๔” จัดเป็นสมาธิเบื้องสูง โดยทางปฏ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าถึงจตุตถฌานซึ่งเป็นระดับที่สี่ของฌานในพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายถึงการปฏิบัติและประสบการณ์ที่เกิดขึ้นจากการเข้าสู่ฌาน รวมถึงความหมายของแต่ละฌานและส่งผลต่อสติและสมาธิของผู้ปฏิบัติ
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
43
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
…แน่เหนือกว่าสมาธิ ธรรมดา' ซึ่งฌานมีหลายระดับ คือ 1) ฌานในขั้น รูปฌาน มี 4 ระดับ ได้แก่ 1. ปฐมฌาน 2. ทุติยฌาน 3. ตติยฌาน 4. จตุตถฌาน 2) ฌานในขั้น อรูปฌาน มี 4 ระดับ ได้แก่ 1. อากาสานัญจายตนะ 2. วิญญาณัญจายตนะ …
อาการที่เกิดจากการรวมจิตเป็นเอกัคคตาจะทำให้ผู้ปฏิบัติตกใจได้เนื่องจากไม่เคยประสบมาก่อน แต่หากสามารถประคองจิตให้เป็นกลางจะทำให้จิตรวมเป็นหนึ่งได้ โดยมีองค์ฌานต่างๆ เกิดขึ้นตามมา ความสำคัญของเอกัคคตาคือ
ฌานและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
44
ฌานและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
1. ปฐมฌาน ประกอบด้วยองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข และเอกัคคตา 2. ทุติยฌาน จิตประกอบด้วยองค์ฌาน 3 คือ ปีติ สุข เอกัคคตา 3. ตติยฌาน ประกอบด้วยองค์ฌาน 2 คือ สุข เอกัคคตา 4. จตุ…
การศึกษานี้เสนอความรู้เกี่ยวกับฌานในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งเป็น 4 ฌานที่มีองค์ฌานต่างกัน โดยฌานแรกมีองค์ 5 องค์ และนำไปสู่อภิญญาที่เป็นผลพิเศษจากการบรรลุฌาน 4 ที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถทำกิจพิเศษได้ อภิ
สมาธิและฌานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
62
สมาธิและฌานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
…รมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ละเอียด หยุดนิ่งกลางดวงจิตที่เห็นใสนั่น พอถูกส่วนเข้าเกิดขึ้นอีกดวง เรียกว่า ทุติยฌาน เข้าถึงกายทิพย์หยาบ เข้าถึงกายทิพย์ละเอียด อาศัยกายทิพย์หยาบเข้าฌาน ใจของกายทิพย์ละเอียดขยายจากฌานท…
ในบทนี้อธิบายการเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ โดยเริ่มจากการหยุดใจที่กลางดวงธรรม จนมีการสร้างดวงปฐมมรรคของกายละเอียดขนาดเท่าฟองไข่แดง การปฏิบัติต่อไปจะนำไปสู่การเข้าถึงฌานต่าง ๆ ประกอบไปด้วยฌาน 1
การศึกษาเกี่ยวกับฌานและการฝึกสมาธิ
27
การศึกษาเกี่ยวกับฌานและการฝึกสมาธิ
…กระทำให้ มากซึ่งนิมิตนั้น ไม่อธิษฐานนิมิตนั้นให้ดี เธอย่อมมีความคิดอย่างนี้ว่า มิฉะนั้น เราพึงบรรลุ ทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร เพราะวิตก วิจารสงบไป มีปีติและสุ…
ในเอกสารนี้ได้กล่าวถึงการซึ่งมีความสำคัญต่อการบรรลุฌาน โดยเน้นถึงความระมัดระวังและความเข้าใจต่อสถานที่ที่ถูกต้องในการฝึก สมาธิ และการสร้างความมั่นคงในปฐมฌาน นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึง 7 อย่างที่ควรหลีกเล
ความหมายของอรูปกัมมัฏฐาน
101
ความหมายของอรูปกัมมัฏฐาน
…มัฏฐานให้ถึง เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน 1 ฌาน 5 มาตามนัยอภิธรรม แตกต่างจากฌาน 4 ตามนัยพระสูตร คือ ท่านแยกทุติยฌานในนัยพระสูตรออก เป็น ทุติยฌาน ที่มีองค์ฌาน คือ วิจาร, ปีติ, สุข, เอกัคคตา และตติยฌาน มีองค์ฌาน คือ ป…
อรูปกัมมัฏฐานหมายถึงการเจริญอย่างลึกซึ้งที่ไม่เกี่ยวข้องกับรูป โดยผู้ที่สามารถเจริญได้จะต้องมีความชำนาญในฌานทั้ง 5 ในบทนี้ได้กล่าวถึงความหมายของอรูปกัมมัฏฐาน ความสำคัญของฌานที่ไม่เกี่ยวกับรูป และประเภ
นรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนา
84
นรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนา
…ล้ว พรหม มีเพียง 9 ชั้น แต่มี 16 พวก เพราะว่าพวกรูปภพคือพวกที่ได้รูปฌาน รูปฌานก็มีดังนี้ คือ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน และจตุตถฌานก็แยกออกไปอีกเป็นปัญจมฌาน ฌานที่ 1 มีองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข …
เนื้อหาเกี่ยวกับนรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 7 ชั้นของนรก ซึ่งแต่ละชั้นเกิดจากกรรมที่แตกต่างกัน ตามจำนวนการทำบาป ที่มีตั้งแต่การทำบาปเพียงอย่างเดียวถึง 7 อย่าง ในทางกลับกันมีการอธิบายถึง 6 ชั
อายตนะและการดึงดูดในมนุษย์
136
อายตนะและการดึงดูดในมนุษย์
…ั้นนี่ เรียกว่า กามภพ ทั้งนั้น ถ้าว่าจะไปในรูปภพ จะไปเกิดในรูปภพ อายตนะของรูปภพดึงดูดเพราะได้ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน แล้วฌานนั้นไม่เสื่อม เห็นเป็นดวงใสวัดเส้นผ่าศูนย์กลาง 2 วา หนาคืบหนึ่ง กลมเป็นวงเว…
บทความนี้พูดถึงอายตนะและการดึงดูดในมนุษย์ ว่ามีการดึงดูดเกิดขึ้นอย่างไร อายตนะมนุษย์ที่จะดึงดูดเข้าสู่มดลูกได้เกิดจากความบริสุทธิ์ของกาย วาจา ใจ รวมถึงการเห็นภาพจิตในรูปฌานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเกิ
สัมมาทิฏฐิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
169
สัมมาทิฏฐิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
…ทำชั่วได้ชั่ว แล้วละชั่ว ประพฤติดี 2. ฌานสมมาทิฏฐิ เห็นชอบ คือ เห็นว่าการเจริญสมถกรรมฐานจนได้ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน ปัญจมฌาน เป็นของดีเพราะข่มนิวรณ์ 5 ได้ มี ผลให้ไปเกิดในพรหมโลก แล้วลงมือเจริญสมถกร…
เนื้อหาเกี่ยวกับสัมมาทิฏฐิ 6 ประการในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นหลักการสำคัญในการช่วยให้ปัญญาและการเข้าใจในธรรมชาติของการกระทำและผลรวมทั้งทำให้สามารถเข้าถึงความธรรมรู้แจ้งในพระนิพพาน โดยแต่ละประเภทมีรายละเอ
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
193
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…สสา สุทัสสี อกนิฏฐา รูปพรหม 16 ชั้น นี่เป็นภวตัณหา อ้ายนี้อยากได้รูปฌานที่เราดำเนินมานั่นเอง ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน อ้ายนี่เป็นรูปพรหม อ้ายภวตัณหานี่เองเป็นเหตุให้ เกิดในรูปภพทั้ง 16 ชั้น วิภวตัณหา …
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้อธิบายตัณหา 3 ประการ คือ กามตัณหา, ภวตัณหา, และ วิภวตัณหา โดยกามตัณหาหมายถึง ความอยากได้ในรูป รส กลิ่นเสียงสัมผัสเช่นในกามภพที่นำไปสู่การเกิดในรอบของการต่อสู้เพื่อความต้
หน้า20
442
X สั ญ ญ า เ ว ท ย ด น โ ร ธ อนุปุพพวิหาร คือธรรมเป็นเครื่องอยู่ตามลำดับ ๙ ประการ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน อากาสา นัญจายตนฌาน วิญญาณัญจายตนฌาน อากิญจัญญายตนฌาน เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน และสัญญ…