ธรรมชาติ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 250 / 26

…รื่องผูกสัตว์ทั้งหลายไม่ให้ออกไปจากวัฏทุกข์ได้ มี 10 ประการ จำแนกตามในพระสูตร คือ 1. กามราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในกามคุณอารมณ์ 2. รูปราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติ…

บทความนี้วิเคราะห์ถึงอวิชชาและอุปสรรคทางจิตที่มีผลต่อการเกิดทุกข์ในสัตว์ ทั้งนี้รวมถึงการจำแนกอนุสัยที่นำไปสู่อารมณ์ต่างๆ และการผูกพันของสังโยชน์ที่จะทำให้สัตว์ไม่หลุดพ้นจากวัฏทุกข์ อวิชชาเป็นอุปสรรคส

…กณฑ์ของสังคมมนุษย์ 2) ปรมัตถสัจจะ ความจริงโดยแท้ ความจริงโดยแท้จริง เรียกว่าปรมัตถสัจจะ เป็นธรรมหรือธรรมชาติที่มีอยู่จริงตาม สภาวะลักษณะ ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงเป็นอย่างอื่นได้ เช่นคำว่า “คน” แต่ละชาติเรียกชื่อ …

เนื้อหานี้สำรวจความหมายของความจริงใน 2 ลักษณะคือ สมมติสัจจะ ซึ่งเป็นความจริงที่มีการตกลงกันในสังคม และปรมัตถสัจจะ ซึ่งเป็นความจริงที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลง โดยมีการอธิบายรายละเอียดว่าความจริงแบ่งออกเป็นส

…่า วิเศษ ปัสสนา แปลว่า การเห็น วิปัสสนา จึงหมายถึง การเห็นวิเศษ วิปัสสนานี้เป็นชื่อของปัญญา ซึ่งเป็นธรรมชาติที่รู้ ก็แต่ว่าสิ่งที่ปัญญารู้นั้นมากมายหลายอย่าง ปัญญาจึงมีมากมายหลายอย่างตามสิ่งที่รู้นั้น กล่าวคื…

วิปัสสนา แปลว่า การเห็นวิเศษ ซึ่งเป็นปัญญาที่รู้ลักษณะทั้ง 3 คือ อนิจจา ทุกข์ และอนัตตา ปัญญานี้ทำหน้าที่ละกิเลสที่เกิดจากการเข้าใจผิดเกี่ยวกับสังขารที่ดูเหมือนเที่ยงและสุข เมื่อวิปัสสนาเกิดขึ้น จะช่ว

“...แต่ภูมิของสมถะที่เราจะพึงเรียนต่อไปนี้ เริ่มต้นต้องทำใจให้หยุดจึงจะ เข้าภูมิของสมถะได้ ถ้าทำใจให้หยุดไม่ได้ ก็เข้าภูมิสมถะไม่ได้ สมถะ เขาแปลว่าสงบ แปลว่าระงับ แปลว่าหยุด แปลว่านิ่ง ต้องทำใจให้หยุด

…รับวิปัสสนานั้นเป็นขั้นต่อไปหลังจากได้ทำสมถะอย่างถูกต้อง การศึกษาทั้งสองนี้ร่วมกันจะช่วยให้การเข้าใจธรรมชาติโดยรวมสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

…5 กิเลส กรรม วิบาก นำไปสู่ภพภูมิ 63 66 67 70 78 81 บทที่ 5 ขันธ์ 5 5.1 ความหมายของขันธ์ 5 85 88 5.2 ธรรมชาติของขันธ์ 5 88 5.3 องค์ประกอบของขันธ์ 5 89 5.4 ประเภทของขันธ์ 5 95 5.5 ขันธ์ 5 ตามหลักคำสอนของพระมงคล…

…บวิทยาศาสตร์ พร้อมทั้งความรับผิดชอบที่เกิดจากกิเลสและกรรม ในบทที่ 5 นำเสนอขันธ์ 5 โดยอธิบายความหมาย ธรรมชาติ และองค์ประกอบที่มีในตัวขันธ์ 5 เพื่อเข้าใจความซับซ้อนของชีวิตคนตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี

สมควรแก่ตน ชื่อว่าธรรม เพราะทรงลักษณะธรรมชาติของตนและเข้าไปทรงอยู่ได้ชั่วขณะอัน ชื่อว่า ไม่เที่ยง เพราะจะต้องเสื่อมสลายไป ชื่อว่า เป็นทุกข์ เพราะ…

บทความนี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ในชีวิตและระบบธรรมชาติ การแบ่งแยกธาตุภายในและภายนอก และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ การทำงานของธาตุต่างๆ ในการปฏิบัติและการเป็น…

ปรากฏ 4. ลกฺขณาทิโต โดยลักษณะ รส ปัจจุปัฏฐาน กล่าวคือ ปฐวีธาตุ มีความแข็งเป็นลักษณะมีการทรงอยู่เป็นกิจ มีการรองรับรูปอื่นเป็นอาการ อาโปธาตุ มีการไหลหรือเกาะกุมเป็นลักษณะ ทำให้รูปที่เกิดร่วมด้วยมีความเ

เนื้อหาเกี่ยวกับลักษณะและการระบุธาตุในธรรมชาติ ตามปัจจุบัน อธิบายถึงธาตุต่างๆ เช่น ปฐวีธาตุที่มีความแข็ง, อาโปธาตุที่มีการไหล, เตโชธาตุที่อบอุ่น, …

จึงกำหนดเอาลักษณะที่แขนแข็งในโกฏฐาส 12 นั้นว่า ธาตุดิน พึงกำหนดเอาลักษณะที่ร้อนในโกฏฐาส 4 ว่า ธาตุไฟ จึงกำหนดเอาลักษณะที่ เขยื้อนได้ ที่แยกออกจากธาตุไฟนั้นไม่ได้ ว่า ธาตุลม จึงกำหนดเอาลักษณะที่แขนแข็ง

…ักปฏิบัติต้องทำการพิจารณาอย่างสม่ำเสมอเพื่อเข้าใจอาการต่างๆ ของธาตุในร่างกายและสามารถเข้าถึงการรู้ในธรรมชาติของธาตุได้อย่างแท้จริง

ของเหลว มีอาการซึมซาบได้ เป็นอาโปธาตุ 2.8 วสา : มันเหลว มันเหลว คือมันที่ละลายอยู่ตามฝ่ามือ หลังมือ ฝ่าเท้า หลังเท้า ดั้งจมูก หน้าผาก และจะงอยบ่า ในเวลาที่ร้อนเพราะไฟเป็นต้น ในตำแหน่งแห่งร่างกายมีฝ่าม

…นี้จะช่วยให้ผู้อ่านเห็นคุณค่าของกลไกเหล่านี้ในร่างกาย และความเกี่ยวข้องที่ซับซ้อนระหว่างสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติ

ชุ่มอยู่ โลหิตเล่าก็หารู้ไม่ว่าเรายังอยู่ เต็มที่ส่วนล่างของตับ ทำไตเป็นต้นให้ชุ่มอยู่ ฉันนั้น เหมือนกัน สิ่งทั้งหลายนั้นปราศจากความคิดคำนึง และไตร่ตรองถึงกันและกัน โลหิตเป็นโกฏฐาส แผนกหนึ่งในร่างกายน

…ะไม่มีความคิดหรือความรู้สึก มันประสบการณ์ที่มีสุขภาพและฟังก์ชันต่างๆ ที่ทำให้การดำรงชีวิตเป็นไปอย่างธรรมชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องอารมณ์และการปรับตัวต่อสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง

ว่าน้ำฝนอยู่ในเรา น้ำฝนเล่าก็หารู้ไม่ว่าเราอยู่ในรังบวบขม สิ่งทั้งหลายนั้นปราศจากความคิด คำนึง และความไตร่ตรองถึงกันและกัน น้ำดีเป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่

เนื้อหาเกี่ยวกับธรรมชาติของน้ำฝน เสมหะ น้ำหนอง และเลือดในร่างกายมนุษย์ ว่ามีคุณสมบัติอย่างไร ทำหน้าที่อะไร และการมีอยู่ของมั…

ทั้งหลายนั้น หนังหุ้มกะโหลกศีรษะหารู้ไม่ว่าผมทั้งหลายเกิดที่เรา ผมทั้งหลายเล่าก็หารู้ไม่ว่า เราเกิดที่หนังหุ้มกะโหลกศีรษะเปรียบเหมือนในหญ้ากุณจะทั้งหลายอันเกิดอยู่ที่ยอดจอมปลวก ยอดจอมปลวกหารู้ไม่ว่าหญ

… ซึ่งประกอบด้วย ผม, ขน, เล็บ, และฟัน โดยส่วนประกอบเหล่านี้ถูกนำเสนอผ่านการเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติ ซึ่งไม่มีความคิดและวิญญาณ สื่อถึงสภาวะเป็นกลางและว่างเปล่าขององค์ประกอบเหล่านี้ ร่างกายประกอบด้วยธา…

ในร่างกายนี้ ส่วนที่แข็งหรือกระด้าง ส่วนนั้นเป็นปฐวีธาตุ ส่วนที่เกาะกุมเหนียว เอิบอาบซึมซาบไหล ส่วนนั้นเป็นอาโปธาตุ สิ่งที่ทำให้สุกโดยอาการเจริญเติบโตเป็นหนุ่มสาว หนังเหี่ยวย่นแก่หง่อมลงก็ดี ความเย็นร

…นาสมาธิเพื่อการปฏิบัติที่ถูกต้อง. โดยเฉพาะการพิจารณาโกฏฐาสในบริบทของการฝึกสมาธิเพื่อให้เกิดอุเบกขาในธรรมชาติแห่งธาตุ. เมื่อมีอาการขึ้น การพิจารณาต้องเป็นไปอย่างละเอียดและลึกซึ้งเพื่อให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงต่…

ธาตุทั้ง 4 นี้ เป็นส่วนที่ประกอบขึ้นเป็นร่างกาย การที่เรียกว่า หญิง ชาย เรา เขา สัตว์ บุคคล มนุษย์ เทวดา พรหม นั้น หาใช่อื่นไม่ แท้จริงก็ได้แก่ธาตุ 4 ที่รวมกันเป็นกลุ่ม เป็นกองปรากฏขึ้นเป็นรูปร่างสัณฐ

…ในการเข้าใจ โดยอุปมาคล้ายกับการฆ่าโคที่เมื่อชำแหละจะเห็นความสำคัญของเนื้อแทนที่จะเป็นโค การพิเคราะห์ธรรมชาติของตัวตนจะช่วยขจัดความสำคัญในตัวบุคคลออกไปได้ เมื่อเข้าใจว่าร่างกายนี้ประกอบด้วยธาตุต่างๆ เช่น ปฐวี …

…ัฏฐานนี้ก็คือการทำจิตให้เป็นอิสระจากความสำคัญ ว่ามีตัวตนในแต่ละบุคคล และเพื่อเข้าใจอย่างแจ่มแจ้งซึ่งธรรมชาติอันเป็นพื้นฐานของร่างกาย โดยไม่คิดเรื่องความแตกต่างระหว่างบุคคล กัมมัฏฐานนี้เป็นกัมมัฏฐานที่ต้องใช้ป…

…ัมมัฏฐานขั้นสุดท้าย การพิจารณาธาตุ 4 ได้แก่ ดิน น้ำ ไฟ และลม ที่มีอยู่ในร่างกาย โดยการทำความเข้าใจในธรรมชาติของร่างกายและการปล่อยวางตัวตน ช่วยให้จิตใจเป็นอิสระ โดยหลักการดังกล่าวอิงตามคัมภีร์วิสุทธิมรรคและมุ่…

บทที่ 5 แนวคิดและวัตถุประสงค์ แนวคิด 1. จตุธาตุววัตถาน คือ การพิจารณาธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม ในร่างกาย เพื่อให้จิตเป็นอิสระ จากความยึดถือว่าเป็นตัวตน บุคคล เรา เขา 2. การเจริญกัมมัฏฐาน มีทั้งการเจริญโดยย่อส

…เกี่ยวกับจตุธาตุววัตถาน ซึ่งเป็นการพิจารณาธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม ในร่างกายเพื่อให้จิตเป็นอิสระและเข้าใจในธรรมชาติของการดำรงอยู่ โดยชี้ให้เห็นถึงวิธีการเจริญจตุธาตุววัตถานทั้งแบบย่อและแบบพิสดาร พร้อมทั้งอานิสงส์ที่…

ผลมาก มีอานิสงส์มาก หยั่งลงสู่อมตะ มีอมตะเป็นที่สุด” อาหาเรปฏิกูลสัญญาเป็นกัมมัฏฐานที่มีความละเอียดลึกซึ้งเป็นอารมณ์ที่ต้องใช้ปัญญา ในการพิจารณา ดังนั้น กัมมัฏฐานจึงเหมาะสำหรับคนที่เป็นพุทธิจริต รู้จั

…ำรงชีพ สร้างความเป็นอยู่ของสัตว์ทั้งหลาย การทำความเข้าใจเกี่ยวกับอาหารทั้ง 4 ประเภทนี้ช่วยให้เข้าถึงธรรมชาติที่แท้จริงของชีวิตและอานิสงส์ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน กล่าวได้ว่า การพิจารณาอาหารเหล่านี้เป็นการใ…

…แม้แต่สักนิดเดียวก็ไม่มี อันเป็นการพยายามก้าวล่วงอารมณ์ของ ทุติยารุปปฌานซึ่งเป็นธรรมเนียมเป็นภาวะตามธรรมชาติของอรูปฌานชั้นที่สูงกว่าย่อมก้าวล่วง อารมณ์ของอรูปฌานชั้นที่ต่ำกว่า ตามลำดับไป เมื่อได้พยายามบริกรรม…

ในการฝึกจิตให้อยู่ในอรูปฌาน จะต้องพยายามเลิกพะวงกับอากาสานัญจายตนฌาน โดยใช้การบริกรรม понятие นัตถิคิญจิ เพื่อช่วยให้จิตปราศจากความยินดีในอารมณ์นั้น เมื่ออากาสานัญจายตนฌานหมดไป อารมณ์ใหม่ของอากิญจัญญา

ก็ทำนองเดียวกัน เพราะเหตุนั้น จึงห้ามไม่ให้เจริญกรุณาไปเป็นอันดับแรกในบุคคล 5 จำพวก ดังที่กล่าวมาข้างต้น ส่วนเพศตรงข้ามกับคนที่ตายแล้ว ไม่ควรนำมาเป็นอารมณ์ในการเจริญกรุณา กัมมัฏฐาน ด้วยเหตุผลดังที่แสด

…ล่าวในพระอภิธรรม วิภังค์ ว่ามีบทภาวนาที่ดี เชื่อมโยงกับการช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์อย่างบริสุทธิ์และเป็นธรรมชาติต่อโลก เพื่อให้ทุกคนได้รับความสุขและความสุขอยู่ร่วมกันในสังคม

11. อุตฺตรี อปฺปฏิวิชฺฌนฺโต พฺรหฺมโลกปโค โหติ เมื่อมรณะแล้ว ถ้ายังไม่แทง ตลอดธรรมอันยวดยิ่ง (บรรลุพระอรหันต์) ย่อมเป็นผู้เข้าถึงสุคติอย่างสูงสุดถึงพรหมโลกได้ทันที เหมือนหลับแล้วตื่นขึ้น นี้คืออานิสงส์

…้เห็นว่า ธาตุเป็นสิ่งที่ไม่ควรนำมาสู่ความโกรธอย่างแน่นอน หากเรามีการพิจารณาอย่างนี้ จะช่วยให้เราเห็นธรรมชาติโดยรวมและลดหรือขจัดความโกรธออกไปได้. นอกจากนี้ การพิจารณาธาตุต่าง ๆ เช่น ดิน น้ำ ลม ไฟ รวมถึงขันธ์ 5…