บาลี : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 24 / 28

สัตย์ คือ คัมภีร์ศีลขั้นวรรณะ ได้เป็นผลสำเร็จ เรียบร้อยแล้ว ทางโครงการจัดงานสัมมนาพระไตร- ปิฎกบาลีในหัวข้อเรื่อง “การสืบทอดพุทธธรรม จากพุทธศาสนาสู่โลกปัจจุบัน” ขึ้นเมื่อวันเสาร์ที่ ๒๓ กุมภาพันธ์…

ในวันเสาร์ที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 ได้มีการจัดงานสัมมนาพระไตรปิฎกบาลีในหัวข้อ “การสืบทอดพุทธธรรมจากพุทธศาสนาสู่โลกปัจจุบัน” เพื่อเปิดถวายไตรปิฎกบาลีสมาสติ โดยมีนักวิชากา…

…บเอเชีย กอบกับความเจริญก้าวหน้าของเทคโนโลยีการพิมพ์ จึงเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการสืบทอดพระไตรปิฎก บาลีด้วยการพิมพ์ พระไตรปิฎกฉบับพิมพ์ที่สำคัญ ๔ ฉบับหลักในปัจจุบัน ได้แก่ พระไตรปิฎกฉบับสมาคมบาสปกรณ์ (PT…

…บพระไตรปิฎก โดยเฉพาะกับความก้าวหน้าของเทคโนโลยีการพิมพ์ ที่เป็นจุดเริ่มต้นสำคัญในการสืบทอดพระไตรปิฎกบาลี ในปัจจุบันมีพระไตรปิฎกฉบับพิมพ์ที่สำคัญ ๔ ฉบับ ได้แก่ ฉบับสมาคมบาสปกรณ์ (PTS), ฉบับสยามรัฐ (ไทย), ฉ…

…mmakaya Meditation in Gandhāra and Central Asia) ดร.ชนิดา เป็นผู้มีความรู้ในภาษาโบราณทั้งคานธาริ บาลี และสันสกฤต ได้ศึกษาคัมภีร์ที่ขุดค้นพบในค้นธาระ 5 แห่งใหญ่ๆ ได้แก่ ฉัตรา ประเทศอ pupper รองสถาน บาวั…

ดร.ชนิดา จันทาราสรีใสลศึกษาโบราณวัตถุในค้นธาระ 5 แห่งและจุดค้นพบในเอเชียกลาง เน้นที่คัมภีร์ที่เก่าสูงสุดในสปลิต คอลเลกชันซึ่งแสดงให้เห็นความเชื่อมโยงของธรรมกายกับวัตถุทางประวัติศาสตร์ จำแนกคัมภีร์ตามพ

…ที่ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานไว้สำหรับวัดพระเชตุพนฯ เป็นการเฉพาะ เขียนเป็นคาถาบาลี 16 หน้าแผ่นด้วยอักษรไทยไม่ปรากฏ วันที่จาร ตอนต้นเป็นคาถาพระธรรมภายในตั้งแต่ สพพญฺญตุณปริสีสี จนถึง …

…รรมและพุทธปรัชญา คัมภีร์นี้มีความสำคัญเพราะเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับพระญาณและธรรมภายในต่างๆ รวมถึงคาถาบาลีที่พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานไว้สำหรับวัดพระเชตุพนฯ ซึ่งยังไม่ได้ถูกอ้างอิงในเช…

บาลีและเอกสารใบลาน รวมทั้งลักษณะของการใช้คำและสำนวนบาลีในคัมภีร์จุตตรารักษาที่ตรงกับพระพุทธโฆษาจารย์ ทำใ…

คัมภีร์จุตตรารักษามีหลักฐานทางบาลีและเอกสารใบลานที่สำคัญ ซึ่งมีการใช้คำและสำนวนบาลีที่สอดคล้องกับพระพุทธโฆษาจารย์ และน่าจะถูกแต่งขึ้นร…

…พวกโจรไม่ต้องการ ดูองค์ภูทั้งหลาย เราอนุญาตผ้าสังมิฏิกิด ผ้าอุตตราสงค์ตัด และอันตรวาสกัณฑัด” วิฉม.(บาลี) ๕/๑๙๙/๒๐๒

เมื่อพระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ ทักษิณคีรีชนบท พระอานนท์เสนอจิวหลายรูปให้พระองค์ได้ทรงเห็น การสนทนาเผยให้เห็นถึงความรู้และความสามารถของพระอานนท์ในด้านการทำผ้าและการนำเสนอเนื้อหาในการสื่อสารที่พระธรรมไ

…รใช้ที่นอนและที่นั่ง เหมือนอายรุหนู พอใจด้วยปัจจัยตามมิตามได้ และควรเจริญธรรมอย่างเอกอ๋อย ขุ.เธร. (บาลี) ๒๖/๑๐๐/๒๕

… เห็นภัยในความประมาทเป็นปกติ ยอมเป็นผู้ไม่เสื่อม เป็นผู้ปฏิบัติใกล้ชิดพานที่เดียว อง.ฉุกก.บาลี ๒๐/๓๗/๕๒

บทความนี้กล่าวถึงการเป็นภิฏิกที่ตั้งอยู่ในสีล โดยเน้นการสำรวมในอินทรีย์ การรู้ประมาณในโภชนะแ และการปฏิบัติตนอย่างไม่เห็นแก่ตัว รวมถึงความเพียรในการเจริญกุศลธรรมเพื่อบรรลุความสงบ ด้วยความเข้าใจในภัยของ

…พรหมจรรย์อย่างต่ำ เกิดในเทวโลก ด้วยพรหมจรรย์อย่างกลาง และบริสุทธิ์ได้ ด้วยพรหมจรรย์อย่างสูง ขุ.ชา.(บาลี) ๒๗/๑๑/๒๕๙

…มื่อบุตรเป็นดังกองหยากเยื่อเกิดแล้ว ย่อมไฟโรจน์ล่วงปวงชนผู้มีดั่งทั้งหลาย ด้วยปัญญา ฉันนั้น ขุ.อ. (บาลี) ๒๕/๑๔/๒ ๕๗

…นการขับร้อง การฟ้อนรำ ส่วนการหัวเราะนั้น เมื่อนั้นทั้งหมดบงบานในธรรม ก็ควรแต่เพียงยิ้มแย้ม อง.ติก.(บาลี) 20/454/425

เนื้อหาเกี่ยวกับการขับร้อง การฟ้อนรำ และการหัวเราะในมุมมองของพระอริยะ ซึ่งระบุให้เห็นถึงความเป็นบ้าของการฟ้อนรำ ความเป็นเด็กในการหัวเราะ และการเชิญชวนให้ยิ้มแย้มแทนการแสดงออกต่างๆ. ข้อความนี้เผยให้เห็

…นื้อวางบ่วงไว้ แต่เนื้อไม่ติด บ่วง เมื่อพรานเนื้อกำลังคร่าวครวญอยู่ เรากินแต่ อาหารแล้วก็ไป..." มม.(บาลี) ๑๓/๓๙๙/๔๐๐

บทกวีนี้นำเสนอถึงความงามภายนอกที่ดูน่าหลงใหลแต่แท้จริงแล้วเป็นเพียงภาพลวงตา โดยใช้เปรียบเปรยกับอัสดงภาพและเครื่องประดับต่างๆ ที่มีเสน่ห์แต่ไร้ซึ่งสาระสำคัญ การชี้ให้เห็นถึงการหลอกลวงที่ไม่สามารถรักษาค

…ความยินดีจะเป็นประโยชน์อะไรร ประโยชน์อะไรร่ำการแสวงหาทรัพย์ จะมีประโยชน์อะไรด้วยบุตรและภรรยา ข.ช. (บาลี) ๒๗/๒๐๖/๕๕

…้ท่านเป็นผู้นำทาง ผู้นั้นจะได้รับยกย่องสรรเสริญในปัจจุบัน เมื่อสิ้นชีวิตแล้ว ย่อมได้ไปสุวรรค์ ขุ.ช.บาลี ๒๗/๙๔๑/๒๐๖

…องผู้ตื่นนอน นาน โชนของคนล้าแล้ว ไกล สังสารของคนพาลทั้งหลาย ผู้ไม่รู้ยูซึ่งสัณธรรม ย่อมยาว..." ข.ธ.(บาลี) ๒๕/๒๕๓

หลักฐานธรรมาภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ บาลีเป็นคำสอนเดิมที่เก็บรักษาพระพุทธวจนะสืบต่อมาอย่างถูกต้องไม่ตกหล่นทุกถ้อยคำ ในเวลาต่อมา นักวิชาการจำน…

เนื้อหาแสดงถึงความสำคัญของบาลีในการเก็บรักษาคำสอนของพระพุทธศาสนา และข้อสังเกตจากนักวิชาการเกี่ยวกับการเรียนรู้ในคัมภีร์ต่างๆ เพื่อ…

…หม ไม่เป็นของละเอียดยัด (รร. 796) ประเด็นที่ว่า พระพุทธองค์ธรรมเป็นกายนี้ มีคำกล่าวไว้ในพระไตรปิฎก บาลีด้วยเช่นกัน ดังที่ปรากฏในอัศจรรย์สูตร ว่า “วาเสฎฐะและภาวะทวะ คำว่า ธรรมกาย ดีด พรหมกาย ดีด ธรรมภูดีด…

…วามหมายของ 'ธรรมกาย' ในฐานะที่เป็นคำอธิบายของพระตถาคตและการมองเห็นพระพุทธองค์ ซึ่งปรากฏในพระไตรปิฎก บาลี ผ่านการอ้างอิงบทสนทนาระหว่างพระพุทธองค์และพระอภากัลย์ที่เป็นการตักเตือนถึงการมองเห็นภายนอกว่าไม่ใช่…

…ที่อยู่ภายใน (Wayman and Wayman 1974: 106)¹ คำสอนในแนวคิดถากถากตรภาคีนี้ตรงกันกับคำสอนในพระไตรปิฎก บาลี ที่ว่า จิตตั้งเดิมนั้นเลื่อมประลังศสรรแต่มาศราหมองลงไปเพราะอุบกิเลสที่ รามา และจิตนั้นหลุดพ้นจากอุป…

เนื้อหานี้อธิบายถึงหลักการของวิชาอธรรมาภิญญาและแนวคิดเกี่ยวกับจิตที่บริสุทธิ์ซึ่งเริ่มต้นจากความสกปรกเพราะกิเลส โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเจริญสมาธิภาวนาเพื่อหลุดพ้นจากอุปกิเลส ทั้งยังพูดถึงการมี

…์ ได้แก่ ปัญญาอันเกิดจากจิตที่ทรงอิ สญญา การขยายความจักูทั้งห้าในความหมายเดียวกันนี้ ปรากฏในอรรถถถา บาลีหลายแห่ง (อิต.อ. 113, สง.อ. 365) โดยเนื้อความในอรรถธิบาย จักู ทั้ง 5 ประการนี้ บางอย่างเป็นประโยชน์ต…

บทความนี้ขยายความเกี่ยวกับจักู 5 ประการในพุทธศาสนา ได้แก่ พุทธจักูซึ่งหมายถึงญาณรู้แจ้งในนิสัยของสัตว์ ธรรมจักูเป็นญาณในมรรคเบื้องต่ำ สมดับจักูคือความรู้แจ้งในธรรม สิ่ง และญาณจักูแสดงถึงดวงตาเห็นธรรม

…อ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลางของประเทศไทย อังคาริก ด้วยอักษรและภาษาไทย, ขอ฿ม, มอญ, บาลี, สันสกฤต. พระนคร: คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์วัฒนธรรม และโบราณคดี สำนักงานนายกรัฐมนตรี…

เอกสารนี้เป็นการนำเสนอหลักฐานทางธรรมในคัมภีร์พุทธโธราณ 1 ซึ่งประกอบไปด้วยบรรณานุกรมที่เกี่ยวข้องกับธรรมภายในในหลากหลายมุมมอง โดยมีการรวบรวมผลงานของนักวิชาการที่สำคัญในด้านพุทธศาสนา เช่น กิจชัย เอื้อเก