ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 71
แต่พวกบุรุษฝ่ายเดียวเท่านั้น หาได้เกี่ยวข้องไปถึงฝ่ายผู้หญิงไม่ แต่
ถ้าใครเข้าใจเช่นนั้น ก็นับว่าเข้าใจผิดถนัด เพราะพระพุทธภาษิต
หรือ พุทธศาสนา ย่อมประกาศเผยแพร่ให้ทุกคน ไม่จำกัดเพศภูมิ
ฐานะและวัย ปฏิบัติตามได้ทั้งนั้น ดังที่เราเข้าใจกันอยู่แล้ว ฉะนั้น
รวมใจความว่า ปุริโส คำนี้เป็นสาธารณะโวหารที่นิยมใช้อยู่ในภาษา
บาลีทั่วไป ทั้งที่เป็นส่วนไวยากรณ์ และส่วนธรรมคำสั่งสอน แม้
ในอาขยาตท่านก็จัดบุรุษเป็น ๓ ตามกิริยาศัพท์ที่ประกอบด้วยวิภัตติ
นั้น ๆ และมีความมุ่งหมายเป็นอย่างเดียวกัน ด้วยอำนาจความเกี่ยว
ข้องแห่งบุคคลกับคำพูด ที่ใช่สนทนาซึ่งกันและกัน ฉะนั้น ปุริส
สัพพนามนี้ ท่านจึงจัดเป็น ๓ ตามบุรุษที่กล่าวไว้ในอาขยาต คือ
ต ๑, ตุมห ๑, อมุห์ ๑.
ต (ปุริสสัพพนาม)
ต ศัพท์จัดเป็น ปฐมปุริส หรือ ประถมบุรุษ สำหรับใช้
แทนชื่อ คน สัตว์ ที่ สิ่งของ ที่กล่าวมาแล้ว ท่านบัญญัติ
แปลเป็นไทยว่า ท่าน เธอ เขา มัน เป็นต้น เปลี่ยนให้ถูกตาม
ฐานะชั้นเชิงของบุคคล แต่ในภาษาบาลีต้องเปลี่ยน ลิงค์ วจนะ
วิภัตติ ของ ๓ ปุริสสัพพนาม ให้ตรงกับ ลิงค์ วจนะ วิภัตติ
ของนามนาม ที่ออกชื่อถึง เช่นในปฐมาวิภัตติ จะต้องเป็นไป
อย่างนี้.