บุรุษ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 16 / 25

…งเยนทงเกลียง ทั้งเย็นทั้งเกลี้ย สีตสมฏฺฐา ภูมิ แผ่นดิน " สีตสมฏฺฐิ ฐานํ ที่ ตัปปุริสะ คามคโต ปุริโส บุรุษ ไปแล้วสู่บ้าน คามคตา อิตถี หญิง คามค กุล ตระกูล พหุพพิหิ รุฬหลโต รุกฺโข ต้นไม้ มีเครือวัลย์ขึ้นแล้ว…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาและการใช้ภาษาบาลีที่รวมถึงวิธีการสร้างประโยคและการระบุคำศัพท์ที่สำคัญจากบริบทต่างๆ เช่น การอธิบายสถานที่และประเภทบุคคลในบาลี ประกอบด้วยความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับสมาสและตัทธิต ที่ส

…า ๔. นรนาริโย นระและนารี ท. ๑๐.สงฺฆทาน ทานเพื่อสงฆ์ ๑๑.ปญฺจินฺทฺริยานิ อินทรีย์ ๕ ท. ๑๒.ปุริสุตฺตโม บุรุษสูงสุด ๑๓.ปญฺญาธานํ ทรัพย์คือปัญญา ๑๔.กตกุสโล มีกุศลอันทำแล้ว ๑๕.วนรุกฺโข ต้นไม้ในป่า ๑๖.ปาปรหิโต เว…

เนื้อหานี้นำเสนอศัพท์บาลีที่มีความสำคัญและการใช้งานในชีวิตประจำวัน รวมถึงการอธิบายความหมายของคำ ความเชื่อมโยงระหว่างคำต่างๆ ในบริบทของวิชาการและวรรณกรรม เพื่อช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจและใช้งานอย่างถูกต้อง

…ล้ว ๒๗.ทีฆชงุฆา แข้งยาว ๒๘.ทีฆชงุโฆ มีแข้งยาว ๒๕.อนุธวชิโร ๓๐.อนุธวธิรา ๓๑.ขตฺติยมาโน ๓๒.ขตฺติยมาโน บุรุษทั้งบอดทั้งหนวด คนบอดและคนหนวก ท. มานะว่าเราเป็นกษัตริย์ มานะแห่งกษัตริย์ ๑๓. ๓.สูรสีโห กล้าเพียงดัง…

…่สำคัญ เช่น ธัญญราสิ, นิโครธปริมณฑโล, และอื่นๆ รวมถึงการใช้คำในบริบทต่างๆ เช่น 'แข้งยาว', 'เสียงแห่งบุรุษ', และการระบุคุณสมบัติในสรรพนาม เช่น 'พระเถระชื่อว่าสารีบุตร'. เนื้อหานี้เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการศึก…

…ความกำหนด, และความรำพึง, เป็นต้น. ๑) บอกความยอมตาม แปลว่า 'ควร อุ. ภเชถ ปุริสุตฺตเม. [ชน] ควรคบ ซึ่งบุรุษสูงสุด ท. ๒ ๒) บอกความกำหนด แปลว่า 'พึง ๒ อุ. ปุญฺญญ-เจ ปุริโส กยิรา, ถ้าว่า บุรุษ พึงทำ ซึ่งบุญไซร้…

ในภาคที่ ๒ ของบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค นำเสนอการบอกความบังคับ แสดงถึงการใช้คำคำสั่งตามแบบภาษาบาลี โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มีการอธิบายถึงการใช้คำที่แสดงความหวังและความอ้อนวอน เช่น 'จง' และ 'เถิด' ขอยกตัวอย่างกา

… บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 160 ธาตุ (๑๑๔) วิภัตติที่บอก กาล บท วจนะ บุรุษ เหล่านี้ สำหรับ ประกอบกับธาตุ คือกิริยาศัพท์ที่เป็นมูลราก, ธาตุนั้นท่านรวบรวม จัดได้เป็น 4 หมวด ตาม…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงวิภัตติที่บอกกาลบทวาจนะและบุรุษซึ่งประกอบด้วยธาตุที่เป็นมูลราก ธาตุแบ่งออกเป็น 4 หมวดตามประเภท โดยยกตัวอย่างธาตุต่างๆ เช่น ภู, ทุ, …

…ี่สำแดง มานี้ แต่พอเป็นตัวอย่างเล็กน้อย ธาตุ วาจก (๑๑๕) กิริยาศัพท์ที่ประกอบด้วยวิภัตติ กาล บท วจนะ บุรุษ ดังนี้ จัดเป็นวาจก คือ กล่าวบทที่เป็นประธานของกิริยา ๕ อย่าง คือ กัตตุวาจก ๑ กัมมวาจก ๑ ภาววาจก ๑ เ…

เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ส่งเสริมความเข้าใจในวจีวิภาค โดยเฉพาะธาตุที่แบ่งออกเป็นสองประเภทคือ สกัมมธาตุ ซึ่งมีกรรมและ อกัมมธาตุ ที่ไม่มีกรรม เช่น ธาตุที่หมายดอกจันทน์จัดเป็น อกัมมธาตุ ขณะที่ อิกขุ ถ

…, ปจ ธาตุ เป็นไปในความหุง, ย ปัจจัย, และ อิ อาคม, เต วัตตมานาวิภัตติ บอกปัจจุบันกาล, อัตตโนบท, ประถมบุรุษ, เอกวจนะ, เป็นกัมมวาจก กล่าวสิ่งที่บุคคล พึงทำ คือ บอกว่าเป็นกิริยาของ โอทโน ที่เป็นของอันบุคคลพึงห…

เนื้อหานี้นำเสนอการศึกษาในด้านบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค โดยโฟกัสที่อาขยาตและกิตก์ โดยเน้นการอธิบายการใช้คำว่า 'โอทโน ปจิยเต' ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการทำงานของพ่อครัวที่มีส่วนในการหุงข้าว โดยใช้กฎของไวยากรณ์บา

…ไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 168 กิริยาศัพท์ที่เป็นภาววาจกนี้ ต้องเป็นประถมบุรุษ เอกวจนะ อย่างเดียว, ส่วนตัวกัตตา จะเป็นพหุวจนะและบุรุษอื่นก็ได้ ไม่ห้าม [เหตุกัตตุวาจก] กิริยาศัพท์…

เนื้อหาที่เกี่ยวกับกิริยาศัพท์ในบริบทของบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะการใช้ภาววาจกและกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดความหมายของคำและการสร้างประโยค เช่น การใช้ประธานและกรรม รวมถึงตัวกัตตา ด้วยการยกตัวอย

…ิริยาอาขยาต ปจ ธาตุ เป็นไปในความหุง, ณาเป และ ย ปัจจัย, อิ อาคม, เต วัตตมานาวิภัตติ บอก กาล บท วจนะ บุรุษ ดังก่อน, เป็นเหตุกัมมวาจก กล่าวกรรมผู้เหตุ คือบอกว่า เป็นกิริยาของ โอทโน ซึ่งเป็นของที่เขาใช้ให้บุค…

ในบทนี้มีการอธิบายเกี่ยวกับกิริยาศัพท์ที่ใช้ในการทำงาน และความสัมพันธ์ระหว่างผู้ทำและสิ่งที่ทำ โดยยกตัวอย่างจากบาลี เพื่อแสดงถึงหลักการในวจีวิภาค เช่น การใช้คำว่า 'ปาจาปิยเต' ที่เกี่ยวข้องกับการหุงข้า

…ในหนังสือทั้งปวง ยกไว้แต่ อาห, อายุ, ๒ ตัว เท่านั้น ถึงกัมมวาจก แลเหตุกัมมวาจก ที่ใช้มากก็มีแต่ประถมบุรุษ อย่างเดียว บุรุษนอกนั้นก็ใช้น้อย, เหตุนั้นจักแจกแต่ประถมบุรุษ อย่างเดียว.

ในบทนี้มีการอธิบายถึงปัจจัยที่ใช้ประกอบด้วยนามศัพท์เพื่อสร้างกิริยาศัพท์ ซึ่งเน้นที่อาย, อิย และอุ พร้อมทั้งชี้ให้เห็นถึงวิธีการประกอบธาตุด้วยปัจจัยและวิภัตติ โดยเน้นปัญหาที่นักเรียนใหม่อาจประสบในการใ

…๓. ภิกษุ ท. ๓๐ อยู่แล้ว สิ้นฤดูฝน ในเมืองสาเกต ไม่ผาสุก ๒๕๔. สมณะ ค่อย ๆ ไปอยู่ โดยปกติ จึงงาม ๓๕๕. บุรุษ ผู้มีปัญญา ย่อมรู้ ซึ่งธรรม อันพระผู้มีพระภาค แสดง แล้ว ได้ เร็ว. ๓๕๖. นอน หลับ ตลอดวัน ทั้งสิ้น ปร…

…มะในชีวิตประจำวัน เช่น การพูดความจริงและการปฏิบัติตนอย่างมีสติต่อคำสอนของพระพุทธเจ้า เนื้อหาเสนอว่า บุรุษผู้มีปัญญาควรรู้ซึ่งธรรมอันพระผู้มีพระภาคแสดง ควรมีการสะท้อนถึงการเงินและความสัมพันธ์กับสังคม รวมไปถ…

…ย ซึ่งวินัยด้วย ในสำนัก แห่ง พระเถระ ทุกวัน ๆ ๒๔. คำของผู้น้อยพูดกับผู้ใหญ่ แม้คนเดียว ต้องใช้มัธยม บุรุษ พหุวจนะ ประโยคเหล่านี้ ผู้เรียนจงแปลเป็นไทย ๔๔๑. เอกทิวส์ วิธโร ภิกขุ เถร อุปสงฺกมิตวา "กสฺส ปุตฺโต…

เนื้อหาในบทเรียนนี้เกี่ยวกับการประชุมของบรรพชิตในโรงธรรมและการปฏิบัติตามกฎต่าง ๆ เช่น การทำอุโบสถและปวารณาเมื่อถึงวันดังกล่าว โดยภิกษุได้รับการสั่งสอนและแนะนำจากพระเถระ และการเรียนรู้ตามวินัยในสำนักพร

… ประทาน แล้ว ถึงแล้ว ซึ่งพระอรหัต คำ ต่อไปนี้ อันเรา เล่า แล้ว แก่ท่าน ในหนหลัง ๓๓. คำพูดที่ใช้มัธยมบุรุษ ในความเคารพ จะใช้ประถม- บุรุษ เอกวจนะก็ได้ ดังนี้: สาธุ เม ภนฺเต ภควา สงฺขิตเตน ธมฺม เทเสตุ, ข้าแต่…

บทนี้เล่าถึงประสบการณ์ของผู้หนึ่งที่เห็นความพินาศของสัตว์ในนาและเกิดความเบื่อหน่ายในสมบัติ ก่อนจะเลือกบวชและเรียนรู้ธรรมจากพระผู้มีพระภาคที่โคนต้นไม้ พร้อมทั้งได้รับโอวาทและการอนุญาตในการอุปสมบท โดยเน

…สัมโพชฌงค์ เป็นต้น จริงอยู่ ข้อนี้พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ได้ตรัสไว้ว่า " ดูกรภิกษุ ทั้งหลาย ลาย ต่างว่าบุรุษใคร่จะก่อไฟ ( ซึ่งติดอยู่) น้อยหนึ่งให้โพลง ขึ้น ( หาก )เขาใส่หญ้าสดๆ ลงไป ใส่มูลโคสดๆ ลงไป ใส่ ฟื้น…

ในช่วงที่จิตหดหู่ การเจริญสัมโพชฌงค์บางอย่างจะไม่เหมาะสม เช่น ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ และสมาธิสัมโพชฌงค์ เนื่องจากจิตจะยากที่จะฟื้นตัว แต่ในช่วงนั้นกลับเหมาะสมที่จะเจริญธัมมวิจยสัมโพชฌงค์ และวิริยสัมโพชฌงค

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 110 ฝุ่นโปรยลงไปที่ไฟนั้น ภิกษุทั้งหลาย บุรุษนั้นจะอาจก่อไฟน้อย หนึ่ง (นั้น) ให้โพลงขึ้นได้หรือไม่ "ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า " ได้ พระพุทธเจ้าข้า …

ในบทความนี้มีการอธิบายถึงอาหารแห่งธัมมวิจยสัมโพชฌงค์และวิริยสัมโพชฌงค์ โดยกล่าวถึงความสำคัญของการทำโยนิโสมนสิการในธรรมที่เกี่ยวข้อง เพื่อเสริมสร้างและนำไปสู่การบรรลุผลที่ดีในทางพระพุทธศาสนา และการพัฒน

…ัทธิสัมโพชฌงค์ เป็นต้น จริงอยู่ ข้อนี้พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ได้ตรัสไว้ว่า " ดูกรภิกษุทั้ง หลาย ต่างว่าบุรุษใคร่จะดับกองไฟใหญ่ (หาก) เขาใส่หญ้าแห้งๆ ลงไป ใส่มูล โคแห้งๆ ลงไป ใส่ฟืนแห้งๆ ลงไป เป่าเข้าไป และ ไม…

ในประโยคที่ 8 ของวิสุทธิมรรค พระโยคาวจรได้อธิบายถึงการน้อมใจไปในปีติ และวิธีการข่มจิตในช่วงเวลาที่ควรจะข่ม โดยเฉพาะเมื่อจิตมีอาการฟุ้งซ่าน การเจริญสัมโพชฌงค์ในสมัยที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้จิตไม่สามารถสงบไ

…ะ) จิตฟุ้งซ่านอยู่ อันจิต ฟุ้งซ่านนั้น พระโยคาวจรจึงทำให้สงบได้โดยง่ายด้วยธรรมเหล่านั้น เปรียบเหมือนบุรุษใคร่จะดับไฟกองใหญ่ ต่างว่าเขาใส่หญ้าสดๆ ลง ไป ใส่มูลโคสดๆ ลงไป ใส่ปืนสดๆ ลงไป ให้ลมเจือด้วยน้ำเข้าไป…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิสัมโพชฌงค์และอุเบกขาสัมโพชฌงค์ รวมถึงวิธีการทำให้จิตสงบจากความฟุ้งซ่าน โดยใช้การเปรียบเทียบกับการดับไฟใหญ่ด้วยวิธีการต่างๆ ที่สนับสนุนให้ภิกษุสามารถเจริญสัมโพชฌงค์ได้

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 124 ดังนี้แล้ว บุรุษผู้หนึ่งฉลาดเกินไป ดึงใยแมลงมุมเร็ว ใยก็ขาดทุกที (ที่ดึง ) บุรุษอีกคนหนึ่งไม่ฉลาดเลย ไม่กล้าแม้จะเอา…

บทความนี้เล่าถึงการเปรียบเทียบความฉลาดและความเพียรในรูปแบบของบุรุษที่ดึงใยแมลงมุมและต้นหนที่ควบคุมเรือ การไม่ให้เกินไปหรือขาดความกล้าเป็นสิ่งสำคัญในการประสบความสำเร็จ…

…ใด ก็พึงตัดตอนเอาที่เพียงนั้นแหละว่า " นี่อุทธุมาตก อสุภเป็นเช่นนี้ " แต่ว่าร่างของสตรีย่อมไม่ควรแก่บุรุษ ร่างของ บุรุษเล่าก็ไม่ควรแก่สตรี อารมณ์ในร่างอันเป็นวิสภาคย่อมไม่ปรากฏ ๑.มหาฎีกาช่วยขยายความว่า อวั…

บทนี้อธิบายถึงการกำหนดลักษณะของซากศพในบริบทของวิสุทธิมรรค โดยมีการแยกส่วนและทำความเข้าใจโดยการพิจารณาอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย เช่น แขน ขา ศีรษะ และส่วนกลางของร่างกาย การมองซากศพในลักษณะนี้ช่วยให้เกิดความ

…ริสทมฺมสารถิ] พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงพระนามว่า ปุริสทมุมสารถ เพราะ ทรงขับ อธิบายว่าทรงฝึก ทรงนำไป ซึ่งบุรุษที่พึงฝึกได้ทั้งหลาย บุรุษทั้งหลายที่ยังมิได้ฝึก ( แต่ว่า ) ควรจะฝึกได้ เป็นดิรัจฉานบุรุษก็ดี เป็นมน…

บทความนี้กล่าวถึงการอธิบายคำสอนเกี่ยวกับการฝึกอบรมบุรุษที่พึงฝึกได้ทั้งหลาย ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงนำไป ยังได้กล่าวถึงบุรุษที่ยังมิได้ฝึกและวิธีการนำ ไปสู…