บุรุษ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 15 / 25

…พระสารีบุตร ผลหนึ่งให้กับพระมหา โมคคัลลานะ ผลหนึ่งให้กับพระมหากัสสปะ อีกผลหนึ่งพระองค์ทรง เสวยเองราชบุรุษเห็นเช่นนั้นก็ทูลเรื่องราวถวายพระเจ้าพิมพิสาร ทําให้พระองค์ทรงปลื้มพระทัยเป็นอย่างยิ่ง ดำริว่า “บุรุ…

เรื่องราวเกี่ยวกับการถวายมะม่วงให้กับพระอรหันต์และพระเจ้าพิมพิสารที่ทรงอนุโมทนา โดยเฉพาะความประทับใจในความเสียสละของผู้ให้ที่ได้สร้างบุญใหญ่ ซึ่งส่งผลให้เขาเกิดใหม่เป็นเทพในสวรรค์พร้อมกับสมบัติมากมาย

…อับปาง ทุกคนในเรือ ต่างพากันนึกถึงเทวดาของตน ได้แต่ร้องไห้คร่าครวญอ้อนวอน ต่างๆ นานา ขณะนั้นนั่นเอง บุรุษคนหนึ่งคิดได้ว่า เรามาประสบ ภัยร้ายแรงเช่นนี้ไม่มีสิ่งใดช่วยเราได้แน่ นอกจากความดีที่ทํามา เขาจึงรีบ…

ในอดีตมีผู้คนจำนวนมากที่ต้องเผชิญกับพายุใหญ่ขณะเดินทางทางทะเล ทุกคนต่างร้องไห้หวาดกลัว แต่มีบุรุษคนหนึ่งไม่กลัวเพราะเขาได้สมาทานศีลและทำความดีมาก่อน เขาเชื่อว่าความดีจะเป็นที่พึ่งในยามที่ชีวิตตกอยู…

…้เป็นบทเดียวกัน ๑ ตัทธิต ใช้ปัจจัยแทนศัพท์ให้น้อยลง มีเนื้อความได้เต็มที่ แจกกิริยาศัพท์ พร้อม วจนะ บุรุษ วิภัตติ กาล บอก กัตตุ กรรม และภาพ ๑ กฤต ใช้ปัจจัยเป็นเครื่องกำหนดรู้สาธนะหรือ อุณณาทิ มีวิธีใช้ปัจจ…

หนังสือเล่มนี้นำเสนอวิธีการแสดงไวยากรณ์ของตันติภาษา โดยเฉพาะการศึกษาไวยากรณ์บาลีซึ่งจัดอยู่ใน 4 หมวด ได้แก่ อักขรวิธี สนธิ นาม และกิริยาศัพท์ นอกจากนี้ยังเปรียบเทียบกับไวยากรณ์ของภาษาสันสกฤตและอังกฤษ

…ื่อจะได้ไม่ซึ่ง ๆ ซาก ๆ อันเป็นที่รำคาญโสต ตรงกัน กับสัพพนาม ๑, VERB กิริยาศัพท์พร้อมวจนะ (NUMBER ),บุรุษ (PERSON) ) วิภัตติ ( MOOD ) กาล ( TENSE ) จัดเป็นสกัมมธาตุ กัตตุกิริยา ( ACTIVE VERB ) กัมมกิริยา (…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ประเภทของคำในบาลี โดยมีการจัดแบ่งประเภทต่างๆ เช่น เอกศัพท... รวมถึงการเปรียบเทียบกับภาษาไทย เพื่อให้เข้าใจถึงความหมายและการใช้งานของศัพท์ในบริบทที่แตกต่างกัน ผู้เขียน

…นาม สำหรับหมายให้รู้ว่า นามนาม นั้น ดีหรือชั่วเป็นต้น เป็นคุณนาม เหมือนคำว่า ปญฺญวา มี ปัญญา ปุริโส บุรุษ ถือเอาความตามภาษาของเราว่า บุรุษมีปัญญา ปุริโส เป็นนามนาม ปญฺญวา เป็นคุณนาม, คุณนามนี้แบ่งเป็น ๓ ชั…

บทนี้กล่าวถึงการจำแนกนามในภาษาบาลีเป็นสามกลุ่ม ได้แก่ นามนาม คุณนาม และสัพพนาม โดยนามนามแบ่งออกเป็นสาธารณนามและอาสาธารณนาม นอกจากนี้ยังมีการแสดงลักษณะของนามที่บอกถึงคุณค่าและลักษณะของนามนั้นๆ เช่น นาม

…ลิงค์ก่อน แล้วจึงจะแจกอิตถีลิงค์และนปัสกลิงค์ เป็นลำดับไป. [๔๗] อ การันต์ ในปุ๊ลิงค์แจกอย่าง ปุริส (บุรุษ) ดังนี้ :- เอกวจน พหุวจน์ ป. ปุริโส ปุริสา ทุ ปุริส์ ปุริเส ต. ปุริเสน ปุริเสหิ ปุริเส จ. ปุริสสฺส …

เนื้อหาในบทนี้จะกล่าวถึงการแจกอิตถีลิงค์และนปัสกลิงค์ในบาลีไวยากรณ์ พร้อมการแจกศัพท์ที่เป็น อ การันต์ เช่นเดียวกับ ปุริส ทำให้ผู้เรียนเข้าใจการใช้งานในบริบทต่างๆได้ดียิ่งขึ้น โดยแสดงตัวอย่างศัพท์ในแต่

…ั้น เป็นศัพท์สำหรับใช้แทนชื่อคนและ สิ่งของที่ออกชื่อมาแล้วข้างต้น เพื่อจะไม่ให้เป็นการซ้ำซาก นับตาม บุรุษที่ท่านจัดไว้ใน อาขยาต เป็น ๓ คือ ต ศัพท์ ๑ ตุมห ศัพท์ ๑ อมห ศัพท์ ๑. ต ศัพท์ที่ต้นนั้นเป็น ปฐมปุริส…

…ิสสัพพนาม ซึ่งหมายถึงศัพท์ที่ไว้แทนชื่อของบุคคลหรือสิ่งของที่ได้กล่าวถึงไปก่อนหน้านี้ แบ่งออกเป็น 3 บุรุษ ได้แก่ ต ศัพท์ (ประถมบุรุษ), ตุมห ศัพท์ (มัธยมบุรุษ), และ อมห ศัพท์ (อุตตมบุรุษ) โดยในส่วนของปุริสส…

…พราะฉะนั้น ท่านอาจารย์ จึงไม่กล่าวความที่สันตีรณะฝ่ายอกุศลวิบากสหรคตด้วยโทมนัสนั้นไว้ อีกอย่างหนึ่ง บุรุษที่มีกำลังอ่อนแอบางคนถูกคนมีกำลังเบียดเบียน ไม่อาจเพื่อจะโต้ตอบเขาได้ จำต้องวางเฉยในบุรุษนั้น ฉันใด …

ในบทความนี้เราจะสำรวจความแตกต่างของเวทนาในพวกสันตีรณะฝ่ายอกุศลวิบาก และการเกิดโทมนัสในอนิฏฐารมณ์ ที่มีการจำกัดไว้ว่าโทมนัสไม่สามารถเกิดขึ้นได้ในสภาวะอกุศลวิบากโดยปราศจากปฏิฆะ ส่วนคนที่มีกำลังอ่อนแอก็ต

…โยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 160 [อธิบายอุปมาวิถีวิติ] 0 ได้ยินว่า บุรุษคนหนึ่ง นอนคลุมตัวตลอดศีรษะอยู่ที่โคนต้น มะม่วงที่มีผล ตื่นขึ้นด้วยเสียงมะม่วงผล ๑ ซึ่งหล่นลงในที่ใก…

บทความนี้นำเสนอการตีความเกี่ยวกับอุปมาในการดำเนินชีวิต ซึ่งเปรียบเทียบเหตุการณ์ต่างๆ ในชีวิตด้วยการอุปมาเกี่ยวกับมะม่วง เช่น การนอนหลับ การตื่น การรับรู้ การเก็บ และการเสวยรสของอารมณ์ โดยเฉพาะหลักการท

…ายของเรา แห้งเหือดไปเถิด จงเหลืออยู่แต่หนัง เอ็น กระดูก ก็ ตามที ผลนั้นใด จะพึงถึงได้ด้วยเรียวแรงของบุรุษ ด้วยความเพียรของบุรุษ ด้วยความเพียรของ บุรุษ ด้วยความบากบั่นของบุรุษ ยังไม่ถึงผลนั้นแล้ว และจะหยุดเ…

บทความนี้สำรวจแนวคิดของความเพียรและการพึ่งพาตนเองในพุทธศาสนา โดยอ้างถึงพระพุทธภาษิตและตัวอย่างจากประวัติศาสตร์ เช่น พระเจ้าวัฏฏคามณีที่ไม่ย่อท้อในการต่อสู้อันยาวนานเพื่อฟื้นฟูพระนคร ความหมายของการพึ่ง

…ุม ในอันโตชนหมู่ คนใน ได้แก่พระมเหสี พระราชาโอรสพระราชธิดา ตลอดลงมาถึงผู้ปฏิบัติราชการในพระองค์ทั้ง บุรุษสตรีพวกหนึ่ง พลกายสุม ในพลกายคือกรรมทหาร อันเป็นกำลังป้องกันปราบปราม ปฏิปักษ์ และรักษาความสงบราบคาบพ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติตนในสังคหวัตถุและจักรวรรดิวัตรของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส กำหนดแนวทางการบริหารและความสัมพันธ์ระหว่างพระองค์กับประชาชน รวมไปถึงการป้องกันและพัฒนาประเทศผ่านหลัก

…ว่า ปาปญฺเจ ปุริโส กยิรา น นํ กยิรา ปุนปฺปุนํ น ตมุห์ ฉันท์ กยิราถ ทุกโข ปาปสฺส อุจจโย ที่มีความว่า บุรุษมทำบาปเข้าบ้าง อย่าพึงทำบาปนั้นร่ำไป จึงทำฉันทะในบุญนั้น เหตุว่า บุญ เจริญขึ้น ย่อมให้เกิดสุข ดังนี้…

บทความนี้พรรณนาถึงพระคุณพิเศษ 3 ประการของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้แก่ กัตตุกัมยตาฉันทะ ซึ่งหมายถึงความพอใจที่จะทำบุญและทำความดี บุคคลัญญุตา ซึ่งกล่าวถึงการมีจิตใจที่ดีและสามารถทำควา

…สอนไว้ว่า อาสึเสเถว ปุริโส ปสฺสามิ โวห์ อตฺตานํ น นิพพินเทยุย ปณฺฑิโต ยถา อิจฉี ตถา อหุ (๑) ความว่า บุรุษผู้บัณฑิต ควรจะหวังอยู่นั่น ไม่พึงเบื่อหน่าย เราแลเห็นตนอยู่ว่า ได้เป็นตาม ปรารถนาดังนี้ . ในทางพระศ…

…ะประกาศพระศาสนาและการฟื้นคืนราชสมบัติของทีฆาวุกุมาร พระมหาชนกได้ยกตัวอย่างอุทาหรณ์เพื่อสอนเคราะห์ว่าบุรุษผู้บัณฑิตควรมีความหวังในความสำเร็จ โดยไม่ควรเบื่อหน่าย พระชินสีห์ได้ตรัสสรรเสริญกัตตุกัมยตาฉันทะ ซึ่…

…ตตรัสไว้ในปัญจกัง คุตตนิกายว่า สปปุริโส ภิกขเว ชายมาโน เป็นอาทิ แปลความว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัป บุรุษเกิดในตระกูลเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อสุขแก่ชนเป็นอันมาก คือมารดาบิดา แก่บุตรภริยา แก่ค…

เนื้อหาเกี่ยวกับพระราชทานคำสอนโดยสมเด็จพระญาณสังวร เพื่อการเป็นตัวอย่างที่ดีและมีคุณธรรมในการดำเนินชีวิต โดยเนื้อหายกย่องคุณสมบัติที่ควรมีเพื่อประโยชน์แก่ตนและผู้อื่น พร้อมทั้งการอุทิศพระราชกุศลแก่เทว

…ทรงพระปัญญาในการบำรุง ธัญญาหารให้บริบูร์ในพระราชอาณาเขต ๑ ปุริสเมธ์ ทรงพระปรีชาญาณในการสงเคราะห์ราช บุรุษ ๑ สมมาปาส์ ทรงรู้จักผูกคล้องน้ำใจคนให้นิยมยินดี วาจาเปยย์ ตรัสพระวาจา อ่อนหวาน ควรดื่มไว้ในใจ ทำควา…

เนื้อหาเกี่ยวกับการให้ทานและการรักษาศีลที่มีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตในสังคม ผู้มีศีลจะได้รับสิ่งดีๆ และมีผลต่อชีวิตทั้งตนเองและผู้อื่น การทำดีช่วยสร้างความเจริญในชุมชนและประเทศ การละทิ้งความอยากเสพส

…ท." ๆ วิเสสนบุพพบท มีบท วิเสสนะ อยู่ต้น, บทประธานอยู่ข้าง หลัง อย่างนี้ " มหนฺโต ปุริโส = มหาปุริโส บุรุษใหญ่, ขตฺติยา กัญญา = ขตฺติยกัญญา นางกษัตริย์, นีล อุปปล - นีลุปุป ดอก อุบลเขียว, " ในสมาสนี้ เอามหั…

บทนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับกัมมธารยสมาสในภาษาบาลี โดยชี้แจงการสร้างคำที่มีนามศัพท์สองบท ซึ่งสามารถประธานและวิเสสนะ มีกระบวนการย่อคำและการเปลี่ยนแปลงเพื่อสร้างความหมายที่หลากหลาย เช่น การใช้คำว่า 'มห' เพ

…นเข้า จะได้ไม่ต้องแปลวิเคราะห์ ให้ยืดยาว แบบวิเคราะห์ที่ท่าน ใช้ในคัมภีร์ศัพทศาสตร์ทั้งหลาย ดังนี้: บุรุษ วิเสสนบุพพบท. มหนฺโต จ โส ปุริโส จา ติ มหาปุริโส ด ๒๓ ๔ ๕ ๖ ය นั้น ด้วย เป็นผู้ใหญ่ ด้วย เหตุนั้น ช…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และการฝึกฝนในศาสตร์บาลี โดยเฉพาะการวางโครงสร้าง อวธารณบุพพบท และการสร้างสมาส พร้อมทั้งอภิปรายถึงลักษณะของประธานในประโยคต่างๆ เพื่อป้องกันการผิดพลาดในการสร้างเนื้อความ ร่วมกั

…สมณะใด ชนะแล้ว สมณะ นั้น ชื่อว่ามีอินทรีย์อันชนะแล้ว ๖ ๔ ๕ က กติ ปุญญ์ เยน โส กตปุญโญ ปุริโส บุญ อันบุรุษใด ๔ ๕ ๖ ๒ ๓ ๒ ทำแล้ว บุรุษ นั้น ชื่อว่ามีบุญอันทำแล้ว ด ๖ ๔ ๕ อาหิโต อคฺคิ เยน โส อาทิตคุคิ พราหมโณ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักการของบาลีไวยกรณ์ที่รวมถึงการใช้วจีวิภาค สมาส และตัทธิตในรูปแบบต่างๆ พร้อมกับตัวอย่างการใช้อย่างชัดเจน เพื่อความเข้าใจในการประยุกต์ใช้ในบริบทต่างๆ เช่น การบูชาพราหมณ์และการถือปฏิ

…๖ ๔ & สนฺติ จิตติ ยสฺส โส สนฺตจิตโต ภิกขุ จิต ของภิกษุใด 0 ๒ ระงับแล้ว ภิกษุ นัน ด ๔ ฉินนา หตุถา ของบุรุษใด ขาดแล้ว ာ 0 ๔ & ๖ ๒ က ชื่อว่ามีจิตระงับแล้ว. ๕ ยสฺส โส ฉินเหตุโก ปุริโส มือ ท. ๕ ๖ ต ๔ บุรุษ นั้น…

เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์บทสมาสและการวิเสสนะในบาลี ยกตัวอย่างจากพระไตรปิฎก เพื่อช่วยให้เข้าใจลักษณะและโครงสร้างของวจีวิภาค ผ่านการใช้งานเช่น 'ขีณา อาสวา' หรือ 'สุวณฺณสฺส วณโณ'. โดยนำเสนอหลักการและว

…ทหาร นั้น ชื่อว่ามีดาบในมือ အ ๖ ๔ ๕ ฉัตต์ ปาณิมหิ ยสฺส โส จตฺตปาณี ปุริโส ร่ม [มี] ในมือ ๒ ๔ & ๖ ของบุรุษใด บุรุษ นั้น ชื่อว่ามีร่มในมือ ๒ ๓ ๖ ๔ ๕ มณี คุณเจ ยสฺส โส มณิกณโจ นาคราชา แก้ว [มี] ที่คอ 0 ๒ ๔ & …

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์เรื่องบาลีไวยกรณ์ โดยเฉพาะในส่วนของวจีวิภาค สมาส และตัทธิต ผ่านตัวอย่างต่าง ๆ เช่น การเปรียบเทียบคำที่มีความหมายแตกต่างกันในรูปเอกวจนะและพหุวจนะ การใช้คำว่า 'มี' ในบริบทต่าง ๆ เ