ปฏิฆ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 9

… หิ มันโตเยว อนนตรปัจจัยโต สมุย มนโสเยว ปัจจยภูตาติ มนโส สมพนธินี โหติ ฯ สนตีรณฤตยสฺส อฏฐมหาวิปากาน ปฏิฆ ทวยสฺส ปฐมมคฺคสฺส หสิตุปปาทสฺส ปณฺณรสรูปาวจรานญฺจ วเสน ปวดตา ยถาวุตฺตมโนธาตุวิญญาณธาตุหิ” อวเสสา มโ…

บทนี้กล่าวถึงการสำรวจอภิธรรมที่เกี่ยวข้องกับวิญญาณและธาตุต่างๆ โดยเน้นการศึกษาเรื่องมโนและการมีชีวิตอยู่ในบริบทต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอภิธรรมต่างๆ เช่น อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ วิ

…กกายทิฏฐิวิจิกิจฉาน ปฟินๆตา ติสหคตชวนาน เจว จสทเทน อากฑฒิตานิ ขีณาสวาเวนิกาน กริยาชวนาน จ น ลพานุติ ปฏิฆชวนาน จาติ โทมนสฺสชวนาน เจว ทิฏฐิสมปยุตตวิจิกิจฉาสหคตกิริยาชวนาน จ ฯ โลกุตตร ฯเปฯ สมุปฺปชฺชนฺตีติ จต…

ในหน้า 152-153 ของหนังสืออภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา มีการกล่าวถึงเรื่องจตุตถปริจเฉทวณฺณนาและการอธิบายเกี่ยวกับสนธาชาติ โดยภายในนั้นมีการอ้างถึงวิปากนามและจิตตปริจเฉทอย่างละเอียดในการวิเคราะห์ พร้อมแนวคิดที

…ิภวานุรูป ติติบุคคลานุรูปญฺจ ฯ สพฺพตฺถาปีติ อาทินา ฆานวิญญาณาทีนมปิ ปฏิกเขโป เหสฺสตีติ รูปาวจรภูมิย ปฏิฆชวนตทาลมุพนาเนว ปฏิกขิตตานี ฯ สพฺพตฺถาปีติ กามภเว จ รูปภเว จ [๑]- ฯ กามภเวยการห์ วีกิมุตฺตกวชฺชานิ อ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาซึ่งนำเสนอการประมวลหลักการอภิธรรมและการปฏิบัติ รวมถึงความเข้าใจเกี่ยวกับการเกิดและการดับของรูปและนามในระดับต่างๆ พระอภิธรรมเสนอตั้งแต่การจัดแบ่งรูปแบบของจิตใจจนถึง

… ๆ โย สย นิสสยวเสน สมฺปตฺตานํ อสมฺปตฺตานญฺจ ปฏิมุขภาโว อญฺญมญฺญ ปตน์ โส ปฏิโฆ วิชาติ ปฏิโฆ ฯ ยถา หิ ปฏิฆาต สติ ทุพพลสส จลน์ โหติ เอว อญฺญมญฺญปฏิมุขภาเว สติ อรูปสภาวๆตา ทุพพลสฺส ภวงฺคสฺส จลน์ โหติ ฯ ปฏิโฆ …

เนื้อหาในหน้าที่ 201 และ 202 ของอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียานำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับการพิจารณาในด้านอภิธมฺม ด้วยการวิเคราะห์และตีความที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับการดำรงอยู่ของสภาวะและปฎิสัมพันธ์ต่างๆ ในชีวิต รวมถึงกา

… ๑ สสังขาริก ๑ ชื่อว่า โลภสกคตจิต (จิตประกอบด้วยโลภะ) จิต ๒ นี้ คือ จิตที่สหรคตด้วยโทมนัส ประกอบด้วยปฏิฆะ เป็นอสังขาริก ๑ เป็นสสังขาริก ๑ ชื่อว่า ปฏิฆจิต ฯ จิต ๒ นี้ คือ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ประกอบด้วยว…

บทนี้นำเสนอการศึกษาจิตในอภิธัมมัตถสังคหาที่แบ่งประเภทตามสภาวะของจิต ๔ ประเภท ได้แก่ กามาจิต รูปาจรจิต อรูปาวจรจิต และโลกุตตรจิต โดยมุ่งเน้นที่การอธิบายคุณสมบัติและความสัมพันธ์ระหว่างจิตแต่ละชนิด และผล

…เป็นต้น ตามสมควรแก่กรรมบถที่ได้อยู่ในอกุศลกรรมบถทั้งหลาย โดยนัยที่ท่านกำลังจะกล่าวฯ [อธิบายโทมนัสและปฏิฆะ] ใจที่ชั่ว ชื่อว่าทุมนะ อีกอย่างหนึ่ง บุคคลชื่อว่าทุมนะ เพราะ อรรถว่า มีใจชั่ว ภาวะแห่งใจชั่ว หรือ…

บทความนี้อธิบายถึงการพิจารณาอารมณ์ของใจที่เกี่ยวข้องกับโทมนัสและปฏิฆะ โดยมีการระบุถึงจิตที่มีความแตกต่างจากโสมนัสในสถานการณ์ต่างๆ รวมถึงความสัมพันธ์ที่ละเอียดในข้อดีและ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 31 ก็ความแปลกกันแห่งโทมนัสและปฏิฆะนี้ อย่างนี้คือ บรรดา โทมนัสและปฏิฆะนี้ โทมนัส ได้แก่ธรรมอย่างหนึ่ง นับเนื่องใน เวทนาขันธ์ มีการเสว…

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ความหมายและลักษณะของโทมนัสและปฏิฆะ ซึ่งเป็นธรรมที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงแง่มุมต่าง ๆ เช่น วิจิกิจฉา…

…่า สันตีรณะฝ่ายอกุศลวิบากนี้ ท่านไม่พึงเห็นอย่างนั้น เพราะโทมนัสแม้ที่จะพึงเกิดขึ้นในอนิฏฐารมณ์ เว้นปฏิฆะเสียแล้ว ก็ เกิดขึ้นไม่ได้ และเพราะ ราะปฏิฆะที่มีสภาพเป็นอกุศลแท้ ๆ ไม่เกิดใน พวกอัพยากฤต ฯ ด้วยว่า…

…ละการเกิดโทมนัสในอนิฏฐารมณ์ ที่มีการจำกัดไว้ว่าโทมนัสไม่สามารถเกิดขึ้นได้ในสภาวะอกุศลวิบากโดยปราศจากปฏิฆะ ส่วนคนที่มีกำลังอ่อนแอก็ต้องยอมแพ้ต่อการกระทำของคนที่มีกำลังเข็มแข็ง ปรากฏการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นเ…

…ธรรม ๔ คือ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ท่านสงเคราะห์เข้าในอสังขาริกจิตที่ ๕ ซึ่งประกอบด้วย ปฏิฆะ ฯ ส่วนอิสสา มัจฉริยะ และกุกกุจจะ บัณฑิตพึงแยกประกอบ ในอกุศลจิตเหล่านี้เฉพาะดวงหนึ่ง ๆ ๆ แม้ในสสังข…

เนื้อหาในหน้านี้เน้นการวิเคราะห์ธรรม ๑๘ กับโลภะ มานะ และการสงเคราะห์ในอสังขาริกจิตที่ ๔ รวมถึงธรรม ๒๐ และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอกุศลจิตต่าง ๆ ที่มีการประกอบด้วยอาการ ๓ ประการ และสรุปการส่งเสริมในด้านจิต

…วัตถุอย่างเดียวเป็นไป ฯ อนึ่ง ธรรมที่เหลือกล่าวคือมโนวิญญาณธาตุ ด้วยอำนาจแห่งสันตีรณจิต มหาวิบากจิต ปฏิฆจิตทั้งคู่ ปฐมมรรคจิต หสนจิต และรูปาวจรจิต อาศัยหทัยวัตถุอย่างเดียวเป็นไปเหมือนอย่าง นั้นๆ แต่ธรรมที…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ

…งมนะ ฯ เชื่อมความว่า ธรรม ๓๐ กล่าวคือ มโนวิญญาณธาตุที่เป็นไปแล้วด้วยสามารถแห่งสันตีรณะ ๓ มหาวิบาก 4 ปฏิฆะ ๒ ปฐมมรรค ๑ หสิตุปบาท ๑ และรูปาวจรจิต ๑๕ ที่เหลือ จากมโนธาตุ และมโนวิญญาณธาตุ ตามที่กล่าวแล้ว ย่อม…

ในหน้าที่ 138 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธรรมและแนวคิดเกี่ยวกับวิญญาณและธาตุ ทั้งในรูปโลกและอรูปโลก อธิบายว่าวิญญาณและธาตุเป็นความรู้ที่มิใช่สัตว์และชีวิต โดยมีการเชื่อมโยงและควา

…อย่าง ด้วยอำนาจแห่งจิตเหล่านี้ คือ โลกิย กุศลจิต ๑๒ ที่เหลือจากรูปาวจรจิต ๕ อกุศลจิต ๑๐ ที่เหลือจาก ปฏิฆจิต ๒ กิริยาจิต ๑๓ ที่เหลือจากปัญจทวาราวัชชนจิต หสนจิต รูปาวจรและกิริยาจิตและโลกุตตรจิต ๓ ที่เหลือจา…

ข้อความนี้เสนอการศึกษาเกี่ยวกับจิตและวิญญาณธาตุตามอภิธัมม ซึ่งชี้ถึงการเกิดและธรรมชาติของจิตในสภาวะต่างๆ โดยเฉพาะในมนุษยโลก และแยกแยะประเภทของจิตตามกฎแห่งธรรมชาติ โดยการอ้างอิงถึงวัตถุและภาวะที่ส่งผลต

… แก่พระเสขบุคคลและปุถุชน ฯ และวิจิกิจฉาชวนะที่ประกอบด้วยทิฏฐิ ย่อมมีไม่ได้แก่พระเสขะทั้งหลาย ฯ ก็และปฏิฆชวนะ ย่อมมีไม่ได้แก่ บุคคลผู้เป็นอนาคามี ฯ โลกุตตรชวนะ ย่อมเกิดขึ้นแก่พระอริยบุคคล เท่านั้น ตามสมควร…

ในบทนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับวิถีจิตในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยอธิบายถึงกิริยาชวนะและอัปปนาชวนะที่มีต่อบุคคลในแต่ละประเภท รวมถึงการเข้าถึงวิบากและการแสดงถึงความต่างของบุคคลในโลกุตตรชวนะซึ่งเกิดขึ้นเฉพาะ

…้ทำไม่บริบูรณ์เต็มที่ ในสิกขา เพราะสักกายทิฏฐิ และวิจิกิจฉา ท่านละได้แล้วด้วย ปฐมมรรคนั้นแล ฯ บทว่า ปฏิฆชวนาน จ ได้แก่ ชวนะที่ประกอบด้วย โทมนัสและกิริยาชวนะสหรคตด้วยวิจิกิจฉาประกอบด้วยทิฏฐิ ฯ คำว่า โลกุตต…

บทนี้กล่าวถึงการศึกษาถึงความเข้าใจในอภิธรรมเกี่ยวกับปฏิสนธิวิญญาณและคำว่า ทิฏฐิ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการศึกษาของพระขีณาสพและสภาพจิตของพระอริยบุคคลในมรรคและผล โดยเน้นช่วงสำคัญเกี่ยวกับการเข้าถึงความเป็นบุค

…้น จักมีการคัดค้านแม้ ฆานวิญญาณเป็นต้น เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงคัดค้านเฉพาะตทา ลัมพนะที่ประกอบด้วยปฏิฆชวนะในรูปาวจรภูมิ ฯ บทว่า สพฺพตฺถาปิ ન્ คือ ในกามภพและในรูปภพ ฯ ในกามภพบัณฑิตย่อมได้วิถีจิต ๘๐ เว้นจ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจิตในภพต่าง ๆ ที่มีการพิจารณาและวิเคราะห์ตามอภิธัมมิติ โดยเฉพาะในกามภพและรูปภพ รวมถึงความแตกต่างของวิถีจิตในแต่ละภพ และการมีอยู่ของอนิฏฐารมณ์ในโลกแห่งวิบากจิต ซึ่งเป็นการแสดงถึงลักษณ

…ธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 286 อาศัย อันใด อันนั้น เป็นดุจการกระทบกระทั่งกัน เหตุนั้น จึงชื่อว่า ปฏิฆะ ๆ เหมือนอย่างว่า เมื่อคน ๒ คนมีการกระทบกระทั่งกันขึ้น “ความหวั่นไหวของคนที่อ่อนแอ ย่อมมี ฉันใด เมื…

เนื้อหานี้พูดถึงการกระทบกระทั่งระหว่างคนและวัตถุ โดยเชื่อมโยงเข้ากับภวังคจิตที่ไม่มีกำลังและการประจวบกันด้วยอารมณ์ นอกจากนี้ยังมีการแยกแยะระหว่างรูปที่มีความหยาบและละเอียด รวมถึงการอธิบายถึงนิทัสสนะแล

…อนุสัย (กิเลสที่นอนเนื่องอยู่) ๓ คือ กามราคานุสัย อนุสัย คือกามราคะ ๑ ภวราคานุสัย อนุสัยคือภวราคะ ๑ ปฏิฆานุสัย อนุสัยคือปฏิฆะ ๑ มานานุสัย อนุสัยมานะ ๑ ทิฏฐานุสัย อนุสัย คือทิฏฐิ ๑ วิจิกิจฉานุสัย อนุสัยคือ…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุสัยซึ่งประกอบด้วยกามราคานุสัย, ภวราคานุสัย, ปฏิฆานุสัย และอื่นๆ ที่มีผลต่อกิเลสในจิตใจ นอกจากนี้ยังพูดถึงสัญโญชน์ซึ่งประกอบด้วยกามราคสัญโญชน์, ปฏิฆส…

…่านี้ มีสังคหะ ๕ อย่างนี้ คือ โลภะและทิฏฐิสงเคราะห์ ลงใน ๕ ฐานและ ๘ ฐาน อวิชชาสงเคราะห์ลง ใน ๓ ฐาน, ปฏิฆะสงเคราะห์ลงใน ๕ ฐาน กังขาสงเคราะห์ลงใน ๔ ฐาน, มานะและอุทธัจจะ สงเคราะห์ลงใน ๓ ฐาน, ถีนะสงเคราะห์ลงใ…

…รวมถึงการอธิบายองค์ฌานและองค์มรรคอย่างละเอียด ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงประเภทของบาป ตั้งแต่โลภะ อวิชชา และปฏิฆะ ซึ่งมีการจัดแบ่งตามฐานต่าง ๆ อธิบายการคิดคำนึงและการเผาธรรมที่เป็นข้าศึก ในที่สุดยังได้ชี้ให้เห็นถ…

…าน วเสน ปวตฺตา มิจฉาชีวา วิรติ อิท อาชีวปาริสุทธิสีล ฯ ปฏิสังขา โยนิโส จีวร์ ปฏิเสวติ ยาวเทว สีตสฺส ปฏิฆาตายาติอาทินา” นเยน วุตฺโต ปฏิสังขานปริสุทฺโธ จตุปัจจยปริโภโค อิท ปัจจยสนนิสสิตสีห์ นาม ฯ ตตฺราย อาท…

เนื้อหาวิสุทธิมคฺคสฺสนี้พูดถึงสีลนิทฺเทโส ซึ่งเป็นแนวทางการปฏิบัติที่สำคัญสำหรับภิกขุ โดยมีการกล่าวถึงหลักการการรักษาศีลและสวัสดิภาพ ในการดำเนินชีวิตโดยใช้ประโยชน์จากธรรมนิยมเพื่อให้เกิดความสุขความสงบ

…ีส์ วุตต์ ตตฺถ ฯ ปฏิสังขา โยนิโสติ อุปาเยน ปเถน ปฏิสังขาย ตวา ปัจจเวกขิตวาติ อตฺโถ ฯ เอตฺถ จ สีตสฺส ปฏิฆาตายาติอาทินา นเยน วุตต์ ๑. ที. ส. ๘/๑๑ ฯ

เนื้อหาที่กล่าวถึงสีลนิทฺเทโสมีความสำคัญในหลักธรรมของพระพุทธศาสนา โดยเสนอแนะการปฏิบัติและแนวทางในการสร้างชีวิตที่มีความบริสุทธิ์และมีจริยธรรม โดยให้ความสำคัญกับการใช้ชีวิตอย่างมีระเบียบวินัย เพื่อหลีก